نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی، واحد تهران(علوم تحقیقات)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران(علوم تحقیقات)، ایران.

2 گروه علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 گروه علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

 از زمان پیروزی انقلاب، گفتمان مسلط غربی تلاش خود در ارائه تصویری دشمنانه از اسلام و در رأس آن جمهوری اسلامی را آغاز کرد. امام خمینی که زعامت فکری و عملی انقلاب را در دست داشت برای خنثی کردن این اقدام، عکس‌العمل متقابل و بی‌اعتبار کردن سیاست هراس‌افکنی غرب علیه اسلام شیعی و ایران را در دستورکار قرار داد و با استفاده از شیوه تصویرسازی یا بازتولید و بازنمایی غرب در قالب دیگری به مثابه دشمن و بیگانه، سیاست خارجی ایران را شکل داد. این نوشتار با کاربست رویکرد مطالعات پسااستعماری به عنوان چارچوب نظری و شیوه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، سعی در شناسایی ابعاد گوناگون این بازنمایی دارد و به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که غرب در گفتمان سیاسی امام خمینی چگونه بازنمایی شده؟ و چه تاثیری بر شکل گیری سیاست خارجی ایران داشته است؟ امام خمینی به ترسیم یک مرز هویتی میان «ما»ی ایرانی و «دیگری» غربی پرداخت و به ترسیم تصویری از غرب اقدام کرد که واجد دال‌هایی چون امپریالیست، استثمارگر، شیطان، ظالم، مستکبر و طاغوت بود. تصویری که تاکنون تبدیل به نگرش غالب در سیاست خارجی ما شده و نحوه برخورد کنش‌گران سیاسی را با جهان بیرون شکل داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of the West in Imam Khomeini’s Discourse and the Continuation of Its Impact on Iran’s Foreign Policy

نویسندگان [English]

  • mahsa adibi 1
  • majid tavasoli roknabadi 2
  • Seyed Mohammad Ali Taghavi 3

1 Iran،Tehran، Science and Research Branch، Islamic Azad University، Department Of: Political Science

2 Iran،Tehran، Science and Research Branch، Islamic Azad University، Department Of: Political Science.

3 Iran، Mashhad، Ferdowsi University، Department Of: Political Science.

چکیده [English]

Since the triumph of the Islamic Revolution, when Iran became the center of Islamic political movement in the Islamic world, the West led by the US portrayed a hostile image of Islam and the Islamic Republic of Iran. Theorists and leaders of the Islamic Revolution such as Imam Khomeini, in order to counterbalance this move, portrayed the West as their other and the enemy. Ever since, such an image of the West formed Iran’s foreign policy. In this article, using Laclau and Mouffe’s discourse analyses method and the post-colonial theoretical model, authors explore Imam Khomeini’s political discourse. The main question in this research is how the West as the other is represented in Imam Khomeini’s discourse, and how such a representation is affected Iran’s post-revolutionary foreign policy. Based on the hypothesis of this research؛ Imam Khomeini began to draw a boundary between the "us" of Iran and "the other" of the West and proceeded to produce an image of the West, which featured signs such as imperialist, exploiter, devil, tyranny, arrogant, and tyrannical, an image that has become the dominant attitude in our foreign policy. It has shaped the way that political activists are confronted with the outside world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • the West
  • otherness
  • representation
  • post Colonial
الف- فارسی
-    آجیلی، هادی، (1389)، صورت‌بندی گفتمان اسلامی در روابط بین‌الملل، تهران: دانشگاه امام صادق.
-آریایی‌نیا، مسعود، (1389)، درآمدی بر علوم انسانی انتقادی (مجموعه مقالات)، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
-    ادیب زاده، مجید (1387) ، زبان، گفتمان و سیاست خارجی، تهران: اختران.
-اشکرافت، بیل و گریفیث،گاریث و تیفن، هلن، (1395)، فرهنگ اصطلاحات پسا- استعماری، ترجمه حاجی‌علی سپهوند، تهران: آریاتبار.
-    اکرمی نیا، محمد، (1392)، «راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دست‌یابی به اهداف چشم‌انداز 1404»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 19، شماره 2.
-    افتخاری، اصغر، (1385)، «شرعی سازی سیاست: چارچوب معرفتی برای تحقق ایده سیاست اسلامی»، دوفصل نامه دانش سیاسی، شماره 4.
-    بروجردی، مهرزاد، (1384)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان روز.
-    براهنی، رضا، (1358)، در انقلاب ایران چه شده است و چه خواهد شد؟، تهران: زمان.
-    حسینی‌زاده، سیدمحمدعلی، (1383)، «نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 28.
-حقیقت، سیدصادق و حسینی زاده سیدمحمدعلی، (1390)،  گفتمان در عباس منوچهری و دیگران، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: سمت.
-حقیقت، صادق، (1387)، روش شناسی علوم سیاسی، قم: دانشگاه مفید.
-خمینی، روح ا...، (1378)، صحیفه امام،22 جلدی، تهران: مرکز تنظیم و نشر آثار امام.
-درودی، مسعود؛ انصاری، منصور، (1393)، «مطالعات پسااستعماری، تلاش متن محور در جهت وارونه‌سازی چشم‌اندازها (با تاکید بر بازشناسی رویکردهای متفاوت)»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره 12.
-    دلدم، اسکندر، (1358)، اسرار جاسوسی آمریکا در ایران، تهران: عطایی.
-    دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، (1389)، چهارچوبی مفهومی برای ارزیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
-    دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، (1390)، «نظریه اسلامی سیاست خارجی: چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره اول.
-    رضایی پناه، امیر، (1394)، «چارچوبی برای بررسی گفتمان سیاست خارجی امام خمینی (ره)»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 12.
-    زونیس، ماروین، (1370)، شکست شاهانه: روان شناسی شخصیت شاه، ترجمه عباس مخبر، تهران: طرح نو.
-سعید، ادوارد، (1377)، شرق‌شناسی، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
-    سلطانی، محمدعلی، (1384)، قدرت، گفتمان و زبان؛ ساز و کارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نی.
-شاهمیری، آزاده، (1389)، نقد و نظریه پسااستعماری، تهران: نشرعلمی.
-طاهری، ابوالقاسم و کریمی فرد، حسین، (1391)، «هویت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصل نامه مطالعات روابط بین‌الملل، دوره پنجم، شماره 18.
-    کمالی، مسعود، (1381)، جامعه مدنی، دولت و نوسازی در ایران معاصر، ترجمه کمال پولادی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
-    گرگین، عاطفه، (1358)، «با همه توان‌مان در برابر امپریالیسم و ارتجاع»، مجله ایران، سال نخست، شماره 8.
-    قهرمان پور، رحمن، (1383)، «تحلیل تکوین گرایانه سیاست خارجی ایران»، فصل نامه مطالعات راهبردی، شماره23.
-    لیپست، سیمور مارتین و دیگران، (1383)، دائره المعارف دموکراسی، ترجمه کامران خانی و دیگران، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه.
-میلز، سارا (1382)، گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، زنجان: هزاره سوم.
-    موسوی حبشی، سیدصدرالدین و درودی، مسعود، (1392)، «بازنمایی مفهوم استکبار جهانی در گفتمان دفاعی امام خمینی(ره) از جهان اسلام»، مطالعات جهان اسلام، دوره نخست، شماره 1.
-مهرآئین،مصطفی، (1386)، شرایط تولید فرهنگ: ریشه های ظهور مدرنیسم اسلامی در هند، مصر و ایران، رساله دوره دکتری جامعه شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
-    وینسنت، اندرو، (1383)، نظریه های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نی.
-هال، استوارت، (1391)، معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمه احمدگل محمدی، تهران: نی.
-یورگنسن،ماریان؛فیلیپس، لوئیز، (1395)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان،ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی.
 
ب- انگلیسی
- Spivack, Gayatri, (1986), A Critique of Postcolonial Reason: Toward a History of the Vanishing Present, Cambridge, Mass & London: Harvard University Press, Calcutta: Seagull Press.
 - Lacla, Ernesto and Chautal, Mouffe, )1985), Hegemony and Socialist Strategy: Toward a Radical Democratic Politics, London: Veso.
 - Dodson, Micheal and Manochehr, Dorraj, (2009), Populism and Foreign Policy in Venezuela and Iran, The Whitehead Journal of Diplomacy and International Relations.
 -             http://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=, 1647.