نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی- تهران- ایران

2 گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی- تهران

3 گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

4 گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی- تهران- ایران

چکیده

 
این مقاله عوامل موثر برچگونگی کنش‌های اقتصادی عربستان را درحین و بعد ازمذاکرات برجام درخلال سال‌های 2016-2013 بر اساس نظریه بازی‌های اقتصادی «توماس شیلینگ» و با استفاده از روش اسنادی بررسی می‌کند و فرضیه آن است که روند مذاکرات و اجرای برجام با تغییر در نقش و گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران به چالش مهم روابط ایران و عربستان بوده، تبدیل شده است. مهم‌ترین یافته‌ این مقاله آن است که عربستان سعودی به لحاظ ترس از بازخوردهای مذاکرات هسته‌ای و در نتیجه اجرایی شدن مفاد توافقنامه برجام که احتمالا امکان تغییر جایگاه سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی را در پی خواهد داشت، موجب شده تا عربستان به عنوان یک کنش‌گر نفتی قدرتمند در اوپک، درخلال سال‌های 2016-2013 با روند افزایشی تولید فراتر از نیاز بازار جهانی، میزان تولید نه میلیون و یکصدوچهل هزار بشکه‌ای ژوئن 2013 را به میزان ده میلیون و هفتصد و بیست هزار بشکه‌ای در نوامبر2016 با هدف مقابله جدی با ایران برساند، به نحوی که تصمیم عربستان درافزایش تولید نفت بیش از نیاز بازار جهانی، چالش‌هایی در طرح‌ها و برنامه‌های ایران به خصوص بازتاب‌های مثبت ناشی ازتوافق‌نامه برجام را ایجاد کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Joint comprehension plan of action (JCPOA) and its effect on economic reactions of Saudi Arabia against Iran

نویسندگان [English]

  • gholamreza karimi 1
  • Seyed Ali monavari 2
  • saeed mirtorabi 3
  • parviz sharifi 4

1 Department of International Relations, Faculty of Law and Political Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

2 tr

3 Department of International Relations, Faculty of Law and Political Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

4 Department of International Relations, Faculty of Law and Political Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

 
This article aims to investigate the effective factors on economic interactions in Saudi Arabia during and after conducting Jam negotiations in 2013-2016 based on the economic game theory by “Thomas Shieling” and using the documental method, with putting emphasis on this hypothesis that the negotiation procedure and performing JCPOA with changing the role and expanding Iranian regional penetration, challenges Iran and Saudi Arabia’s relationships in regional level, which is one of the most important findings of this study. Based on the fear of nuclear negotiation feedbacks and the operative JCPOA agreement, Saudi Arabia would be encountered Iran’s political, economic and civil position in both regional and international level. It makes Saudi to be one of the main important oil reactor in OPEC in 2013-2016 with enhancement procedure beyond global requirement, the productive range 9,140,000 barrels in June 2013 was about 10,720.000 barrels in November 2016with the aim of serious battle with Iran, so that the decision and intention with the aim of increasing oil production more than the global market requirement, some challenges in Iran’s plans and programs and particularly positive reflections due to JCPOA agreement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • JCPOA
  • economic reaction
  • Saudi Arabia
  • OPEC
  • oil weapon
الف- فارسی
-         صفوی، سید حمزه، (1394)، عربستان، مجموعه کشورهای اسلامی، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
-         حاج یوسفی، امیر محمد و سلطانی نژاد، احمد، (1387)، سازمان سیاسی در عراق جدید، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل.
-         شکویی، حسین، (1364)، جغرافیای کاربردی و مکتب‌های جغرافیایی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-         برزگر، ابراهیم، (1388)، «پیش‌بینی تأثیرات انقلاب اسلامی ایران بر خاورمیانه»، مجله دانش سیاسی، سال پنجم، شماره 1.
-         برزگر، کیهان، (1387)، ایران، عراق جدید و نظام سیاسی- امنیتی خلیج فارس، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر گسترش تولید علم، تهران: انتشارات شادان.
-         دوئرتی، جیمز و فالتزگراف، رابرت، (1372)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، ترجمه: وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران: نشر قومس.
-         فوییه، کلود، (1367)، نظام آل سعود، ترجمه نورالدین شیرازی، تهران: انتشارات فرا اندیش.
-         سبحانی فر، محمد جواد، (1383)، «تأثیر عوامل همگرایی و واگرایی در روابط دو کشور ایران و عربستان»، مطالعات دفاعی استراتژیک، قابل دسترسی در سایت www. Noormags. ir.
-         «تدابیر دولت در مواجهه با عربستان چیست؟ / از تعامل و لبخند تا تهدید و توطئه، پایگاه خبری تحلیلی فردا»، Farda News، بازبینی‌شده در ۲۰۱۵/۰۶/۰۵.
-         همایون، بهمن، (1393)، «روابط پنهانی ایالات ‌متحده و عربستان، اسلحه – نفت- عراق و ایران»، مجله سیاسی- اقتصادی، شماره‌های 72-71.
-         «سلاطین نفتی و ژئوپلیتیک سقوط قیمت نفت»، زمان دسترسی 18/9/1395، www. Eshraf. Ir.
-         «تأثیر ژئوپلیتیکی قیمت پایین نفت بر روسیه، ایران و عربستان»، زمان دسترسی 23/10/1395 ، www. Eshraf. Ir.
-         «رشد اقتصاد ایران علی‌رغم قیمت پایین نفت و تحریم‌های کنونی»، زمان دسترسی 17/10/1395، www. Eshraf. Ir.
-         «ایران هدف اصلی عربستان در سال 2015»، زمان دسترسی 19/8/1395، www. Eshraf. Ir.
-         «سقوط قیمت نفت باعث تسلیم ایران یا نخواهد شد»، زمان دسترسی 18/10/1395 http://www. eshraf. ir.
-         «چرا عربستان شمشیر را علیه ایران از رو بسته است»، زمان دسترسی 9/9/1395، www. Islamri. Com.
-         «تصمیم فدرال رزرو بر اجرای سیاست پولی انقباضی»، اندیشکده راهبردی تبیین، قابل دسترسی در سایت، http://tabyincenter. ir.
-         ویتنی، مایک، (1393)، «توطئه نفتی آمریکا و عربستان سعودی»، گلوبال ریسرچ، مترجم، طلا تسلیمی، زمان دسترسی 13/8/1395، http://www. Irdiplomacy. Ir.
-         محمدیان، محمد، (1395)، «ناهمخوانی‌ها در سیاست خارجی عربستان: چشم انداز جایگاه منطقه ای»، اطلاعات و فصلنامه پژوهشی سیاسی- اقتصادی، شماره 303.
-         دهشیار، حسین، (1394)، «عربستان: کنشگر توسعه‌طلب»، اطلاعات و فصلنامه پژوهشی سیاسی اقتصادی، زمستان، شماره 302.
 
ب- انگلیسی
-          Marcel, Weernink, (2016), “Saudi Arabia: Rreforms are Necessary to Reduce Economic Reliance on Oil”, https://economics. rabobank. com.
 
-          “Saudi Arabia Crude Oil Production”, (2016), http://www. Tradingeconomics. Com.
 
-          Simeon Kerr, (2016), “Low oil price and austerity overshadow Eid in Saudi”, https://www. ft. com.
 
-          Simon, Henderson, (2016), ”Oil and Islam: Saudi Policy Post-JCPOA”, http://www. washingtoninstitute. org.
 
-          Brad Plumer, (2016), “OPEC hashes out a major deal to cut oil production and Prices Surge”, Worldwide,  http://www.Bloomberg.Com.
 
-          Rawabet Research and Strategic Studies Center, (2016), “Economy: Weapon of Saudi Arabia in the face of Iran”, http://rawabetcenter. com.
 
-          Mason, Robert, (2014), Foreign Policy in Iran and Saudi Arabia: Economics and Diplomacy in the Middle East, Puplhsher: I. B. Tauris. Series: Library of Modern Midleeast Studies.
 
-          Caitlin Baalke, (2014), A Political and Historic Analysis of the Relationsh ip between the United States and Saudi Arabia: How the Relationship between the United States and Saudi Arabia has influenced U. S. Foreign.
 
-           Emma Borden and Suzanne Maloney, (2016), The Political Implications of Transforming Saudi and Iranian oil Economies, https://www. Broking.edu.
 
-          “What Can Saudi Arabia Do As Oil Prices Collapse?”, (2016), https://www. forbes.com
 
-          Rizwan. Muhammad, (2014), ”From Rivalry to Nowhere: A Story of Iran-Saudi Ties”, http://www.iosrjournals.org/iosr-jhss/papers/Vol19-issue9/Version-4/P0199491101.pdf
 
-          G. Schwanitz Wolfgang, (2003),”Iran's Rivalry with Saudi Arabia a Story of Conflict between the Gulf Wars”,www.meforum.org.
 
-          Geneive, Abdo, (2016), “Why Arab Countries Fear the Iran Deal”, website: http://nationalinterest.org/feature/why-arab-countries-fear-the-iran-deal-12562, Availability Date. 2016/08/15.