مهسا ادیبی؛ مجید توسلی رکن آبادی؛ سید محمد علی تقوی
چکیده
از زمان پیروزی انقلاب، گفتمان مسلط غربی تلاش خود در ارائه تصویری دشمنانه از اسلام و در رأس آن جمهوری اسلامی را آغاز کرد. امام خمینی که زعامت فکری و عملی انقلاب را در دست داشت برای خنثی کردن این اقدام، عکس‌العمل متقابل و بی‌اعتبار کردن سیاست هراس‌افکنی غرب علیه اسلام شیعی و ایران را در دستورکار قرار داد و با استفاده از شیوه تصویرسازی ...
بیشتر
از زمان پیروزی انقلاب، گفتمان مسلط غربی تلاش خود در ارائه تصویری دشمنانه از اسلام و در رأس آن جمهوری اسلامی را آغاز کرد. امام خمینی که زعامت فکری و عملی انقلاب را در دست داشت برای خنثی کردن این اقدام، عکس‌العمل متقابل و بی‌اعتبار کردن سیاست هراس‌افکنی غرب علیه اسلام شیعی و ایران را در دستورکار قرار داد و با استفاده از شیوه تصویرسازی یا بازتولید و بازنمایی غرب در قالب دیگری به مثابه دشمن و بیگانه، سیاست خارجی ایران را شکل داد. این نوشتار با کاربست رویکرد مطالعات پسااستعماری به عنوان چارچوب نظری و شیوه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، سعی در شناسایی ابعاد گوناگون این بازنمایی دارد و به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که غرب در گفتمان سیاسی امام خمینی چگونه بازنمایی شده؟ و چه تاثیری بر شکل گیری سیاست خارجی ایران داشته است؟ امام خمینی به ترسیم یک مرز هویتی میان «ما»ی ایرانی و «دیگری» غربی پرداخت و به ترسیم تصویری از غرب اقدام کرد که واجد دالهایی چون امپریالیست، استثمارگر، شیطان، ظالم، مستکبر و طاغوت بود. تصویری که تاکنون تبدیل به نگرش غالب در سیاست خارجی ما شده و نحوه برخورد کنشگران سیاسی را با جهان بیرون شکل داده است.
علیرضا کلانترمهرجردی؛ محمد باقر خرمشاد
چکیده
مساله هویت، عمری به درازای حیات و خلقت آدمی دارد. در واقع انسان تنها موجودی است که بدون درک از چیستی و کیستی خود نمی‌تواند حیات و تداوم داشته باشد. با این حال همواره در سایه روش‌های مختلف تبیین این مفهوم است که میتوان سخنی از هویت ملی به میان آورد. هویت‌ها، به مثابه شالوده‌ها و سازه‌های اجتماعی در فرایند شالوده‌ریزی یا سازه‌گرایی ...
بیشتر
مساله هویت، عمری به درازای حیات و خلقت آدمی دارد. در واقع انسان تنها موجودی است که بدون درک از چیستی و کیستی خود نمی‌تواند حیات و تداوم داشته باشد. با این حال همواره در سایه روش‌های مختلف تبیین این مفهوم است که میتوان سخنی از هویت ملی به میان آورد. هویت‌ها، به مثابه شالوده‌ها و سازه‌های اجتماعی در فرایند شالوده‌ریزی یا سازه‌گرایی اجتماعی باز تفسیر و همواره در سایه بازتفسیرها از روش‌های مختلف برای تبیین این مفهوم استفاده میشود؛ نویسندگان با انتخاب روش تحلیل گفتمان برای خوانش هویت ملی، در پی ارائه یک مدل و الگو از گفتمان هویت ملی یکی از جریانهای عمده فکری میباشند؛ ارائه الگو و مدل به تحلیل، درک و چیستی مسأله کمک بیشتری میکند. جریان چپ یا آنچه پژوهشگر آن را سوسیالیسم مارکسیسم مینامد به عنوان یکی از جریانهای موثر در تاریخ معاصر ایران است. این مقاله، ضمن درک تطور کلیت گفتمان هویت ملی در سیر تاریخی، به یک الگویِ گفتمانِ هویت ملی در جریان پیش گفته دست یافته است.
سهیلا عباس پور گماری؛ افشین متقی
چکیده
تحلیل گفتمان علاوه بر متن، فضا را نیز در بر میگیرد. فضا در روایت هانری لوفور با سه مفهوم تسلط و خلق و تعدیل همراه میشود. در مناطق ناهمگن کشور با هویتهای متنوع، بنا بر ویژگیهای موقعیت جغرافیایی، کالبدی و معنایی فضا، گفتمانی شکل میگیرد که نوعی الگوی اقتدار را در آن مناطق برحسب نظام معنایی به وجود میآورد؛ این خرده‌گفتمان‌های ...
بیشتر
تحلیل گفتمان علاوه بر متن، فضا را نیز در بر میگیرد. فضا در روایت هانری لوفور با سه مفهوم تسلط و خلق و تعدیل همراه میشود. در مناطق ناهمگن کشور با هویتهای متنوع، بنا بر ویژگیهای موقعیت جغرافیایی، کالبدی و معنایی فضا، گفتمانی شکل میگیرد که نوعی الگوی اقتدار را در آن مناطق برحسب نظام معنایی به وجود میآورد؛ این خرده‌گفتمان‌های مناطق مختلف بنا بر جنس وجه غالب فضا یا در هماهنگی با هم هستند یا در تضاد و تعارض. نوع نگاه غالب اعم از امنیتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به کشور است که باعث سامان‌دهی دال و مدلولها در یک منظومه گفتمانیِ حاصل از تقسیمات کشوری میشود. پرسش اصلی تحقیق این است که با توجه به موقعیت ناهمگن هرکدام از استانهای ایران وگفتمان غالب در تقسیمات کشوری، کنش و تعاملات در سطح ناحیهای چگونه به سمت همگرایی سوق مییابد؟ در سامان‌دهی مطلوب فضا، دال مرکزی گفتمان اصلی باید از چنان قدرتی برخوردار باشد که اقتدار تولید شده توسط آن، بتواند مناطق حاشیهای را بهطور منسجم و در ارتباطی تنگاتنگ و نزدیک با یکدیگر حفظ کرده تا با مفصلبندی دوباره دالهای شناور در یک زنجیره، زمینه همگرایی بیشتر را فراهم کند.
امیر محمد حاجی یوسفی؛ مریم جنیدی
چکیده
باوجودِ سلطه گفتمان ضد تروریسم و توجیه حمله امریکا به افغانستان و عراق پس از 11سپتامبر2001، تروریسم تکفیری به یکی از بزرگ‌ترین معضلات خاورمیانه بدل گشت و دولت‌ها و جوامع مختلف را درگیر خود ساخت. پرسش اصلی مقاله این است که چگونه گفتمان مبارزه با تروریسمِ برآمده از فاجعه یازده سپتامبر موجب ظهور و صعود گروه‌های تکفیری جدید همچون داعش ...
بیشتر
باوجودِ سلطه گفتمان ضد تروریسم و توجیه حمله امریکا به افغانستان و عراق پس از 11سپتامبر2001، تروریسم تکفیری به یکی از بزرگ‌ترین معضلات خاورمیانه بدل گشت و دولت‌ها و جوامع مختلف را درگیر خود ساخت. پرسش اصلی مقاله این است که چگونه گفتمان مبارزه با تروریسمِ برآمده از فاجعه یازده سپتامبر موجب ظهور و صعود گروه‌های تکفیری جدید همچون داعش شد. فرضیه ما این است که گفتمان مبارزه با تروریسم، تهدیدی از تروریستها و مسلمانان خلق کرد و تحت تأثیر فضای بینالاذهانیِ ایجاد شده از این گفتمان، بسیاری از مسلمانان مطرود، از این فضا به افراطگرایی جذب شدند و تعریفی که از خود و هویت خود ارائه کردند در واقع، بازتابی از تعریف «دیگری» از آنها بود. برای پاسخ به سؤال مقاله با بهرهگیری از رابطه تحلیل انتقادی گفتمان با تئوری هژمونی، گفتمان رسانهای مکتوب ایالات متحده، با تمرکز بر مطالعه متون مجله سیاست خارجی در فاصله زمانی 2001 تا 2004، یعنی تأسیس اولیه داعش به عنوان شاخه القاعده در عراق را بررسی میکنیم. نوآوری مقاله بررسی عوامل هویتآفرین گفتمان مبارزه با تروریسم با هویتیابی داعش از منظر فضای بینالاذهانی و سوبژکتیویته و معنا است.
حسن بشیر؛ سیدحمید طاهری
دوره 4، شماره 13 ، مهر 1394، ، صفحه 35-63
چکیده
در این تحقیق، متن فیلمهای تبلیغاتی نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بررسی شد تا ضمن تعیین محورهای مهم گفتمانی هر یک از چهار نامزد حاضر در این انتخابات، دالهای مرکزی گفتمانی فیلمهای تبلیغاتی آنان مشخص شود. برای دستیابی ب ه این اهداف، از که پنج سطحی و صورت تکمیلی شیوة تحلیل گفتمانی (PDAM) الگوی عملیاتی تحلیل گفتمان نورمن ...
بیشتر
در این تحقیق، متن فیلمهای تبلیغاتی نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بررسی شد تا ضمن تعیین محورهای مهم گفتمانی هر یک از چهار نامزد حاضر در این انتخابات، دالهای مرکزی گفتمانی فیلمهای تبلیغاتی آنان مشخص شود. برای دستیابی ب ه این اهداف، از که پنج سطحی و صورت تکمیلی شیوة تحلیل گفتمانی (PDAM) الگوی عملیاتی تحلیل گفتمان نورمن فرکلاف است، استفاده شد. جامعۀ آماری تحقیق، هشت فیلم تبلیغاتی پخش شده از شبکۀ اول سیما (هر نامزد دو فیلم) و واحد تحلیل نیز گزارههای اساسی مطرح شده توسط هر نامزد در آنها است. بخشی از نتایج حاصله از جمعبندی محورهای گفتمانی فیلم ها که هرکدام به طور جداگانه بررسی شدهاند حاکی از آن است که دالهای مرکزی گفتمان فیلم های احمدی نژاد و « بی کفایتی احمدی نژاد » فیلم های انتخاباتی موسوی ،« خدمت گزاری » و « عدالت محوری » و « نخبه گرایی » فیلم های انتخاباتی کروبی ،« کارآمدی و اعتدال سیاسی و فرهنگی موسوی » توانمندی و برنامه ریزی » و فیلم های انتخاباتی رضایی « ناکارآمدی سیستم مدیریتی موجود » است. « ناتوانی دولت احمدینژاد » و « رضایی
مرتضی نورمحمدی؛ حجت کاظمی
دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1394، ، صفحه 87-113
چکیده
ایرانهراسی فرهنگی پدیدهای است که نشاندهنده ترس و هراس کشورهای حوزه خلیج فارس از
فرهنگ و هویت ایران است. هراس این کشورها مت أثر از معنای غیرواقعی است که آن ها به مبانی و
مؤلفههای فرهنگی ایران بخشیدهاند. در اثر این معنادهی، منظومهای از معنا در ذهن آنان برساخته گردیده
نامید . این گفتمان از مجموعه ای عناصر چون مذهب تشیع، « گفتمان » ...
بیشتر
ایرانهراسی فرهنگی پدیدهای است که نشاندهنده ترس و هراس کشورهای حوزه خلیج فارس از
فرهنگ و هویت ایران است. هراس این کشورها مت أثر از معنای غیرواقعی است که آن ها به مبانی و
مؤلفههای فرهنگی ایران بخشیدهاند. در اثر این معنادهی، منظومهای از معنا در ذهن آنان برساخته گردیده
نامید . این گفتمان از مجموعه ای عناصر چون مذهب تشیع، « گفتمان » است که میتوان آن را یک
قومیت ایرانی، ماهیت انقلابی تشکیل شده است. این پدیده می تواند آثار جبران ناپذیری بر تصویر و
سیمای فرهنگی ایران بر جای گذارد. همچنین راهبردها و برنامه های ایران جهت گسترش فرهنگ خود
به فضای فرهنگی پیرامونی و جهانی را با شکست و عدم کارآیی روبرو سازد . از این رو این تحقیق در
پی واکاوی نقش و جایگاه فرهنگ در تکوین ایرانهراسی فرهنگی در کشورهای حوزه خلیج فارس
است و این سؤال را مطرح می سازد که فرهنگ چه جایگاهی در تکوین ایران هراسی فرهنگی در
کشورهای حوز ه ی خلیج فارس دارد؟ فرضیه پژوهش این است که دوگانه سازی عرب / عجم،
دگرسازی شیعه/ سنی، الگوپردازی مداخله و رویکرد محافظه کاری/ انقلابی از ابعاد فرهنگی
ایرانهراسی در کشورهای حوزه خلیج فارس محسوب می شود و از طریق وارونه سازی این ابعاد به
کمک دولتهای مخالف ایران و ارائه تصویری تهدیدساز از جمهوری اسلامی ایران ظهور می یابد که
منجر به کاهش و تنزل روابط فرهنگی و گسترش تنشهای فرهنگی میشود
