تحولات خاورمیانه
محسن باقری؛ عنایت الله یزدانی؛ محمد علی بصیری
چکیده
The emergence and gaining power of the Salafi-Takfiri trend of ISIS in the two countries of Syria and Iraq, although it posed deep security threats to the Islamic Republic of Iran and its allies, but Iran was able to deal with this anti-security phenomenon by implementing and pursuing a security policy in order to deal with cross-border threats. Therefore, the main question of this article is, in what framework can Iran's security policy be evaluated against the threat of ISIS? The assumption of this article is that Iran's security policy against the threat of ISIS can be analyzed in ...
بیشتر
The emergence and gaining power of the Salafi-Takfiri trend of ISIS in the two countries of Syria and Iraq, although it posed deep security threats to the Islamic Republic of Iran and its allies, but Iran was able to deal with this anti-security phenomenon by implementing and pursuing a security policy in order to deal with cross-border threats. Therefore, the main question of this article is, in what framework can Iran's security policy be evaluated against the threat of ISIS? The assumption of this article is that Iran's security policy against the threat of ISIS can be analyzed in the framework of maintaining and expanding regional strategic depth. Examining the issue using the descriptive-analytical method and library and documentary sources and the approach of strategic depth and balance of power shows that adopting Iran's active defensive and offensive strategy and action in confronting ISIS with an emphasis on maintaining and expanding the regional strategic depth leads to It turned out that Iran was able to create several opportunities for itself from the threat of ISIS, the most important of which are: confronting regional terrorism and curbing political-security chaos in the region;
تحولات خاورمیانه
امیر قیاسی؛ اردشیر نوریان
چکیده
از زمان تأسیس اسرائیل،طیفی از رخدادها از جنگ،منازعه،اتحاد و ائتلاف گرفته تا آتش‌بس، مذاکرات و توافقنامه‌های متعدد صلح دو یا چندجانبه و در نهایت وابستگی متقابل و همگرائی به روابط متقابل اسرائیل و اعراب شکل داده است. بررسی عمیق این رخدادها فرایندی از منازعه و جنگ به سمت صلح و همگرائی را متجلّی می‌سازد. بنابراین با توجه به درهم تنیدگی ...
بیشتر
از زمان تأسیس اسرائیل،طیفی از رخدادها از جنگ،منازعه،اتحاد و ائتلاف گرفته تا آتش‌بس، مذاکرات و توافقنامه‌های متعدد صلح دو یا چندجانبه و در نهایت وابستگی متقابل و همگرائی به روابط متقابل اسرائیل و اعراب شکل داده است. بررسی عمیق این رخدادها فرایندی از منازعه و جنگ به سمت صلح و همگرائی را متجلّی می‌سازد. بنابراین با توجه به درهم تنیدگی و روابط پیچیده خاورمیانه، پاسخ به سه مسأله علل همگرائی، چگونگی همگرائی و چیستی پیامدهای امنیتی همگرائی اسرائیل و اعراب برای ایران بسیار مهم و نیازمند بررسی علمی است که محورهای اصلی این پژوهش را نیز شکل داده است. نتایج حاصل از این پژوهش که براساس رویکردی توصیفی ـ تبیینی و با روش کتابخانه‌ای انجام شده است، نشان می‌دهد که عوامل سه وجهی محدودیت‌های راهبردی اسرائیل، الزامات و خواست کشورهای عربی و الزاماتی مشترک، صلح و همگرائی بین دو طرف را به صورت همزمان ایجاد کرده است. فرایند همگرائی به صورت تدریجی، چندبعدی، رسمی، عمیق و چندسطحی توسعه و تکامل یافته است که مهمترین پیامدهای امنیتی آن برای ایران تضعیف جبهه مقاومت و جلوگیری از تشکیل هلال شیعه به رهبری ایران، محاصره و فشار بر ایران و بازتعریف ساختار امنیتی منطقه و تضعیف نقش ایران در این ساختار بوده است.
روابط بین الملل
حسین فتاحی اردکانی
چکیده
یازده سپتامبر و حمله آمریکا به عراق و افغانستان زمینه‌های تغییر در راهبرد کشورهای خاورمیانه را فراهم آورد. عربستان که به لحاظ ماهوی به تأمین امنیت از سوی آمریکا وابسته است، پس از این حوادث به دنبال بازنگری در راهبرد منطقه‌ای و متنوع سازی منابع امنیتی خود برآمد. این تغییر راهبردی به واسطه درک رهبران جدید عربستان از تغییر موازنه قدرت ...
بیشتر
یازده سپتامبر و حمله آمریکا به عراق و افغانستان زمینه‌های تغییر در راهبرد کشورهای خاورمیانه را فراهم آورد. عربستان که به لحاظ ماهوی به تأمین امنیت از سوی آمریکا وابسته است، پس از این حوادث به دنبال بازنگری در راهبرد منطقه‌ای و متنوع سازی منابع امنیتی خود برآمد. این تغییر راهبردی به واسطه درک رهبران جدید عربستان از تغییر موازنه قدرت از غرب به شرق بوده است. ظهور قدرت-های نوظهوری مثل چین و وابستگیهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی متقابل میان کشورهای منطقه و قدرتهای نوظهور، زمینه را برای گذار از جهان تک قطبی به چند قطبی فراهم آورده است. پرسش پژوهش حاضر این است که دلایل تغییر در راهبرد منطقه‌ای عربستان سعودی چیست؟ براساس فرضیه طراحی شده، سه عامل مهم رو به افول نهادن جهان تک قطبی و پایان حمایتگری آمریکا، تلاش روسیه برای بازیابی قدرت فرامنطقهای خود و خیز چین برای تبدیل شدن به یک ابرقدرت جهانی باعث شده تا عربستان ضمن بازنگری در راهبرد منطقه‌ای خود از این فضای ایجاد شده به نفع خود استفاده کرده و در راستای منافع ملی و توسعه سیاسی و اقتصادی روابطش را با همسایگان بهبود بخشد. در نتیجه راهبرد دولت قدرتمند جایگزین راهبرد منطقه قدرتمند با مشارکت و همکاری همسایگان شده است.
جامعه شناسی سیاسی
مهدی میرکیایی
چکیده
توجه به رفتار سیاسی عامه و توده‌های مردم، از اهمیت درخور توجهی برخوردار است. در این میان، نقل لطیفه در نقد گروه های حاکم، به یک دوره از حیات سیاسی توده‌ها اختصاص نداشته است. کثرت و تنوع این لطیفه‌ها ذهن پژوهشگران را به جایگاه ویژه آن ها در رویارویی توده‌های مردم با نخبگان حاکم حساس می‌کند و این پرسش را پیش می‌کشد که پراکنده شدن ...
بیشتر
توجه به رفتار سیاسی عامه و توده‌های مردم، از اهمیت درخور توجهی برخوردار است. در این میان، نقل لطیفه در نقد گروه های حاکم، به یک دوره از حیات سیاسی توده‌ها اختصاص نداشته است. کثرت و تنوع این لطیفه‌ها ذهن پژوهشگران را به جایگاه ویژه آن ها در رویارویی توده‌های مردم با نخبگان حاکم حساس می‌کند و این پرسش را پیش می‌کشد که پراکنده شدن این لطیفه‌ها چه کارکردی در حیات سیاسی توده‌ها دارد و در مقابله با کدام یک از راهبردهای گروههای مسلط کاربرد می‌یابد؟ فرض ما این است که توده ها با نقل لطیفههای سیاسی تلاش می‌کنند سلطه را در هر سه ساحت مادی، منزلتی و ایدئولوژیک به چالش کشیده، تابلو و تصویر برساخته زمامداران را از وضعیت کشور خدشهدار کرده، ابعاد مختلف آن را زیر سوال ببرند. چهارچوب نظری این پژوهش، نظریه روایتهای نهانی از جیمز سی. اسکات است که کوشش کرده است اشکال گوناگون مقاومت فرودستان را در برابر نخبگان حاکم تشریح و صورتبندی کند. پیش از این پژوهشهایی پیرامون لطیفههای سیاسی کشورهای مختلف از مناظر گوناگون انجام شده است، اما تاکنون تحقیقی با بهره‌گیری از نظریه روایتهای نهانی برای تشریح جایگاه این لطیفه‌ها در حیات سیاسی عامه صورت نگرفته است.
سیاست داخلی ایران
سید ابوذر خوش‌بیان؛ پرویز امینی؛ جواد حیدری
چکیده
اعتراض و تغییرخواهی امروزه بخش جدایی ناپذیر از حیات نظام‌های سیاسی در دوره نوین حکمرانی شده است. متأخرترین اعتراضات فراگیر در ایران، اعتراضات سال ۱۴۰۱ است که پس از مرگ خانم مهسا امینی رخ داد. شناخت چیستی این اعتراضات و پیامدهای آن، هدف این مقاله است. روش مورد استفاده در تحقیق، روش نظریه زمینه‌ای یا گرندد تئوری است که با استفاده از ...
بیشتر
اعتراض و تغییرخواهی امروزه بخش جدایی ناپذیر از حیات نظام‌های سیاسی در دوره نوین حکمرانی شده است. متأخرترین اعتراضات فراگیر در ایران، اعتراضات سال ۱۴۰۱ است که پس از مرگ خانم مهسا امینی رخ داد. شناخت چیستی این اعتراضات و پیامدهای آن، هدف این مقاله است. روش مورد استفاده در تحقیق، روش نظریه زمینه‌ای یا گرندد تئوری است که با استفاده از مصاحبه به گردآوری نظرات نخبگان پرداخته و سپس در سه سطح باز، محوری و انتخابی کدگذاری صورت گرفته است. مهمترین یافته‌های پژوهش حاضر بیان می‌دارد که شرایط علی شامل نارضایتی از وضع موجود از جمله سیاسی، فرهنگی، اقتصادی؛ انباشت نارضایتی‌ها و نداشتن چشم‌انداز مثبت از آینده است. شرایط زمینه‌ای شامل تعلیق اصل 27 قانون اساسی؛ غیاب سیاست در حوزه عمومی و نبود رسانه با مرجعیت عمومی است. شرایط مداخله‌گر شامل زیرساخت‌سازی کشورهای متخاصم از جمله در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی؛ فشارهای دولتی و فشارهای رسانه‌ای است. کنش‌ها و واکنش‌ها شامل آزادسازی قیمت‌ها؛ مرگ مهسا امینی و بروز اعتراضات است. در نهایت پیامدهای آن شامل رادیکالیسم اجتماعی؛ امنیت زدایی؛ اقتدارزدایی از حاکمیت؛ مشارکت زدایی مدنی و ... است. در پایان نتایج حاصل از پژوهش نشان داد صورت اعتراضات 1401 یک تغییرخواهی اعتراضی از نوع شورش اجتماعی است.
روابط بین الملل
زکیه آفتابی؛ مراد کاویانی راد؛ شیرخان انوری
چکیده
منابع آب مشترک در جهت‌دهی به مناسبات هیدروپلیتیک کشورها نقش تعیینکنندهای دارند. سرچشمه رودخانه‌های هیرمند و هریررود در افغانستان است که به واسطه شیب زمین به سمت ایران سرازیر می‌شوند. از این رو، افغانستان در مناسبات هیدروپلیتیک با ایران، موقعیت بالادستی دارد. پژوهش حاضر بر آن است که رویکرد کارگزاران افغان به عنوان متغیر موثر ...
بیشتر
منابع آب مشترک در جهت‌دهی به مناسبات هیدروپلیتیک کشورها نقش تعیینکنندهای دارند. سرچشمه رودخانه‌های هیرمند و هریررود در افغانستان است که به واسطه شیب زمین به سمت ایران سرازیر می‌شوند. از این رو، افغانستان در مناسبات هیدروپلیتیک با ایران، موقعیت بالادستی دارد. پژوهش حاضر بر آن است که رویکرد کارگزاران افغان به عنوان متغیر موثر در مناسبات هیدروپلیتیک این کشور با ایران را طی زمان بررسی کند. دروندادهای مورد نیاز پژوهش با روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد؛ روند مناسبات هیدروپلیتیک دو کشور، همکاری در سطوح تبادلات و حمایت‌های کلامی و بیان سیاست‌های شفاهی؛ درگیری و کشمکش در سطوح گزارههای کلامی که نشان دهنده ناهماهنگی در تعامل و وجود تنش در کلام با طرف ایرانی است. متغیرهای نیاز افغانستان به منابع آب برای توسعه، سیاسی کردن آب توسط طرف ایرانی، خشکسالی‌های پیاپی و حیثیتی‌سازی آب برای مردم افغانستان عوامل کلیدی موثر بر مناسبات هیدروپلیتیک افغانستان با ایران از دیدگاه کارگزاران و خبرگان افغان شناسایی شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که همکاری‌های سازمان‌دهی شده اقتصادی بین دو کشور می‌تواند به ایجاد منافع پایدار و بهبود مناسبات هیدروپلیتیک دو کشور منجر شود.
جامعه شناسی سیاسی
محمودرضا رهبرقاضی؛ مرتضی ابراهیمی؛ رضا محموداوغلی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کنش‌گری اجتماعی با تمرکز بر نقش ارزش‌های فرهنگی به عنوان متغیر میانجی می باشد. برای این منظور، از تحلیل ثانویه داده‌های موج هفتم پیمایش ارزش‌های جهانی در ایران با حجم نمونه‌ای برابر با 1499 نفر استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل‌سازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی نشان می‌دهد ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کنش‌گری اجتماعی با تمرکز بر نقش ارزش‌های فرهنگی به عنوان متغیر میانجی می باشد. برای این منظور، از تحلیل ثانویه داده‌های موج هفتم پیمایش ارزش‌های جهانی در ایران با حجم نمونه‌ای برابر با 1499 نفر استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل‌سازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی نشان می‌دهد که اعتماد اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم تأثیر معناداری در افزایش کنش‌گری اجتماعی دارند. همچنین، نتایج نشان می‌دهد که ارزش‌های فرهنگ مدرن، شامل دو بعد ارزش‌های سکولار و رهایی، به‌عنوان یک میانجی مؤثر در این رابطه عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، سرمایه اجتماعی از طریق این ارزش‌های مدرن باعث تقویت کنش‌گری اجتماعی می‌شود. این پژوهش نشان می‌دهد که ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی تأثیر چشمگیری بر کنش‌گری اجتماعی دارند و پیشنهاد می‌کند که سیاستگذاران میتوانند با استفاده از این یافته‌ها، به تقویت مشارکت مدنی و بهبود روابط اجتماعی کمک کنند.
علوم سیاسی
مازیار خادمی؛ علی محمد فلاح زاده
چکیده
جنگ، واقعیتی است که زیست تاریخی انسان را شکل داده است از اینرو، عجیب نیست که انسان خود را ناگزیر به توجیه آن دیده است. در این میان،نظریه جنگ مشروع به مثابه یک نظریه هنجاری، به دنبال توجیه و احیاناْ ضابطه‌مند کردن، پدیدار جنگ است. در دوران معاصر، مایکل والزر برجسته‌ترین نظریه پرداز در این سنت فکری است، که سعی دارد تبیینی فلسفی از ...
بیشتر
جنگ، واقعیتی است که زیست تاریخی انسان را شکل داده است از اینرو، عجیب نیست که انسان خود را ناگزیر به توجیه آن دیده است. در این میان،نظریه جنگ مشروع به مثابه یک نظریه هنجاری، به دنبال توجیه و احیاناْ ضابطه‌مند کردن، پدیدار جنگ است. در دوران معاصر، مایکل والزر برجسته‌ترین نظریه پرداز در این سنت فکری است، که سعی دارد تبیینی فلسفی از این دیدگاه به دست دهد. تبیینی که هم ریشه در تجربه مشترک تاریخی انسانها دارد و هم در قالب قواعد مخاصمات مسلحانه صورت موضوعه یافته است. پرسش این است که رابطه اخلاق و حقوق جنگ، در نظریه جنگ مشروع والزر چگونه است؟ والز با روششناسی تاریخی و فهم عرفی از اخلاق جنگ مشروع و مبتنی بر پیشفرضهای هگلی به دنبال توجیه واقع-گرایانه جنگ و قواعد حاکم بر آن است. در تحقیق حاضر با روش توصیفی و تحلیلی نشان دادهایم که، نظریه جنگ مشروع مدرن به واسطه هگلی بودن(در پیشفرض و روششناسی)، از حیث اخلاقی معیوب و از حیث حقوقی، پوزیتیویستی است. برای این امر، پس از بررسی تاریخی نظریه، که زمینه مفهومی بحث را شکل می‌دهد، به نقد و بررسی پیشفرضها و روششناسی هگلی نظریه پرداخته شده است..
تحولات جهان اسلام
فاطمه سوری؛ غلامرضا خواجه سروی دوم
چکیده
این مقاله به تحلیل تحول مفهوم مقاومت تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد و به‌ویژه بررسی می‌کند که چگونه این انقلاب، به‌عنوان یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی قرن بیستم، با معرفی نوعی مقاومت که بر مبنای مذهب و معنویت استوار است، گفتمان‌های سیاسی و فکری را دگرگون کرده است. تحقیق با استفاده از روش‌های توصیفی-تحلیلی و مطالعات ...
بیشتر
این مقاله به تحلیل تحول مفهوم مقاومت تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد و به‌ویژه بررسی می‌کند که چگونه این انقلاب، به‌عنوان یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی قرن بیستم، با معرفی نوعی مقاومت که بر مبنای مذهب و معنویت استوار است، گفتمان‌های سیاسی و فکری را دگرگون کرده است. تحقیق با استفاده از روش‌های توصیفی-تحلیلی و مطالعات اسنادی، به بررسی بازتعریف مقاومت در زمینه‌های نظری پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که انقلاب اسلامی ایران تحولاتی اساسی در مفهوم مقاومت ایجاد کرده است، از جمله وارد کردن عنصر دین به مقاومت، تغییر در مفهوم رهایی، و توجه به تعالی‌گرایی. این تغییرات موجب شده‌اند که دیدگاه‌های سنتی درباره مقاومت به‌طور بنیادی تغییر یابد، به‌ویژه در مقایسه با گفتمان‌های سکولار و مارکسیستی که به دین و معنویت در مبارزات آزادی‌بخش کمتر توجه داشتند. نتیجه‌گیری کلی این است که انقلاب اسلامی ایران نه تنها به بازتعریف مفهوم مقاومت کمک کرده، بلکه نقش دین را در تجدید حیات جهانی و تأثیر آن در مطالعات پسااستعماری به‌طور برجسته‌ای نمایان کرده است. این تحقیق با روشن کردن این تحولات، به درک عمیق‌تری از نقش دین در روابط بین‌الملل و مقاومت‌های اجتماعی و سیاسی کمک می‌کند و مبنایی برای تحقیقات آینده در این حوزه فراهم می‌آورد.
اقتصاد سیاسی
احمد رضا بردبار؛ هدی یوسفی نجف آبادی
چکیده
در فرایند گذار از رژیم پهلوی به نظام جمهوری اسلامی یکی از ارزش‌های انقلابی، مبارزه با فساد اقتصادی، شکاف طبقاتی و انحصار سرمایه ملی در دست اقلیت حاکم بود، امری که در طی سال ها سبب ایجاد ادراکی از محرومیت در اذهان عمومی مردم جامعه شده بود. اهتمام در جهت تحقق این امر از رهگذر ضدارزش ساختن ثروت و ارج‌نهادن به مفاهیمی مانند برابری و عدالت ...
بیشتر
در فرایند گذار از رژیم پهلوی به نظام جمهوری اسلامی یکی از ارزش‌های انقلابی، مبارزه با فساد اقتصادی، شکاف طبقاتی و انحصار سرمایه ملی در دست اقلیت حاکم بود، امری که در طی سال ها سبب ایجاد ادراکی از محرومیت در اذهان عمومی مردم جامعه شده بود. اهتمام در جهت تحقق این امر از رهگذر ضدارزش ساختن ثروت و ارج‌نهادن به مفاهیمی مانند برابری و عدالت اجتماعی ممکن مینمود. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که فرایند استحاله مفهوم ثروت در ایران پس از انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ در پاسخ به این پرسش با بهره‌گیری از نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گر باید گفت برخی عوامل و رویدادها سبب شدند تا ثروتاندوزی بهنوعی ارزش در نظام اجتماعی تبدیل شود. به این منظور رویکرد دولتهای پس از انقلاب و میزان تطبیقپذیری آن‌ها باارزشهای انقلابی بررسی میگردد. داده‌های مورداستفاده در پژوهش به طریق اسنادی گردآوری و با روش توصیفی - تحلیلی واکاوی شده‌اند.
جامعه شناسی سیاسی
جواد بیگلری؛ سیدشمس الدین صادقی؛ مسعود اخوان کاظمی
چکیده
با گسترش شبکه‌های اجتماعی، سلبریتی‌ها به عنوان گروه مرجع جدید اقدام به انعکاس دغدغه‌های مختلف مردم از طریق رسانه‌های مذکور نمودند. همین قضیه منجر به تاثیرگذاری این قشر از جامعه در فرایند توسعه سیاسی میگردد و موانعی را در این عرصه به وجود می‌آورد. سوال مطرح این است که سلبریتی‌ها چه نقش و جایگاهی در توسعه سیاسی ایران داشته-اند؟ ...
بیشتر
با گسترش شبکه‌های اجتماعی، سلبریتی‌ها به عنوان گروه مرجع جدید اقدام به انعکاس دغدغه‌های مختلف مردم از طریق رسانه‌های مذکور نمودند. همین قضیه منجر به تاثیرگذاری این قشر از جامعه در فرایند توسعه سیاسی میگردد و موانعی را در این عرصه به وجود می‌آورد. سوال مطرح این است که سلبریتی‌ها چه نقش و جایگاهی در توسعه سیاسی ایران داشته-اند؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح گردید که با توجه به مرجعیت یافتن چهره‌ها و سلبریتی‌زدگی سیاست در جمهوری‌اسلامی، این گروه می‌تواند موانعی جدی در روند توسعه سیاسی به وجود آورد. مقاله حاضر، با بهره‌گیری از رویکرد نشانه‌شناسی، پست‌ها و استوری‌های سلبریتی‌ها که به صورت هدفمتد در سکوی اینستاگرام انتخاب شده‌اند را برای نشان دادن تضعیف روند توسعه سیاسی به دلیل نقش‌آفرینی سلبریتی‌ها در سیاست ناشی از مرجعیت یافتن آنان در جامعه را مورد خوانش قرار داده و با به کارگیری روش کیفی از نوع توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، اثرات مداخله ستاره‌ها در روند فرسایش توسعه سیاسی مورد واکاوی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش نیز نشان دادن نقش سلبریتی‌ها در تضعیف فرآیند توسعه سیاسی و سلبریتی‌زدگی سیاست می‌باشد که مداخلات ایشان در آینده منجر به نتایجی خواهد شد که روند توسعه سیاسی را مختل خواهد نمود.
روانشناسی سیاسی
یلدا نیکپور؛ رضا خلیلی؛ میرشهرام صفری
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال سنجش و مقایسه آگاهی سیاسی در دانشجویان رشته های فنی و علوم انسانی دانشگاه های تهران است. پرسشنامه به صورت آنلاین در صفحات علمی مرتبط منتشر شد و 256 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های تهران در این مطالعه شرکت کردند. پس از کنار گذاشتن پرسشنامه رشته‌ها و دانشگاه‌های غیرمرتبط، پاسخ های 124 نفر (57 دانشجوی فنی و 67 دانشجوی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال سنجش و مقایسه آگاهی سیاسی در دانشجویان رشته های فنی و علوم انسانی دانشگاه های تهران است. پرسشنامه به صورت آنلاین در صفحات علمی مرتبط منتشر شد و 256 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های تهران در این مطالعه شرکت کردند. پس از کنار گذاشتن پرسشنامه رشته‌ها و دانشگاه‌های غیرمرتبط، پاسخ های 124 نفر (57 دانشجوی فنی و 67 دانشجوی علوم انسانی) که بر اساس نتایج برنامه جی پاور برای این کار لازم بود، مبنای تحلیل قرار گرفت. به منظور سنجش آگاهی و گرایش های سیاسی از الگوی قطب‌نمای سیاسی استفاده شد. همچنین آزمودنی ها به پرسشنامه های استاندارد طبقه بندی ایدئولوژی اخلاقی و پرسشنامه منفعت طلبی نیز پاسخ دادند. نتایج نهایی نشان می دهد که دو گروه دانشجویان فنی و علوم انسانی در متغیر محور اجتماعی (اقتدارگرا-آزادی خواه) قطب‌نمای سیاسی با یکدیگر تفاوت معنادار دارند. علاوه بر این، ارتباط منفی معناداری میان متغیرهای محور اجتماعی (اقتدارگرا-آزادی خواه) قطب‌نمای سیاسی و خرده مقیاس نسبیت قانون های اخلاقی پرسشنامه استاندارد طبقه بندی ایدئولوژی اخلاقی دیده شد. خرده مقیاس نسبیت قانون های اخلاقی پرسشنامه استاندارد طبقه بندی ایدئولوژی اخلاقی و پرسشنامه منفعت طلبی نیز ارتباط مثبت معنادار با یکدیگر داشتند.
جامعه شناسی سیاسی
رضا صحت منش
چکیده
سقوط اصفهان و پایان حکومت صفوی، موجب طرح الگوهای تازه‌ای برای به‌دست آوردن حکومت در ایران شد. ملک‌محمود سیستانی تبار کیانی را پیش کشید و افغان‌ها، حکومت استکفایی به نیابت از خلافت عثمانی را مطرح کردند. به‌علاوه، الگویِ صفوی مبنی بر نیابت از امامان معصوم (ع)، کماکان پابرجا بود. در میان مدعیان اما، نادرِ افشار به حکومت رسید و به مدت ...
بیشتر
سقوط اصفهان و پایان حکومت صفوی، موجب طرح الگوهای تازه‌ای برای به‌دست آوردن حکومت در ایران شد. ملک‌محمود سیستانی تبار کیانی را پیش کشید و افغان‌ها، حکومت استکفایی به نیابت از خلافت عثمانی را مطرح کردند. به‌علاوه، الگویِ صفوی مبنی بر نیابت از امامان معصوم (ع)، کماکان پابرجا بود. در میان مدعیان اما، نادرِ افشار به حکومت رسید و به مدت 23 سال در رأس قدرت بود. نگارنده در پژوهش پیش رو قصد دارد با روش تحلیلی و استفاده از منابع اصلی عصر افشاریه، تلاشهای نادر را در این زمینه بکاود و به این سوال پاسخ دهد که نادرشاه افشار برای کسب قدرت و ایجاد مبانی مشروعیت از چه الگوهایی استفاده کرد؟ با بررسی و تحلیل دادهها، آشکار شد که نادر در پی صفویزدایی و زدودن میراث صفوی در ایران بود. شاهان متأخر صفوی با فرورفتن در تَشرُع و تأکید بر نیابت از امام معصوم (ع)، وظایف شاهی را تغییر داده بودند. از این رو، نادرشاه با الگوبرداری از تیمور گورکانی و تلفیق سنن ترکمان و ایرانی، مشروعیت سنتی پیشاصفوی را احیاء کرد. بدین ترتیب چهره شاه ترمیم و بر رزمآوری سلطان تأکید شد. در این روند، سپاهیان بر روحانیون، سنیان بر شیعیان و غیرایرانیان بر رعایای ایرانی برتری یافتند.
روابط بین الملل
مصطفی کاکا؛ مختار صالحی
چکیده
هوش مصنوعی را می توان از شاخص ها و نتایج مهم انقلاب صنعتی پنجم دانست. تحولی که بسیاری از کشورها را به فکر اتخاذ یک راهبرد مناسب جهت مدیریت عواقب آن انداخته است. هدف مقاله حاضر پاسخ به این سوال است که چرا اتحادیه اروپا اقدام به سیاستگذاری در حوزه فناوری هوش مصنوعی نموده است؟ بنا بر فرضیه، اتحادیه اروپا بنا دارد قوانین و سیاستگذاری ...
بیشتر
هوش مصنوعی را می توان از شاخص ها و نتایج مهم انقلاب صنعتی پنجم دانست. تحولی که بسیاری از کشورها را به فکر اتخاذ یک راهبرد مناسب جهت مدیریت عواقب آن انداخته است. هدف مقاله حاضر پاسخ به این سوال است که چرا اتحادیه اروپا اقدام به سیاستگذاری در حوزه فناوری هوش مصنوعی نموده است؟ بنا بر فرضیه، اتحادیه اروپا بنا دارد قوانین و سیاستگذاری مناسب و پایداری در حوزه هوش مصنوعی وضع نماید تا ضمن مدیریت عواقب آن، شرایط دستیابی به هوش مصنوعی خوب و قابل اعتماد را در راستای استقلال استراتژیک خود فراهم نماید. فرضیه فوق، از دریچه نظریه سیاستگذاری عمومی و تنظیمگری به بحث گذاشته می شود. روش جمع آوری اطلاعات در قالب استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی است. سپس، اطلاعات جمع آوری شده به صورت روش کیفی در قالب روش تحلیل مضمون، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد اتحادیه اروپا در تلاش است با وضع قوانین و دستورالعملها، ریسک پذیرش تکنولوژی جدید را به حداقل رسانده و الزامات امنیتی و حکمرانی را متناسب با هوش مصنوعی باز تنظیم نماید.
روابط بین الملل
صدیقه آذین؛ مهدی هدایتی شهیدانی؛ احمد جانسیز
چکیده
انقلاب صنعتی چهارم و رشد فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی به‌عنوان شوک ادراکی، رقابت قدرتهای بزرگ را متحول کرده است. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی باعث می‌شوند کشورهای مالک فناوری توان شبکه‌ای بیشتری پیدا کنند و در آینده جهانی نقش موثری داشته باشند. بر این اساس این سوال مطرح می‌شود که ایالات متحده و چین چه نوع رقابت ژئوپلیتیکی برای ...
بیشتر
انقلاب صنعتی چهارم و رشد فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی به‌عنوان شوک ادراکی، رقابت قدرتهای بزرگ را متحول کرده است. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی باعث می‌شوند کشورهای مالک فناوری توان شبکه‌ای بیشتری پیدا کنند و در آینده جهانی نقش موثری داشته باشند. بر این اساس این سوال مطرح می‌شود که ایالات متحده و چین چه نوع رقابت ژئوپلیتیکی برای مرکزیت در شبکه‌های کلیدی قرن بیست و یکم در پیش گرفته‌اند؟ فرضیه موجود آن است که آمریکا و چین رقابت ژئوپلیتیکی در شبکه‌های فناورانه در حوزه دیجیتال و امور مالی که منعکس‌کننده دیدگاه‌های گسترده‌تر آن‌ها از ثبات استراتژیک و همچنین زمینه ساختاری که با بی‌اعتمادی و احساس رقابت توام شده است را در پیش گرفته‌اند. گفتارهای آن‌ها به برداشت‌های نادرست دامن می‌زند که می‌تواند از طریق اقدامات اعتمادساز فناورانه مورد توجه قرار گیرد اما بعید است که به دلیل تنش‌های مداوم شبکه‌ای بهبود یابد. هدف نظری مقاله تبیین علل و عوامل بروز جنگ‌های شبکه‌ای در نظم نوین جهانی و هدف کاربردی ارائه مدل بروز رقابت‌های فناورانه در وضعیت گذار در سیستم پیچیده بین‌الملل است که این مهم براساس رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش روندپژوهی و نمونه‌پژوهی و استفاده از منابع اسنادی –کتابخانه‌ای و تارنماهای معتبر مجازی انجام شده است.
علوم سیاسی
زهرا محمدپور دهسرخی؛ مهدی نجف زاده؛ وحید سینایی
چکیده
شکلگیری رونوشت‌های‌پنهان جامعۀ ایران در ارتباط با ساختارهای جامعه و رفتارهای فردی و اجتماعی برآمده از آن‌ها قرار دارد. شرایط ناپایدار سیاسی و اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ سبب شده تا برخی الگوهای رفتاری به عنوان تدبیری محافظه‌کارانه برای رویارویی با موقعیت‌های غیرقابل پیش‌بینی و ابهام‌آمیز مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش ...
بیشتر
شکلگیری رونوشت‌های‌پنهان جامعۀ ایران در ارتباط با ساختارهای جامعه و رفتارهای فردی و اجتماعی برآمده از آن‌ها قرار دارد. شرایط ناپایدار سیاسی و اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ سبب شده تا برخی الگوهای رفتاری به عنوان تدبیری محافظه‌کارانه برای رویارویی با موقعیت‌های غیرقابل پیش‌بینی و ابهام‌آمیز مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش با استفاده از کلان نظریه ساختارگرایی و بهره‌گیری از الگوی روایت‌های‌پنهانی اسکات با رویکرد تفسیری و سویه توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام ویژگی حاکم بر جامعه ایران و به چه شکل موجد شکلگیری رونوشت‌‌پنهان گردیده است؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد رونوشت‌های پنهان برآیند الگوهای رفتاری دوگانه ایرانیان است، که با مطالعۀ تحلیلی ساختارهای حاکم بر جامعه ایرانی می‌توان به کشف زمینه‌ها، رموز پنهان و باطن کارکرد رفتارهای اجتماعی پی‌برد. بررسی‌ها همچنان نشان داد تجلیات فرهنگی و رفتار جمعی مردم طی زمان و در شرایط مختلف در تعامل با محیط‌های متفاوت تطور می‌یابد و به عنوان راهبردی در سازگاری با واقعیت‌های زیستی شکل می‌گیرد و نهادینه می‌شود. بنابراین برای فهم رونوشت‌های‌پنهان به عنوان برساخته‌های جامعه، بیش از هر چیز باید ریشه‌های دوگانگی رفتار ایرانیان را در ساحت چهارگانه ساختارهای سیاسی، ساختارهای اجتماعی و فرهنگی، ساخت زبان‌فارسی و ساختار دینی مورد کنکاش قرار داد.
روابط بین الملل
لیلا مروتی؛ ارسلان قربانی
چکیده
حادثه یازده سپتامبر با بسط دامنه‌ی فعالیت‌های تروریستی در مقیاس جهانی، توجه کنشگران نظام بین‌الملل را به تهدیدات برآمده از تروریسم معطوف نمود. این مقاله درصدد توضیح و تبیین گفتمان‌های ضدتروریستی آمریکا و چین در چارچوب منطق نتیجه و تناسب می‌باشد. پرسش اصلی این مقاله این است که چگونه می‌توان با توجه به منطق نتیجه و تناسب نحوه‌ی ...
بیشتر
حادثه یازده سپتامبر با بسط دامنه‌ی فعالیت‌های تروریستی در مقیاس جهانی، توجه کنشگران نظام بین‌الملل را به تهدیدات برآمده از تروریسم معطوف نمود. این مقاله درصدد توضیح و تبیین گفتمان‌های ضدتروریستی آمریکا و چین در چارچوب منطق نتیجه و تناسب می‌باشد. پرسش اصلی این مقاله این است که چگونه می‌توان با توجه به منطق نتیجه و تناسب نحوه‌ی مواجهه‌ی آمریکا و چین را با پدیده تروریسم تبیین نمود؟ در پاسخ به این پرسش این مقاله مدعی است که گفتمان ضد تروریستی آمریکا در قالب گفتمان نتیجه محور و در مقابل گفتمان ضد تروریستی چین در قالب گقتمان تناسب محور قابل ارزیابی می‌باشند. یافته اصلی مقاله این است که رویکرد ضد تروریستی آمریکا برمنطق نتیجه حاکم است بر این مبنا تصمیمات ضدتروریستی آمریکا در عرصه‌ی سیاست خارجی معطوف به کسب نتیجه‌ی مطلوب حتی به قیمت استفاده از جنگ و زور نظامی می‌باشد. در مقابل، چین در خصوص مبارزه با تروریسم رویکرد چندجانبه و تعاملی با کشورهای دیگر، رژیم‌سازی و عضویت در سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی را در دستور کار قرار داده است. بر این اساس، منطق حاکم بر اقدامات ضد تروریستی چین منطق تناسب است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان و نظریه‌ی لاکلا و موف نگاشته شده است.
روابط بین الملل
آزیتا صالحی؛ نوذر شفیعی؛ شهروز ابراهیمی؛ سعید وثوقی
چکیده
ایران و چین به عنوان دو قدرت تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه تلاش می‌کنند از طریق دیپلماسی عمومی، نفوذ خود را افزایش دهند. نفوذ این دو بویژه در عراق و لبنان قابل توجه است. سوال این است که چه تفاوت ها و شباهت هایی در دیپلماسی عمومی ایران و چین جهت نفوذ در عراق و لبنان وجود دارد؟ فرضیه مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده آن است که ایران ...
بیشتر
ایران و چین به عنوان دو قدرت تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه تلاش می‌کنند از طریق دیپلماسی عمومی، نفوذ خود را افزایش دهند. نفوذ این دو بویژه در عراق و لبنان قابل توجه است. سوال این است که چه تفاوت ها و شباهت هایی در دیپلماسی عمومی ایران و چین جهت نفوذ در عراق و لبنان وجود دارد؟ فرضیه مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده آن است که ایران با تاکید بر پیوندهای تاریخی و مذهبی آنهم با حمایت از گروههای سیاسی و اجتماعی در لبنان و عراق، نفوذ خود را تقویت کرده است این در حالی است که چین ضمن بهره گیری از ابزارهای فرهنگی، از ابزارهای اقتصادی(پروژههای زیرساختی و سرمایهگذاری) آنهم از طریق دولت های عراق و لبنان به دنبال نفوذ خود بوده است. به عبارت دیگر تفاوت و تشابه دو کشور در ابزارها و شیوه نفوذ است. یافته های پژوهش نشان داد دیپلماسی عمومی یکی از ابزارهای رایج در سیاست خارجی کشورها است و هر کشوری سعی می کند بر اساس مزیت های نسبی خود جهت نفوذ از آن استفاده کند.
تحولات خاورمیانه
مهدی خانعلی‌زاده؛ حسین سلیمی
چکیده
در دوران پسا جنگ سرد، نظم امنیتی منطقه غرب آسیا با چالش‌های متعددی مواجه بوده است. بیان مسئله اصلی این پژوهش، طولانی شدن دوره گذار و ناتوانی ایالات متحده در استمرار رژیم امنیتی هژمونیک در منطقه است. سؤال اصلی مقاله این است که جبهه مقاومت چه تأثیری بر نظم امنیتی منطقه غرب آسیا بین سال‌های 1991 تا 2020 داشته است؟ فرضیه اصلی این پژوهش بر ...
بیشتر
در دوران پسا جنگ سرد، نظم امنیتی منطقه غرب آسیا با چالش‌های متعددی مواجه بوده است. بیان مسئله اصلی این پژوهش، طولانی شدن دوره گذار و ناتوانی ایالات متحده در استمرار رژیم امنیتی هژمونیک در منطقه است. سؤال اصلی مقاله این است که جبهه مقاومت چه تأثیری بر نظم امنیتی منطقه غرب آسیا بین سال‌های 1991 تا 2020 داشته است؟ فرضیه اصلی این پژوهش بر این مبنا استوار است که جبهه مقاومت توانسته است به طور مؤثر ساختار امنیتی هژمونیک را به چالش بکشد و تغییرات معناداری در نظم منطقه‌ای ایجاد کند. این پژوهش چارچوب نظری مکتب کپنهاگ را به کار می‌گیرد که بر تحلیل منطقه‌ای امنیت تأکید دارد. روش تحقیق کیفی بوده و ابزار اصلی جمعآوری اطلاعات، تحلیل اسنادی و داده‌های ثانویه است. نتایج نشان می‌دهد که جبهه مقاومت با ایجاد تغییرات در الگوهای امنیتی و اجتماعی منطقه، نظم امنیتی غرب آسیا را از یک ساختار هژمونیک به یک مجموعه امنیتی منطقه‌ای تغییر داده است.
جامعه شناسی سیاسی
محمدهادی غنی یگانه؛ نوراله نورانی؛ هادی قائمی
چکیده
«مشارکت سیاسی» از جمله انواع مشارکت است که همواره مورد توجه اندیشمندان و متفکران جامعه‌شناس و سیاست‌پژوه بوده است. آمارهای چند سال اخیر نشان از فرازونشیب میزان مشارکت سیاسی در ایران به ویژه در زمینه مشارکت در انتخابات دارد. به گونه‌ای که روند مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری از 85 درصد در سال 1388 به 49 درصد در سال 1400 نزول پیدا کرده و ...
بیشتر
«مشارکت سیاسی» از جمله انواع مشارکت است که همواره مورد توجه اندیشمندان و متفکران جامعه‌شناس و سیاست‌پژوه بوده است. آمارهای چند سال اخیر نشان از فرازونشیب میزان مشارکت سیاسی در ایران به ویژه در زمینه مشارکت در انتخابات دارد. به گونه‌ای که روند مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری از 85 درصد در سال 1388 به 49 درصد در سال 1400 نزول پیدا کرده و مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز از 64 درصد در سال 1390 به 41 درصد در سال 1402 کاهش یافته است. از این رو، مهمترین پرسش آن است که چه عواملی بر مشارکت سیاسی شهروندان تهرانی تاثیر دارد تا از طریق شناخت این عوامل به علل کاهش این کنش سیاسی پی برد. در این مقاله تلاش شده از طریق روش فراتحلیل تمامی تحقیقات مطالعات علمی مرتبط با این حوزه که طی 10 سال اخیر انجام پذیرفتهاند، پرسش پژوهش پاسخ داده شود. در نتیجه تحلیل صورت گرفته مشخص شد به ترتیب عوامل فرهنگی با اندازه اثر 0.374، عوامل سیاسی با اندازه اثر 0.334، عوامل فناوری با اندازه اثر 0.318، عوامل اجتماعی با اندازه اثر 0.264 و عوامل اقتصادی با اندازه اثر 0.217 دارای بیشترین تاثیر بر مشارکت سیاسی شهروندان تهرانی هستند.
علوم سیاسی
احمد عزیزخانی؛ مهدی جلالوند
چکیده
فرایند دموکراتیک سازی نظام های سیاسی در یک سده اخیر، یکی از مهم ترین موضوعات در جهان اندیشه بوده است. به همین جهت اندیشمندان متعددی در پی تمهید فلسفی نظم سیاسی دموکراتیک در جوامع خود برآمده اند تا از این منظر پایه های مستحکمی جهت توسعه تفکر دموکراتیک فراهم آورند. چنین کوششی اما در میان اندیشمندان مسلمان کمتر انجام شده و شاید تلاش های ...
بیشتر
فرایند دموکراتیک سازی نظام های سیاسی در یک سده اخیر، یکی از مهم ترین موضوعات در جهان اندیشه بوده است. به همین جهت اندیشمندان متعددی در پی تمهید فلسفی نظم سیاسی دموکراتیک در جوامع خود برآمده اند تا از این منظر پایه های مستحکمی جهت توسعه تفکر دموکراتیک فراهم آورند. چنین کوششی اما در میان اندیشمندان مسلمان کمتر انجام شده و شاید تلاش های علامه طباطبایی یکی از معدود کارهای انجام شده در این راستاست. پژوهش پیش رو حول این پرسش سامان یافته که رویکرد فلسفی علامه طباطبایی چگونه به تمهیدات لازم جهت توسعه تفکر دموکراتیک خواهد انجامید؟ هدف پژوهش پیش رو که با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد کیفی انجام شده، ارائه چارچوبی فلسفی جهت توسعه فرایند دموکراتیزاسیون در جوامع اسلامی مبتنی بر آراء علامه طباطبایی است. داده های پژوهش بر این نکته تاکید دارد که فلسفه سیاسی علامه با تاکید بر مقوله اعتباریات، به مفهوم دولت تاسیسی انجامیده و از این گذرگاه، به تمهید فلسفی نظم دموکراتیک در جوامع اسلامی نائل آمده است.
جامعه شناسی سیاسی
محمد دادپناه؛ حسین هرسیج؛ امیرمسعود شهرام نیا؛ غلامرضا دوازده امامی
چکیده
انسجام اجتماعی به عنوان یکی از شاخصه‌های حکمرانی خوب، نسبت مستقیم با تاب‌آوری جامعه در برابر چالش‌ها دارد به گونه‌ای که ضعف آن موجب فرسایش توانمندی‌های کشور میگردد. در این پژوهش تلاش شده است با ترکیب الگوی تحلیلی SWOT و روش مقایسه‌ای، میزان انسجام اجتماعی در ایران مورد ارزیابی قرار گیرد و به این سوال پاسخ داده شود که از ابتدای ...
بیشتر
انسجام اجتماعی به عنوان یکی از شاخصه‌های حکمرانی خوب، نسبت مستقیم با تاب‌آوری جامعه در برابر چالش‌ها دارد به گونه‌ای که ضعف آن موجب فرسایش توانمندی‌های کشور میگردد. در این پژوهش تلاش شده است با ترکیب الگوی تحلیلی SWOT و روش مقایسه‌ای، میزان انسجام اجتماعی در ایران مورد ارزیابی قرار گیرد و به این سوال پاسخ داده شود که از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون، مؤلفه انسجام اجتماعی چه تغییراتی داشته است؟ کشور ایران(مورد مقایسه) در واحد زمان شکسته شده است و از آنجایی که از منظر برخی صاحبنظران، تغییرات نهادی نقطه عطف تحولات سیاسی و اجتماعی در جهت دستیابی به انسجام اجتماعی به عنوان یکی از شاخصه‌های توسعه است، انسجام اجتماعی(واحد تحلیل) در دو مقطع زمانی قبل و بعد از بازنگری قانون اساسی مقایسه شده است. برآیند مقایسۀ و ارزیابی متغیرهای نهادی و محیطی انسجام اجتماعی، دلالت بر این دارد که در ایران بعد از بازنگری قانون اساسی، میزان انسجام اجتماعی به نسبت دوره قبل از آن روند کاهشی داشته است
اقتصاد سیاسی
سارا تاجیک؛ مسعود موسوی شفایی
چکیده
در چارچوب نظریه گذار قدرت ، می توان ادعا کرد که نظم جهانی در حال تجربه ی باز توازن قدرت بین غرب و شرق است. در خاورمیانه، این چرخش به وضوح قابل مشاهده است، جایی که چین و آمریکا بر اساس راهبردهای ژئواکونومیک خود در حال رقابت برای نفوذ و قدرت‌یابی هستند. این رقابت ژئواکونومیک نشان‌دهنده تغییرات عمیق در زنجیره جهانی ارزش و به تبع آن ...
بیشتر
در چارچوب نظریه گذار قدرت ، می توان ادعا کرد که نظم جهانی در حال تجربه ی باز توازن قدرت بین غرب و شرق است. در خاورمیانه، این چرخش به وضوح قابل مشاهده است، جایی که چین و آمریکا بر اساس راهبردهای ژئواکونومیک خود در حال رقابت برای نفوذ و قدرت‌یابی هستند. این رقابت ژئواکونومیک نشان‌دهنده تغییرات عمیق در زنجیره جهانی ارزش و به تبع آن نظم اقتصادی و ژئواکونومیک حاکم بر منطقه ی خاورمیانه و کشور های شورای همکاری خلیج فارس است. هدف پژوهش حاضر این است که با بهره گیری از نظریۀ " گذار قدرت " به چگونگی تاثیرگذاری رقابت میان چین و آمریکا، بر نظم ژئواکونومیک منطقه ی خاورمیانه بپردازد. پرسش پژوهش اینگونه مطرح می‌شود که : رقابت چین و آمریکا در شرایط گذار قدرت چگونه بر نظم ژئواکونومیک منطقه ی خاورمیانه و به طور خاص شورای همکاری خلیج فارس اثر می گذارد؟ فرضیه ی مقاله ی حاضر پاسخ می دهد که رقابت بین چین و آمریکا در فضای گذار قدرت ، بر اساس سه مولفه ی تجارت، سرمایه گذاری و انتقال فناوری که در دل زنجیره های ارزش جهانی نهفته است، موجب تاثیر گذاری بر نظم ژئواکونومیک منطقه می شود.
روابط بین الملل
سروش شعبانی خطیبانی؛ علی علیزاده
چکیده
ترتیبات امنیتی قفقاز جنوبی همواره در ثبات‌آفرینی ناتوان بوده است. دلایل متنوعی برای این ناکامی بیان شده، اما هدف این پژوهش، پرداختن به مهمترین مولفه‌های درون‌منطقه‌ای موثر بر این ترتیبات امنیتی است. روش پژوهش این تحقیق استقرایی، روش توصیفی در کنار روش تحلیل اسنادی کیفی و همچنین براساس روش گردآوری کتابخانه‌ای و مبانی نظری واقع‌گرایی ...
بیشتر
ترتیبات امنیتی قفقاز جنوبی همواره در ثبات‌آفرینی ناتوان بوده است. دلایل متنوعی برای این ناکامی بیان شده، اما هدف این پژوهش، پرداختن به مهمترین مولفه‌های درون‌منطقه‌ای موثر بر این ترتیبات امنیتی است. روش پژوهش این تحقیق استقرایی، روش توصیفی در کنار روش تحلیل اسنادی کیفی و همچنین براساس روش گردآوری کتابخانه‌ای و مبانی نظری واقع‌گرایی نوکلاسیک است. یاقته‌های پژوهش ماحصل سه مولفه اصلی و شش شاخص هستند. این یافته‌ها در مولفه «ساختار قدرت منطقه‌ای» (متشکل از دو شاخص «توزیع قدرت» و «قطب‌بندی») به توزیع نامتوازن قدرت و فقدان قدرت خوش‌خیم درونی یا برون‌منطقه‌ای در قطب‌بندی میان جمهوری‌های منطقه می پردازند. در مولفه «عامل اقتصادی» (متشکل از دو شاخص «وابستگی متقابل اقتصادی (تجارت)» و «مشارکت در مسیرهای انتقال انرژی») به وابستگی اقتصادی بسیار اندک و سیاست حذف رقیب از خطوط انتقال انرژی توجه شده است. در مولفه نهایی «عامل نظامی – امنیتی» (متشکل از «مناقشات سرزمینی» و «تنش‌های قومی») به مناقشات سرزمینی جانیافتاده و ویژگی خاص تنش‌های قومی که موجب بدبینی به محیط خارجی می شوند، اشاره دارند. تمرکز صرف بر مولفه‌های درون‌منطقه‌ای نوآوری این پژوهش بوده است. در نتیجه باید اشاره کرد که این مولفه‌ها خود فارغ از عوامل بیرونی، عاملی برای ناکارآمدی ترتیبات امنیتی منطقه از منظر ثبات‌آفرینی هستند.
روابط بین الملل
مجتبی عبدخدایی
چکیده
عدم آمادگی جهانی در مدیریت پاندمی کووید۱۹در دو سطح قابل تحلیل است. سطح خرد که به ضعف حکمرانی دولت‌ها در قبال بحرانهای فراگیر باز میگردد و سطح کلان که ناشی از ساختار نظام‌بین‌الملل است.در سطح کلان،مدیریت این بحران با سه چالش بی‌اعتمادی، تبعیض و بی‌عدالتی، و نقش غیرمسئولانه قدرتهای بزرگ روبرو بوده و این پرسش را فراروی نهاده است ...
بیشتر
عدم آمادگی جهانی در مدیریت پاندمی کووید۱۹در دو سطح قابل تحلیل است. سطح خرد که به ضعف حکمرانی دولت‌ها در قبال بحرانهای فراگیر باز میگردد و سطح کلان که ناشی از ساختار نظام‌بین‌الملل است.در سطح کلان،مدیریت این بحران با سه چالش بی‌اعتمادی، تبعیض و بی‌عدالتی، و نقش غیرمسئولانه قدرتهای بزرگ روبرو بوده و این پرسش را فراروی نهاده است که تا چه میزان نظام و نظم بین‌الملل می‌تواند بار مسئولیت انسانی مدیریت بحرانهای فراگیر را بدوش کشد؟ نظم جهانی کنونی بر دو ستون نظم وستفالیایی و نظم سرمایه‌داری لیبرال شکل گرفته‌است. این نظم بر اساس خرد‌مدرن و انگاره‌های سکولاریسم بنیان شده و با جدایی از امر قدسی بر محوریت سودپرستی رشد یافته و برونداد ساختاری است که ابعاد مادی، نهادی و انگاره‌ای آن تثبیت کننده منافع قدرتهای بزرگ و ایجاد توازن قدرت میان آنان است. از اینرو نمی‌تواند معیارهای انسانی مطرح در مدیریت بحرانهای فراگیر بشری مانند امنیت‌همگانی و عدالت انسانی را ملاک سیاستگذاری و اقدام نماید. این نوشتار با بهره‌گیری از روش تحلیلی و تبیینی و روش گزیده‌گرایی، این دستاورد‌را داشته است که مدیریت بحرانهای فراگیر بشری نیازمند تحول در مفهوم سیاست، امنیت، و تغییر در ساختار و فرایندهای نظام بین‌الملل در جهت ایجاد و نهادینه‌سازی مشارکت عادلانه است.
جامعه شناسی سیاسی
علیرضا سمیعی اصفهانی؛ نفیسه اله دادی؛ رضا رضایی؛ رضا دهبانی پور
چکیده
هدف اصلی این نوشتار، به پیروی از سنت گفتمان انتقادی، و همچنین چارچوب الگوی تفسیری، آشکار ساختن خشونت کلامی نهفته در ساختار گفتمانی گرایش‌های مختلف روشنفکری و تأثیری است که آزارهای کلامی بر قربانیان خود می‌گذارد. نوشتار حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی است که: «چگونه می‌توان خشونت زبانی را در گفتار و کلام گفتمان‌های مختلف ...
بیشتر
هدف اصلی این نوشتار، به پیروی از سنت گفتمان انتقادی، و همچنین چارچوب الگوی تفسیری، آشکار ساختن خشونت کلامی نهفته در ساختار گفتمانی گرایش‌های مختلف روشنفکری و تأثیری است که آزارهای کلامی بر قربانیان خود می‌گذارد. نوشتار حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی است که: «چگونه می‌توان خشونت زبانی را در گفتار و کلام گفتمان‌های مختلف روشنفکری در عصر مشروطه شناسایی و تحلیل نمود؟» برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی- تحلیلی با چهارچوب نظری تحلیل گفتمان انتقادی «روث وداک» و همچنین نظریه خشونت کلامی «پاتریشیا اِوانز» در بررسی راهبردهای خشونت کلامی گفتمان‌های روشنفکرانی رقیب چون میرزاملکم، طالبوف(گفتمان غربگرا/تجددگرا) و شیخفضلالله نوری و آیتالله نائینی (گفتمان مذهبی) بهره است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نخست؛ خشونت کلامی در این دوره در تقابل دو گروه منورالفکران و علما هم در مکتوبات آن‌ها یعنی روزنامهها، کتب و رسالهها و هم موضعگیریهای شفاهی آنان وجود داشته است و دوم؛ خشونت کلامی روشنفکران غربگرا نسبت به علما بیشتر و صریحتر بوده است. تقابلگرایی و تأکید کلامی روشنفکران غربگرا و قدرت تخریبی زبان آنان از عوامل تأثیرگذار بر روند تحولات مشروطیت بوده است.
