علی اصغر پورعزت؛ سمیه لبافی؛ احمد سیاح؛ الهام حسینی
چکیده
سیمای جمهوری اسلامی ایران، به منزله یک رسانه دولتی، بزرگترین مرجع اطلاع رسانی کشور محسوب می‌شود که در رخدادهای سیاسی، همچون انتخابات، نقشی اساسی دارد. این پژوهش، در پی تحلیل زمینه‌های فراگرد خط مشی‌گذاریِ خبری صدا و سیما در زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران ، ازطریق مصاحبه با خبرگان، درصدد جمع‌آوری داده‌هایی برآمده از مصاحبه ...
بیشتر
سیمای جمهوری اسلامی ایران، به منزله یک رسانه دولتی، بزرگترین مرجع اطلاع رسانی کشور محسوب می‌شود که در رخدادهای سیاسی، همچون انتخابات، نقشی اساسی دارد. این پژوهش، در پی تحلیل زمینه‌های فراگرد خط مشی‌گذاریِ خبری صدا و سیما در زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران ، ازطریق مصاحبه با خبرگان، درصدد جمع‌آوری داده‌هایی برآمده از مصاحبه و تحلیل تم برای تجزیه و تحلیل داده است. حاصل تحلیل متن مصاحبه با خبرگان رسانه و کارشناسان و مدیران خبر سیمای جمهوری اسلامی و افراد آشنا با مجلس، به منزله نتایج پژوهش، در قالب سامانهای از تمها ارائه شد؛ تمهایی که برای اولویتبندی ورودی خط مشیهای خبری در این رسانه، دسته‌بندی خطمشیگذاران خبری، اولویتبندی خطمشیهای خبری بلند مدت، میان مدت وکوتاه مدت قابل استفاده بوده، به بهبود سطح رفتار عادلانه در زمان انتخابات دراین رسانه، کمک میکنند. کاربرد مناسب این تمها، به ویژه هنگام بازنگری خطمشی خبری سیما، برای مواجهه با انتخابات آینده، قابل تأمل است.
فایقه چلبی؛ رجب ایزدی؛ کمال الدین هریسی نژاد
چکیده
احزاب سیاسی در نظام‌های مردم‌سالار با سازمان‌دهی قدرت سیاسی، بسیج نیروهای مردمی و تنظیم روابط قوای حاکم از نهادهای میانی حکومت‌های دموکراتیک محسوب می‌شوند. کارکرد احزاب به مرحله رقابت‌های انتخاباتی منحصر نمی‌شود؛ بلکه در تنظیم روابط قوای حاکم، نقش مهمی را عهده‌دار هستند؛ نفوذ احزاب در تعاملات قوه مقننه و مجریه در تفکیک قوای ...
بیشتر
احزاب سیاسی در نظام‌های مردم‌سالار با سازمان‌دهی قدرت سیاسی، بسیج نیروهای مردمی و تنظیم روابط قوای حاکم از نهادهای میانی حکومت‌های دموکراتیک محسوب می‌شوند. کارکرد احزاب به مرحله رقابت‌های انتخاباتی منحصر نمی‌شود؛ بلکه در تنظیم روابط قوای حاکم، نقش مهمی را عهده‌دار هستند؛ نفوذ احزاب در تعاملات قوه مقننه و مجریه در تفکیک قوای کلاسیک دولت‌های معاصر تغییرات محسوسی ایجاد کرده است. در محافل سیاسی، گاهی از تغییر نظام سیاسی ایران به نظام پارلمانی یا دو مجلسی شدن قوه مقننه صحبت به میان می‌آید و از دیگر سو روابط متقابل قوه مقننه و مجریه در ایران با بن‌بست‌هایی مواجه است که یکی از ملزومات حل چنین چالش‌هایی وجود احزاب نهادینه در نظام سیاسی ایران است؛ از این‌‌رو این مقاله تحت چند عنوان با بررسی کارکرد منحصربه‌فرد احزاب سیاسی در تنظیم روابط قوای حاکم در کشورهای انگلستان، آمریکا و ایران به‌عنوان نمایندگان نظام‌های پارلمانی، ریاستی و مختلط در پی شناسایی معایب و مزایای نظام‌های حزبی در کشورهای انگلستان و آمریکا به‌عنوان الگوهای موفق حزبی و تبیین چالش‌های نفوذ احزاب در تعاملات قوای کشور ایران است تا با رفع موانع موجود، شاهد نیل به کارکرد نوین و ایفای نقش مؤثر احزاب در تنظیم تعاملات قوا در ایران باشیم.
سیدرضا موسوی نیا
چکیده
روش تلفیقی (التقاطی) (Eclectic Method) یا روش اختلاطی (Mixed Method) در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل مشهور به ترکیبی(Combined) از روش‌های کمی و کیفی است و از آن با عنوان پارادایم سوم در روش‌شناسی نیز یاد می‌شود اما این جایگاه پارادایمیک و آن روایت مشهور، نیازمند نقد و بازاندیشی است. در این مقاله قصد داریم به جایگاه واقعی روش تلفیقی یا اختلاطی در روش‌شناسی ...
بیشتر
روش تلفیقی (التقاطی) (Eclectic Method) یا روش اختلاطی (Mixed Method) در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل مشهور به ترکیبی(Combined) از روش‌های کمی و کیفی است و از آن با عنوان پارادایم سوم در روش‌شناسی نیز یاد می‌شود اما این جایگاه پارادایمیک و آن روایت مشهور، نیازمند نقد و بازاندیشی است. در این مقاله قصد داریم به جایگاه واقعی روش تلفیقی یا اختلاطی در روش‌شناسی بپردازیم و نشان دهیم که به دلایل معرفتشناسی و بر خلاف روایت مشهور، امکان ترکیب (Combined) روش کمی و کیفی وجود ندارد اما میتوان از این دو روش به صورت تلفیقی (Eclectic) در ذیل روش علمی- تجربی استفاده کرد. در بخش پایانی مقاله و به عنوان مطالعه موردی، نشان میدهیم چگونه میتوان با روش تلفیقی، به یک فهم اولیه، پیرامون رویه تصمیمگیری سیاست خارجی ایران در برجام حاصل کرد. نویسنده معتقد است با وجود محدودیت اطلاعات در مورد چگونگی و چرایی اتخاذ تصمیم برجام در جمهوری اسلامی، روش تلفیقی به شکلی ساختارمند با مشخص کردن عوامل مؤثر بر اتخاذ یک تصمیم و نحوه تفسیر آن عوامل در نظام شناختی تصمیمگیران سیاست خارجی، مناسبترین روش برای پژوهشهای آغازین پیرامون رویه تصمیمگیری سیاست خارجی ایران در برجام است.
سعید عطار؛ الهام رسولی ثانی آبادی؛ معصومه جرگه
چکیده
مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5، یکی از چالش برانگیزترین موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران در طی یک دهه گذشته بوده است. هدف این مقاله، بررسی مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 در بازه زمانی 1394-1384 بر اساس نظریه بازی‌ها و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که طرفین این مناقشه از سال 1384 تا سال 1390، از بازی‌های ...
بیشتر
مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5، یکی از چالش برانگیزترین موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران در طی یک دهه گذشته بوده است. هدف این مقاله، بررسی مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 در بازه زمانی 1394-1384 بر اساس نظریه بازی‌ها و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که طرفین این مناقشه از سال 1384 تا سال 1390، از بازی‌های جنگ فرسایشی و لبه پرتگاه در ذیل بازی‌های تقابلگرایانه استفاده میکردند. این بازی‌ها مبتنی بر عدم همکاری و تقابل بود. از سال 1390 تا سال 1394 به دلیل عدم تحقق اهداف طرفین و سختترشدن شرایط ادامه این بازی‌ها برای بازیگران، طرفین به بازی‌های چانهزنی و معمای زندانی در ذیل بازی‌های همکاریجویانه تغییر شیوه داد. همچنین بسته به نوع بازی در هر مرحله، فواصل دورهای مذاکره تعیین میشد به طوری که با گذار به بازی‌های همکاری جویانه، فواصل مذاکرات نیز کاهش چشمگیری یافت
سیدمحمد طباطبائی؛ امیر جعفرزادگان
چکیده
دولت محوری طی قرن‌های متمادی گفتمان غالب در روابط بین‌الملل بوده و تنها کنشگر نظام بین‌الملل دولت‌ها بوده‌ا‌ند. پس از پایان جنگ جهانی دوم بسترهای نظری و برخی واقعیت‌های عملی منجر به کم رنگ شدن دولت و ظهور کنشگران جدید شد. کنشگرانی که در نظریات ضدرئالیستی روابط بین‌الملل از جمله لیبرالیسم و شاخه‌های منبعث و تئوری‌هایی نظیر پست‌مدرن ...
بیشتر
دولت محوری طی قرن‌های متمادی گفتمان غالب در روابط بین‌الملل بوده و تنها کنشگر نظام بین‌الملل دولت‌ها بوده‌ا‌ند. پس از پایان جنگ جهانی دوم بسترهای نظری و برخی واقعیت‌های عملی منجر به کم رنگ شدن دولت و ظهور کنشگران جدید شد. کنشگرانی که در نظریات ضدرئالیستی روابط بین‌الملل از جمله لیبرالیسم و شاخه‌های منبعث و تئوری‌هایی نظیر پست‌مدرن به رسمیت شناخته شده و با طرح مفاهیمی نظیر جامعه مدنی جهانی، فراملی‌گرایی، جهانی شدن و قدرت نرم زمینه‌ساز بروز تغییراتی در شکل و ماهیت روابط بین‌الملل شدند. علاوه بر این بسترهای نظری، برخی واقعیت‌های عملی مثل نفوذپذیری حاکمیت دولت‌ها و طرح موضوعات جدیدی مانند حقوق بشر، محیط زیست به این تغییرات سرعت بخشیدند. تغییراتی که به پررنگ شدن نقش عناصر فروملی در سیاست خارجی کشورها انجامید. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز متأثر از کنشگرانی است که به انحاء مختلف بر سیاست خارجی کشور تأثیر بگذارند. اما بازیگران فروملی چگونه بر سیاست‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران تأثیر می‌گذارند؟؛ نقش آفرینی بازیگران فروملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از طرق مشارکت در دیپلماسی عمومی کشور، ترویج فرهنگ ایرانی‌اسلامی، اقدامات انسان‌دوستانه و حمایت‌گرانه، هنجارسازی، انعقاد توافقات و مبادلات فنی تجاری صورت پذیرفته است.
حسین فرزانه پور؛ علی اکبر یاری القار؛ سکینه شبانی
چکیده
بن‌مایه افکار عمومی این روزها ظهور و افول جنبش داعش است. در این مقاله ضمن خوانشی کاریزماتیک از ظهور و افول داعش، به کار ویژه دو سویه کاریزما نظر به مقدورات و محظورات آن توجه شده است و ضمن تمایز آن از بدیل اسلامی‌اش "ولایت معنوی"، نیمه تاریک کاریزما نیز ملحوظ شده است. رویکرد غالب مقالات موجود جاذبه پیامبر و ولایت معنوی در نظام شیعی ...
بیشتر
بن‌مایه افکار عمومی این روزها ظهور و افول جنبش داعش است. در این مقاله ضمن خوانشی کاریزماتیک از ظهور و افول داعش، به کار ویژه دو سویه کاریزما نظر به مقدورات و محظورات آن توجه شده است و ضمن تمایز آن از بدیل اسلامی‌اش "ولایت معنوی"، نیمه تاریک کاریزما نیز ملحوظ شده است. رویکرد غالب مقالات موجود جاذبه پیامبر و ولایت معنوی در نظام شیعی را نوعی کاریزما انگاشتهاند. اگر عشق به ولایت در اندیشه شیعی را از نوع کاریزما بدانیم، آنگاه ناخواسته به مقتضای هویت کاریزما، افول و جایگزینی آنرا پس از چند دهه پذیرفتهایم. هدف نظری مقاله بررسی محظورات کاریزما در مقایسه با بدیل آن ولایت معنوی در نظام شیعی و هدف راهبردی و استراتژیک آن بررسی چرایی افول زود هنگام داعش با استدلال به نظریهپردازی ماکس وبر است و هدف کاربردی، بررسی احتمال عقلایی ظهور بدیل داعش است. نتیجه نظری مقاله، تفوق ولایت معنوی بر کاریزما و مهمترین یافته راهبردی و استراتژیک آن، احتمال عقلایی در ظهور جنبشی شبه داعشی است. روش تحقیق مقاله تحلیلی، انتقادی، با استفاده از منابع کتابخانهای و بهرهوری از نظریهپردازی ماکس وبر، کولاکوفسکی و هانا آرنت است.
نسا زاهدی؛ ابراهیم سرپرست سادات؛ سعید امینی
چکیده
همه‌پرسی قانون اساسی ترکیه، دوران تازه‌ای در صحنه تحولات داخلی ترکیه به حساب می‌آید. با پیروزی شکننده حزب عدالت و توسعه در همه‌پرسی 16 آوریل 2017، می توان مطالعه پیرامون این همه‌پرسی و تحولات ناظر به آینده دموکراسی در این کشور را مسأله‌ای دانست که ارزش بررسی بیشتری دارد. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از نظریه گردش نخبگان به عنوان ...
بیشتر
همه‌پرسی قانون اساسی ترکیه، دوران تازه‌ای در صحنه تحولات داخلی ترکیه به حساب می‌آید. با پیروزی شکننده حزب عدالت و توسعه در همه‌پرسی 16 آوریل 2017، می توان مطالعه پیرامون این همه‌پرسی و تحولات ناظر به آینده دموکراسی در این کشور را مسأله‌ای دانست که ارزش بررسی بیشتری دارد. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از نظریه گردش نخبگان به عنوان چارچوب نظری، همه‌پرسی قانون اساسی ترکیه تحلیل شود. در این راستا سؤال محوری مقاله این است که همه‌پرسی قانون اساسی ترکیه چه تأثیری بر آینده دموکراسی و ثبات سیاسی در ترکیه میگذارد؟ بررسیهای این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی، مبتنی بر منابع اسنادی این فرضیه را قوت بخشید که همه‌پرسی قانون اساسی اخیر ترکیه، آینده نظام سیاسی مبتنی بر گردش نخبگان این کشور را تضعیف و موجب می‌شود به واسطه آن فضای رقابتی برای سایر نخبگان غیرحکومتی مانند احزاب مخالف محدود شود، و آینده ثبات سیاسی و دموکراسی در این کشور با وضعیت مبهم و شکنندهتر نسبت به گذشته روبهرو باشد، همچنین آینده امنیت اجتماعی و سیاسی ترکیه، متزلزلتر از پیش به نظر آید.
علی آدمی؛ نازنین نظیفی؛ عارف بیژن
چکیده
اگر از گذشته تا به حال، خاورمیانه را در یک کلمه بتوان خلاصه کرد، آن کلمه «بی‌ثباتی» است. در پی تحرکات و تحولات جاری در منطقه، علنی شدن روابط دو کشور در خاورمیانه بیش از سایر اتحادهای منطقه‌ای قابل‌توجه است: "رژیم اسرائیل و عربستان سعودی". سؤال اصلی آن است که چقدر رژیم اسرائیل و عربستان توانسته‌اند در موازنه‌سازی علیه ایران ...
بیشتر
اگر از گذشته تا به حال، خاورمیانه را در یک کلمه بتوان خلاصه کرد، آن کلمه «بی‌ثباتی» است. در پی تحرکات و تحولات جاری در منطقه، علنی شدن روابط دو کشور در خاورمیانه بیش از سایر اتحادهای منطقه‌ای قابل‌توجه است: "رژیم اسرائیل و عربستان سعودی". سؤال اصلی آن است که چقدر رژیم اسرائیل و عربستان توانسته‌اند در موازنه‌سازی علیه ایران موفق عمل کنند؟ فرض بر این است؛ آنچه بیشتر از هر چیز دو دولت مذکور را در کنار هم نگاه داشته است، نگرانی از توافق هسته‌ای ایران و به دنبال آن، قدرت و نفوذ شیعه، کاهش حضور و نقش ایالات متحده در منطقه و بحرانهای ناشی از افراطگرایی و جنگ داخلی سوریه است؛ لیکن با توجه به چالش‌های موجود از جانب بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقهای، به نظر نمیرسد نزدیک شدن این دو دولت گامی در جهت تحکیمِ اتحادی متوازن در جهت انزوا و مقابله با ایران باشد. برخلاف اشتراکات موجود و عواملِ سببساز در عادیسازی بیشازپیش مناسبات مابین این دو، میتوان بر اساس نظریه «موازنه ناقص» از رندال شوولر، بیان کرد که این دو کشور نتوانستهاند اتحادی قوی بهویژه علیه ایران، به‌عنوان دشمن مشترک خود تشکیل دهند.
جلیل دارا؛ سید مهدی حسینی فائق
چکیده
بنیادگرایی یهودی به عنوان گونه‌ای از انواع بنیادگرایی دینی در عین داشتن مشابهت با دیگر انواعِ بنیادگرایی، مقومات خاص خود را دارد. تفاسیر متفاوت از منابع دینی و تاریخی موجب شکل‌گیری نحله‌های مختلفی از بنیادگرایی یهودی شده که اگر بخواهیم شاخصی برای دسته‌بندی این گونه‌ها ارائه دهیم بهترین شاخص توجه به اصل "تبعید" یا "بازگشت" است. ...
بیشتر
بنیادگرایی یهودی به عنوان گونه‌ای از انواع بنیادگرایی دینی در عین داشتن مشابهت با دیگر انواعِ بنیادگرایی، مقومات خاص خود را دارد. تفاسیر متفاوت از منابع دینی و تاریخی موجب شکل‌گیری نحله‌های مختلفی از بنیادگرایی یهودی شده که اگر بخواهیم شاخصی برای دسته‌بندی این گونه‌ها ارائه دهیم بهترین شاخص توجه به اصل "تبعید" یا "بازگشت" است. از منظر بنیادگرایان این که در دوران تبعید به سر میبریم یا دوران بازگشت، احکام و مقتضیات خاص خود را دارد و برهمین اساس سه گونهی اصلی بنیادگرایی قابل ذکر است: بنیادگرایی منفعل، بنیادگرایی عملگرا و بنیادگرایان موعودباور. بنیادگرایان یهودی در عین تقسیم به نحلهها و گروههای مختلف، اهداف غایی یکسانی دارند و تفاوت گونههای یادشده، از حیث ابزار، روش و تشخیص ظرف زمانی و مکانی است. البته علاوه بر مولفههای درون دینی، همسویی یا مخالفت با جریانات سیاسی، نقشآفرینی سیاستهای رژیم صهیونیستی و نیز توجه به اتخاذ مواضع عملگرایانه برخی از این گروهها به خوبی میتواندستهبندیها و چرایی برخی مواضع را در انواعِ مختلف بنیادگرایی تبیین کند.
