نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد تقی پوریان

عضو هیات علمیدانشکده فارابی

چکیده

تصمیم‌گیری یکی از مهم‌ترین مباحث در عرصه‌های مختلف سیاست‌گذاری است. اگرچه ریشه‌های اصلی تئوری‌های مربوطه در علم مدیریت بسط و گسترش ‌یافته‌اند اما دامنه این تئوری‌ها به مهم‌ترین عرصه تصمیم‌گیری یعنی حوزه امنیت هم کشیده شده است. از این منظر در این پژوهش قصد بر این است با بررسی الگوی عقلایی تصمیم‌گیری، به نقد این نظریه و نارسایی‌های آن در تصمیم‌گیری امنیتی پرداخته شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نظریه انتخاب عقلایی در تصمیم‌گیری امنیتی با مشکلات و نارسایی‌هایی روبروست. چراکه به پشتوانه مباحث نظری، داعیه بر آن است که مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده‌ نظریه انتخاب عقلایی، برخورداری «اطلاعات جامع و کامل»، «اطمینان کامل از شرایط و اهداف»، «محاسبه سود و ارزشمندی اقتصادی» است؛ حال‌آنکه نظر به ماهیت پیچیده مقوله امنیت و شرایط پراهمیت تصمیم‌گیری امنیتی در شرایط مختلف عادی و بحرانی همیشه این مؤلفه‌ها مقدور و میسور نبوده و توجه به سودمحوری در این نظریه؛ «نارسایی‌های تصمیم‌گیرندگان» شامل بی‌توجهی به ارزش‌ها و احساسات، «اشکالات در فرآیند تصمیم‌گیری» شامل ناتوانی در تعیین شرایط واقعی اهداف، «پایین بودن کیفیت اطلاعات» شامل ضعف در بررسی اطلاعات را به دنبال داشته است. اطلاعات موردنظر برای انجام این پژوهش به شیوه اسنادی- کتابخانه‌ای گردآوری ‌شده است. با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است.

کلیدواژه‌ها

• "تصمیم گیری"
• "انتخاب عقلایی"
• "تصمیم گیری سیاست راهبردی"
• "نقد انتخاب عقلانی"

عنوان مقاله [English]

Cash Rational choice theory in strategic policy decisions

چکیده [English]

One of the most important issues in various areas of life is decision making. Although it is originated from strategic management but now it can be considered as a necessary part of the research in security studies. The study tries to analyze rational choice decision making theory and its flaws. According to the hypothesis of the study rational choice theory, faces many flaws because it is very hard to gather information needed for decision-makers, and the insurance needed to act. Moreover, the cost and benefit analysis for this kind of decision making force managers to reach maximum gain which is impossible in many circumstances. In security matters, mainly poor and invalid information makes decision makers to act on their instincts which is not possible according to rational choice model. This paper enjoys the descriptive- analytical methodology and the data gathered through library documents. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Decision making
• Rational choice
• strategic decisions
• Critique of Rational Choice