محمدباقر خرمشاد
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 9-37
چکیده
با هدف فهم چگونگی تحول و تطور علم سیاست در دو جامعهی آمریکا و فرانسـه، ایـن نوشـتار بـاروشی مقایسهای به این سوال اصلی پاسخ میدهـد کـه سـیر تحـول و تطـور علـم سیاسـت در آمریکـا وفرانسه چگونه بوده است و چه تأثیرات و تأثراتی از یکدیگر داشتهاند. مطالعهی سیر تحول علم سیاسـتدر فرانسهی دوران آگوست کنت و امیل دورکهایم )به عنوان پدران بنیانگذار ...
بیشتر
با هدف فهم چگونگی تحول و تطور علم سیاست در دو جامعهی آمریکا و فرانسـه، ایـن نوشـتار بـاروشی مقایسهای به این سوال اصلی پاسخ میدهـد کـه سـیر تحـول و تطـور علـم سیاسـت در آمریکـا وفرانسه چگونه بوده است و چه تأثیرات و تأثراتی از یکدیگر داشتهاند. مطالعهی سیر تحول علم سیاسـتدر فرانسهی دوران آگوست کنت و امیل دورکهایم )به عنوان پدران بنیانگذار جامعـه شناسـی مـدرن( وبررسی روند تطور این علم در آمریکـای پناهگـاه اندیشـمندان و عالمـان اروپـایی، در خـلال دو جنـگجهانی اول و دوم، دغدغهی این تحقیق است. ملاحظـه مـیشـود کـه بـاوجود تأثیرپـذیریهـای اولیـهیآمریکا از اروپا در انتقال یافتههای علمی علوم انسانی و علوم اجتماعی قرنهای هجده و نـوزده؛ در قـرنبیستم )خصوصاً نیمهی دوم این قرن( آمریکـا بـا اصـول و قواعـد حـاکم بـر آن، در رونـدی متفـاوت ومتمایز به مهد تولد، شکلگیری و تطور علوم سیاسی نوین تبدیل میشود به گونهای که تمام جهـان و ازجمله اروپا و فرانسه تحت تأثیر آن قرار میگیرند. تحول علم سیاست در آمریکاست که به شکلگیـریجامعهشناسی سیاسی امروزین منجر میشود، در حالی که فرانسه برای سالیان سال گرفتار سایهی سنگینحقوق عمومی در حوزه مطالعات سیاسی است
عباس نعیمی؛ شهناز کریمی؛ علی مرشدی زاده
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 39-60
چکیده
هدف اصلی مقالهی حاضر عبارت است از ارزیابی مقالهی »ایران: استعمار سرخ و سیاه« به عنوانعامل شتابزا در روند انقلاب اسلامی ایران. درواقع پرسش عمدهی این مقاله بدین قرار است که مقالهیمذکور چگونه به عنوان عامل شتابزای انقلاب ایران عمل کرده است. بر این اساس نظریهی تحولانقلابی چالمرز جانسون چارچوب نظری مقاله را شکل داده است. یافته های ...
بیشتر
هدف اصلی مقالهی حاضر عبارت است از ارزیابی مقالهی »ایران: استعمار سرخ و سیاه« به عنوانعامل شتابزا در روند انقلاب اسلامی ایران. درواقع پرسش عمدهی این مقاله بدین قرار است که مقالهیمذکور چگونه به عنوان عامل شتابزای انقلاب ایران عمل کرده است. بر این اساس نظریهی تحولانقلابی چالمرز جانسون چارچوب نظری مقاله را شکل داده است. یافته های پژوهش نشان میدهد کهچاپ مقالهی »ایران: استعمار سرخ و سیاه« به نام مستعار احمد رشیدی مطلق در تاریخ 17دی 1356درروزنامهی اطلاعات به عنوان یکی از عوامل شتابزای انقلاب ایران بوده است که به دنبال آن زنجیرهیمکرر »تظاهرات - مراسم چهلم« شکل گرفت و به حرکت انقلاب ایران شتاب بخشید. روش تحقیقمقاله، تاریخی است و روش گردآوری دادهها نیز کتابخانهای است
حسن بشیر؛ حمیدرضا حاتمی
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 61-88
چکیده
انتخابات دهمین دورهی ریاست جمهوری ایران نه تنها به لحاظ رقابت جدی دو جریان اصولگرا و اصلاحطلب از حساسیت ویژهای برخوردار بود، بلکه به لحاظ حوادثی که پس از آن رخ داد و نیز طیفبندی درونی اصولگرایان و اصلاحطلبان، نیازمند مطالعهی جدی است. در این مقاله تلاش شده است ناگفتهها و لایههای پنهان در گفتمان روزنامههای کیهان، اطلاعات و جمهوری اسلامی ...
بیشتر
انتخابات دهمین دورهی ریاست جمهوری ایران نه تنها به لحاظ رقابت جدی دو جریان اصولگرا و اصلاحطلب از حساسیت ویژهای برخوردار بود، بلکه به لحاظ حوادثی که پس از آن رخ داد و نیز طیفبندی درونی اصولگرایان و اصلاحطلبان، نیازمند مطالعهی جدی است. در این مقاله تلاش شده است ناگفتهها و لایههای پنهان در گفتمان روزنامههای کیهان، اطلاعات و جمهوری اسلامی دربارهی حوادث پس از انتخابات دهمین دورهی ریاست جمهوری، از 23خرداد تا 31تیر ،1388در چارچوب بررسی یادداشتهای روز و سرمقالههای آنها در این ایام، با استفاده از »الگوی عملیاتی تحلیل گفتمان« )پدام(، کشف، تحلیل و مقایسه شود. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در گفتمان روزنامهی اطلاعات در مدت مورد بررسی، میتوان »قابل پذیرش نبودن نتایج انتخابات«، »تأکید بر نقش عوامل داخلی در بروز حوادث پس از انتخابات« و »ابطال انتخابات« را به عنوان دالهای مرکزی دانست. همچنین در گفتمان روزنامهی جمهوری اسلامی، »قابل پذیرش نبودن نتایج انتخابات«، »تأکید بر نقش عوامل داخلی در بروز حوادث پس از انتخابات«، و »دفاع از راه حلهای هاشمی رفسنجانی برای برون رفت از وضعیت پس از انتخابات« به عنوان دالهای مرکزی قاب استخراجاند و در گفتمان سرمقالههای روزنامهی کیهان، دالهای مرکزی متفاوتی وجود دارد که عبارتند: از »دفاع از نتایج انتخابات«، »تأکید بر پیوند عوامل داخلی و خارجی در بروز حوادث پس از انتخابات« و »دفاع از راه حلهای مقام معظم رهبری برای برون رفت از وضعیت پس از انتخابات
حشمت اله فلاحت پیشه؛ صفر ولدبیگی
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 89-115
چکیده
جنبش" گولن "در ترکیهی نوین، امروزه به عنوان یکی از جریانهای مهم فکری در دو حوزهی"اسلام مدنی" و " اسلام سیاسی" در آن کشور، و منطقهی خاورمیانه شناخته شده است. این جنبش،درصدد بهبود اوضاع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعهی ترکیه با استفاده از تفسیر رابطهای توأم بامدارا میان دین و سیاست، اقتصاد ملی و الگوی اسلام لیبرال در عرصههای سیاسی و مدیریتی ...
بیشتر
جنبش" گولن "در ترکیهی نوین، امروزه به عنوان یکی از جریانهای مهم فکری در دو حوزهی"اسلام مدنی" و " اسلام سیاسی" در آن کشور، و منطقهی خاورمیانه شناخته شده است. این جنبش،درصدد بهبود اوضاع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعهی ترکیه با استفاده از تفسیر رابطهای توأم بامدارا میان دین و سیاست، اقتصاد ملی و الگوی اسلام لیبرال در عرصههای سیاسی و مدیریتی با تأکید برکار فرهنگی است. طرفداران گولن که خود را به واسطهی او وارث افکار »بدیعالزمان شیخ سعیدنورسی« میدانند، معتقدند که الگوی سیاسی، فکری آنها پاسخگوی نیازهای عمدهی زمانه؛ همچون»وحدت«، »عدالت« و » توسعه« میباشد و مسائل و اختلافات مزمنی؛ مانند »موضوع کردی« و همزیستیدوازده استان کردنشین ترکیه با ترکها نیز در قالب تعالیم نورسی و گولن قابل حل میباشد. درعرصهی خارجی نیز، وحدت در دنیای اسلام، بخشی از تعالیم این جنبش است. آموزش فرهنگی وسیاسی بخشی از اصول جنبش به شمار میآید که هدف آن، تربیت نسل جدیدی است که بتواند باحداکثر استفاده از فرصتهای موجود و با اتحاد و آگاهی معنوی در مسیر توسعهی کشور گام بردارد.بازخوانی بنیادهای فکری و اهداف سیاسی این جنبش از آن رو مهم است که نمیتوان میزان تأثیرگولن در اعتقادات و نظرات سیاسی مقامات گذشته و حال ترکیه مانند »احمد داوود اغلو«، »رجب
طیب اردوغان« و »عبداالله گُل« را انکار کرد. سیاست و مواضع داخلی و بینالمللی ترکها در سهدههی اخیر از این رهبر فکری و معنوی و جنبش فراگیر او متأثر بوده است. از دههی 1980میلادی بهبعد تمامی نخست وزیران و رؤسای جمهور ترکیه هر یک به نحوی درصدد برقراری ارتباط حسنه با»فتحاله گولن« و جنبش او، »گولنیسم« برآمدهاند یا اینکه با توجه به نفوذ معنوی و اجتماعی آن، در راهفعالیتهای دینی و آموزشی این جریان مانع تراشی ننمودهاند. این نفوذ معنوی و اجتماعی، در تحولاتمختلف کشور ترکیه، مولفههای سیاسی خود را بروز میدهد.
ابوذر گوهری مقدم
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 117-141
چکیده
تحولات بیداری اسلامی در منطقهی خاورمیانه پس از سال 2011میلادی نظم منطقهای را در ابعادمختلف تغییر داده و سیاستهای بازیگران منطقهای و فرامنطقهای را متأثر ساخته است. در این میان ایالاتمتحده -که پس از جنگ جهانی دوم منافع گستردهای را در این منطقهی استراتژیک برای خود تعریف کردهاست- بیش از هر دولت دیگری دچار بحران منافع شده است. مقالهی حاضر ...
بیشتر
تحولات بیداری اسلامی در منطقهی خاورمیانه پس از سال 2011میلادی نظم منطقهای را در ابعادمختلف تغییر داده و سیاستهای بازیگران منطقهای و فرامنطقهای را متأثر ساخته است. در این میان ایالاتمتحده -که پس از جنگ جهانی دوم منافع گستردهای را در این منطقهی استراتژیک برای خود تعریف کردهاست- بیش از هر دولت دیگری دچار بحران منافع شده است. مقالهی حاضر به بررسی منافع ایالاتمتحده درخاورمیانه پرداخته و آثار بیداری اسلامی را بر این منافع به آزمون میگذارد. این مقاله به دنبال پاسخ به اینپرسش اساسی است که نحوهی سیاستگذاری و راهبردهای ایالاتمتحده در قبال خیزش بیداریاسلامی درمنطقهی خاورمیانه از چه الگویی پیروی میکند. نتیجهی این تحقیق نشان میدهد که اوباما با اتخاذ سیاستخارجی عملگرایانه به دنبال مدیریت بحران به وجود آمده در منطقهی خاورمیانه است. در این راستا ازاقداماتی نظیر مداخلهی مستقیم نظامی تا تغییرات ظاهری در نخبگان حاکم را در دستور کار خود قرار داده ودر درازمدت نیز تلاش میکند از طریق کمک به انجام اصلاحات درونی، تداوم حضور نظامی در منطقه وکشورهای هدف، پرهیز از اتکای به متحد واحد، ترویج مدل اسلامگرایی سکولار، نزدیکی به جامعهیمدنی و اسلامگرایان منطقه، تقویت گفتمان حقوق بشر و پیشبرد روند سازش، چالشهای ناشی از بروزبیداری اسلامی در منطقه را مدیریت نماید
محمدحسن خانی؛ محمدمسعود صادقی
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 141-132
چکیده
سیاست خارجی ایالات متحدهی آمریکا در دهههای گذشته بر حمایت همهجانبه و همسویی مطلق
بـا منافع اسرائیل در منطقهی خاورمیانه و در سطح نظام بینالملل استوار بوده است. این حمایت همه-
جانبه علاوه بر منافعی که برای ایالات متحده داشته هزینههایی را نیز برای این کشور در پی داشته است.
از آنجا که بر مبنای نظریهی تصمیمگیری عقلایی ) (Rational Decision Theoryافراد ...
بیشتر
سیاست خارجی ایالات متحدهی آمریکا در دهههای گذشته بر حمایت همهجانبه و همسویی مطلق
بـا منافع اسرائیل در منطقهی خاورمیانه و در سطح نظام بینالملل استوار بوده است. این حمایت همه-
جانبه علاوه بر منافعی که برای ایالات متحده داشته هزینههایی را نیز برای این کشور در پی داشته است.
از آنجا که بر مبنای نظریهی تصمیمگیری عقلایی ) (Rational Decision Theoryافراد تصمیم
گیرندههای منطقی و عقلایی هستند، سود و زیان احتمالی هر عمل را محاسبه میکنند و بهترین تصمیم
را با استفاده از عقل و منطق خود بر میگزینند، این مقاله بر آن است تا با استفاده از مدل تصمیمگیری
تحلیل هزینه- منفعت ) (Cost-Benefit Analysisبه این سؤال پاسخ دهد که حمایت ایالات متحدهی
آمریکا از اسرائیل چه منافع و هزینههایی برای این کشور داشته است. بر اساس یافتههای این تحقیق
هزینههای مالی ناشی از کمکهای سالیانه، مخدوش شدن رابطهی آمریکا با جهان اسلام، هزینههای
مرتبط با جنگهای متعدد در خاورمیانه، که به بهانهی تأمین امنیت اسراییل آغاز شدهاند نظیر جنگهای
33و 22روزه لبنان و غزه و نیز اشغال عراق و افزایش احساسات ضد آمریکایی در جهان در زمرهی
هزینههای این حمایت به شمار میرود. جلب و تضمین حمایت همهجانبهی اسرائیل و لابی صهیونیستی
از دولت آمریکا در زمرهی مهمترین منفعتهای حمایت آمریکا از اسرائیل میباشد
اصغر جعفری ولدانی؛ لیلا رحمتی پور
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، صفحه 163-193
چکیده
به دنبال شکلگیری مناظرهی چهارم در عرصهی نظریات روابط بینالملل؛ فرهنگ از اهمیتی برابر بامولفههای مادی در شکلدهی به رفتار کشورها برخوردار گردید. در بستر و چهارچوب این نظریات،فرهنگ به طور اعم و فرهنگ استراتژیک به طور اخص از جمله عوامل داخلی شکل دهنده به مبانیهویتی هر بازیگر در عرصهی روابط بینالملل مطرح میشود که با تأثیرگذاری بر نگرش ...
بیشتر
به دنبال شکلگیری مناظرهی چهارم در عرصهی نظریات روابط بینالملل؛ فرهنگ از اهمیتی برابر بامولفههای مادی در شکلدهی به رفتار کشورها برخوردار گردید. در بستر و چهارچوب این نظریات،فرهنگ به طور اعم و فرهنگ استراتژیک به طور اخص از جمله عوامل داخلی شکل دهنده به مبانیهویتی هر بازیگر در عرصهی روابط بینالملل مطرح میشود که با تأثیرگذاری بر نگرش نخبگان ودولتمردان و همچنین جامعهی یک کشور، قابلیت اثرگذاری بر نحوهی عملکرد یک کشور درمدیریت بحرانهای بینالمللی را دارا میباشد. بدین ترتیب شناسایی مولفههای شکل- دهنده به مبانیهویتی یک کشور و از آن جمله فرهنگ استراتژیک کشورها، کمک بسیار موثری در فهم چراییکنش کشورهای مختلف در بحرانهای بینالمللی از جمله قدرتهای بزرگی چون چین- بدستخواهد داد. این موضوع بویژه در رابطه با بحرانهای بینالمللی در منطقهی خاورمیانه )به طور مشخصدر بحران سوریه( به دلیل اهمیت و حساسیت زیاد این منطقه قابل تأمل است. لذا ما در این مقاله درصدد پاسخ به این سوال میباشیم که فرهنگ استراتژیک چین چه تأثیری بر الگوی رفتاری آن درمدیریت بحرانهای بینالمللی بطور عام و در بحران سوریه به طور خاص دارد
