نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

پدیده خشونت سیاسی از آن دسته آسیب‌‌های اجتماعی- سیاسی است که نظم حاکم بر جامعه را مختل می‌کند و همواره مواجهه با آن مورد توجه سیاستمداران می‌باشد. پژوهش حاضر به بررسی عوامل تاثیرگذار بر میزان گرایش رفتارهای خشونت‌آمیز سیاسی در بین شهروندان بلوچ شهر زاهدان می‌پردازد. مسایل قومی- طایفه‌ای این منطقه بستر جغرافیایی مناسب برای ناامنی و بی‌‌ثباتی ایجاد می‌کند. همانندی‌های فرهنگی، قومی، مذهبی با دو کشور بحران‌‌زده افغانستان و پاکستان نیز بر افزایش خشونت در این منطقه می‌افزاید. روش تحقیق مورد استفاده در این بررسی روش پیمایشی است. تکنیک جمع‌آوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری نوشتار‌‌ حاضر شامل کلیه شهروندان اهل سنت بلوچ زاهدان می‌باشد که حجم نمونه 384 نفری به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌‌ای انتخاب شدند. اطلاعات گردآوری شده به کمک نرم افزارSPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‎دهد در کنار عوامل جامعه‌‌شناختی مانند محرومیت نسبی، عوامل دیگری همچون ساختار اجتماعی ـ فرهنگی خاص، سیستم قوم‌مداری، جعرافیای طبیعی استان، قاچاق مواد مخدر، تعداد زیاد اتباع بیگانه در منطقه و تقویت گروه‌های تروریستی توسط عوامل خارجی بر میزان خشونت در این منطقه تاثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examine the Effective factors On Political violence (Case Study: Baloch population of Zahedan)

نویسنده [English]

  • Yaasoub Asghari Niari 2

2 Mohaghegh Ardabili University

چکیده [English]

Political violence is one of the social deficiencies which causes disorder and have been politician’s core of concentration. The present study examines the structural factors affecting the political orientation of violent behaviors among citizens of Zahedan. The ethnic-tribal issues have paved the way for insecurity and instability in the region. The cultural, ethnic, and religious similarity of the region to Afghanistan and Pakistan, as two troubled countries, has led to increased violence. The methodology used in this study is a survey method and data collected through questionnaires. The research population consisted of all the citizens of the city of Zahedan, a sample size of 384 were selected by cluster sampling. The results showed that there is a significant correlation between the sense of structural constraints and violent behaviors among citizens. Moreover, the sociological factors such as relative deprivation, tribalism, drug trafficking, foreign inhabitants, and foreign involvement in strengthening terrorist groups caused increased violence in this region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political violence
  • social gaps
  • relative deprivation
  • Ethnocentrism
  • Terrorism
الف) فارسی
       -            ای اپتر، دیوید و چالرز اف. اندی بین، (1380)، اعتراض سیاسی و تغییر اجتماعی، ترجمه محمدرضا سعیدآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
       -            بابایی، محمدباقر‌؛ بلالی مهیاری، محمدرضا، (1388)، «نقش طوایف شیعه بلوچ در امنیت منطقه بررسی موردی: ایرانشهر»، فصلنامه مدیریت و پژوهش‌های دفاعی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال هشتم، شماره 61.
       -            پای ، لوسین، (1380)، بحران ها و توالی ها در توسعه سیاسی ، مترجم: غلامرضا خواجه سروی،. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی .
       -            تیلی، چارلز،(1385)، از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدی زاد، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
       -            ساندرز، دیوید، ( 1380 )، الگوهای بی ثباتی سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
       -            شعبانی اصل، محمدرضا، (1388)، «بررسی ساختارهای سیاسی اثرگذار بر امنیت سیستان و بلوچستان»، فصلنامه مدیریت و پژوهش‌های دفاعی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال هشتم، شماره 61.
       -            صالحی‎امیری، سید‎رضا، (1385)، مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
       -            طالبان، محمدرضا، (1390)،«تحلیل بولی از اثر محرومیت نسبی بر خشونت سیاسی(مطالعه تطبیقی کشورهای مسلمان خاورمیانه)» ، مجله جامعه شناسی ایران، شماره 4.
       -            حافظ نیا، محمدرضا، حسینی، سیدسلمان، احمدی پور، زهرا، (1392)، «سیاست دولت و مناسبت های بین قومی(مورد: قوم بلوچ و سیستانی)»، برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره هفدهم، شماره 2.
       -            فایرابند، ایو و روزالیند فایرابند، (1379)، خشونت سیاسی و ثبات سیاسی در خشونت و جامعه، ترجمه اصغر افتخاری، تهران: نشر سفیر.
        -            قاراخانی، معصومه، (1388)، «نوسازی و خشونت سیاسی: بررسی تطبیقی کشورهای اسلامی»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 45 .
       -            گر، تد رابرت، (1377)، چرا انسانها شورش می کنند، مترجم: علی مرشدی زاده ، تهران : انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی .
       -            گر، تد رابرت، (1379)، مدلی علی از منازعات داخلی، در خشونت و جامعه، اصغر افتخاری، نشر سفیر.
       -            لرنر ، دانیل، (1383)،  گذر جامعه سنتی: نوسازی خاورمیانه، ترجمه، غلامرضا خواجه سروری، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
       -            محسنی تبریزی، علی رضا و درویش ملا، محمدحسین، (1387)، «سنجش میزان احساس محرومیت نسبی و محرومیت نسبی ادراکی جوانان» ، نامه علوم اجتماعی، شماره 34.
       -            غفاری، غلامرضا ؛ تاج الدین، محمدباقر،(1385)، «شناسایی مولفه های محرومیت اجتماعی»، رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 17.
       -            هانتینگتون، ساموئل، (1379)، تحول سیاسی در جهان سوم در درک توسعه سیاسی، مایرون واینر و ساموئل هانتینگتون، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
 
 
ب) انگلیسی
       -            Coleman, James, (1990), Foundations Social Theory, The Belknap Press of Harvard University Press.
  Dahrendorf¸ R, (1988), The Modern Social Conflict, New York: Weidenfeld & Nicolson.
       -            Davidson, Charles Robert, (2005), Political Violence in Egypt: A Case Study of Islamist in Surgency 1992 – 1997.The Fletcher School of Law and Diplomacy.
       -            Davies, J. C, (1962), “Toward A Theory of Revolution”, American Sociological Review, Vol, 27, N. (1), pp. 5-19.
       -            Gurr, Ted Robert, (1968), Psychologicat Factors in Civil Violenc, World Politics.
       -            Gurr, Ted Robert, (1970), Why Men Rebel, Princelon, n. g, Princton University Press.
       -            Gurr, Ted Robert, (1973), The Renolution Change Nexlus, Compurative Politics.
       -            Morrison, D.G & H.M. Stevenson, (1972), “Cultural Pluralism, Modernization and Conflict: An Empirical Analysis of Sources of Political Instability in African Nations”, Canadian Journal of Political Science. Vol , 5, N. 1.
       -            Park , Hong Kyoo, (1982), Political Development and Political Stability: East and Southeast ASIA. University of Cincinnati.
       -            Patterson ,E, (2005), “Religious Activity and Political Participation: The Brazilian and Chilean”, Latin American Politics and Society . Vol 47, N. (1).
       -            Snyder, David, (1978), “Collective Violence: A Research Agenda and some strategic considerations”, The Journal of Conflict Resolution, Vol. 22 No. 3.
       -            Weede, Erich, (1981), “Economic Inequality , Average Income, and Domestic Violence”, The Journal of Conflict Resolution, Vol. 25. No. 4.