نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی
2 پژوهشگاه علوم انسانی
3 دانشگاه امام حسین(ع)
چکیده
چکیده
توسعه یافتگی و راه های برونرفت از مشکلات موجود، دغدغه فکری و یکی از چالش های مهم ایران به ویژه بعد از انقلاب اسلامی است. از دوره قاجار به بعد یکی از متداولترین پرسشهای ایرانیان این بودهاست که چرا ملتی عقبمانده نسبت به قدرت‌های بزرگ هستند؟ این در حالی است که پیشینه فرهنگی - تمدنی ایران انتظارات دیگری را میپروراند. یکی از دیدگاههای رایج ریشه، مشکلات امروز را به تاریخ و فرهنگ گذشته جامعه ایرانی باز میگرداند و با تأکید بر تلازم میان ساختار استبدادی و ارزشهای اخلاقی جامعه، معتقد است حاکمیت های استبدادی در ایران، موجبات حاکمیت ارزشهای خودمدار و عدم شکل گیری ویژگیهای مقوم توسعه از قیبل ارزشهای دیگرمدارانه، مشارکت و روحیه جمعی را سبب شده است. این پژوهش می کوشد تا با نگاهی تاریخی ضمن توصیف خلق و خوی ایرانیان با استفاده از تحلیل محتوای فتوت نامه ها و کسب نامه های اصناف، فرض مذکور را مورد مداقه و بررسی قرار دهد. نتیجه این پژوهش از عدم تلازم میان استبداد سیاسی و وضعیت ارزشهای اجتماعی خودمدار در ایران حکایت میکند. نتایج حاصله میتواند به عنوان دستمایه ای برای مطالعات حوزه فرهنگ و توسعه مورد بهره برداری قرارگیرد
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Power Structure and Values on the Behavior of Iranians By Content Analysis of Guilds Fotowwat-namas
نویسندگان [English]
- Ali Ghanbari Barzian 1
- Javad Nazari Moghadam 2
- Majdi Behestani 3
چکیده [English]
Abstract
Development and finding a way to overcome the problems is a long-term obsession and one of the important challenges of Iran Especially after Islamic Revolution. After the Qajar era, the long distance of the Iranian nation and the great powers in terms of development has raised questions for the Iranians.In fact Iran's civilization and cultural experience raise expectations in that matter.
One of the common approaches argues that today's problems are rooted in Iran's history and culture. This approach with emphasis on correlations between despotism structure and moral values of society believes that despotism In Iran Leads to egoistic values and thus Lack of Causes of development such as altruism values, participation and convergence.
Enjoying historical approach, this article, tries to describe the mood of Iranians By content analysis of Guilds Fotowwat-namas examined thementioned hypothesis. The results of this study indicate that there is no correlation between political despotism and egoism and social values.The results can be utilized as an introduction in the field of culture and development studies.
کلیدواژه‌ها [English]
- Despotism
- Iranian Character
- Fotowwat-namas
- Guilds
- Egoism
- Development
- آخوندزاده، فتحعلی، ( 1275 ق)، مکتوبات، تهران، کتابخانه ملی.
- ریمون، آرون، ( 1352 )، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام تهران: شرکت سهامی کتابهای حبیبی.
- اشرف، احمد، ( 1359 )، موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران دوره قاجاریه، انتشارات زمینه، تهران.
- افشاری، مهران، ( 1382 )، فتوتنامهها و رسائل خاکساریه، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- افشاری، مهران، ( 1388 )، چهارده رساله در باب فتوت و اصناف، تهران، نشرچشمه.
- بازرگان، مهدی، ( 1354 )، سازگاری ایرانی، فصل الحاقی کتاب روح ملتها، تهران، باد.
،« نوسازی زندگی روستایی و دامپروری در منطقه زاگر س » ،( - بنت، فرانسیسکو، ( 1347
. نامه علوم اجتماعی ، سال 1، شماره 1
- بیرو، آلن، ( 1375 )، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی. تهران: کیهان.
الزامات زبانشناختی مطالعات میان رشت های، فصلنامه مطالعات » ،( پاکتچی، احمد، ( 1387
میان رشتهای علوم انسانی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، سال اول، شماره 1، زمستان.
اندیشه ایرانشه ر، ،« نظریه راهبرد و سیاست سرزمینی جامعه ایرا ن » ،( - پیران، پرویز، ( 1384 شماره 6
- ترنر، جاناتان، ( 1378 )، جامعهشناسی، مفاهیم و کاربردهای آن، ترجمه محمد فولادی و محمد عزیزی، قم: انتشارات پزوهشگاه امام خمینی.
مجله ،« بعضی از علل ترقی و انحطاط تاریخی ایرا ن » ،( - تقی زاده، سید حسن، ( 1328 یادگار، سال 5، خرداد، شماره 10
- جمالزاده، محمد علی، ( 1345 )، خلقیات ما ایرانیان، تهران، کتاب فروشی فروغی.
راهبرد یاس، تابستان، ،« بازشناسی فردگرایی و پیامدهای آ ن » ،( - حمیدیه، بهزاد، ( 1385 شماره 6
- دوروژه، موریس ،( 1366 )، روشهای علوم اجتماعی خسرو اسدی تهران : امیرکبیر.
دو فصلنامه جوانان و ،« ساختار ارزشی و مناسبات نسل ی » ،( - داریاپور، زهرا، ( 1386 مناسبات نسلی، بهار و تابستان 1386 ، شماره اول.
( 28 فصلنامه ی پژوهش های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 10 ، پاییز 93 (پیاپی 40
- دوستدار،آرامش، ( 1377 )، درخششهای تیره، پاریس، انتشارات خاوران.
تابستا ن و ،« دیگرخواهی و جامعه شناسی فصلنامه فرهنگ » ،( - ذکایی، محمد سعید، ( 1376 پاییز، شماره 22 و 23
- رایان، روکس پروف، ( 1369 )، نظریه توسعه نیافتگی، ترجمه علی هاشمی گیلانی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد.
- راوندی، مرتضی، ( 1357 )، تاریخ اجتماعی ایران، جلد 3 ، تهران، امیرکبیر.
- رضاقلی، علی، ( 1377 )، جامعهشناسی نخبهکشی، تهران، نشر نی.
- رضاقلی، علی، ( 1373 )، جامعهشناسی خودکامگی، تهران، نشر نی.
، - روشه، گی، ( 1367 )، مقدمه ای بر جامعهشناسی عمومی، ترجمه هما زنجانی پور ، جلد 1 دانشگاه فردوسی مشهد.
- زیگفرید، آندره، ( 1354 )، روح ملتها ، تهران، نشر انتشار.
- زرینکوب، عبد الحسین، ( 1357 )، جستجو در تصوف ایران، تهران، امیرکبیر.
- ساروخانی، باقر، ( 1372 )، روش تحقیق در علوم اجتماعی، جلد 1، تهران، پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات اجتماعی.
- سریعالقلم، محمود، ( 1380 )، عقلانیت و آینده توسعه یافتگی ایرا ن، تهران، مرکز
پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
- سلیم، غلامرضا، ( 1357 )، ارزش همکاری در فعالیتهای تعاونی، تهران، سازمان مرکزی تعاون.
- سوزان، جرج و دیگران، ( 1382 )، استعمار پسامدر ن، گردآوری وترجمه احمد سیف، تهران، نشر دیگر.
- سو، آلوین، ( 1378 )، تغییر اجتماعی و توسعه، محمود حبیبی مظاهری، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- علمداری،کاظم، ( 1379 )، چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت، تهران، گام نو.
- فرهادی، مرتضی، ( 1388 )، انسانشناسی یاریگری، نشر ثالث.
- فرهادی، مرتضی، ( 1390 )، کار در فتوتنامهها جامعهشناسی و علوم اجتماعی،
.، برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، پاییز، شماره 8
-فروم، اریک، ( 1371 )، گریز از آزادی، ترجمه عزت الله فولادوند، چاپ ششم، تهرا ن: مروارید.
ساختار قدرت و ارزشهای حاکم بر رفتار ایرانیان با استفاده از تحلیل محتوای فتوتنامههای اصناف 29
- فیوضات، ابراهی م، ( 1386 )، نگرش ایرانیان به کار و صنع ت، تهران، پژوهشگاه هنر فرهنگ و ارتباطات.
- فرانکنا، ویلیام کی، ( 1376 )، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، موسسه فرنگی طه.
- قاضی مرادی، حسن، ( 1380 )، در پیرامون خودمداری ایرانیان، تهران، اختران.
- کاتوزیان، محمدعل ی(همایو ن)، ( 1372 )، اقتصاد سیاس ی ایرا ن: ازمشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز.
- کریپندروف، کلوس، ( 1383 )، تحلیل محتوا، مبانی روششناسی، هوشنگ نایبی، تهران،نشر نی.
ترجمه ابوالحسن نجفی، مجله ،« واژهها و آتشسوزیها » ،( - کندراتوف . آ، ( 1364 . زبانشناسی، سال اول، بهار و تابستان، شماره 1
- کاشی، عبدالرزاق، ( 1351 )، تحفهالاخوان، با مقدمه و تصحیح محمد دامادی، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- کربن، هانری، ( 1363 )،آیین جوان مردی، تهران، نشر نو.
- کلود، کاهن، ( 1389 )، فتوت به مثابه ساختار اجتماعی، ترجمه علیرض ا رضایت، فلسفه ،
. کلام و عرفان، اطلاعات حکمت و معرفت، شهریور، شماره 54
- کوی، لوتان، ( 1375 )، آموزش و پرورش تطبیقی، ترجمه محمد یمنی سرخابی، چاپ اول: تهران، سمت.
- کمپبل، ریچموند، ( 1380 )، خودگرو ی، ترجمه امیر خواص، مجموعه مقالات فلسفه
اخلاق، ویراسته لارنس بکر، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- حسین بن کاشفی، ( 1350 )، فتوتنامه سلطانی، با مقدمه محمدجعفر محجوب، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
- لمبتون ،آن.کی . اس، ( 1345 )، مالک و زارع درایرا ن، ترجمه منوچهر امیری، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- منتسکیو، شارل لوئی دوسکوند، ( 1362 )، روحالقوانین، ترجمه کریم مجتهدی، تهران، امیرکبیر.
- معین، محمد، ( 1360 )، فرهنگ فارسی، جلد اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- محسنی، منوچهر، ( 1379 )، بررسی آگاهیها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در تهران، مرکز پژوهشهای بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
( 30 فصلنامه ی پژوهش های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 10 ، پاییز 93 (پیاپی 40
- محسنی، منوچهر، ( 1374 )، جامعهشناسی عمومی، تهران: طهوری.
- میلانی، عباس، ( 1378 )، تجدد و تجددستیزی، تهران، نشر آتیه.
- ملکم خان، ناظم الدوله، ( 1275 ق)، دفتر تنظیمات، تهران، کتابخانه ملی. پایان نامه کارشناسی ارشد، ،« جایگاه دین در نظام ارزشی جوانان » ،( - ندیمی، حمیر، ( 1376
دانشگاه شهید بهشتی.
نقد و نظر، شماره ،« تأملی در بحث خودگرایی و دگرگرایی » ،( - نصیری، منصور، ( 1382 31 و 32 ، پاییز و زمستان.
. فرهنگ ایران زمین، شماره 9 ،« فتوتنامهای از قرن هفتم هجری » ،( - نفیسی، سعید، ( 1354
- واینر، فیلیپ، ( 1385 )، فرهنگ تاریخ اندیش هه ا، مدخل روح قومی، گروه مترجمین ، تهران: نشر سعاد.
- David C. McClelland,(1961), The Achieving Society, The Free Press, New York.
- Hagen, Everett, (1962), On the Theory of Social Change, Homewood , Dorsey Press.
- Palmer, Michaeal, (1995), Moral Problems, Cambridge: The Lutterworth Press.
- Schaefer,Richard,T, (2007), Sociology (11 edition), New York:McGraw- Hill
- Sills,David,I.(1992), International Encyclopedia of Social Science, New York, Free Press
)