نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده آمنه میرخوشخو ¹
• رحیم مرادی ²

¹ استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اراک، اراک، ایران

² گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، مرکزی، ایران.

چکیده

رشته علوم سیاسی با ماهیتی میان‌رشته‌ای، نقش مهمی در فهم پیچیدگی‌های سیاسی، افزایش مشارکت سیاسی و پرورش شهروندی فعال ایفا می‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر روش گفت‌و‌گوی سقراطی بر بهبود سه مهارت کلیدی—تفکر انتقادی، مهارت ارتباطی و حل مسئله—در دانشجویان علوم سیاسی طراحی شد. برای این منظور، از طرح شبه‌آزمایشی با گروه کنترل استفاده گردید. روش سقراطی به‌عنوان رویکردی مبتنی بر مشارکت فعال دانشجو، پرسش‌گری و گفت‌وگوی آزاد، در قالب سمینار در درس «تاریخ اندیشه سیاسی در غرب» مقطع کارشناسی به کار رفت. جهت سنجش اثربخشی، از پرسشنامه‌های استاندارد جرابک (ارتباطی)، هپنر (حل مسئله) و کالیفرنیا (تفکر انتقادی) در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون بهره گرفته شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی LSD تحلیل شد. نتایج نشان داد که گروه‌های تحت آموزش تعاملی نسبت به گروه کنترل در هر سه متغیر مورد بررسی بهبود معناداری داشته‌اند. یافته‌ها بیانگر آن است که روش گفت‌و‌گوی سقراطی، با تکیه بر متون اندیشه‌ سیاسی کلاسیک و مشارکت فعال دانشجویان، می‌تواند نقشی مؤثر در ارتقای مهارت‌های بنیادین آموزشی در علوم سیاسی ایفا کند. این پژوهش، تلفیق موفق رویکرد فلسفی-تعامل‌محور با سنجش کمّی در آموزش علوم انسانی دانشگاهی بعنوان نوآوری اصلی خود معرفی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• روش تدریس سقراطی
• علوم سیاسی
• بارش مغزی
• مهارت های ارتباطی-تفکر انتقادی و حل مساله
• اندیشه سیاسی در غرب

موضوعات

• علوم سیاسی

عنوان مقاله [English]

The effect of combining interactive teaching methods of Socratic dialogue and brainstorming on Communication, critical thinking, and problem-solving skills of undergraduate political science students

نویسندگان [English]

• Amene Mirkhoshkhou ¹
• Rahim Moradi ²

¹ Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Arak University, Arak, Iran

² Assistant Professor. Department of Educational Technology, Faculty of Humanities, Arak University, Arak, Markazi, Iran.

چکیده [English]

As an inherently interdisciplinary field, political science plays a crucial role in understanding political complexities, fostering political participation, and cultivating active citizenship. This study aimed to examine the impact of the Socratic dialogue method on enhancing three key skills—critical thinking, communication, and problem-solving—among political science students. A quasi-experimental design with a control group was employed. The Socratic method, characterized by active student participation, questioning, and open dialogue, was implemented in the form of seminar-style sessions in the undergraduate course “History of Western Political Thought.” To assess effectiveness, standardized instruments were used: the Jerabek Communication Questionnaire, Heppner’s Problem Solving Inventory, and the California Critical Thinking Skills Test (CCTST), administered in both pre-test and post-test stages. Data were analyzed using ANCOVA and LSD post hoc tests. The results indicated a statistically significant improvement in all three variables among students in the interactive learning group compared to the control group. These findings suggest that the Socratic method, grounded in classical political thought and active student engagement, can effectively enhance foundational educational skills in political science. This study introduces the successful integration of a philosophical-interactive approach with quantitative assessment as its primary innovation in the context of humanities education at the university level.

کلیدواژه‌ها [English]

• Socratic teaching method
• political science
• brainstorming
• communication skills-critical thinking and problem solving
• political thought in the West