نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

2 گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

دولت محوری طی قرن‌های متمادی گفتمان غالب در روابط بین‌الملل بوده و تنها کنشگر نظام بین‌الملل دولت‌ها بوده‌ا‌ند. پس از پایان جنگ جهانی دوم بسترهای نظری و برخی واقعیت‌های عملی منجر به کم رنگ شدن دولت و ظهور کنشگران جدید شد. کنشگرانی که در نظریات ضدرئالیستی روابط بین‌الملل از جمله لیبرالیسم و شاخههای منبعث و تئوری‌هایی نظیر پستمدرن به رسمیت شناخته شده و با طرح مفاهیمی نظیر جامعه مدنی جهانی، فراملی‌گرایی، جهانی شدن و قدرت نرم زمینه‌ساز بروز تغییراتی در شکل و ماهیت روابط بین‌الملل شدند. علاوه بر این بسترهای نظری، برخی واقعیتهای عملی مثل نفوذپذیری حاکمیت دولت‌ها و طرح موضوعات جدیدی مانند حقوق بشر، محیط زیست به این تغییرات سرعت بخشیدند. تغییراتی که به پررنگ شدن نقش عناصر فروملی در سیاست خارجی کشورها انجامید. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز متأثر از کنشگرانی است که به انحاء مختلف بر سیاست خارجی کشور تأثیر بگذارند. اما بازیگران فروملی چگونه بر سیاست‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران تأثیر می‌گذارند؟؛ نقش آفرینی بازیگران فروملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از طرق مشارکت در دیپلماسی عمومی کشور، ترویج فرهنگ ایرانی‌اسلامی، اقدامات انسان‌دوستانه و حمایت‌گرانه، هنجارسازی، انعقاد توافقات و مبادلات فنی تجاری صورت پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sub-State Actors and Foreign Policy of Islamic Republic Of Iran

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Tabataba'i 1
  • amir jafarzadegan 2

1 Assistant Professor of International Relations, Department of International Relations, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabatab'i University, Tehran

2 Department of International Relations Department, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabatab'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The State has for centuries been the only actor of the international system. After the end of the Second World War II, theoretical foundations and some practical facts led to the erosion of statehood and the emergence and diversification of new actors in the international arena. New actors recognized in the anti-realist views of international relations including liberalism and its branches and theories such as postmodern and by designing concepts such as global civil society, transnationalism, globalization and soft power, make the changes in the form and nature of international relations. In addition to, some practical realities such as the permeability of state sovereignty and the development of new subjects such as human rights and the environment have accelerated this change. It has been made to highlight the role of sub-state actors in foreign policy. The foreign policy of the Islamic Republic of Iran is also influenced by some actors in different ways. How did these influences occur? After studying the sub-states actors, identify their ways of influence on the foreign policy of the Islamic Republic of Iran through Participation in public diplomacy of the country, The promotion of Iranian-Islamic culture, Humanitarian measures, Normalization, Signing Agreements, and technical-commercial exchanges.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sub – State Actors
  • State Erosion
  • New Actors
  • Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran
  • Transnationalism
الف- فارسی
-    اسمیت، استیو، هدفیلد، امیلیا، (1395)، سیاست خارجی، نظریه‌ها، بازیگران و موارد مطالعاتی، ج1، ترجمه امیر محمد حاجی یوسفی، محسن محمودی و ایوب کریمی، تهران: انتشارات سمت.
-   تمنا، فرامرز، (1389)، تحول مفهوم کنشگر و مسئله امنیت در روابط بین الملل، در: تحول مفاهیم در روابط بین‌الملل، توسط حمیرا مشیرزاده و نبی الله ابراهیم، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-   جمالی نژاد، مهدی، (1395)، دیپلماسی شهری، تهران: نشر آزما.
-   دهشیری، محمدرضا، (1392)، «پارادیپلماسی در عصر جهانی شدن: مطالعه موردی دیپلماسی شهری»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، زمستان، دوره چهارم، شماره13.
-   دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، (1387)، چارچوبی مفهومی برای ارزیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی و مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-   دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، (1394)، اصول و مبانی روابط بین الملل، تهران: انتشارات سمت.
-   سجاد پور، محمد کاظم، (1391)، سیاست خارجی و دنیای پرتلاطم، تهران: انتشارات اطلاعات.
-   سرخیل، بهنام، (1396)، جایگاه فراملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر رفتارهای حمایت‌گرانه، قم: موسسه بین‌المللی الهدی.
-   سعیدی، روح‌الامین، (1393)، دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی لبنان، تهران: انتشارات موسسه ابرار معاصر.
-   عطایی، فرهاد، قادری کنگاوری، روح الله، ابراهیمی، نبی الله، (1390)، «دیپلماسی عمومی و قدرت نرم، ایران  و آمریکا در عراق جدید»، فصلنامه سیاست، دانشگاه تهران، پاییز، شماره 3.
-   گریفیتس، مارتین، (1388)، مفاهیم کلیدی روابط بینالملل، ترجمه محمد امجد، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
-   مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، (1388)، اهداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع تقریب مذاهب اسلامی، تهران: معاونت فرهنگی.
-   نقیب زاده، احمد، (1381)، تأثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
-   ویلتز، پیتر، (1383)، بازیگران فراملی و سازمان‌های بین‌المللی در سیاست جهانی، در: جهانی شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینه تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرایندها)، ج 1، توسط جان بلیس و استیو اسمیت، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و دیگران، تهران: انتشارات ابرار معاصر.
-   هرسیج، حسین، تویسرکانی، مجتبی، جعفری، لیلا، (1388)، «ژئوپلتیک قدرت نرم ایران»،  پژوهشنامه علوم سیاسی، بهار، شماره 2.
-   هرسیج،حسین، ستوده، علی اصغر، اصلانی، عابد، (1391)، «تأثیر جنبش‌های اسلامی – مردمی سال 2011 بر منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در خاورمیانه»،  فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، پاییز، شماره 3.
 
ب- انگلیسی
-    Nathan, L, (2001), Undue Pressure, Reychler and T, Paffenholz; Eds,Peacebuilding: A Field Guide, In l, Boulder: Lynne Rienner.
 -    Smith, Steve, Dunne, Tim & Hadfield, Amelia, (2016), Foreign Policy: Theories, Actors, Cases, London: Oxford University Press.
 -    Tavares, R, (2018), “The Rise of ‘Para-Diplomacy’: The Implications of Increasing Sub-national Relations on Trade and Diplomacy”, Available at: http:// http:// www, horizons, gc, ca/ en/ content/ rise-para- diplomacy-implications-increasing-sub-national-relations-trade-and-diplomacy, (accessed on 2018, apr 12).
 -    Tavres, Rodrigo, (2016), Paradiplomacy – cities and states as global players, Oxford: Oxford University Press.