نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی خالق پور ¹
• محمدباقر خرمشاد ²
• شجاع احمدوند ³

¹ دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

² استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

³ استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضر به مسئله اقتدار و نسبت آن با سوبژکتیویته سیاسی در عصر پهلوی دوم می‌پردازد. فرض مقاله آن است که با رخداد مشروطه، سوبژکتیویته سیاسی مدرن در ایران تکوین پیدا کرد. پژوهش حاضر با بازخوانی تاریخ اندیشه سیاسی از منظر دوگانه سوژه - اقتدار همچون چشم‌انداز نظری پژوهش، به‌کارگیری روش پدیدارشناسی سیاسی و بهره‌گیری از مفهوم «زیست - جهان»، استراتژی‌های قدرت پهلوی دوم برای برقراری الگویی از نسبت میان سوژه و اقتدار را بازخوانی و کامیابی‌ها و ناکامی‌های آن را آشکار کند. استدلال پژوهش حاضر این است که مسئله اقتدار و نسبت آن با سوژه مدرن با توضیح نوعی «وارونگی» در تاریخ معاصر ایران قابل تبیین است؛ وارونگی‌ای که بر تقدم یافتن امر سیاسی بر امر اجتماعی در تاریخ ایران پس از مشروطه دلالت دارد. تقدم امر سیاسی بر امر اجتماعی، دولت را بر فراز جامعه نشاند و جامعه، به‌مثابه طفیلی و موضوع سیاست‌های حکومت، فاقد شأن تأسیسی و قوام‌بخش در زندگی سیاسی قلمداد شد. از این منظر سوژه‌گی و عاملیت سیاسی افراد جامعه در مقابل اقتدار شخص حاکم نادیده گرفته و به موضوعی تبعی در ایران عصر پهلوی دوم تبدیل شد؛ وضعیتی که در قالب گفتمان چپ و اسلام سیاسی، تقویم‌یافتگی سوژه مقاومت و انقلابی را ممکن کرد.

کلیدواژه‌ها

• سوبژکتیویته
• اقتدار
• سوبژکتیویته سیاسی
• بحران اقتدار
• پهلوی دوم

موضوعات

• سیاست داخلی ایران

عنوان مقاله [English]

political subjectivity and the crisis of authority in the second pahlavi era

نویسندگان [English]

• Mostafa KHaleghpour ¹
• mohammadbagher khorramshad ²
• shoja ahmadvand ³

¹ ph.d student of political thoughts. Allammeh tabatabaie university, tehran, iran.

² Professor, Department of law and Political Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

³ Professor, Department of law and Political Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present article deals with the issue of authority and its relationship with political subjectivity in the second Pahlavi era. The article assumes that with the constitutional event, modern political subjectivity emerged in Iran. By rereading the history of political thought from the dual perspective of subject-authority as the theoretical perspective of the research, applying the political phenomenology method and utilizing the concept of "life-world", the present study rereads the strategies of power of the second Pahlavi era to establish a model of the relationship between subject and authority and reveals its successes and failures. The argument of the present study is that the issue of authority and its relationship with the modern subject can be explained by explaining a kind of "inversion" in contemporary Iranian history; an inversion that indicates the primacy of the political over the social in the history of Iran after the constitutional era. The primacy of the political over the social placed the state above society and society, as a parasite and the subject of government policies, was considered lacking in founding and stabilizing status in political life.

کلیدواژه‌ها [English]

• Subjectivity
• authority
• political subjectivity
• crisis of authority
• Pahlavi II