حمید رضا رحمانی زاده دهکردی؛ محمدهادی جوکار
چکیده
ربط و نسبت دینبا انگارۀ عقلانیت، دلمشغولی مستمر دینداران ژرف نگر بوده است. عرصۀ دین پژوهی مواجه با پرسشهای جدید در این زمینه است. اندیشمندان اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبودهاند و آشنایی مسلمانان با الزامات عصر جدید زمینۀ شروع پرسشهای جدید در نسبت بین دینداری و عقلانیت است. چون در تجربۀ انسان غربی نیز، مواجهه با چنین مسئلهای ...
بیشتر
ربط و نسبت دینبا انگارۀ عقلانیت، دلمشغولی مستمر دینداران ژرف نگر بوده است. عرصۀ دین پژوهی مواجه با پرسشهای جدید در این زمینه است. اندیشمندان اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبودهاند و آشنایی مسلمانان با الزامات عصر جدید زمینۀ شروع پرسشهای جدید در نسبت بین دینداری و عقلانیت است. چون در تجربۀ انسان غربی نیز، مواجهه با چنین مسئلهای را می‌توان یافت، بهرهگیری از الگوهای پاسخگویی به این پرسش میتواند پرتویی بر برخی زوایای پنهان ارتباط دین و عقلانیت بیافکند. یک الگو، پاسخی است که توماس آکویناس به مسئله رابطۀ عقل و دین داده است. در این تحقیق بر اساس روش جستاری اسپریگنز که یکی از روش‌های فهم نظریه سیاسی است به واکاوی این مسئله در اندیشه آکویناس خواهیم پرداخت. پرسش این است که «آکویناس مسئله ارتباط عقل و دین را چگونه آسیب شناسی میکند و تصویر ایده آل بازسازی شدۀ او برای برون رفت از آن چه ویژگیهایی دارد ؟» برای پاسخ، زوایای مختلف اندیشۀ سیاسی آکویناس تجزیه و تحلیل شده است. فرضیۀ تحقیق چنین است که راه حل تعارض عقل و شرع در حوزۀ عمومی از منظر آکویناس در جمع بین این دو حوزۀ معرفتی و همکاری گسترده بین متولیان آن است.
حجت اله نوری ساری؛ مهدی بزرگزاده
چکیده
بریتانیا از دوران جنگ سرد تاکنون همواره ذیل چتر امنیتی ایالات متحده امریکا، سیاستها و اهدافش را در عرصههای بینالمللی پیریزی و عملیاتی میکند. مقامات لندن به گونهای تصمیمسازی و اقدام مینمایند که چتر حمایتی دولت امریکا تقویت شده و قدرت سلطهگری واشنگتن تداوم پیدا کند. این پژوهش با هدف پاسخگویی به این پرسش که ...
بیشتر
بریتانیا از دوران جنگ سرد تاکنون همواره ذیل چتر امنیتی ایالات متحده امریکا، سیاستها و اهدافش را در عرصههای بینالمللی پیریزی و عملیاتی میکند. مقامات لندن به گونهای تصمیمسازی و اقدام مینمایند که چتر حمایتی دولت امریکا تقویت شده و قدرت سلطهگری واشنگتن تداوم پیدا کند. این پژوهش با هدف پاسخگویی به این پرسش که «بریتانیا چگونه از مؤلفه‌های قدرتش برای حفظ و استمرار نظام سلطه به رهبری ایالات متحده امریکا در قرن 21 استفاده میکند؟» به رشته تحریر درآمده است. نتایج بیانگر آنست که لندن در چارچوب «روابط ویژه» خود با واشنگتن، از دیپلماسی عمومی، دیپلماسی رسانهای و روابط دیپلماتیک در راستای توجیه رهبری فکری امریکا استفاده می‌نماید. نیروهای نظامی و سرویسهای امنیتی انگلیس بهعنوان بخشی از قابلیتهای مادی آن در راستای تقویت سلطهگری امریکا عمل میکنند. موقعیت بریتانیا در نهادهای بینالمللی به عنوان قطعه آخر این پازل برای استمراربخشی سلطه ایالات متحده در نظر گرفته میشود.
سیاست داخلی ایران
نوراله قیصری؛ مصطفی قربانی
چکیده
تحول گفتمان‌های هویتی به تشدید منازعات نخبگان سیاسی منجر میشود. پرسش این است که «تحول گفتمان هویتی بازگشت به خویشتن، چه تغییراتی در منازعات میان نخبگان سیاسی در ج.ا.ا در بازه زمانی 1376-1398 ایجاد کرده است؟». فرضیه این است که با ظهور گفتمان هویتی تطبیق‌گرای روشنفکران دینی و تأثیرپذیری بخشی از نخبگان سیاسی چپ از آن، با کاهش همبستگی ...
بیشتر
تحول گفتمان‌های هویتی به تشدید منازعات نخبگان سیاسی منجر میشود. پرسش این است که «تحول گفتمان هویتی بازگشت به خویشتن، چه تغییراتی در منازعات میان نخبگان سیاسی در ج.ا.ا در بازه زمانی 1376-1398 ایجاد کرده است؟». فرضیه این است که با ظهور گفتمان هویتی تطبیق‌گرای روشنفکران دینی و تأثیرپذیری بخشی از نخبگان سیاسی چپ از آن، با کاهش همبستگی ساختاری و ارزشی نخبگان سیاسی، منازعات بلوک‌های نخبگانی در ج.ا.ا برون‌گفتمانی، فزاینده و متکثر شده است. برای تبیین سازکار علی میان متغیرها روش تحقیق در شباهتهای ساختاری بکار رفته و برای تشریح رابطه علت و معلول این سازکار تشریح شده است. نتایج نشان میدهد که با ظهور گفتمان هویتی تطبیق‌گرا، منازعات میان نخبگان سیاسی بر محور این مسائل متمرکز شده است: نگرش به انقلاب اسلامی و فلسفه وجودی آن، کیفیت حل مشکلات کشور و تحقق پیشرفت، جهت‌گیری نسبت به نظام بین‌الملل و مدیریت مسائل فرهنگی. تفاوت در ادراک از این مسائل دوقطبی نوین، تکامل‌گرا- عدالت‌گراـ درون‌گراـ حفظ‌محور در حوزه روابط خارجی و حداکثرگرا در حوزه فرهنگی در مقابل، قطب ترمیدوری‌ـ آزادی‌خواه‌ـ برون‌گراـ بسط‌محور در حوزه روابط خارجی و حداقل‌گرا در حوزه فرهنگی را شکل داده که بعد از حوادث سال 1388 بر ابعاد آن افزوده شده است.
محمد محمودی کیا؛ محمدرضا دهشیری
چکیده
این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که سهم ایدئولوژی و عمل‌گرایی در کنش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان است و کدام یک از این دو، اصالت بیشتری در عمل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند؟ نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که هر چند در اکثر کشورها، هنجارها و ارزش‌های ایدئولوژیک به درجاتی در عمل سیاست خارجی تأثیرگذار هستند، ...
بیشتر
این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که سهم ایدئولوژی و عمل‌گرایی در کنش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان است و کدام یک از این دو، اصالت بیشتری در عمل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند؟ نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که هر چند در اکثر کشورها، هنجارها و ارزش‌های ایدئولوژیک به درجاتی در عمل سیاست خارجی تأثیرگذار هستند، ولی این ارزشها سهم قابل توجهی در سیاستگذاری و اجرای سیاست خارجی ایران داشته و در حکم اصول راهبردی آن محسوب میشوند. در واقع، علیرغم دیدگاه غالب که سیاست خارجی ایران را سیاستی عملگرایانه میداند، فرضیه اصلی این تحقیق بر این گزاره استوار است که ماهیت اصلی سیاست خارجی ایران همچنان ایدئولوژیک بوده و رویکرد عملگرایانه در سیاست خارجی ناشی از وجود منافع متعارض در نظام بین‌الملل و نیز محدودیتهای ناشی از منابع قدرت ملی بر اساس نگاه تاکتیکی و نه راهبردی قابل توجیه است. این تحقیق با کاربست نظریه رئالیسم نئوکلاسیک به عنوان چارچوب نظری، به بررسی نسبت ایدئولوژی و عمل‌گرایی در رفتار سیاست خارجی ایران در چارچوب یک الگوی تعاملی سهجانبه مشتمل بر عوامل سطح داخل همچون منافع ملی و هنجارها و نیز ماهیت و ساختار نظام بین‌الملل میپردازد.
آرش بیداله خانی
چکیده
تایوان دیرزمانی یکی از ببرهای توسعه یافتۀ شرق آسیا و مدل اقتصادی و سیاسی توسعه بوده است و امروزه نیز در جرگۀ کشورها- مناطق توسعه یافتۀ صنعتی، اقتصادی وسیاسی دنیا است. مبنا و هدف اصلی این پژوهش، تجزیه و تحلیل نقش دولت تایوان در مدیریت و کنترل بحران بیماری همه‌گیر کرونا یا کووید 19 است. تایوان از زمان شروع اپیدمی از جمله کشورهایی بوده ...
بیشتر
تایوان دیرزمانی یکی از ببرهای توسعه یافتۀ شرق آسیا و مدل اقتصادی و سیاسی توسعه بوده است و امروزه نیز در جرگۀ کشورها- مناطق توسعه یافتۀ صنعتی، اقتصادی وسیاسی دنیا است. مبنا و هدف اصلی این پژوهش، تجزیه و تحلیل نقش دولت تایوان در مدیریت و کنترل بحران بیماری همه‌گیر کرونا یا کووید 19 است. تایوان از زمان شروع اپیدمی از جمله کشورهایی بوده که مدیریت موفقی در زمینۀ کنترل این بیماری داشته و تحسین بینالمللی را بر انگیخته است. با وجود نزدیکی به سرزمین اصلی چین، تایوان با مدیریت مدبرانه و سیاستگذاری صحیح توانسته است بدون قرنطینۀ همگانی، بحران را بخوبی مدیریت کند. بر همین مبنا پرسش اساسی پژوهش این است که مهمترین عامل موفقیت تجربۀ تایوان در کنترل و مدیریت بیماری همه‌گیر کووید 19 چه بوده است؟ در پاسخ به پرسش پژوهش، مقاله بر مبنای روش واکاوی توصیفی بر این فرض تاکید میکند که حکمرانی دموکراتیک و شفاف سیاسی در تایوان از طریق جدایی حوزۀ سیاسی (پولیتیک) از حوزۀ سیاستگذاری تخصصی (پالیسی)، باعث کنترل و مدیریت بحران پاندمی کرونا بدون قرنطینۀ عمومی شده است.
سیدرضا موسوی نیا
چکیده
مسئله اصلی در این مقاله معرفی، نقد و آسیب‌شناسی الگوی امتداد حال در آینده‌پژوهی است. عموم مطالعات آینده‌پژوهی با تمرکز بر روندها و رویدادهای گذشته و حال و ابتناء تصورات بر گذشته و حال، نااندیشیده‌ها، آینده‌های آشنا و پیش‌بینی نبوغ‌آمیز را در چرخه آینده‌سازی وارد نمی‌کند. این در حالی است که رقابت، پیچیدگی، تناقض، آشوب، ...
بیشتر
مسئله اصلی در این مقاله معرفی، نقد و آسیب‌شناسی الگوی امتداد حال در آینده‌پژوهی است. عموم مطالعات آینده‌پژوهی با تمرکز بر روندها و رویدادهای گذشته و حال و ابتناء تصورات بر گذشته و حال، نااندیشیده‌ها، آینده‌های آشنا و پیش‌بینی نبوغ‌آمیز را در چرخه آینده‌سازی وارد نمی‌کند. این در حالی است که رقابت، پیچیدگی، تناقض، آشوب، تحولات فزاینده، نقش رو به رشد علم و عدم قطعیت از پیش‌ران‌های اصلی آینده هستند و باعث میشوند محدود کردن آینده‌پژوهی به مطالعه روندها، رویدادها و تصورات امروزی با ریسک جدی مواجه شود. با این وجود آینده‌پژوهی رایج، امکان آینده‌سازی و بدیل‌های مختلف در قالب سناریوها را برای دولت‌ها فراهم میکند و از این حیث تکامل‌یافته‌تر از مطالعات تبیینیاست که تنها یک آینده مشخص را پیش‌بینی میکند. با این مقدمه پرسش پژوهش عبارت است از: الگوی رایج در آینده‌پژوهیِ سیاست خارجی دولت‌ها چیست و چه محدودیت‌هایی بر آن حاکم است؟ در پاسخ این است که: امتدادِ حال،[1] الگوی رایج در آینده‌پژوهی رفتار دولت‌ها در سیاست خارجی است. در این الگو اما نقش آینده‌های آشنا، پیش‌بینی‌های نبوغ‌آمیز و نااندیشیده‌ها نادیده گرفته میشوند. الگوی امتداد حال در آینده‌پژوهی با مثالی از تحریم‌های امریکا علیه ایران تا 2020 نشان داده خواهد شد. روش پژوهش، سناریونویسی مبتنی بر الگوی امتداد حال است.
[1]. Extent Present
محمد حسین قورچانی خوزانی؛ زهره دهدشتی شاهرخ
چکیده
در نظامهای سیاسی، رقابت میان بازیگران سیاسی با هدف دستیـابی بـه قـدرت و اثرگذاری بر تصمیمات رایدهندگان بـه نحـوه بازاریـابی فعالیتهای سیاسی و اجتماعی آنها در برابر افکار عمومی بستگی دارد. عدم شناخت عمیق ذهنیت و تصویر مردم نسبت به سیاستمداران و عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای سیاسی و اجتماعی مردم باعث بوجود آمدن مشکلاتی ...
بیشتر
در نظامهای سیاسی، رقابت میان بازیگران سیاسی با هدف دستیـابی بـه قـدرت و اثرگذاری بر تصمیمات رایدهندگان بـه نحـوه بازاریـابی فعالیتهای سیاسی و اجتماعی آنها در برابر افکار عمومی بستگی دارد. عدم شناخت عمیق ذهنیت و تصویر مردم نسبت به سیاستمداران و عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای سیاسی و اجتماعی مردم باعث بوجود آمدن مشکلاتی در رسیدن به اهداف سیاسی می‌باشد. هدف پژوهش ایجاد یک تصویر روشن از عمق ذهن رأی‌دهندگان ایرانی نسبت به برند ایده‌آل ریاست جمهوری است. این پژوهش با انجام مصاحبههای عمیق و با تکنیک زیمت، سازههای مرکزی را استخراج نموده است. جامعه آماری پژوهش؛ هدفمند و از ایرانیان بالای 18 سال است که حداقل در یک دوره ریاست جمهوری شرکت کردهاند. همچنین با انجام 14 مصاحبه، پژوهشگر به اشباع نظری رسیده و نقشه اجماعی برند ایده‌آل ریاست جمهوری استخراج شد. سازههای مرکزی احصا شده از نقشه اجماعی عبارتند از: ایران پیشرفته، بهبود اقتصادی، بهبود توسعه و فرهنگ، آرامش دهنده، توجه و توسعه گردشگری، متعهد، عدالتخواه، ارتباطات جهانی، توجه به محیط زیست و عملگرا که باید در کمپینهای بازارهای سیاسی ریاست جمهوری برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات مد نظر قرار گیرند.
رضا خلیلی؛ قدیر نصری؛ سلمان دست افشان
چکیده
در این پژوهش زمینه های گرایش به گروه های تکفیری در مناطق جنوبی استان کرمان مورد بررسی و آزمون تجربی قرار می گیرد. روش پژوهش از نوع کمّی بوده و برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان جنوب استان کرمان است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر و شیوه نمونه گیری، ...
بیشتر
در این پژوهش زمینه های گرایش به گروه های تکفیری در مناطق جنوبی استان کرمان مورد بررسی و آزمون تجربی قرار می گیرد. روش پژوهش از نوع کمّی بوده و برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان جنوب استان کرمان است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر و شیوه نمونه گیری، تصادفی متناسب با جمعیت می باشد. داده های پژوهش با کمک نرم افزار آماری Spss و با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. فرضیۀ پژوهش این است که همزمانی و هم افزایی تأثیر عوامل و زمینه های فردی، ملی و فراملی باعث افزایش گرایش به گروه های تکفیری در جنوب استان کرمان شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در عین تفاوت میان تأثیر عوامل سطح فردی، ملی و فراملی، بین همه آنها و گرایش به گروههای تکفیری در جنوب استان کرمان رابطۀ مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که عوامل سطح ملی بیشترین تأثیر معنادار بر گرایش به گروه های تکفیری را دارند و عوامل و زمینه های سطح فراملی و فردی در رده های بعدی قرار می گیرند.
فاطمه کامرانی؛ سمیه حمیدی؛ پیمان زنگنه
چکیده
در ایران، نواندیشی در پی رویارویی ایرانیان با غیرغربی در عصر مشروطه پدیدار شد. نواندیشی دینی نیز بعنوان گونه ای از نواندیشی درصدد تلفیق دستاوردهای مدرن با گزاره های سنتی بوده است. مسأله نوشتار آن است که میزان تأثیر ذهنیت مدرن در برساخته شدن نظم سیاسی- اجتماعی مورد نظر شریعتی را بعنوان یکی از نواندیشان دینی ایران دهه چهل و پنجاه ...
بیشتر
در ایران، نواندیشی در پی رویارویی ایرانیان با غیرغربی در عصر مشروطه پدیدار شد. نواندیشی دینی نیز بعنوان گونه ای از نواندیشی درصدد تلفیق دستاوردهای مدرن با گزاره های سنتی بوده است. مسأله نوشتار آن است که میزان تأثیر ذهنیت مدرن در برساخته شدن نظم سیاسی- اجتماعی مورد نظر شریعتی را بعنوان یکی از نواندیشان دینی ایران دهه چهل و پنجاه شمسی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ذهنیت مدرن و حتی نامدرن به معنای نحوه ادراک از مدرنیته بر نظام فکری شریعتی تأثیرگذار بوده است؛ به گونه ای که وی با تأثیرپذیری از اندیشه متفکرانی نظیر گورویچ و برگ، سوسیالیسم را بخوبی شناخت و با سارتر و اندیشه های اومانیستی او آشنا شد. ماسینیون نیز که قرائت عرفانی از اسلام داشت، او را بشدت تحت تأثیر قرار داد. او با تاثیرپذیری از مدرنیته و نامدرنیته و تلفیق آن با اصول اسلامی، نظم سیاسی و اجتماعی مطلوب خود را بر مدار امت و امامت و دموکراسی متعهد پیریزی نمود. این پژوهش میکوشد بر اساس نظریه سه گانۀ لاکان، خوانش شریعتی از ذهنیت مدرن و بهرهگیری وی از گزاره های نامدرن را در جهت ایجاد نظم سیاسی- اجتماعی مطلوب با روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی و کنکاش قرار دهد.
غلامرضا خواجه سروی؛ محمد تنگستانی نژاد
چکیده
این پژوهش با روشی کیفی و انجام تحلیل تماتیک (مضمونی) به دنبال تحلیل رفتار سیاسی افراد یک واحد اجتماعی در واکنش به رفتار اقتصادی دولت است. دولت ها بعنوان نهادهایی تأثیرگذار با افراد، خانواده ها و جامعه ارتباط برقرار می کنند. هر راهبردی از سوی این واحدهای سیاسی، متضمن پاسخ از طرف دیگر حوزه های بیرونی است. افراد جامعه معمولاً ...
بیشتر
این پژوهش با روشی کیفی و انجام تحلیل تماتیک (مضمونی) به دنبال تحلیل رفتار سیاسی افراد یک واحد اجتماعی در واکنش به رفتار اقتصادی دولت است. دولت ها بعنوان نهادهایی تأثیرگذار با افراد، خانواده ها و جامعه ارتباط برقرار می کنند. هر راهبردی از سوی این واحدهای سیاسی، متضمن پاسخ از طرف دیگر حوزه های بیرونی است. افراد جامعه معمولاً به رفتار دولت ها بخصوص در حوزه اقتصادی واکنش نشان می دهند. بویژه اگر این دخالت دولت، واجد دلالت های هنجارین مانند عدالت باشد. اساساً فعالیت های اقتصادی دولت ها با هدف بسط عدالت است. دولت نهم فعالیت گسترش بنگاه های زودبازده را به منظور گسترش عدالت انجام داد. طبق یافته ها ضریب جینی در مناطقی که منابع مالی هدایت شده اند، کاهش پیدا می کند. دولت نهم در شروع کار خود سعی در توجه بیشتر به مناطق روستایی داشت. با توجه به کاهش ضریب جینی و افزایش احساس برابری در این مناطق، نوعی کنش سیاسی در قالب اجتماعسازی و بسیج سیاسی رخ داد که بعنوان سرمای های اجتماعی برای دولت نمایان شد. این بازنمایی بویژه در انتخابات ریاست جمهوری دولت دهم بعنوان ماحصل این اجتماعسازی و ارتقای سرمایه اجتماعی بعنوان پیامد سیاسی گسترش بنگاه های کوچک در مناطق روستایی شناسایی شده است.
محمدباقر خرمشاد؛ امیر مولودی
چکیده
ساختارهای سیاسی اجتماعی روستاها در ایران دچار دگرگونی شده است. دامنه و عمق این تحولات به اندازه‌ای است که فضای سیاسی اجتماعی کنونی روستاها را متفاوت از گذشته کرده است. بنابراین انجام پژوهش‌های جدید درباره جامعه روستایی ایران ضروری به نظر میرسد. با توجه به اینکه عمده این تحولات بعد از انقلاب اسلامی رخ داده است، این پژوهش در ...
بیشتر
ساختارهای سیاسی اجتماعی روستاها در ایران دچار دگرگونی شده است. دامنه و عمق این تحولات به اندازه‌ای است که فضای سیاسی اجتماعی کنونی روستاها را متفاوت از گذشته کرده است. بنابراین انجام پژوهش‌های جدید درباره جامعه روستایی ایران ضروری به نظر میرسد. با توجه به اینکه عمده این تحولات بعد از انقلاب اسلامی رخ داده است، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که روستا در ایران بعد از انقلاب چه تحولات و دگرگونیهای را از سر گذرانده است؟ این پژوهش با بهرهمندی از رهیافت جامعهشناسی تاریخی و استفاده از دادههای کتابخانهای و مشاهده به چرایی و چگونگی این دگرگونیها و پیامدهای آنها میپردازد. نتیجه پژوهش نشان از تغییراتی مانند تحول در صورتبندی اجتماعی، تغییر قشربندی در روستاها، تغییر در سبک زندگی روستایی، افزایش سطح سواد و تبعات آن، تحول ارتباطی و رسانهای شدن روستاها، تغییر در مالکیت زمین در روستا، حرکت به سمت اقتصاد نیمهتجاری، تغییر در سلسلهمراتب اجتماعی، تغییر از مشارکت منفعل به مشارکت سیاسی مستقل و مطالبهگر، افزایش نقش وفاداریهای خویشاوندی در مشارکت سیاسی محلی، غلبه تعلقات مذهبی و زبانی در رفتار رأیدهی روستاییان و اشاعه نظام شهروندی به روستاها دارد.
سیاستگذاری عمومی
احسان ایل شاهی؛ سیدعطاءالله سینائی؛ سیدخدایار مرتضوی
چکیده
مرور تاریخ تکاپوی توسعه ایران در بیش از 150 سال گذشته نشان دهنده دورههایی از همراهی یا پیش و پس بودن از کشورهاست. ژاپن و کره جنوبی در این زمینه جایگاه مشخصی دارند. در این پژوهش تلاش میشود وضعیت توسعه در ایران را در مقایسه با دو کشور مذکور در مقاطع تاریخی (1926-1860 و 2010-1963) در چارچوب مدل نهادی نورث، عجم اوغلو و رابینسون مورد بررسی قرار ...
بیشتر
مرور تاریخ تکاپوی توسعه ایران در بیش از 150 سال گذشته نشان دهنده دورههایی از همراهی یا پیش و پس بودن از کشورهاست. ژاپن و کره جنوبی در این زمینه جایگاه مشخصی دارند. در این پژوهش تلاش میشود وضعیت توسعه در ایران را در مقایسه با دو کشور مذکور در مقاطع تاریخی (1926-1860 و 2010-1963) در چارچوب مدل نهادی نورث، عجم اوغلو و رابینسون مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش از نظر هدف، توسعهای و از نظر روش، نهادگرای تطبیقی است. این رهیافت بر قواعد، رویهها و سازمانهای رسمی تمرکز دارد که با استفاده از تکنیکهای تاریخدانان و حقوقدانان به توضیح رابطه میان ساختارهای نهادی و موفقیت یا شکست سیاستها میپردازد. پرسش اصلی این است که علیرغم ایجاد ساخت سیاسی در ایران در قرن نوزدهم در مقایسه با تجارب ژاپن در نیمه دوم قرن نوزدهم و کره جنوبی در اوایل قرن بیستم، چرا برنامه توسعه در ایران خوب پیش نرفته و ترتیبات نهادی سیاسی و اقتصادی فراگیر حاصل نشده است؟ نتایج بدست آمده نشان میدهد که به دلیل عدم تکامل نهادی زمینههای همسویی دولت و ملت، توسعه در ایران در مقایسه با دو کشور مذکور بصورت موفقیتآمیزی فراهم نشد.
سیاست داخلی ایران
هاشم قادری؛ ابوالفضل دلاوری؛ احمد گل محمدی
چکیده
حضور مردم در انقلاب 1357 مُهر خود را بر سرشت حکومت برآمده از آن باقی گذاشت. مقامات سیاسی جمهوری اسلامی در طی چهار دهه، همواره بر حضور توده‌ها تأکید کرده و کوشیده‌اند نشان دهند که رویکردها و سیاست‌های اتخاذی آنها تماماً در جهت خدمت به مردم بوده است. بنابراین دولت‌های بعد از انقلاب را از برخی لحاظ می‌توان دولتی پوپولیستی و مقامات ...
بیشتر
حضور مردم در انقلاب 1357 مُهر خود را بر سرشت حکومت برآمده از آن باقی گذاشت. مقامات سیاسی جمهوری اسلامی در طی چهار دهه، همواره بر حضور توده‌ها تأکید کرده و کوشیده‌اند نشان دهند که رویکردها و سیاست‌های اتخاذی آنها تماماً در جهت خدمت به مردم بوده است. بنابراین دولت‌های بعد از انقلاب را از برخی لحاظ می‌توان دولتی پوپولیستی و مقامات آن را پوپولیست نامید. گرایشهای پوپولیستی این مقامات ربط چندانی به گرایشهای اقتصادی و سیاسی آنها نداشته؛ بهطوری که خصیصههای مورد اشاره در میان تمامی جریانها خود را نشان داده است. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی و انتخاب شش سخنرانی هموزن (از نظر مناسبت) از هر یک از رؤسای جمهور از سال 1368 تا 1395، ابتدا مولفهها و شاخصهای پوپولیسم در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را شناسایی و کدگذاری کرده و سپس میزان شاخصهای پوپولیستی را در هریک از آنها نشان داده و تحلیل محتوا می‌نماید. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که در مقام همسنجی، بیشترین مؤلفه‌های مرتبط با پوپولیسم به ترتیب در گفتار احمدینژاد، روحانی، هاشمی و خاتمی و بیشترین کدها به ترتیب در احمدینژاد، روحانی، خاتمی و هاشمی نمود یافته است.
سید محمد وهاب نازاریان؛ ابوالفضل دلاوری
چکیده
با سقوط رژیم شاه تحقق هنجارهای ایدئولوژیک در زندگی روزمره، دستورکار رهبران نظام جدید بود. موفقیت این دگرگونی به نحوۀ پذیرش مردم بستگی داشت، به عبارتی نیازمند مشروعیت بود. بر این اساس، هدف پژوهش بررسی این پرسش اکتشافی است که تحولات زندگی روزمره چه تأثیری بر الگوی مشروعیت سیاسی در دو دهه نخست پس از پیروزی انقلاب داشته است؟ برای پاسخ ...
بیشتر
با سقوط رژیم شاه تحقق هنجارهای ایدئولوژیک در زندگی روزمره، دستورکار رهبران نظام جدید بود. موفقیت این دگرگونی به نحوۀ پذیرش مردم بستگی داشت، به عبارتی نیازمند مشروعیت بود. بر این اساس، هدف پژوهش بررسی این پرسش اکتشافی است که تحولات زندگی روزمره چه تأثیری بر الگوی مشروعیت سیاسی در دو دهه نخست پس از پیروزی انقلاب داشته است؟ برای پاسخ از روش کیفی آمیخته استفاده شده که به دلیل اکتشافی بودن به طرح فرضیه نیاز ندارد. دادهها به ما نشان دادهاند که زندگی روزمره از سه مرحلۀ تنوع، یکدستی و تقابل ایدئولوژیک بین پدیدههای معمولی و سیاست رسمی عبور کرده است که با سه وضعیت سیاست یعنی تنوع نیروهای فعال، یکدستی نیروهای سیاسی و نهایتاً تلاش حاشیهنشینها برای بازگشت به فعالیت آشکار سیاسی همراستاست. نتیجۀ این بررسی نشان میدهد که زندگی روزمره از محملی برای پیروزی انقلاب به محملی برای شکل‌گیری تعارضهای بنیادین بین نظم سیاسی با اعضای عادی جامعه تبدیل شده است و به همین دلیل، تحول الگوی مشروعیت سیاسی از تسلط الگویی متلون به الگویی واحد و سپس به الگوهای متنوع را در پی داشته است که تا امروز تداوم دارد.
مصطفی قاسمی؛ محمد علی بصیری؛ عنایت الله یزدانی
چکیده
جمهوری اسلامی ایران و اخوان‌المسلمین سه سطح از روابط در قالب جنبش- جنبش، دولت- جنبش و دولت- دولت را پشت سر گذاشته‌اند. با اینکه تصور می‌شد اخوان‌المسلمین بعد از به قدرت رسیدن، روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کند، اما در پرونده‌های منطقه‌ای در مقابل سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. بسیاری از مجامع سیاسی و آکادمیک ایران ...
بیشتر
جمهوری اسلامی ایران و اخوان‌المسلمین سه سطح از روابط در قالب جنبش- جنبش، دولت- جنبش و دولت- دولت را پشت سر گذاشته‌اند. با اینکه تصور می‌شد اخوان‌المسلمین بعد از به قدرت رسیدن، روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کند، اما در پرونده‌های منطقه‌ای در مقابل سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. بسیاری از مجامع سیاسی و آکادمیک ایران با تاکید بر این مرحله و با استناد به تحولات این دوره از روابط، تغییر راهبرد حمایت از اخوانلمسلمین در جهان اهل سنت را توصیه میکنند. این مقاله با روش کتابخانهای و با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، در پی پاسخ به این سوال است که مطلوبترین سطح روابط جمهوری اسلامی با اخوان‌المسلمین در کدام سطح و در قالب چه راهبردی باید تعریف و ادمه یابد؟ یافته‌های پژوهش نشان میدهد که به دلیل ایدئولوژیک بودن نظام سیاسی برآمده از جنبش شیعی در ایران و جنبش سنی اخوان‌المسلمین و رقابتها و اصطکاکهای مترتب بر آن، مطلوبترین سطح روابط جمهوری اسلامی با اخوان‌المسلمین باید در سطح "دولت- جنبش" و در قالب راهبرد "امتناع دولت، استمرار نهضت" تعریف و پیگیری شود.
محمد آرین منش؛ احمد جوانشیری؛ محسن مدیر شانه چی
سید مسعود موسوی شفائی؛ سهیل گودرزی؛ سمیه خداخواه آذر
چکیده
در ماههای اخیر شیوع جهانی ویروس کرونا ما را با امری نابهنگام و غیر منتظره مواجه کرد. رخدادی در قالب یک ویروس رقم خورد که در ردای تجربه زیسته انسان امروز دور از انتظار بود. بهواسطه یک ویروس، ناکارآمدیها و نارساییهای سازوکارهای حاکم بر جوامع انسانی بار دیگر مجال بروز یافتند. آنچه در مختصات تاریخِ اکنونِ روابط بین‌الملل ...
بیشتر
در ماههای اخیر شیوع جهانی ویروس کرونا ما را با امری نابهنگام و غیر منتظره مواجه کرد. رخدادی در قالب یک ویروس رقم خورد که در ردای تجربه زیسته انسان امروز دور از انتظار بود. بهواسطه یک ویروس، ناکارآمدیها و نارساییهای سازوکارهای حاکم بر جوامع انسانی بار دیگر مجال بروز یافتند. آنچه در مختصات تاریخِ اکنونِ روابط بین‌الملل ناممکن به نظر میآمد، نابهنگام و ناخوانده در قامت رخدادی از راه رسید و ممکن گشت. در شرایط فوق، دولت- ملتها در مواجهه با رخدادهای نوظهور نظیر کرونا گرفتار نوعی واماندگی، درماندگی و عدم آمادگی شدهاند. از اینرو و با توجه به این بستر موضوعی، این پرسشها مطرح میشوند که ریشۀ درماندگی دولت- ملتها در قبال چالشهای نوظهور چیست؟ پیامد مواجهه دولت- ملتها با رخدادهای نابهنگام چون کرونا، به شیوۀ سنتی مبتنی بر حفظ بقا و امنیت دولت چه خواهد بود؟ در این راستا این استدلال مطرح میشود که ماهیت و نوع چالشهای نوظهور نظیر کرونا بهگونهای است که از یک سو، دولت- ملت و نظم بینالمللی مبتنی بر آن در مواجهه با این نوع از رخدادها گویا دچار نقص مادرزادی است؛ از سوی دیگر، فرایند یادگیری و سازگاری دولت- ملت سال‌هاست که متوقف شده است. در این نوشتار برای تحلیل اطلاعات بر روش تبیینی تاکید میشود.
باقر عسگرنژاد نوری؛ قاسم زارعی؛ الله یار بیگی فیروزی؛ جاوید نوری نژاد
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی و تعیین تأثیر آمیخته بازاریابی سیاسی و ارزش ویژه برند احزاب سیاسی بر تعهد و وفاداری رأی‌دهندگان در ایران است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان واجد شرایط رأی‌گیری در شهرستان تهران در سال 1396 می‌باشند. برای این منظور تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، بررسی و تعیین تأثیر آمیخته بازاریابی سیاسی و ارزش ویژه برند احزاب سیاسی بر تعهد و وفاداری رأی‌دهندگان در ایران است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان واجد شرایط رأی‌گیری در شهرستان تهران در سال 1396 می‌باشند. برای این منظور تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه بود که تعداد 14 پرسش برای سنجش آمیخته بازاریابی سیاسی، 24 پرسش برای سنجش ارزش ویژه برند، 2 پرسش برای سنجش تعهد و 2 پرسش به منظور وفاداری رأی دهندگان بین پاس خدهندگان توزیع شد. تحلیل یافتهها با استفاده از نرمافزار لیزرل انجام گرفت و نتایج نشان داد که آمیخته بازاریابی سیاسی بر ارزش ویژه برند و تعهد و وفاداری رأی دهندگان تأثیر مستقیم و معناداری دارد. همچنین مشخص شد که ارزش ویژه برند بالا می تواند بعنوان متغیر میانجی، ارتباط بین آمیخته بازاریابی سیاسی و تعهد و وفاداری رأی‌دهندگان را تقویت نماید.
مسعود اخوان کاظمی؛ شهره پیرانی؛ شهرام پیرانی
چکیده
حزب دموکرات ایران (قوام)، از جمله احزابی بود که در پی سقوط حکومت رضاشاه در ایران تشکیل گردید. این حزب توسط نخست وزیر وقت ایران، احمد قوام، بوجود آمد. حزب دموکرات در ابتدا بواسطه حمایت قوام، گسترش فراوانی یافت ولی در ادامه، ستاره اقبال حزب رو به افول نهاد و در نهایت با عزل قوام از نخست وزیری، حزب دموکرات نیز منحل شد. این پژوهش در پی ...
بیشتر
حزب دموکرات ایران (قوام)، از جمله احزابی بود که در پی سقوط حکومت رضاشاه در ایران تشکیل گردید. این حزب توسط نخست وزیر وقت ایران، احمد قوام، بوجود آمد. حزب دموکرات در ابتدا بواسطه حمایت قوام، گسترش فراوانی یافت ولی در ادامه، ستاره اقبال حزب رو به افول نهاد و در نهایت با عزل قوام از نخست وزیری، حزب دموکرات نیز منحل شد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آیا حزب دموکرات ایران خصیصههای یک حزب نهادمند را دارا بوده است؟ این پژوهش با استفاده از نظریات هانتینگتون در باب نهادمندی، به بررسی شاخصههای نهادمندی حزب دموکرات ایران میپردازد. همچنین این پژوهش میکوشد با مطالعه حزب دموکرات، به بررسی علل ناکارآمدی احزاب در تاریخ معاصر ایران نیز بپردازد. یافته‌های پژوهش نشان میدهند که بر مبنای شاخصههای هانتینگتون، حزب دموکرات فاقد ویژگیهای نهادمندی بوده است و اساساً در مورد علل ناپایداری احزاب در ایران، می‌توان به فقدان نهادمندی این تشکلها استناد نمود. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی است. منابع مورد استفاده در پژوهش، شامل آثار کتابخانهای، مجلات علمی و اسناد مراکز معتبر پژوهش تاریخ معاصر می‌باشند.
عبداله مرادی؛ سیدزکریا محمودی رجا
چکیده
تاریخ معاصر استان خوزستان در اثر وجود برخی مشکلات اقتصادی، زیست‌محیطی و فرهنگی در داخل و مداخلات تاریخی عوامل بیرونی با مسائل تجزیهگرایی قومی، معضلات امنیتی و برخی جرائم و ناهنجاریهای سیاسی ـ اجتماعی پیوند خورده است. استمرار برخی معضلات داخلی و تبلیغات رسانهای جبهه عربی و فرامنطقه‌ای باعث تحریک و تهییج معترضان قومی ...
بیشتر
تاریخ معاصر استان خوزستان در اثر وجود برخی مشکلات اقتصادی، زیست‌محیطی و فرهنگی در داخل و مداخلات تاریخی عوامل بیرونی با مسائل تجزیهگرایی قومی، معضلات امنیتی و برخی جرائم و ناهنجاریهای سیاسی ـ اجتماعی پیوند خورده است. استمرار برخی معضلات داخلی و تبلیغات رسانهای جبهه عربی و فرامنطقه‌ای باعث تحریک و تهییج معترضان قومی و بدنبال آن پیوند تفکرات قومیت‌طلبی با اندیشههای وهابیت و تکفیریها در مناطقی از این استان انجامید. بر این اساس هدف اصلی پژوهش؛ شناسایی مؤلفه‌های مؤثر در گرایش برخی جوانان شیعی اهواز به تفکرات سلفی- تکفیری و انجام رفتارهای تروریستی در بخشهایی از این استان بود. پژوهش از نوع رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه دادهبنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل جوانان گرایش یافته به تفکرات سلفی و صاحبنظران مطلع در مورد مسئله بود که به شیوه هدفمند انتخاب و پس از 17 مورد مصاحبه عمیق، اشباع نظری حاصل گردید. در ادامه با تکیه بر رویکرد نظام‌مند دادهبنیاد و فرآیند کدگذاری باز، محوری و گزینشی و الگوی پارادایمی تحقیق ترسیم گردید. نتایج و یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که مؤلفه‌های فرهنگی، اقتصادی، رسانهای، جغرافیایی و بیرونی نقش اصلی و مؤلفه‌های روان‌شناختی و سیاسی نقش تسهیلگر را در گرایش جوانان به این تفکرات بر عهده داشته‌اند.
ارسلان قربانی شیخ نشین؛ سید علی منوری؛ غلامرضا کریمی؛ مهرداد فلاح
چکیده
عرصه دیپلماسی در سطح جهان شاهد ورود ابزارهای تازه‌ای برای تعاملات دیپلماتیک است. بعبارتی ورود تکنولوژی بویژه تکنولوژی-های ارتباط جمعی همچون توئیتر، نوع تازه‌ای از روند دیپلماتیک را به نمایش گذاشته است. توئیتر به صحنه حمله، نقد و اظهارنظرهای فعالان و سیاستمداران به مسائل مختلف سیاسی و جهانی تبدیل شده که اثرات متقابلی را هم می‌گذارد. ...
بیشتر
عرصه دیپلماسی در سطح جهان شاهد ورود ابزارهای تازه‌ای برای تعاملات دیپلماتیک است. بعبارتی ورود تکنولوژی بویژه تکنولوژی-های ارتباط جمعی همچون توئیتر، نوع تازه‌ای از روند دیپلماتیک را به نمایش گذاشته است. توئیتر به صحنه حمله، نقد و اظهارنظرهای فعالان و سیاستمداران به مسائل مختلف سیاسی و جهانی تبدیل شده که اثرات متقابلی را هم می‌گذارد. این نوع روش دیپلماسی با عنوان «تئودیپلماسی» بوجود آمده که تا اوایل سال ۲۰۱۹ تعداد 193 کشور رسمی عضو سازمان ملل متحد از این نوع در روند دیپلماتیک استفاده می‌کردند؛ در همین راستا این پژوهش به بررسی دیپلماسی توئیتری ریاست جمهوری ترامپ پرداخته است. پرسش اصلی این است که ترامپ چگونه و با چه روایتی دیپلماسی خود را در شبکه اجتماعی توئیتر عرضه می‌نماید؟ یافته‌های پژوهش نشان میدهد قوانین و قراردادهای زبان دیپلماتیک نیازمند زبانی مودب، سازنده و مثبت، ملایم و مبهم است. زبان ترامپ در توییتر مودبانه، سازنده و مثبت و مبهم نیست، اگرچه اغلب غیرهیجانی است. برای پاسخ به پرسشهای پژوهش و رسیدن به اهداف مورد نظر، از روش‌های دیجیتالی تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان با دو تکنیک مقوله‌ای و ارزیابی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش مجموع توییت‌های صفحات توییتر رئیس جمهور آمریکا (ترامپ) در سال‌های 2017-2019 میلادی است.
تحولات جهان اسلام
محسن حبیبی؛ پروین سوادیان؛ منصور شریفی؛ عبدالله طاهرخانی
چکیده
به نظر میرسد، راهپیمائی اربعین، عواملی از بیداری اسلامی همچون وحدت، همبستگی و همدلی را در بین راهپیمایان شکل داده و استمرار این مراسم موجب تقویت بیداری اسلامی و همچنین مقابله با آسیب‌های آن شده است. این پژوهش با استفاده از روش کمی و انجام پیمایش بوده و جمع آوری اطلاعات آن از طریق پرسشنامه است. جامعه آماری آن، شامل راهپیمایان اربعین ...
بیشتر
به نظر میرسد، راهپیمائی اربعین، عواملی از بیداری اسلامی همچون وحدت، همبستگی و همدلی را در بین راهپیمایان شکل داده و استمرار این مراسم موجب تقویت بیداری اسلامی و همچنین مقابله با آسیب‌های آن شده است. این پژوهش با استفاده از روش کمی و انجام پیمایش بوده و جمع آوری اطلاعات آن از طریق پرسشنامه است. جامعه آماری آن، شامل راهپیمایان اربعین در سال 1398 است و حجم نمونه، 424 نفر از زائران ایرانی و سایر کشورهاست که به صورت اتفاقی انتخاب شدند. سعی شده تا بخش نظری این مقاله بر اساس دیدگاه رهبر انقلاب، درباره بیداری اسلامی و راهپیمائی اربعین آماده سازی شود. فرضیه اصلی پژوهش، وجود ارتباط بین ابعاد پیاده روی اربعین و شکل‌گیری عوامل بیداری اسلامی است.یافته‌های تحقیق ضمن تایید این فرضیه، عواملی را برای تقویت بیداری اسلامی در این مراسم تبیین می کند که در مقابله با سیاست های تفرقه افکنی دشمن قرار گرفته اند؛ برخی از این عوامل عبارتند از: جهانی شدن اسلام، همگرایی و وحدت مسلمانان (شیعه و سنی)، حل اختلافات با شعار"حب الحسین یجمعنا"، نمایش قدرت بالای بسیج مسلمانان، ارجحیت مسلمان بودن بر ملیت، بصیرت و دشمن شناسی، وحشت دشمن از اتحاد شیعیان، عدم تفاوت ملیت ، زبان و نژاد.
مقصود رنجبر؛ علی اکبر ندائی؛ ماشااله حیدرپور
چکیده
سیاستگذاری عمومی کنش جمعی را می‌طلبد و بالتبع متضمن وابستگی به مسیر است. این موضوع در اتخاذ سیاستها کمتر لحاظ گردیده و نیازمند توجه و واکاوای اثرات منفی آن در این رشته می‌باشد. اما وابستگی به مسیر چگونه سبب این نوع تاثیرات نامطلوب می‌گردد؟ وابستگی به مسیر با قفل و منوط کردن اکنون در گذشته، مانع از تغییر سیاستها در اثر تغییر شرایط ...
بیشتر
سیاستگذاری عمومی کنش جمعی را می‌طلبد و بالتبع متضمن وابستگی به مسیر است. این موضوع در اتخاذ سیاستها کمتر لحاظ گردیده و نیازمند توجه و واکاوای اثرات منفی آن در این رشته می‌باشد. اما وابستگی به مسیر چگونه سبب این نوع تاثیرات نامطلوب می‌گردد؟ وابستگی به مسیر با قفل و منوط کردن اکنون در گذشته، مانع از تغییر سیاستها در اثر تغییر شرایط و گذشت زمان می‌گردد. این مقاله با جستجو در کتب و مقالات گوناگون به بررسی پیامدهای منفی و مصادیق فرایندهای وابسته به مسیر بعنوان مانعی مهم و اثرگذار در سیاستگذاری پرداخته و نشان میدهد این عامل چگونه و در چه بستری منشأ اثر خواهد شد و چگونه و با چه سازوکاری در تصمیمگیری و عدم تصمیمگیری دخالت میکند. همچنین با بیان مصادیقی از تاثیرات منفی این عامل در بسترهای اقتصادی و سیاسی در طول زمان به آثار مخرب آن اشاره شده است. از آنجاییکه به وابستگی به مسیر در اقتصاد و بطور گذرا در مدیریت پرداخته شده، لذا این امر محرکِ تنظیم نوشته پیشرو برای جلب توجه به عامل فوق در سیاستگذاری گردیده است.
صادق صفارزاده؛ محمد جواد غلامرضا کاشی
چکیده
چگونگی خوانش و فهم متون تاریخی بویژه در حوزه فلسفه و اندیشه سیاسی همواره یکی از دغدغه‌های اساسی پژوهشگران این حوزه بوده است. چه اینکه ترس از آزار حکومت‌ها و نیز ترس از عواقب آشنایی عوام با حقایق فلسفی معمولاً دو دلیل عمده برای فیلسوفان در روی آوردن به پوشیده‌نویسی بوده است. تاکنون روش‌های مختلفی در قالب نحله‌های مختلف هرمنوتیک ...
بیشتر
چگونگی خوانش و فهم متون تاریخی بویژه در حوزه فلسفه و اندیشه سیاسی همواره یکی از دغدغه‌های اساسی پژوهشگران این حوزه بوده است. چه اینکه ترس از آزار حکومت‌ها و نیز ترس از عواقب آشنایی عوام با حقایق فلسفی معمولاً دو دلیل عمده برای فیلسوفان در روی آوردن به پوشیده‌نویسی بوده است. تاکنون روش‌های مختلفی در قالب نحله‌های مختلف هرمنوتیک برای فهم غایت و غرض نویسندگان و فیلسوفان سیاسی ارائه شده است که هر یک به نسبت نقطه قوت و ضعف خاص خود را داشته‌اند. یکی از این روش‌های کمتر شناخته شده در ایران روشی است که توسط لئو اشتراوس فیلسوف سیاسی معاصر تحت عنوان پوشیده‌نویسی عرضه شده است. در این پژوهش تلاش شده تا کلیات این روششناسی که بتدریج در ذهن اشتراوس شکل گرفته و در مجموعه آثار او تجلی یافته، استخراج شده و به تشریح ظرفیتهایی در خوانش و فهم متون سیاسی کلاسیک اشاره گردد. به این منظور با اتخاذ روش گردآوری دادهها به صورت کتابخانهای تلاش شد مبانی فلسفی و مبادی بازیافت این نوع خوانش توسط اشتراوس توضیح داده و همچنین برخی از "اصول" این روش خوانش متن تشریح شود.
جامعه شناسی سیاسی
ابوالقاسم شهریاری؛ سیدحسین اطهری؛ محسن خلیلی؛ مهدی نجف زاده
چکیده
چرایی شکل‌گیری کودتای 1299 پرسش اصلی این پژوهش است که برای پاسخ بدان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف و انتخاب نظریه کارکردگرایی ساختاری بعنوان چارچوب نظری، سفرنامه‌ها و خاطرات نگارش شده در انتهای قرن 13 شمسی مورد بررسی قرار گرفته و این فرضیه مطرح شد که فقدان کارکرد ابعاد چهارگانه نظام اجتماعی ایران و تأثیر محیط خارجی، تمایل ...
بیشتر
چرایی شکل‌گیری کودتای 1299 پرسش اصلی این پژوهش است که برای پاسخ بدان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف و انتخاب نظریه کارکردگرایی ساختاری بعنوان چارچوب نظری، سفرنامه‌ها و خاطرات نگارش شده در انتهای قرن 13 شمسی مورد بررسی قرار گرفته و این فرضیه مطرح شد که فقدان کارکرد ابعاد چهارگانه نظام اجتماعی ایران و تأثیر محیط خارجی، تمایل به ایجاد ساختار اجتماعی جدید در ایران را ایجاد نمود. نتیجه بررسی حاکی از آن است که عدم انطباق کارکردی و اختلالات متعدد در تمامی ابعاد نظام اجتماعی ایران، میراث قاجاریان از آشوب دائمی قرن 12 بوده که تلاشهای صورت گرفته جهت رفع آنان بدون نتیجه بود. به همین دلیل تغییر شیوه حکمرانی به سلطنت مشروطه بعنوان راهحل این ناکارآمدی مطرح و به انجام رسید. لیکن استمرار و تعمیق ناکارآمدی سلطنت مشروطه این موضوع را نمایان ساخت که جهت رفع اختلالات کارکردی موجود، لازم است دستگاه دیوانی متمرکز و مقتدری تشکیل گردد که با گسترش به تمام سرزمین، به رفع معضلات اقدام نماید. از این رهگذر، ایده استبداد منور شکل گرفته و کودتای 1299 آغازی بر استقرار شیوه حکمرانی نوین در ایران بود.
