نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه عامه طباطبایی

2 دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

اسلام سیاسی یکی از مهم‌ترین و تأثیر­گذارترین گفتمان‌های موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقش­آفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان به‌عنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقش­آفرینی کرده است. البته در خوانش سکولار و غربی، این نقش­آفرینی به دلیل تقابل با نظم و ساختار نظام بین‌الملل، همواره تنازع­آمیز و خشونت‌بار بوده است. لذا برخی محققان، سلبی بودن، نفی‌آمیز بودن، واکنشی بودن، برهم زننده بودن نظم منطقه‌ای و جهانی را از ویژگی‌های بارز این گفتمان می‌دانند. اما بازخوانی مفروضات معرفتی این گفتمان نشان می‌دهد فهم و درک نشأت گرفته از خوانش سکولار، برداشتی جامع و دقیق از اسلام سیاسی ارائه نمی­دهد و همین امر مشکلاتی را در مواجهه با آن ایجاد می‌کند. در این تحقیق سعی شده با صورت‌بندی این گفتمان در نظام بین‌الملل و خاورمیانه ذیل سه مؤلفۀ اصلی شکل دهنده آن شامل: «مؤلفه‌های تاریخی، هویتی و معرفتی»، به این سؤال پاسخ دهیم که گفتمان اسلام سیاسی ذیل چه مفروضات معرفتی در نظام سیاسی – اجتماعی و بین‌الملل عمل می‌کند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of epistemic assumptions the discourse of political Islam in international relations

نویسندگان [English]

  • Hossein Salimi 1
  • Hamidreza Akbari 2

چکیده [English]

Political Islam is one of the most influential discourses in the Middle East and the Islamic world and has a significant role at the global level. In the last century, when social and political demands in the Middle East and the Islamic world reached to critically boundaries, these discourses played a powerful alternative role in social, political and security sphere. Of course, in the secular and Western approach this role has been accompanied with violence and conflict due to the contrast with the global order and the structure of the international system. Thus, many experts have described this discourse as a negative and disruptive factor in the regional and global order.
 In this study, we tried to formulate this discourse in the international system and the Middle East; it includes the following three major components: "The historical, identical and epistemological factors”. It is tried to answer this question that: what are the bases for political Islam’s actions in terms of epistemic assumption in the political system and international arena?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse of political Islam
  • International System
  • Middle East
  • and the Islamic world
  • Foundations Identity and epistemic of political Islam
الف) فارسی
-   اسپوزیتو، جان ال، (1382)، انقلاب ایران وبازتاب‌های جهانی آن، ترجمۀ محسن مدیر شانه‌چی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
-   احمدوند، شجاع، (1392)، «تأملی نظری بر پنج الگوی معاصر اسلام‌گرایی سیاسی»، فصلنامۀ اسلام سیاسی، دورۀ1، شمارۀ1.
-   السید، رضوان، (1383)، اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد، ترجمۀ مجید مرادی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
-   انصاری، منصور، (1387)، «اسلام سیاسی؛زمینه‌ها وپیشگامان»، قابل دسترسی در:
http://rasekhoon.net/article/show/123103/
-   بهروزلک، غلامرضا، (1386)، جهانی‌شدن و اسلام سیاسی در ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
-   حقیقت، سیدصادق، (1391)، روش‌شناسی علوم سیاسی، چاپ سوم، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
-   خراسانی، رضا، (1389)، «مواجهۀ غرب و اسلام سیاسی در دورۀ معاصر (چیستی و چرایی آن)»، فصلنامۀ علوم سیاسی دانشگاه باقر العلوم(ع)، شمارۀ49.
-   دهشیری، محمدرضا، (1392)، «تفسیرشناسی اسلام سیاسی در روابط بین‌الملل»، فصلنامۀ اسلام سیاسی، سال1، شمارۀ1.
-   دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، (1389)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
-   روُی، اولیویه، (1378)، تجربۀ اسلام سیاسی، ترجمۀ محسن مدیرشانه چی و حسین مطیعی امین، قم: انتشارات اسلامی.
- سعید، بابی، (1379)، هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام‌گرایی، ترجمۀ غلامرضا جمشیدی‌ها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-   متقی، ابراهیم، (1387)، رویارویی غرب معاصر با جهان اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-   مرادی، عبدالله، (1393)، «متغیرهای مؤثر بر روند اسلام‌گرایی در خاورمیانه»، قابل دسترسی در:
http://www.borhan.ir/ NSite/FullStory/?Id=5764
- نظری، علی اشرف، (1387)، «غرب، هویت و اسلام سیاسی: تصورات و پنداشت‌های غرب از اسلام»، فصلنامۀ سیاست، دورۀ38، شمارۀ1.
- هالیدی، فرد و دیگران، (1390)، خاورمیانه نو، نظریه و عمل، ترجمۀ عسگر قهرمان‌پور، تهران: امیرکبیر.
- هانتینگتون، ساموئل، (1386)، ارتباط تمدن‌های اسلامی- کنفسیوسی، نظریۀ برخورد تمدن‌ها: هانتیگتون و منتقدانش، ترجمۀ مجتبی امیری، تهران: وزارت امور خارجه.
- یورگنسن، دیوید و فیلیپس، لوئیز، (1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
 
ب) انگلیسی
-    Asad, Talal,(2006),‘Responses’ In Powers of the Secular Modern: Talal Asad and His Interlocutors, edited by David Scott and Charles Hirschkind. Stanford, CA: Stanford University Press.
 
-    Ayoob, Mohammed, (2004), “Political Islam: Image and Reality”, World Policy Journal Vol. 21, No. 3 (Fall, 2004).
 
-    Denoeux, Guilain, (2002),“The Forgotten Swamp: Navigating Political Islam,” Middle East Policy.
 
-    Hefner, Robert W.,Ed, (2005), Remaking Muslim Politics: Pluralism, Contestation, Democratization.Princeton: Princeton University Press.
 
-    Hurd, Shakman, Elizabeth, (2007), “Political Islam and Foreign Policy in Europe and the United States”, Foreign Policy Analysis, Vol. 3.
 
-    Hurd,shakman, Elizabeth, )2011(, Secularism and IR Theory, in: jack, Snyder. Religion and International Relations Theory, Columbia University.
 
-    Laclau, E, (1990), New Reflections on the Revolution of Our Time, London: Verso.
 
-    McAlister, Melani, (2001), Epic Encounters: Culture, Media and U.S. Interests in the Middle East, 1945-2000, Berkeley, CA: University of California Press.
 
-    Roy, Globalized, (2004), Islam: The Search for a New Ummah, New. Columbia University Press, New York.
 
-    Rafael Reuveny, William R. Thompson, (2008), North and South in the World Political Economy, New Jersey: Blackwell Publishing Ltd.
 
-    Foreign Affairs Committee, (2017), “Political Islam, and the Muslim Brotherhood Review (2016, 2017)“, House of Commons, Published on 7 November 2016 by authority of the House of Commons.