نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید ابوذر خوش‌بیان ¹
• پرویز امینی ²
• جواد حیدری ³

¹ دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش آینده‌ پژوهی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد

² استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

³ استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شاهد، ایران

چکیده

اعتراض و تغییرخواهی امروزه بخش جدایی ناپذیر از حیات نظام‌های سیاسی در دوره نوین حکمرانی شده است. متأخرترین اعتراضات فراگیر در ایران، اعتراضات سال ۱۴۰۱ است که پس از مرگ خانم مهسا امینی رخ داد. شناخت چیستی این اعتراضات و پیامدهای آن، هدف این مقاله است. روش مورد استفاده در تحقیق، روش نظریه زمینه‌ای یا گرندد تئوری است که با استفاده از مصاحبه به گردآوری نظرات نخبگان پرداخته و سپس در سه سطح باز، محوری و انتخابی کدگذاری صورت گرفته است. مهمترین یافته‌های پژوهش حاضر بیان می‌دارد که شرایط علی شامل نارضایتی از وضع موجود از جمله سیاسی، فرهنگی، اقتصادی؛ انباشت نارضایتی‌ها و نداشتن چشم‌انداز مثبت از آینده است. شرایط زمینه‌ای شامل تعلیق اصل 27 قانون اساسی؛ غیاب سیاست در حوزه عمومی و نبود رسانه با مرجعیت عمومی است. شرایط مداخله‌گر شامل زیرساخت‌سازی کشورهای متخاصم از جمله در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی؛ فشارهای دولتی و فشارهای رسانه‌ای است. کنش‌ها و واکنش‌ها شامل آزادسازی قیمت‌ها؛ مرگ مهسا امینی و بروز اعتراضات است. در نهایت پیامدهای آن شامل رادیکالیسم اجتماعی؛ امنیت زدایی؛ اقتدارزدایی از حاکمیت؛ مشارکت زدایی مدنی و ... است. در پایان نتایج حاصل از پژوهش نشان داد صورت اعتراضات 1401 یک تغییرخواهی اعتراضی از نوع شورش اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها

• اعتراضات 1401
• مهسا امینی
• شورش
• نظریه زمینه‌ای
• اعتراض

موضوعات

• سیاست داخلی ایران

عنوان مقاله [English]

Quiddity of 2023 widespread protests in Iran A Grounded Theory Study

نویسندگان [English]

• abouzar khoshbayan ¹
• Parviz Amini ²
• javad haydari ³

¹ phd student of political science, Shahid University

² Assistant Professor, Political Science, Shahed University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Political Science, Shahid University, Iran

چکیده [English]

Governments are always protested by other elements. In some cases, this protest is carried out by elements within the political order and using defined tools, and in some cases, this protest is carried out by elements outside the political order and by unconventional means. In 2023, after the death of Mehsa Amini, widespread protests took place throughout Iran. If consider this protest along the lines of the protests of 2017 and 2019, we can see the increasing scope of protests in Iran in recent years. Considering the destructive effects of some protests on the society, knowing the nature of the2023 protests can help to prevent the occurrence of protests in the future; Therefore, this issue has been the main goal of the present research. The method used in the research was the grounded theory method, which was used to collect the opinions of elites using interviews, and then it was coded in three levels: Open Coding, Axial Coding, and Selective Coding. Finally, the results of the research showed that the protests of 2023 were a type of Rebellion and if the issues that led to it are not resolved, the Iranian society will witness such riots again in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iran'
• s 2023 protests, Mehsa Amini, rebellion, grounded theory, protests