جامعه شناسی سیاسی
فراتحلیل عوامل مؤثر بر بی‌تفاوتی سیاسی ایرانیان؛ پژوهش‌های بازه زمانی 1380-1401

اکبر ذوالفقاری؛ طاها عشایری؛ فاطمه مهتابی

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 7-38

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73621.3237

چکیده
  بی‌تفاوتی سیاسی به دل‌زدگی سیاسی، بی‌میلی سیلی، بی‌کنشی سیاسی و عدم تمایل فرد به مشارکت سیاسی اطلاق می‌شود. هدف پژوهش، مطالعه عوامل مؤثر بر بی‌تفاوتی سیاسی دربازه زمانی 1401-1380 است. روش پژوهش از نوع فراتحلیل کمی است که محقق با استفاده از مرور ادبیات و تحقیقات صورت گرفته در بازه زمانی 1380 الی 1401، بی‌تفاوتی سیاسی با حجم نمونه 11 تحقیق ...  بیشتر

جامعه شناسی سیاسی
مناسبات راهبردی شاهان صفوی با مقامات روحانی و بازتاب آن در عرصه نظامی

رضا صحت منش

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 39-74

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73585.3234

چکیده
  در دوره صفوی دو عصر متفاوت را می‌توان بازشناخت. عصر اول از ابتدا تا عهدنامه صلح زهاب و عصر دوم از عهدنامه صلح زهاب تا سقوط اصفهان به دست افغان‌ها را در بر دارد. در عصر اول، شاهان صفوی گرایش‌های جنگاوری بروز دادند؛ اما در عصر دوم، شاهان صفوی آشکارا گرایش‌های شرعی نشان دادند و مقامات روحانی در صدر ساختار مذهبی جای گرفتند. پرسش این است ...  بیشتر

روانشناسی سیاسی
واکاوی هیستریک شدن سوژه ایرانی در دهه اخیر بر اساس نظریه لاکان

محسن برقی؛ سید امیر مسعود شهرام نیا؛ فریبرز محرمخانی؛ سید غلامرضا دوازده امامی

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 75-100

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73778.3246

چکیده
  اعتراضات اجتماعی متعدد دهه اخیر در کشور ما بیانگر وجود مشکلاتی حل نشده در جامعه است. مشکلاتی که می‌توان آنرا از علل هیستریک شدن سوژه ایرانی دانست. پرسش این است که چرا طی دهه اخیر، سوژه ایرانی هیستریک شده و اعتراضش را به شکل عملی نشان می‌دهد. این مقاله بر اساس نظریات لاکان و با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی این پرسش می‌پردازد. وی با انتساب ...  بیشتر

روابط بین الملل
سیاست امنیتی دولت سازندگی؛ گذار از آرمان گرایی به عمل‌گرایی ژئوپلیتیک محور (1376-1368)

سیداصغر کیوان حسینی؛ حبیب اله فدوی

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 101-138

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.74303.3256

چکیده
  اگرچه در دهه ابتدایی انقلاب اسلامی، نشانه‌هایی از «گفتمان آرمان‌گرایی» در سیاست خارجی ایران وجود داشت، اما متعاقب استقرار دولت سازندگی در سال 1368، به‌تدریج قرائن بروز تحول در گفتمان مزبور در جهت تمایل به‌سوی اولویت‌بخشی به اهداف داخلی در برابر اهداف فراملی آشکار شد، آنچه که در قالب کلی «عمل‌گرایی» مورد بحث واقع ‌شده ...  بیشتر

تحولات جهان اسلام
تبیین دلایل تسلط دوباره طالبان بر افغانستان بر اساس نظریه ادواری دکمجیان

زاهد غفاری هشجین؛ محسن کریمی شیرودی

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 139-166

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73185.3218

چکیده
  افغانستان در دو دهه اخیر از حمله آمریکا در سال 2001 و سقوط طالبان تا تسلط دوباره طالبان در سال 2021، تحولات بسیاری را تجربه کرد. نتیجه این تحولات و بحران‌های سیاسی نه‌تنها موجب تغییر مناسبات و روندهای گذشته نشده بلکه در نهایت تسلط دوباره طالبان بر افغانستان را در پی داشته است. نظرات زیادی با هدف تبیین این تحولات بیان شده که بخش عمده‌ای، ...  بیشتر

روابط بین الملل
جایگاه باخترگرایی در رفتار راهبردی چین؛ بررسی موردی عربستان سعودی

عبدالمجید سیفی؛ حسین دلاور

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 167-200

https://doi.org/10.22054/qpss.2024.72498.3191

چکیده
  با گسترش توجه ایالات متحده به سمت شرق در تلاش برای مهار چین، پکن عمق بیشتری به سیاست متنوع­سازی روابط خود داده تا بتواند آثار منفی تمرکز ایالات متحده بر شرق آسیا را تقلیل دهد. بخشی از این متنوع­سازی معطوف به استراتژی باخترگرایی یا تمرکز بر غرب آسیا است. در میان کشورهای غرب آسیا، گسترش روابط چین با عربستان سعودی به دلیل نقش مهم در ...  بیشتر

روابط بین الملل
چین در روابط هژمونیک نظام‌ جهانی پساآمریکایی

ابوالفضل آنائی

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 201-242

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73569.3233

چکیده
  بحران بلندمدت سرمایه‌داری متاخر، بستری برای تکوین دگردیسی‌های پیچیده در نظام ‌جهانی بوده است. در این بردار زمانی بلندمدت، روند افول سیکل هژمونی ایالات ‌متحده و جابجایی کانون جغرافیایی نظام‌مند انباشت ‌جهانی سرمایه بسوی چین، تغییرات اساسی در سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی نظام ‌جهانی پدید آورده که بازساخت سرمایه‌داری ...  بیشتر

روابط بین الملل
امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی و تضاد میان منافع ذهنی و عینی: مطالعه موردی آلمان نازی، شوروی و چین

محمد علی بصیری؛ میلاد میری نام نیها

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1403، صفحه 243-286

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73588.3249

چکیده
  هویت از منظر مفهومی دلالت بر مجموعه‌ای از خصوصیات ادراکی افراد و جوامع بشری در جهت تمایز از یکدیگر دارد. این مفهوم همواره به‌مثابه مستمسکی برای حکومت‌ها در جهت ارضا منافع ذهنی‌شان در سطوح فراملی مطرح بوده است. امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی یکی از راهبردهای مهم به‌منظور پیشبرد این روند می‌باشد، ولی تجارب ناشی از کاربست آن در ...  بیشتر