روابط بین الملل
تبیین قدرت‌یابی احزاب راست رادیکال اروپایی (2008-2018) بر پایه رویکرد «عرضه و تقاضای» پوپولیستی

علیرضا سمیعی اصفهانی؛ احسان جعفری فر

دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1403، ، صفحه 263-303

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.72749.3198

چکیده
  بسیاری از تحلیلگران، قدرت­گیری جریانات پوپولیســـتی در اروپا را نماد و مُسَـــبِب ناپایداری و «گسست سیاست» اروپایی خوانده ­اند. ظهور سریع رهبران و احزاب پوپولیست در قدرت از میانه دهه 2000 تا سال‌های پایانی دهه 2010 نشان داد که شیوع و مقبولیت پوپولیسم به بالاترین حد خود در 30 سال گذشته رسیده است. به ­ویژه از سال 2016، به قدرت رسیدن ...  بیشتر

سیاستگذاری عمومی
کشف و یافتن سازوکارهای ساخت «دیگری» مهاجر در ایران با تحلیل مضمون

سحر علیزاده نیری؛ علیرضا صادقی؛ یوسف ادیب؛ مصطفی قادری

دوره 12، شماره 47 ، دی 1402، ، صفحه 269-297

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.72031.3178

چکیده
  دیگری مهاجر در دهه‌های اخیر چنان در گفتمان‌های سیاسی رایج بوده که در جامعه و فرهنگ عامه نیز تأثیر گذاشته است. لذا هدف از این پژوهش، کشف و یافتن سازوکارهای ساخت «دیگری» مهاجر در ایران می‌باشد. دانستن این سازوکارها نه تنها روند ادغام مهاجران بلکه حفظ نظم و امنیت اجتماعی و موفقیت‌های سیاست مهاجرتی آینده ایران را نیز تعیین می‌کند. ...  بیشتر

روابط بین الملل
سیاست انرژی ایالات متحده در سال های 2011 تا 2022 و تاثیر آن بر روابط عربستان و چین

مختار قاسمی؛ سید سعید میرترابی حسینی؛ محمدولی مدرس؛ فریده محمدعلیپور

دوره 12، شماره 46 ، مهر 1402، ، صفحه 281-325

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.71541.3160

چکیده
  روابط عربستان و چین طی سال­ های 2011 تا 2022 رشد و توسعه چشمگیری داشته است. این روابط از نفت شروع و به تجارت، سرمایه­گذاری، فناوری و همکاری ­های نظامی گسترده شده است. توسعه روابط عربستان و چین در نیازمندی­ های طرفین در بخش انرژی و برنامه ­های راهبردی توسعه­ ای مشترک ریشه دارد اما این پژوهش قصد دارد گسترش روابط ریاض- پکن را از منظر ...  بیشتر

نقدنظریه انتخاب عقلانی درتصمیم گیری سیاست های راهبردی

محمد تقی پوریان

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 209-227

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.11349.1319

چکیده
  تصمیم‌گیری یکی از مهم‌ترین مباحث در عرصه‌های مختلف سیاست‌گذاری است. اگرچه ریشه‌های اصلی تئوری‌های مربوطه در علم مدیریت بسط و گسترش ‌یافته‌اند اما دامنه این تئوری‌ها به مهم‌ترین عرصه تصمیم‌گیری یعنی حوزه امنیت هم کشیده شده است. از این منظر در این پژوهش قصد بر این است با بررسی الگوی عقلایی تصمیم‌گیری، به نقد این نظریه و نارسایی‌های ...  بیشتر

کاربست رهیافت سیستمی جامع نگر در کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران

علیرضا محمدی؛ محمد حسین خوانین زاده

دوره 7، شماره 25 ، شهریور 1397، ، صفحه 221-249

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.19116.1542

چکیده
  کارآمدی از مسائل حیاتی نظام جمهوری اسلامی است. نظریه‌پردازی‌های این حوزه در ابتدای راه بوده و این واقعیت، مشکلات مهمی را در سطوح مختلف تئوریک و فرایندهای تصمیم‌گیری، اجرایی، گزینشگری و ارزیابی به وجود آورده است. این پژوهش با طراحی رهیافت سیستمی جامع‌نگر، چگونگی کاربرد، اهمیت و امتیازات این رهیافت را در ارتباط با کارآمدی این نظام ...  بیشتر

تحلیل ژئوپلیتیک اثرگذاری اینترنت در افزایش فعالیت تروریسم: با تأکید بر داعش

کیومرث یزدان پناه درو؛ مهتاب جعفری

دوره 7، شماره 26 ، مهر 1397، ، صفحه 221-244

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.9092.1261

چکیده
  گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، از جمله اینترنت و مشتقات وابسته به این نرم افزار پرقدرت که در درون مفهومی به نام فضای مجازی تعریف می‏شود، عرصه‏ شکل‏گیری مجموعه‏ای از ارتباطات میان گروه‏های اجتماعی متفاوت از فاصله‏های بسیار دور در دنیای واقعی است که فرصت‏ها و تهدیدات نوینی را فراروی دولت‏ها قرار داده است. به طور مثال ...  بیشتر

بررسی علل نفوذ داعش در آسیای مرکزی و پیامدهای احتمالی آن

محسن اسلامی؛ بهروز ایاز

دوره 6، شماره 21 ، مرداد 1396، ، صفحه 225-250

https://doi.org/10.22054/qpss.2017.7693

چکیده
        با گذشت دو سال از ظهور گروه موسوم به داعش، این گروه به سمت آسیای مرکزی روی آورده است. با هدف قرار دادن آسیای مرکزی توسط این گروه، سوالاتی در نزد تحلیل گران به وجود آمده است. این نوشتار نیز در پی پاسخ به این سوال است که چه عواملی موجب ظهور و نفوذ داعش در آسیای مرکزی و جذب عده ای از این منطقه به این گروه شده است؟ به عبارت دیگر ...  بیشتر

تاملی نظری در باب گونه شناسی بنیادگرایی یهودی؛ از غیرسیاسی ضد صهیونیسم تا سیاسی صهیونیسم گرا

جلیل دارا؛ سید مهدی حسینی فائق

دوره 7، شماره 27 ، اسفند 1397، ، صفحه 229-254

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.29319.1880

چکیده
  بنیادگرایی یهودی به عنوان گونه‌ای از انواع بنیادگرایی دینی در عین داشتن مشابهت با دیگر انواعِ بنیادگرایی، مقومات خاص خود را دارد. تفاسیر متفاوت از منابع دینی و تاریخی موجب شکل‌گیری نحله‌های مختلفی از بنیادگرایی یهودی شده که اگر بخواهیم شاخصی برای دسته‌بندی این گونه‌ها ارائه دهیم بهترین شاخص توجه به اصل "تبعید" یا "بازگشت" است. ...  بیشتر

تحلیلی بر مناسبات راهبردی اتحادیه اروپا و آمریکا در پرتو توافق هسته ای ایران (سناریوهای پیش رو)

فرزاد رستمی؛ قدرت احمدیان؛ حمیدرضا کریمی

دوره 8، شماره 28 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 239-265

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.24321.1712

چکیده
  ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا دو کنشگر مهم در عرصه جهانی‌اند که از نقشی تأثیرگذار در معادلات بین‌المللی برخوردارند و برخورد منافع آن‌ها با یکدیگر طبیعی به نظر می‌رسد. اما به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا اختلاف‌نظرهای بین بروکسل و واشنگتن را تشدید کرده است. در این میان توافق هسته‌ای ایران و 1+5 که از یک سو مورد حمایت اروپا ...  بیشتر

تبیین خاستگاه های شناختی و ترسیم مدل ذهنی گروه تروریستی داعش

حدیث اقبال

دوره 7، شماره 24 ، خرداد 1397، ، صفحه 245-275

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.19208.1546

چکیده
  سؤال اصلی این پژوهش آن است که ریشه‌های شکل‌گیری شناخت و رفتار تروریست‌ها و بالاخص مهمترین گروه تروریستی موجود یعنی داعش چیست و چه مدلی در این راستا می توان ارائه داد؟ چارچوب شناخت اجتماعی، بر مبنای تعامل فرد با محیط به طرح موضوعاتی چون «خاستگاه شناختی»، «سبک‌های شناختی»، «الگوهای شناختی» و «ظرفیت شناختی» ...  بیشتر

راهبردهای آمریکا در قبال بحران های جاری غرب آسیا و شمال آفریقا: مطالعه موردی داعش

طه اکرمی؛ سید داود آقایی

دوره 8، شماره 30 ، آذر 1398، ، صفحه 263-289

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.25323.1747

چکیده
  خروج نیروهای زمینی آمریکا از منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا و هم‌زمانی آن با حضور پررنگ‌تر متحدین غربی آمریکا و تجهیز بیشتر متحدین منطقه‌ای آن، نشان از تغییر رویکرد غرب آسیا و شمال آفریقا آمریکا و به‌تبع راهبرد چرخش به شرق این کشور داشت. بنا بر نظر نگارندگان، این راهبرد جدید، راهبرد آمریکا نسبت به بحران‌ها و تحولات غرب آسیا و شمال ...  بیشتر

ساختار نظام بین الملل و هویت یابی اسلام سلفی-افراطی

علی آدمی؛ عبداله مرادی

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 229-258

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.19331.1553

چکیده
  تشدید گرایش‌های تکفیری در جهان اسلام، از جمله مسائل مهم مطالعات اسلامی و پربسامدترین تحولات صحنه بین‌الملل می‌باشد. در این میان به نظر می‌رسد مطالعه‌ای نظام‌مند در حوزه روابط بین‌الملل مبتنی بر تعامل پویای ساختار و کارگزار، قدرت تبیین‌کنندگی بالایی در ارائه الگویی جامع از موضوع تحول به / در «اندیشه تکفیری» داشته و جنبه ...  بیشتر

اختلافات میان چین و ایالات متحده در منطقه آسیای شرقی(2009-2017)

شایان جوزانی کهن؛ شاهین جوزانی کهن؛ محمدرضا دهشیری

دوره 7، شماره 26 ، مهر 1397، ، صفحه 245-273

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.22098.1636

چکیده
  چینبادارابودنقدرتاقتصادیچشمگیر،زیرساخت‌هاوتجهیزاتنظامی ‌گسترده،قدرتسیاسیوتأثیرگذاریبرکشورهایمنطقهاسیایشرقی،بیشترینظرفیترا برایزیرسئوالبردنسیاست‌هایایالاتمتحده،درمنطقهاسیایشرقیدارد.درسال‌هایاخیرنوسازینظامی ‌چیندرکناررشداقتصادیاینکشورتداومیافتهاست. کاهشتمرکزایالات متحدهبرمنطقهاسیایشرقیدردورانریاستجمهوری«جورجدبلیوبوش»،موجبگسترشنفوذچیندرمنطقهاسیایشرقیوافزایشمنافعوتعاملاتگستردهاقتصادیباکشورهایمنطقهشد. ...  بیشتر

عناصر هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران؛ موردکاوی سند «مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان»

علی کریمی مله؛ میثم بلباسی؛ سیدمحمدجواد قربی

دوره 7، شماره 25 ، شهریور 1397، ، صفحه 251-282

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.20974.1594

چکیده
  این نوشتار به دنبال پاسخ به این سؤال است که هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سند «مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان» دارای چه لایه­ها و عناصری است؟ دستاوردهای این تحقیق نشان از این دارد که هویت فرهنگی در سند مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان شامل دو لایه هویت فرهنگیِ اسلامی که دربرگیرنده عناصری چون معنویت و توحید، اسلام و مذهب تشیع ...  بیشتر

انقلاب مصر؛ بررسی نقش نئوپاتریمونیالیسم در کژکاردی نهادهای اجتماعی

محمود مقدس؛ امیر نورانی مکرم دوست

دوره 8، شماره 28 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 267-292

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.30673.1932

چکیده
  تحولات چند سال اخیر شمال آفریقا که به برکناری دیکتاتوری‌های قدیمی تونس و مصر منجر شد از جمله حوادث جالب و شگفت چند سال اخیر محسوب می‌شود که اذهان بسیاری از اندیشمندان را متوجه خود کرده است. این مقاله قصد دارد خوانشی تازه از علل وقوع تحولات مصر در سال 2011 که به برکناری حسنی مبارک منجر شد ارائه کند. لذا، در پاسخ به چرایی وقوع انقلاب مصر، ...  بیشتر

معنا و پاسخ: (بررسی تطبیقی افراط‌گرایی اسلامی و نهیلیسم)

احمد رضا بردبار؛ پویش پراشی

دوره 7، شماره 24 ، خرداد 1397، ، صفحه 277-301

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.19352.1555

چکیده
  ساختار ایدئولوژی ناخودآگاه با بحران در نظام ارزشی خود مواجه می‌شود؛ بی‌ارزش شدن نظام ارزشی و غیبت معنا از بارزترین این بحران‌ها است. نقطه آغاز بی‌ارزش شدن نظام ارزشی و غیبت معنا، بروز دوباره نهیلیسم خفته در تاریخ حیات انسان است. برای غلبه بر نهیلیسم، هر ایدئولوژی با توجه به متن اندیشه خود درصدد پاسخ‌گویی است؛ اندیشه اسلامی نیز ...  بیشتر

تبیین عوامل واگرایی در روابط ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی 2016-2010

فرزاد رستمی؛ حمیدرضا کریمی

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 259-283

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.17083.1476

چکیده
  طی سال‌های اخیر تحولات عمده‌ای در منطقه خاورمیانه مشاهده شده است که علاوه بر ابعاد بین‌‌المللی، اتحادهای منطقه‌ای را نیز تحت تاثیر قرار داده است. اتحاد عربستان سعودی و ایالات متحده امریکا یکی از این اتحادها است که بر اثر تحولات جدید وجه اختلافی آن آشکار شده است. به علاوه اتهامات علیه عربستان سعودی در حوادث یازده سپتامبر 2001 متغیری ...  بیشتر

همکاری و تعارض منافع ایالات متحده آمریکا - عربستان در خاورمیانه

سجاد بهرامی مقدم

دوره 7، شماره 26 ، مهر 1397، ، صفحه 275-300

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.21960.1631

چکیده
  این مقالهبه روش تبیینی و از چشم‌انداز نظریه موازنه منافع نشان می‌دهد که روابط امریکا و عربستان بر الگوی پیچیده همکاری در عین تعارض منافع در حوزه‌های ژئوپولیتیکی مبتنی است. تعارض منافع مانع از ارتقای همکاری‌های دو دولت به اتحادی استراتژیک شده و هم‌زمان منافع مشترک مانع از فروپاشی روابط دو دولت شده است، بنابراین موضوعاتی مانند ...  بیشتر

گفتمان مبارزه با تروریسم و ظهور و قدرت یابی داعش

امیر محمد حاجی یوسفی؛ مریم جنیدی

دوره 7، شماره 25 ، شهریور 1397، ، صفحه 283-304

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.21354.1603

چکیده
  باوجودِ سلطه گفتمان ضد تروریسم و توجیه حمله امریکا به افغانستان و عراق پس از 11سپتامبر2001، تروریسم تکفیری به یکی از بزرگ‌ترین معضلات خاورمیانه بدل گشت و دولت‌ها و جوامع مختلف را درگیر خود ساخت. پرسش اصلی مقاله این است که چگونه گفتمان مبارزه با تروریسمِ برآمده از فاجعه یازده سپتامبر موجب ظهور و صعود گروه‌های تکفیری جدید همچون داعش ...  بیشتر

منابع غیر متعارف نفت (شیل) و روندهای سازمان اوپک

بهروز نامداری؛ کیهان برزگر

دوره 8، شماره 28 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 293-324

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.29237.1877

چکیده
  این مقاله به بررسی نقش منابع غیرمتعارف نفت بر ساختار درونی و تصمیم‌گیری‌های سازمان اوپک می‌پردازد. نحوه تعامل اعضا در سازمان اوپک نشان می‌دهد که منابع جدید نفت شیل نحوه رفتار متقابل و تصمیم‌گیری درون این سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از آنجا که جایگاه و قدرت این سازمان بین‌المللی، همواره تحت تأثیر اختلافات ساختاری درون این ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی سیاست خارجی عربستان سعودی و قطر در قبال بحران سوریه؛ (2017-2011).

محمد ابوالفتحی؛ بنفشه رستمی؛ مسعود نادری

دوره 7، شماره 24 ، خرداد 1397، ، صفحه 303-330

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.20275.1574

چکیده
  قیام­های مردمی سال 2011 موسوم به بهار عربی ، تغییرات سیاسی برخی از کشورهای خاورمیانه را در پی داشت که تأثیرات وسیعی بر تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته به نحوی که  منجر به تغییر نظم منطقه­ای و تحول نقش­ها و بازیگران منطقه­ای شده است. عربستان سعودی به عنوان یک کشور محافظه‌کار که همواره به دنبال سیاست حفظ وضع موجود در منطقه ...  بیشتر

آزمون کسری دموکراتیک در برابر همگرائی اروپا؛ مطالعه موردی : برگزیت (Brexit)

اصغر کیوان حسینی؛ هوشنگ ایمانپور سعید

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 259-283

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.18338.1516

چکیده
  روند همگرایی اروپا همواره با چالش‌هایی همراه بوده و به همین دلیل نیز بخش مهمی از معیارهای ارزیابی قابلیت‌های اتحادیه اروپایی برمبنای چگونگی مواجهه با بحران‌های مزبور از جمله «کسری دموکراتیک» ترسیم و تعیین شده است. در این نوشتار ضمن اشاره به ابعاد مفهومی چالش یاد شده، به مهمترین تحلیل‌های معطوف به ریشه‌ها و پی‌آمدهای آن ...  بیشتر

گزینه‌های سیاسی اهل سنت در عراق: از معارضه تا اقلیم سنی

محمدزمان راستگو؛ علی اکبر اسدی؛ سید مسعود موسوی شفائی

دوره 7، شماره 25 ، شهریور 1397، ، صفحه 305-332

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.21564.1618

چکیده
  اهل سنت عراق، با سقوط صدام و شکل‌گیری ساختار نوین فدرال دموکراتیک در کشور عراق، جایگاه برتر خود را از دست دادند و دچار نوعی سرگشتگی و آشفتگی سیاسی شدند؛ در نتیجه، رویکردهای سیاسی متفاوتی را در دوره‌های مختلف اتخاذ کردند. آن‌ها از سال2003 به‌بعد، هم از ذهنیت تاریخی سلطه­گرا، همچنین از فضای سیاسی امنیتی درون عراق و تاحدودی وضعیت منطقه ...  بیشتر

جهانی شدن، اسلام سیاسی و ظهور پسااسلام سیاسی در شمال افریقا

مرتضی شیرودی

دوره 7، شماره 24 ، خرداد 1397، ، صفحه 331-348

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.20315.1576

چکیده
    جهان اسلام در دهه­های اخیر، دستخوش حوادثی از درون (وقوع جنبش­ها و غیره) و از بیرون (یکجانبه‌گرایی امریکایی و غیره) بوده و نیز، جهانی شدن، متفاوت از گذشته و از غرب مسیحی به سوی اسلام سیاسی جریان یافته و تأثیراتی، بر جای نهاده! چنین تأثیراتی تاکنون و از دریچه روش تحلیل گفتمان، بررسی نشده است! پرسش این است که "گفتمان اسلام سیاسی ...  بیشتر

سیاست خارجی آلمان در پرتو مسئله مهاجرت، پناهندگی و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی 2008 تا 2016

علی اسمعیلی اردکانی؛ غلامعلی چگنی زاده

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 285-301

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.14087.1489

چکیده
  بحران‌های اتحادیه اروپایی (به‌خصوص بحران یونان، اکراین، مهاجرت و خروج بریتانیا) نگاه‌ها را متوجه رفتار و جهت‌گیری سیاست خارجی آلمان کرده است. در این شرایط از سویی قدرت‌های بزرگ قاره‌ای و فراقاره‌ای، آلمان را مهمترین گزینه برای رهبری اتحادیه اروپایی می‌دانند زیرا این کشور بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپایی را دارد و آنگلا مرکل ...  بیشتر