نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد جمشیدی

دانشگاه تهران

چکیده

برخلاف فضاسازی‌های رسانه‌ای، اسناد رسمی ایالات متحده تصریح دارند که جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر عقلانی است و این عقلانیت فرصتی برای اثرگذاری، در مناسبات با تهران، ایجاد می‌نماید. این درک راهبردی در کنار وضعیت «عدم اطمینان» در خاورمیانه در پی بیداری اسلامی از مبانی شکل‌دهنده نوع ابزارهای سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، ازجمله تحریم، بوده است. در پی انتخابات ریاست جمهوری و توافق هسته‌ای، واشنگتن با ارزیابی مجدد از میزان کارایی‌ سیاست و ابزارهای خود، الزامات تداوم/ تغییر مسیر را بررسی نموده است. این نوشتار با تمرکز بر تحلیل گفتمان رسمی واشنگتن در این دوره، به دنبال پاسخ به این سوال است که ارزیابی واشنگتن از تهران در پی توافق هسته‌ای چه بوده است و این ارزیابی چه تاثیری بر چشم‌انداز رقابت راهبردی بین ایران و آمریکا بخصوص در منطقه خواهد داشت. فرضیه نوشتار آنست که در وضعیت جدید، مواجهه بین ایران و آمریکا به سمت الگوی جدید ترکیبی سوق می‌یابد که از یک سو، مبتنی بر "پیشگیری" از "مسیر" تحقق گزینه‌های نامتعارف است و از سوی دیگر بر تداوم و تشدید تقابل در سطوح متعارف و نامتقارن استوار است. نهایتا این نوشتار به راهبرد مناسب جهت مدیریت وضعیت در راستای منافع ملی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

• عقلانیت
• توافق هسته ای ژنو
• تحریم
• مذاکرات هسته ای
• برجام
• آمریکا
• خاورمیانه
• بیداری اسلامی

عنوان مقاله [English]

The Process of Nuclear Agreement and US Perception of Iran's Strategic Rationality

نویسنده [English]

• Mohammad Jamshidi

چکیده [English]

The United States’ official documents, Contrary to media coverage, clearly states that Islamic Republic of Iran is a rational actor. This rationality is considered to be a window for influencing Tehran. This strategic perception coupled with the condition of uncertainty in post Islamic Awakening middle east have been shaping US’ means of foreign policy, including sanction, towards Iran. Following the Iran’s presidential election and Geneva Nuclear Agreement (JPOA) in 2013 Washington has reevaluated the efficacy of its policy and tools. This paper, focusing on official discourse of US administration, is to answer “what’s been the US assessment of Iran following JPOA and how this assessment affects US- Iran strategic competition in the region”. This paper concludes that US assessment of JPOA as a setback for Iran leads to a situation wherein “prevention” from the “paths” of realization of Iran’s unconventional options while intensification of conventional and asymmetric confrontation turns to be a plausible policy. Finally this paper offers the pillars of Iran’s needed strategy to overcome this situation

کلیدواژه‌ها [English]

• Rationality
• Geneva Nuclear Agreement (JPOA)
• Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA)
• Sanction
• Islamic Awakening
• Arab Spring