نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

با وقوع انقلاب ژانویه 2011 در مصر، این کشور برای چندین ماه آبستن تحولات دوران گذار بیداری اسلامی قرار گرفت  و فضای سیاست این کشور پیچیده و پرابهام شد. در اینجا اگر بپذیریم که اندیشه­ ها در استمرار یکدیگر معنا می­ یابند به تبع  شناخت فضای اندیشه ­ورزی منتج به شکل­گیری این تحولات برای درک دقیق­تر مسائل امروز مصر ضروری می­نماید. بر این اساس این نوشتار به دنبال ارائه رویکردی نظری در خصوص تحولات شکل گرفته در کشور مصر بوده و  درصدد است با کاربست رهیافت امنیت هستی­ شناختی که به ویژه توسط "آنتونی گیدنز" مورد نظر قرار گرفته است، مجموعه عناصر و عوامل تأثیرگذار در شکل ­گیری فرآیند اعتراضات در مصر را بررسی کند. فرضیه اصلی مقاله این است که ملت مصر به عنوان مردمی پیشرو در جهان اسلام به‌ویژه در حوزه اندیشه و تمدن، در طی سال­ های زمامداری مبارک، با تعارضی جدی در هویت اسلامی و دینی خود مواجه شد و به همین دلیل در جهت بازسازی هویت از دست رفته خود همت گماشت. این بازسازی، نمود خود را در بروز اعتراضاتی نشان داد که در نهایت به سقوط رژیم مبارک انجامید. در اینجا احساس تحقیر مردم مصر در دو حوزه داخلی و خارجی و عدم تأمین حس احترام که از آن به عنوان عزت یاد شده است، موجب سرنگونی رژیم مبارک در بیست و پنجم ژانویه سال 2011 شد. با این حال به نظر می­رسد به واسطه فقدان شرایط و تجربه دموکراسی در مصر، با سقوط مبارک و در طی سه سال اخیر، مردم و برخی سیاستمداران مصر در حالی که هنوز در حال تمرین مشق دموکراسی و عزتمداری بودند، بازیگران نظامی با بهره­ گیری از این شرایط درصدد برآمدند تا درس دموکراسی را به بقیه بازیگران صحنه سیاسی مصر بیاموزند و سقوط دولت مستعجل مرسی و تحولات پس از آن که در نهایت منجر به روی کار آمدن «عبدالفتاح سیسی» شد مهم­ترین شواهد این مدعاست.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of the Roots of the Egyptian 2011 Revolution According to the Ontological Security Model

نویسنده [English]

  • Javad Mamaghani

چکیده [English]

Egyptian revolution in January 2011 was a transition period of the Islamic awakening in the Egypt and therefore it is essential to understand these events. This article seeks to provide a theoretical approach about developments in Egypt and in this matter the theory of ontological security of Anthony Giddens is applied to consider in the formation process of the protests in Egypt.
The main hypothesis of this paper is that the Egyptian people as the brightest people in the Arab world faced with contradictory Islamic identity during Mubarak regime. Therefore they try regaining their lost identity. Hence, humility as a Feeling in the Egyptians provided a sense of non self-respect as it is mentioned; and led them to overthrow of the Mubarak regime in Egypt in January 2011. However, due to the lack of democracy in Egypt for many years, military actors took the power about three years after the revolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Egypt
  • Identity
  • Honor
  • Ontological Security
  • Shame
منابع
الف) فارسی
لوموند دیپلماتیک، شماره آوریل، سایت ،« خاورمیانه بزرگ » ،( - آچار، گیلبرت، ( 2004لوموند دیپلماتیک فارسی.
فصلنامه ،« جنبشهای اسلامی و خشونت در خاورمیانه » ،( - احمدی، حمید، ( 1384
. مطالعات خاورمیانه، سال دوازدهم، شماره 1
. نگاه نو، شماره 4 ،« ناسیونالیسم عرب » ،( - اسعدی، مرتضی، ( 1370
- امامی، محمدعلی، ( 1386 )، عوامل تأثیرگذار داخلی بر خلیج فارس، چاپ اول، تهران:دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
پژوهش ،« چهارچوبی مفهومی برای فهم تحولات سیاسی مصر » ،( - برزگر، ابراهیم، ( 1386
. حقوق و سیاست، سال نهم، شماره 22
- پای، لوسین، ( 1381 )، بحران و توالیها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه
سروی، چاپ سوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- تامسون، الکس، ( 1385 )، مقدمهای بر سیاست و حکومت در آفریقا، ترجمۀ علی گلیانی و
احمد بخشی، چاپ دوم، تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
راهبرد، ،« سوداهای ایالات متحده در طرح خاورمیانه بزرگ » ،( - جوادی فتح، سارا، ( 1384
. 1384 ، شماره 35
. همشهری دیپلماتیک، شماره 10 ،« دمکراسی در خاورمیانه بزرگ » ،( - چنی، دیک، ( 1386
- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، ( 1388 )، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ
دوم، تهران: انتشارات سمت.
. شمیم یاس، خرداد، شماره 3 ،« امام خمینی (ره) پیام آور عزت » ،( - رضاپور، مهتاب، ( 1382
قابل دسترس در: «؟ انقلاب خاورمیانه به دنبال چیست » ،( - زارعی، سعدالله، ( 1390
30273220http://www.irna.ir/NewsShow.aspx?NID=
- قهرمانپور، رحمن، ( 1389 )، کالبدشکافی مسأله هویت در خاورمیانه، خاورمیانه پژوهی،
جلد سوم چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
فصلنامه مطالعات خاورمیانه، ،« هویت و سیاست خارجی مصر » ،( -کاروان، ابراهیم، ( 1383
. ترجمه نادرپور آخوندی، سال یازدهم. شماره 3 و 4
( 84 فصلنامهی پژوهشهای راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 11 ، زمستان 93 (پیاپی 41
طرح خاورمیانه بزرگ از دیدگاهی کاملاً آمریکایی؛ » ،( - لوگار، ریچارد جی، ( 1384
. مترجم، افسانه احدی، راهبرد، شماره 35 ،« مشارکتی نوین برای خاورمیانه بزرگ
،« خشم فرورفته مردم منطقه؛ علت تحولات خاورمیانه » ،( - مظاهری، محمدمهدی، ( 1390
1263360http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=: قابل دسترس در
مجله نگاه، ،« بررسی ابعاد گوناگون طرح خاورمیانه بزرگ » ،( - مهدیزاده، اکبر، ( 1383 . سال 4، شماره 43
- Alissa, S, (2007), “The Political Economy of Reform in Egypt”, Carnegie Papers,
No. 5.
- Al-Rahim, Ahmed H, (2011), Whither Political Islam and the “Arab Spring”?, The
Hedgehog Review:Critical Reflections on Contemporary Culture, Vol.13, No.3.
- Azzam. Maha, (2011), “Islamism: Extremists or Democrats?”, in: Conservative
Middle East Council the Arab Spring: Implications for British Policy.
- Brown, N., M. Dunne and A. Hamzawy, (2007), “Egypt's Controversial
Constitutional Amendments”, Carnegie Endowment, 23 March.
- Droz-Vincent, P, (2009), The Security Sector in Egypt: Management, Coercion and
External Alliance under the Dynamics of change, in Laura Guazzone and Daniela Pioppi
(eds), The Arab State and Neo-Liberal Globalization, The Restructuring of State Power
in the Middle East, Ithaca Press.
- Dunne, M. (2006) “Evaluating Egyptian Reform”, Carnegie Paper, No. 66, January,
http://www.carnegieendowment.org/publications/index.cfm?fa=view&id=17940
- Erikson, Erick. (1950), Childhood and Society, New York: Norton.
- Giddens, Anthony (1991), Modernity and self-Identity: Self and Society in the Late
Modern Age, Cambridge: Polity.
- Giddens, Anthony, (1991), Modernity and Self-Identity, Palo Alto, CA: Stanford
University Press, p. 65.
- Guazzone, Laura and Daniela Pioppi (eds), (2009), The Arab State and Neo-Liberal
Globalisation, The Restructuring of State Power in the Middle East, Ithaca Press.
- Hall, S, (1992), Modernity and its Futures, London: Polity.
- Ibrahim, Nassar (2011), “Egypt's Revolution Will Determine the Arab Peoples’
Revolution”, March, Alternative Information Center (AIC).
- Kinnvall, Catarina, (2004), “Globalization and Religious Nationalism: Self,
Identity, and Search for ontological Security”, Political Psychology,Vol.25,No. 5.
- Larry, Diamond, (2010), “why are there no arab democracies?”, Journal of
Democracy, Vol. 21, No 1.
- Mariano, Arias, (2011), “Arab Revolution versus Western Democracy?, About
Riots in Arab World”, Revista de Filosofía, Vol 38.
- Mitzen, Jennifer, (2004), Ontological Security in world Politics and Implications
for the Study of European Security, the CIDEL Workshop, Oslo.
- Ogilvie. D, and Ashmore. R.D, (1991), Self with-other Representation as a unit of
Analysis in Self–concept Research, New York: Guilford.
- Paciello, Maria Cristina, (2011), “Egypt: Changes and Challenges of Political
Transition”, MEDPRO Technical Report, No. 4.
- Podeh, Elie. “Farewell to an Age of Tyranny? Egypt as a Model of
ArabRevolution”, availableat:www.presidentconf.org.il/uploads/file_126351562011.pdf
- Sigel, R. (ed.) (1984), Political Learning in Adulthood, Chicago: University of Chicago Press.
- Simon, Cottle, (2011),”Media and the Arab uprisings of: Research notes”,
Journalism, 12(5) :647–659.
- Stepan, Alfred and Graeme B. Robertson, (2003), “An Arab More Than a ‘Muslim’
Democracy Gap,” Journal of Democracy, Vol14.
- Sullivan. D, (2009), “Will Egypt's Muslim Brotherhood Run in 2010?”, Comments,
Carnegie Endowment. Available at: http://www.carnegieendowment.org/arb/ ?fa=
show&article=23057
- Wendt, Alexander, (2003), “Why a World State is Inevitable“, European Journal of
International Relations, vol. 9, no. 4.