نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
این پژوهش بهمنظور مطالعۀ میزان گرایش به دموکراسی و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن
به روش پیمایش انجام شده است. جمعیت نمونۀ پژوهش را 643 نفر از شهروندان 20 سال به بالای
شهر تهران تشکیل میدهند. گرایش به دموکراسی با توجه به مبانی نظری، با دو بعد نگرشی و
رفتاری تعریف شده است . بعد نگرشی آن با مؤلفه های مدارای سیاسی، اثربخشی سیاسی و
مخالفت با اقتدارگرایی و بعد رفتاری با مؤلفههای مشارکت سیاسی و اعتراض به اقتدارگرایی
تعریف شده است. یافتههای توصیفی پژوهش بیانگر آن است که میزان گرایش به دموکراسی در
بین پاسخگویان چشمگیر نیست، بهطوریکه تنها حدود 4 درصد جمعیت، به میزان زیادی و حدود
نیمی از جمعیت نیز به میزان کمی به دموکراسی گرایش دارند. یافتههای تبیینی پژوهش نشانگر آن
است که بین گرایش به دموکراسی و عوامل طبقاتی، نظیر سرمایۀ فرهنگی و سرمایۀ اقتصادی و
همچنین گرایش به دموکراسی و عوامل فرهنگی مانند تجربۀ اجتماعی دموکراتیک (مدارای
اجتماعی، مشارکت اجتماعی، نگرشهای خانوادگی دموکرات ) رابطه ای معنادار وجود دارد؛
بهطوریکه این متغیرها 34 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند؛ همچنین در بین متغیرهای
مستقل، سرمایۀ فرهنگی بیشترین تأثیر را بر میزان گرایش به دموکراسی دارد
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Tendency to Democracy and Study of the Social Elements Related to the Issue; Case Study Citizens of Tehran
نویسندگان [English]
- Mohammad Hossein Panahi
- Somayyeh Shalchi
چکیده [English]
This study has investigated the effects of social factors on tendency towards
democracy. Data for this analysis were collected from a sample of 643 citizens
of Tehran aged 20 years and older. The theoretical framework was formulated
using theories of Bourdiou, Inglehart, Habermas and Giddens. Social factors
included social class, cultural capital, media usage, and religiosity. Descriptive
findings reveal that majority of the Tehrani citizens have low tendency towards
democracy. Only 4 percent of them have high level of tendency towards
democracy. These citizens were more democratic in their attitudes than in their
conducts. Explanatory findings show that there is significant relation among
various dimensions of social class (i.e., cultural capital, economic capital and
social status) with the tendency towards democracy. In addition, there is also
significant correlation between cultural factors (i.e., social tolerance, social
participation, democratic attitudes towards family) with the tendency towards
democracy. Findings demonstrated that cultural capital was the most significant
predictor of the dependent variable
کلیدواژه‌ها [English]
- Democracy
- cultural capital
- economic capital
- انصاری، منصور، ( 1384 )، دموکراسی گفتمانی، امکانات دموکراتیک اندیشههای باختین
و یورگن هابرماس، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
- بوردیو، پییر، ( 1381 )، نظریه کنش دلایل عملی و انتخاب عقلانی ، ترجمه مرتضی مروی، چاپ دوم، تهران: انتشارات نقش و نگار.
- بوردیو، پی یر، ( 1384 )، شکلهای سرمایه، در سرمایه اجتماعی، به کوشش کیان
تاجبخش و ترجمه خاکباز و پویان، چاپ دوم، تهران: نشر شیرازه.
- ریتزر، جورج، ( 1379 )، نظریه جامعهشناسی در دوران معاص،ر ترجمه محسن ثلاثی، چاپ چهارم،تهران: انتشارات علمی.
- سیدمن، استیون، ( 1386 )، کشاکش آرا در جامعه شناسی ، ترجمه هادی جلیلی ، چاپ دوم،تهران: نشر نی.
- شویره، کریستیین، فونتن، اولیویه، ( 1385 )، واژگان بوردیو، ترجمه مرتضی کتبی ، چاپ اول تهران: نشر نی.
- کسل، فیلیپ، ( 1387 )، چکیده آثار آنتونی گیدنز ، ترجمه حسن چاوشیان ، چاپ دوم ،
تهران: نشر ققنوس.
- کوهن، کارل، ( 1373 )، دموکراسی، ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ اول ، تهران : انتشارات خوارزمی.
- گیدنز، آنتونی، ( 1377 )، پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ اول، تهران، نشر مرکز.
- گیدنز، آنتونی، ( 1382 )، تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید،ترجمه ناصر موفقیان، چاپ دوم،
تهران، نشر نی.
- گیدنز، آنتونی، ( 1384 )، چشماندازهای جهانی، ترجمه محمدرضا جلاییپور، چاپ اول ،تهران: انتشارات طرح نو.
- گیدنز، آنتونی ( 1378 )، راه سوم، بازسازی سوسیال دموکراسی، ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر شیرازه.
- هابرماس، یورگن ( 1384 )، دگرگونی ساختاری حوزه عمومی، کاوشی در باب جامعه
( 118 فصلنامهی پژوهشهای راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره 13 ، تابستان 94 (پیاپی 43بورژوایی، ترجمه جمال محمدی. تهران: نشر افکار.
- هانتینگتون، ساموئل، ( 1373 )، موج سوم دموکراسی شدن در پایان سده بیستم ، ترجمه احمد شهسا، چاپ اول، تهران: روزنه.
- مانهایم، کارل ( 1385 )، دموکراتیک شدن فرهنگ ، ترجمه پرویز جلالی، چاپ دوم ،تهران:نشر نی.
- مور، برینگتون، ( 1391 )، ریشه های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی (نقش ارباب و
دهقان در پیدایش جهان نو)،ترجمه یوسف نراقی، چاپ دوم، تهران: نشر فروزان روز.
- واکووانت، لویک ( 1383 )، متفکران بزرگ جامعه شناسی ، راب استونز، ترجمه مهرداد میر دامادی، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
مقاله
گونه شناسی مدارا و سنجش آن در میان » ،( - شارع پور، محمود و عسگری، ( 1388تهران: فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شماره 8 ،« دانشجویان
ب) انگلیسی
- Austin, Harrington, (2000), Modern Social Theory, London: Oxford press.
-Bourdiou, Pierre (1984), Distinction: A Social Critique of Judgement of Taste, Cambridge.
-Cunningham, Frank, (2002), Theories of Democracy a Critical Introduction,New York: Routledge.
- Habermas, Jurgen (2001), Three Normative Models of Democracy, Theorise of Democracy, Terchek, Oxford.
- Habermas, Jurgen, (2002), Deliberative Politics, Estlund, Oxford: Blackwell.
-Kaspersen, Lars Bo, (2000), Giddens, An Introduction a Social Theorist,Cambridge: Blackwell.
)