نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد

2 دانشجو

چکیده

گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، از جمله اینترنت و مشتقات وابسته به این نرم افزار پرقدرت که در درون مفهومی به نام فضای مجازی تعریف می‏شود، عرصه‏ شکل‏گیری مجموعه‏ای از ارتباطات میان گروه‏های اجتماعی متفاوت از فاصله‏های بسیار دور در دنیای واقعی است که فرصت‏ها و تهدیدات نوینی را فراروی دولت‏ها قرار داده است. به طور مثال فعالیت‏های تروریستی از جمله تهدیدات نوینی است که فضای مجازی موجبات آن را فراهم ساخته است. مقاله حاضر با ارائه‏ تحلیلی ژئوپلیتیک، سعی در پاسخ به این پرسش دارد که چگونه فضای مجازی در گسترش دامنه جغرافیایی فعالیت‏های تروریستی از مقیاس‏های محلی تا جهانی با تأکید بر داعش نقش‏آفرینی می‏کند؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش، این  مقاله با هدف کاربردی و با شیوه‏ انجام توصیفی- تحلیلی انجام شد و برای جمع‏آوری اطلاعات از روش کتابخانه‏ای بهره گرفته شد. یافته این نوشتار آنست که داعش با به کارگیری فضای که گسترده‌ترین و سریع‌ترین کاربردهای تأثیرگذار ازاین فناوری را طی سال‌های 2011 تا 2016 داشته عرصه ژئوپلیتیک از سطح بازیگر محلی به سطح بازیگر فراملی تغییر وضعیت یافته است و مقیاس اثرگذاری این بازیگر غیرمتعارف عرصه‏ ژئوپلیتیک از مقیاس محلی تا فروملی، فراملی و جهانی گسترش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Geopolitical Analysis of Internet Raising Terrorism: Emphasizing ISIS

چکیده [English]

The development of information and communication technology, including the Internet and derivatives of this powerful software, defined within the concept of cyberspace, is the formation of a series of communications between social groups different from the distance Far away in the real world, which has brought new opportunities and threats to the hands of governments. For example, terrorist activities are among the new threats that cyberspace has created. The present paper, by presenting a geopolitical analysis, attempts to answer the question of how cyberspace plays a role in expanding the range of terrorist activities from local to global scales with emphasis on ISIS. To answer this question, the present research was conducted with purposeful and descriptive-analytic method and library method was used to collect information. Finally, the result was that the use of cyberspace by the ISIS terrorist group, which has the most extensive and fastest applications of this technology over the years 2011 to 2016, has made the level of this new geopolitical actor change from local to transnational, and the scale of influence This unconventional actor in the geopolitical arena will expand from local to sub-national, transnational, and global.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geopolitical
  • Cyber
  • Terrorism
  • The Level and Scale
  • ISIS
الف-  فارسی
-         ابراهیمی، نبی‏الله، (1392)، نوسلفی‏گریوجهانیشدنامنیتخاورمیانه، چاپ سوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-         جوادی فتح، سارا، (1384)، «سوداهای امریکا در خاورمیانه بزرگ»، راهبرد، شماره 35.
-         حافظ‏نیا، محمدرضا، (1390)، «مفهوم‏سازی ژئوپلتیک اینترنت و فضای مجازی»، فصلنامهژئوپلیتیک، سال هفتم، شماره 1.
-         خاتونی، مجتبی، (1394)، بررسی و تحلیل ژئوپلتیکی عملکرد گروه‏های تروریستی در رسانه‏های اجتماعی؛ مورد پژوهش: داعش، پایان‏نامه کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران.
-         درایسدل، آلایسدایر و بلیک، جرالد اچ، (1386)، جغرافیایسیاسیخاورمیانهوشمالآفریقا، ترجمه دره میر حیدر، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-         رفیع‏پور طهرانی، حمیدرضا، (1393)، بیت‏کوین: «شیوه جابه‏جایی پول توسط داعش و باندهای تبهکار جهانی در تجارت انسان و مواد مخدر»، مجلهایرانپاک، شماره 79.
-         شفیعی عربی، میرعلی، (1386)، «کدهای ژئوپلتیکی کشور آذربایجان و تأثیر آن در امنیت ایران»،فضایجغرافیایی، شماره 18.
-         عزتی، عزت‏اله، (1380)، ژئوپلتیکدرقرنبیستویکم، تهران: انتشارات سمت.
-         فرجی، عبدالرضا، (1383)، ژئوپلتیکفقردرایران، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
-         فلینت، کالین، (1390)، مقدمه‏ایبرژئوپلتیک، ترجمه محمدباقر قالیباف و محمدهادی پوینده، چاپ اول، تهران: نشر قومس.
-         فلینت، کالین، (1391)، مصاحبه درباره‏ «نسبت ژئوپلتیک و جغرافیای سیاسی»، منتشر شده درhttp://ghalibaf.ir.
-         قالیباف، محمدباقر، (1394)، مباحثدرسی نظام‏های ژئوپلتیک(منطقه‏ایوجهانی)، دانشگاه تهران: دانشکده جغرافیا.
-         کاستلز، مانوئل، (۱۳۸۴)، «عصر اطلاعات؛ اقتصاد، جامعه و فرهنگ»، جلد دوم، ترجمه احمد علیقلیان و حسن چاوشیان، ویراستار علی پایا، تهران: طرح ‌نو.
-         کمپ، جفری و هارکاوی، رابرت، (1383)، جغرافیایاستراتژیکخاورمیانه، ترجمه سید مهدی حسنی متین، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-         برنارد،، لوئیز، (نویسنده‏ بخش اول)، یزدان‏پناه درو، کیومرث، (نویسنده‏ بخش دوم)، (1394)، بحران اسلام؛ جنگ مقدس، ترور نامقدس، ترجمه (بخش اول): کیومرث یزدان‏پناه درو، چاپ اول، تهران: نشر دانش نگار.
-         مقدم، محسن، (1392)، گروه‏هایتروریستیازظهورتاسقوط، تهران: نشر جانان.
-         مصطفی، حسن، (1394)، «داعش زیرساخت‏های معرفتی و ساختاری»، موسسهفرهنگیوهنریآفتابخرد.
-         میرحیدر، دره و یاشار ذکی، (1398)، «مفهوم مقیاس جغرافیایی و اهمیت آن در جغرافیای سیاسی پست مدرن»، ژئوپلیتیک، سال ششم، شماره 1.
-         نجات‏پور، مجید، میلانی، جمیل، نجات، سید علی، (1393)، «پدیده داعش و شگردهای رسانه‏ای»، مطالعاترسانهوامت، سال اول، شماره 1.
-         نجفی، موسی، (1389)، هویتملیایرانیانوانقلاباسلامی، تهران: زمان نو.
-         یزدان‏پناه درو، کیومرث، (1392)، ائتلاف شوم؛ بررسی دلایل ژئوپلتیکی تغییر سیاست‏های جهانی ایالات متحدهامریکاو انگلستان در نیم قرن اخیر و تأثیرآنبرامنیتبین‏الملل، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
-         یزدان‏پناه درو، کیومرث، (1394)، مباحث درسی جغرافیای سیاسی و فضای مجازی، دانشگاه تهران: دانشکده جغرافیا
-         یزدان‏پناه درو، کیومرث و حسن کامران، (1394)، «تروریسم در فضای مجازی و اثرات آن بر حوزه‏ جغرافیای سیاسی، جغرافیا»، سال سیزدهم، شماره 44.
 
ب-  انگلیسی
-          Dwivedi, R.L, (1990), Fundamentals of Political Geography Allah Abad: Chaitanya Publishing House.India.
 
-          Cohen, S. B, (1994), Geopolitics in the New World Era. Chapter 2 from Reordering the World, Edited by: George J. Demko and William B. Wood. USA: West view Press.
 
-          Flint & Taylor, (2000), Political Geography, Fourth Edition, England, Prentice Hall.
 
-          Hofman, B, (1998), Inside Terrorism, N Y: Columbia University Press.
 
-          Laqueur, W, (1987), The Age of Terrorism, Boston: Little-Brown and Company.
 
-          Larousse, P, (1964), Grand Larousse Encyclopediqueendix Volumes, Paris Librairie Larousse, Vol. 10.
 
-          Schmid, A.P, (1993), The Response Problem as a Definition Problem, In: Western Response to Terrorism, Alex Schmid and Ronald D. Crelinsten, London: Frank Cass & Co. Ltd.
 
-          Smith, N, (2000), Scale, in R. Johnston and others, the Dictionary of Human Geography, oxford: Black well.
 
-          Taylor, P.J, (1994), Political Geography, England: Longman Scientific & Technical.
 
-          Taylor, P. J. & Others, (2002), Remapping the World: What Sort of Map? What Sort of World?’ in R. Johnston & Others (eds) Geographies of Global Change: Remapping the World, USA: Blackwell Publishing Ltd.
 
-          Zelin, Aaron Y,”The War between ISIS and al-Qaeda for Supermacy of the Global Jihadist Movement, The Washington Institute for Near East Policy, Number 20, June, 2014.
 
-          www.lib.utexas.edu/map/middle.ea.
-          www.eurogamer.net.
-          www.forbs.com.
-          www.farhangnews.ir
-          http://www.ireconomy.ir.
-          http://exchanging.ir.