نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای تخصصی روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی،گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
3 دانشجوی دکترای روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قفقاز جنوبی، تلاش می‌کند ضمن شناسایی تفاوت‌های راهبردی این دو بازیگر، پیامدهای ژئوپلیتیکی آن‌ها را در ساختار امنیتی منطقه بررسی کند. پرسش اصلی پژوهش آن است که ایران و ترکیه با چه اهداف و راهبردهایی در قفقاز جنوبی حضور یافته‌اند و سیاست آن‌ها چه تأثیری بر ساختار مجموعه امنیتی منطقه‌ای بر جای گذاشته است؟ در پاسخ به این پرسش، مقاله با تکیه بر نظریه مجموعه امنیت منطقه‌ای، به تحلیل تطبیقی سیاست‌های دو کشور در حوزه‌های نظامی، ژئواکونومیکی، هویتی و دیپلماتیک می‌پردازد. روش تحقیق به‌کاررفته در این پژوهش، روش تحلیلی–تطبیقی با بهره‌گیری از داده‌های اسنادی و کتابخانه‌ای است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ایران عمدتاً با رویکردی بازدارنده، متوازن‌ساز و ثبات‌محور در قفقاز فعالیت کرده است، درحالی‌که ترکیه با بهره‌گیری هم‌زمان از قدرت سخت و نرم، در پی بازتعریف نظم امنیتی منطقه‌ای به نفع خود بوده است. این تمایز راهبردی، ساختار امنیتی قفقاز جنوبی را به‌سوی رقابت پایدار میان دو الگوی نظم‌سازی سوق داده و زمینه‌ساز شکل‌گیری توازن یا بی‌ثباتی جدید در منطقه شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Iran and Turkey's Foreign Policy in the South Caucasus: A Geopolitical and Strategic Analysis (2019–2025)
نویسندگان [English]
- Fereshteh Bahramipour 1
- Mohammad Bagher Mokaramipour 2
- Azita Salehi 3
1 PhD in International Relations, Department of Political Science, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 PhD student in Political Studies of the Islamic Revolution, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran.
3 PhD student in International Relations, Department of Political Science, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]
This study aims to conduct a comparative analysis of the foreign policies of Iran and Turkey in the South Caucasus, seeking to identify the strategic differences between the two actors and examine the geopolitical implications of their approaches for the regional security structure.The central research question is: What goals and strategies have Iran and Turkey pursued in the South Caucasus, and how have their policies impacted the structure of the regional security complex? In response to this question, the article draws on the theory of regional security complexes to comparatively analyze the two countries’ policies across military, geoeconomic, identity-based, and diplomatic domains. The research employs an analytical-comparative method, using documentary and library sources. The findings of the study indicate that Iran has primarily acted with a deterrent, balancing, and stability-oriented approach in the South Caucasus, whereas Turkey, by leveraging both hard and soft power, has sought to redefine the regional security order in its favor. This strategic divergence has driven the South Caucasus security structure toward sustained competition between two distinct models of order-building, potentially leading to a new balance or instability in the region.
کلیدواژه‌ها [English]
- South Caucasus, Iran'
- s foreign policy, Turkey'
- s foreign policy, regional security complex, geopolitics
)