نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محدجواد فتحی ¹
• حمیدرضا آصفی ²
• ابوذر نظریان ³

¹ دانشگاه علامه طباطبایی(ره) تهران

² مشغول به فعالیت در وزارت امور خارجه، سفیر سابق ایران در فرانسه و امارات عربی متحده

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی(ه) تهران

چکیده

حوزه دریای خزر به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی ونیز منابع عظیم انرژی خصوصاً نفت و گاز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.در سال‌های اخیر رقابت بر سر منابع انرژی این حوزه بین‌ بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای افزایش یافته که این امر علاوه بر بروز تنش و رویارویی بین بازیگران، بی‌ثباتی و ناامنی را در منطقه تشدید کرده است.علاوه بر این چگونگی ونحوه انتقال انرژی حوزه دریای خزر وارائه طرح‌ها و مسیرهای پیشنهادی جهت انتقال انرژی از سوی کشورهای مختلف بر این ناامنی و بی‌ثباتی افزوده است.در میان طرح‌ها و پیشنهاد‌های متفاوت انتقال انرژی حوزه خزر، انتقال انرژی از طریق خط لوله نکا‌ـ‌جاسک که از سوی ایران ارائه شده، از زمره پیشنهادات قبل تأمل وحائز اهمیت می‌باشد.از این رو سوال پژوهش حاضر این است که مسیر انتقال انرژی خط لوله نکا‌ـ‌جاسک از نظر ژئواکونومیکی وژئواستراتژیکی چه تأ‌ثیری بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشد؟ اساس دریافت نگارندگان بر این است که اجرایی شدن خط لوله نکا‌ـ‌جاسک علاوه بر مزیت‌ها و فواید اقتصادی و تجاری و افزایش قدرت چانه‌زنی ایران در مناسبات منطقه‌ای وفرامنطقه‌ای، با پیوند خوردن امنیت خطوط لوله با امنیت ملّی ایران، افزایش ضریب امنیت ملّی این کشور را نیز در پی خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

• خط لوله
• نکا‌ـ‌جاسک
• امنیت ملّی
• ژئواکونومی
• ژئواستراتژی

عنوان مقاله [English]

Neka-Jask geo-economic and geo-strategic impact on the security of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

• mohammadjavad fathi ¹

چکیده [English]

The Caspian basin is very important due to the geopolitical situation and energy resources, especially oil and gas. In recent years, competition over energy resources in the field has increased between regional and extra-regional actors, which in addition to the tension and confrontation between the actors, has intensified instability and insecurity in the region. Moreover, how to transfer and deliver the Caspian energy and projects and proposed routes for the transfer of energy from different countries have added to the insecurity and instability. Among the different projects and proposals for Caspian energy transmission, energy transmission through Neka- Jask pipelines which is provided by Iran, is among the important proposals. The question of this study is what effect does the energy transfer by Neka-Jask pipeline in terms of geo-economic and geo-strategic has on the national security of the Islamic Republic of Iran? Based on the authors, in addition to economic and trade advantages, the implementation of Neka-Jask pipeline has increased the bargaining power of Iran in regional and international relations and with the conjoining of pipeline security with national security, national security will also increase.

کلیدواژه‌ها [English]

• Neka-Jask
• pipeline
• National Security
• geo-economy
• geo-strategyenergy