نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مدرسی معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی

2 عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

کارآمدی از مسائل حیاتی نظام جمهوری اسلامی است. نظریهپردازی‌های این حوزه در ابتدای راه بوده و این واقعیت، مشکلات مهمی را در سطوح مختلف تئوریک و فرایندهای تصمیمگیری، اجرایی، گزینشگری و ارزیابی به وجود آورده است. این پژوهش با طراحی رهیافت سیستمی جامعنگر، چگونگی کاربرد، اهمیت و امتیازات این رهیافت را در ارتباط با کارآمدی این نظام مورد تحلیل قرار می‌دهد. بهگمان نگارندگان، کارآمدی جمهوری اسلامی، نیازمند مدلی علمی مبتنی بر شاخصهای بومی است تا با رویکردی واقعگرایانه و جامع به همه عناصر ایده‌ای، ساختاری، کارگزاری، رفتاری و فرایندهای داخلی و نظام های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و بینالمللی پیرامون نظام سیاسی، پاسخگوی همه ابعاد کارآمدی باشد. کاربست رهیافت سیستمی جامعنگر، با توجه به همه این متغیرها، نقشی ممتاز در مفهوم‌شناسی، فرایندها و ارزیابی کارآمدی این نظام و تحقق «حیات طیبه» به عنوان مقصد اصلی انقلاب اسلامی، ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Applying a Comprehensive System Approach to the Efficiency of the Islamic Republic of Iran System

چکیده [English]

Efficiency is one of the vital issues of the Islamic Republic. The theorizing of this field is at the beginning of the way, and this fact has created important problems at various levels of theoretical and decision-making, executive, selection and evaluation processes. The present study, by designing a comprehensive system approach, analyzes the application, significance and advantages of this approach in relation to the efficiency of this system. I believe that the efficiency of the Islamic Republic requires a scientific model based on indigenous indicators, with a realistic and comprehensive approach to all elements of the idea, structure, brokerage, behavior, and internal processes and cultural, social, economic and international systems around the political system, to respond to all Effective dimensions. The application of a comprehensive system approach, with all these variables, plays a privileged role in the conceptualization, processes and evaluation of the efficiency of this system and the realization of the "pure life" as the main destination of the Islamic Revolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords Application of systemic
  • Effectiveness
  • Holistic
  • Islamic Republic
  • Pure life
الف- فارسی
-  قرآن کریم.
-  قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
-  ابوالحمد، عبدالحمید، (1376)، مبانی سیاست، تهران: توس.
- بهرام، اخوان کاظمی، (1383)، درآمدی بر کارآمدی نظام سیاسی اسلام، تهران: دانش و اندیشه معاصر.
-  آقابخشی، علی، افشاری، مینو، (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: انتشارات چاپار.
-  آرنت، هانا، ( 1377)،  انقلاب، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
-  بدیع، برتران، (1379)، توسعه سیاسی، ترجمه احمد نقیب‌، تهران: قومس.
-  بشیریه، حسین، (1382)،آموزش دانش سیاسی، تهران: نشر نگاه معاصر.
-  بلاندل، ژان، (1378)، حکومت مقایسه‌ای، ترجمه علی مرشدی‌زاده، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-  پورعزت، علی‌اصغر، (1387)، مبانی دانش اداره دولت و حکومت، تهران: سمت.
-  توکلی، عبدالله، (1383)، اصول و مبانی مدیریت، قم: انتشارات زمزم هدایت.
-  حقیقت، سید صادق، (1391)، روش‌شناسی علوم سیاسی، قم: دانشگاه مفید.
-  حقیقی، محمدعلی و دیگران، (1393)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران: نشر ترمه.
-  خامنه‌ای، سید علی، (1383)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای، http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3250، 31/06/1383.
-  ___________، (1390)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای، http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=17597 ، 24/7/1390.
-  ___________، (1394)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای، http://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1019 ، ۱۳۹۴/۰۶/۲۵.
-  خواجه‌سروی، غلامرضا، (1390)، سیاست و حکومت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
-  جعفری، محمدرضا، (1377)، فرهنگ نشر نو، تهران: تنویر.
-  چیلکوت، رونالد، (1378)، نظریه‌های سیاست مقایسه‌ای، ترجمه وحید بزرگی وعلیرضا طیب، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
-  دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، (1392)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات سمت.
-  ذوعلم، علی، (1385)، تجربه کارآمدی حکومت ولایی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-  رضائیان، علی، (1383)، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، تهران: انتشارات سمت.
- رضوانی، محسن، (1381)، «اصول و شاخصه‌های کارآمدی دولت در اندیشه امام خمینی»، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پاییز، شماره 19.
-  زورق، محمدحسن، (1386)، ارتباطات و آگاهی (مفاهیم، مبانی و روش‌ها)، ج1، تهران: انتشارات دانشکده صدا و سیما.
-  صدر، سید محمد باقر، (1401 ق)، المدرسه الاسلامیه، تهران: دارالکتاب الایرانی.
- عابدینی، آرش، (1389)، بررسی شاخص‌ های کارآمدی و کارآیی نظام جمهوری اسلامی ایران در اندیشه امام خمینی (ره)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
-  عمید زنجانی، عباسعلی، (1377)، فقه سیاسی، ج 1، تهران: امیرکبیر.
-  فتحعلی، محمود، (۱۳۸۳)، مبانی اندیشه اسلامی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
-  قاسمی، فرج‌الله، (1389)، «کارآمدی نظام ج.ا.ا ایران شاخصه‌ها و مکانیسم‌ها از منظر امام خمینی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، پاییز، شماره 22.
-  قوام، عبدالعلی، (1378)، چالش‌های توسعه سیاسی، تهران: قومس.
-  قاضی شریعت‌پناهی، سید ابوالفضل،(1383)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: نشر میزان.
-  قریب، حسین، (1390)، بررسی کارکردهای انواع عقل در سیاست‌گذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-  قیصری، نورالله و قربانی، مصطفی، (1394)، «کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران؛ مدلی برای سنجش و ارزیابی»، دوفصلنامه علمی پژوهشی دانش سیاسی، سال یازدهم، پاییز و زمستان، شماره 22.
- کلانتری، ابراهیم، (1393)، «کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه و ابزارهای آن»، فصلنامه علمی‌پژوهشی سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، پاییز، دوره 44، شماره 3.
-  لاریجانی، محمد جواد، (1373)، حکومت؛ مباحثی در مشروعیت و کارآمدی، تهران: سروش.
-  محمدی، منوچهر، (1392)، دستاوردهای کلان انقلاب اسلامی در سطوح ملی، منطقه‌ای، جهانی و تاریخی، قم: معارف.
-  مدنی، جلال‌الدین، (1376)، کلیات حقوق اساسی، تهران: پایدار.
-  مرتضوی، سید ضیاء، (1378)، «کارآمدی نظام جمهوی اسلامی ایران»، فصلنامه علمی‌پژوهشی حکومت اسلامی، سال چهارم، زمستان  شماره ۱۴.
- مصباح یزدی، محمد تقی، (1394)، حکیمانه‌ترین حکومت: کاوشی در نظریه ولایت فقیه، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- موسوی، سید غلامرضا و واعظی، احمد، (1392)، «نگرش سیستمی و مسئله کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ظرفیت‌های نهاد ولایت»، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، زمستان، شماره 64.
-  موسوی خمینی، سیدروح الله، (1387)، صحیفهامام، ج21، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-  نبوی، سید عباس، (1357)، «فقه، زمان و نظام‌سازی»، مجله کیهان اندیشه، مرداد و شهریور، شماره67.
- نبوی، سید مرتضی، (1394)، جمهوری اسلامی و چالش‌های کارآمدی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-  نقیب زاده، احمد، (1379)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی، تهران: سمت.
- واسطی، عبدالحمید، (1391)، نگرش سیستمی به دین، مشهد: مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
-  های، کالین، (1385)، درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ترجمه احمد گل‌محمدی، تهران: نی.
- یوسفی، حیات الله، (1389)، ساختار حکومت در اسلام، تهران: کانون اندیشه جوان.
 
 
ب- انگلیسی
- Almond Gabriel A. and Pawell G. Bingham, (1978), Comparative Politics (system process and policy), Scond Edition, Little, Brown and Company.