نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

فهم سلامت یک مسأله‌ زیستی، روانی - اجتماعی است و به اقدامات پیچیده سیاستی و حضور ذی‌نفعان متنوع آن در فرآیند سیاست‌گذاری سلامت نیاز دارد. برخلاف رویکرد سنتی فهم سلامت که تقلیل‌گرا و پزشکی بود؛ رویکرد جدید، چندبعدی و چندسطحی است و به‌عبارتی نگرش به سلامت را پدیده‌ای می‌بیند که وابسته به متغیرهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، فردی و زیستی است. بیماری‌های جدید همه‌گیر از جمله کووید 19 (کرونا) نیز به حوزه پزشکی منحصر نمی‌شوند و بایستی به‌عنوان موضوعی چندسطحی؛ در قالب اقدامات پیچیده سیاستی و متغیرهای اشاره شده نگریسته شوند. پرسش اصلی تحقیق این است که اصول راهبردی سیاست‌گذاری مقابله با کرونا چیست؟ بر اساس روش توصیفی- تحلیلی بر مبنای چارچوب نظری مسائل بدخیم، یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد طراحی سیاست مقابله با کرونا را بایستی در چارچوب رویکرد همکاری‌جویانه در قالب حکمرانی سلامت اعمال کرد. دولت‌ها باید نوع نگاه خود را نسبت به مسائل پیچیده و بدخیم تغییر بدهند. یعنی باید از فرماندهی و مدیری به رویکرد رهبری و هدایت‌گر تغییر کند. دلالت‌های راهبردی سیاست‌گذاری کرونا مبتنی بر رویکرد همکاری‌جویانه، توجه به بستر تاریخی- اجتماعی، تغییر رفتار ذی‌نفعان و بازیگران، تعیین مرجعیت‌بخش، استفاده از دیپلماسی سلامت، نظام حمایتی فراگیر، افزایش سرمایه سیاسی- اجتماعی و استفاده از فناوری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategy Principles of Policy Making in the Confront with Corona as a Malignant Policy Problem

نویسندگان [English]

  • Marzieh sadat Alvand 1
  • Abolfazl Ghasemi 2

1 Assistant Professor, Political Sciences, University of Bojnord, Bojnord, Iran

2 Ph.D Student, Political Sciences, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran

چکیده [English]

Understanding health is a biological, psychological - social problem and requires complex policy actions and present of a variety of stakeholders in health policy process. In Contrary to the traditional approach to understanding health which was reductionist and medical, new approach is multi-dimensional and the attitude toward health is seen a phenomenon that depends on political, social, economic, cultural, individual and biological variables. New epidemic diseases including Covid-19 are not limited to medicine and must be seen as multi-level issue in a complicated format policy action. The main question of the present article is: what are the strategy principal policy making of confronting with corona? According to descriptive-analytic method and based on malign problem, research findings indicate policy design of confronting with corona must be applied at collaborative approach framework and at health governance frame. Governments must change the way they look at complex and malignant problems. It must change from command and control to leadership. The strategic implications of Corona policy-making are based on a collaborative approach, attention to the socio-historical context, changing the behavior of stakeholders and actors, determining authority, using health diplomacy, inclusive support system, increasing socio-political capital and using technology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health Policy
  • Health Governance
  • Corona
  • Malignant Problem
  • Collaborative Approach
  • اشتریان، کیومرث، (1397)، راهنمای برنامه‌ریزی دولتی و سیاست‌گذاری عمومی، تهران: بازرگانی.
  • باقری دولت آبادی، علی؛ شفیعی سیف آبادی، محسن، (1399)، «سیاست خارجی ایران در عصر کرونا؛ از دیپلماسی سلامت تا دیپلماسی رسانه‌ای»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 15، شماره 2.
  • بور، مارک، (1397)، حکمرانی مقدمه‌ای بسیار کوتاه، ترجمه عرفان مصلح و زهره کریم میان، تهران: کرگدن.
  • بوزلی، سارا، (1399)، «تست و رصد: درس‌هایی از هنگ کنگ درباره‌ اجتناب از منع تردد کرونایی»، ترجمه نیما فاتح و دامون افضلی، همشهری آنلاین (تاریخ دسترسی: 2 اردیبهشت)، قابل دسترس در: https://www.hamshahrionline.ir/news/502866.
  • پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، (1399)، «گزارش‌سنجی: دیدگاه شهروندان درخصوص کرونا (مطالعه کشوری)». قابل دسترسی در:

https://www.ricac.ac.ir/uploads/ebooks/2020/07/09390522.pdf.

  • حاجی عباسی، حمزه، (1399)، «معرفی تفکر طراحی در سیاست‌گذاری: سیاست‌های ایران در مقابله با کرونا»، سیاستنامه علم و فناوری، دوره10، شماره 2.
  • حبیب نژاد، سید احمد؛ عامری، زهرا، (1399)، «نظام مداخلات حمایتی دولت از گروه‌های آسیب‌پذیر در وضعیت‌های بحرانی و اضطراری»، حقوق اسلامی، سال 17، شماره 64.
  • حیدری رباطی، مصطفی، (1391)، بررسی گروه‌های مرجع دانشجویان دانشگاه مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر.
  • ذکائی، محمد، (1391)، «مطالعات فرهنگی و مطالعات حافظه»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره 5، شمارة 3.
  • رابرتسون، درک، (1399)، «سوئد آخرین سنگر ایمنی جمعی»، ترجمه نیما فاتح و دامون افضلی، همشهری آنلاین، کد خبر: 499279، قابل دسترسی در:

https://www.hamshahrionline.ir/news/499279.

  • رفیعی بهابادی، مهدی، (1399)، «اعتماد ندارند اما فعلا به توصیه‌ها عمل می‌کنند»، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، قابل دسترسی در:

http://www.ispa.ir/Default/Details/fa/2169.

  • شمسی، محسن، (1399)، «سواد بهداشتی و شیوع کووید19(COVID19)»، پایش، سال 19، شماره 2.
  • طریقت منفرد، محمد حسن و همکاران، (1387)، اصول و مبانی سیاست ملی سلامت (مطالعه تطبیقی)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  • عاملی، محمد، (1399)، «وضعیت اقتصادی مردم ایران در دوران بحران کرونا»، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، قابل دسترس در:

http://www.ispa.ir/Default/Details/fa/2183.

  • فاضلی، محمد، (1399)، «مسئله کرونا و ضرورت بازنگری در آموزش دانشجویان»، در جستارهایی در آموزش عالی، علم و بحران کرونا در ایران، حسین میرزایی، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • فاضلی، نعمت الله، (1399)، «علم انسانی و اجتماعی: هشداردهندگان اپیدمی‌ها و پاندمی‌ها»، در جستارهایی در آموزش عالی، علم و بحران کرونا در ایران، حسین میرزایی، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • کریمی مله، علی، (1397)، «مسائل سیاستی بدخیم و لزوم بازنگری راهبردی در الگوهای سنتی روابط دولت- ملت در ایران»، دولت پژوهی، سال 4، شماره 15.
  • کریمی مله، علی؛ پارسا، ندا، (1398)، «سیاست‌گذاری هویت ملی و الزامات راهبردی آن برای ایران»، مطالعات ملی، سال 20، شماره 1.

- مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، (1399)، «یافته‌ها و نتایج موج ششم نظرسنجی ابعاد شیوع ویروس کرونا در تهران»، قابل دسترس در:

http://www.ispa.ir/Default/Details/fa/2210.

  • مرکز بررسی‌های استراتژیک، (1398)، «گزارش هیات مشترک سازمان بهداشت جهانی و چین در مورد بیماری کرونا ویروس 2019»، شماره مسلسل: 411، کد گزارش: 98-214. قابل دسترس در:

http://www.css.ir/Media/PDF/1398/12/21/637195343596329650.pdf.

  • مصدق‌راد، علی محمد؛ رحیمی تبار، پریسا، (1398)، «الگوی حاکمیت نظام سلامت ایران: یک مطالعه تطبیقی»، علوم پژشکی رازی، دوره26، شماره9.
  • ملک محمدی، حمیدرضا و ولی اله وحدانی‌نیا، (1395)، «تکامل سیاست‌گذاری سلامت: گذار به پارادایم حکمرانی برای سلامت»، سیاست‌گذاری عمومی، دوره 2، شماره 2.
  • نصیری حامد، رضا، (1399)، «بحران کرونا به مثابه مجالی برای بازاندیشی در وضعیت سیاسی اکنون»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 15، شماره 2.
  • وحدانی‌نیا، ولی‌اله؛ وثوق‌مقدم، عباس، (1397)، «فهم منطق متأخر سیاست‌گذاری سلامت: گذار به حکمرانی برای سلامت»، پایش، سال 17، شماره 6.
  • وحدانی‌نیا، ولی‌اله و همکاران، (1399)، «سلامت به مثابه حق بشری؛ روایت حقوقی از منطق حکمرانی برای سلامت»، اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره 13.
  • هرینگتن، پیتر، (1399 الف)، «کرونا ویروس و رفتار: چرا رهبران به «اطلاع‌رسانی مخاطره» بهتری نیاز دارند؟»، ترجمه فاطمه تبرزاده، مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، کد مقاله:5960، قابل دسترس در:

https://iran-bssc.ir/activities/learning-advocacy-services/problem-driven-iterative-adaptation /pdia/5960/.

  • هرینگتن، پیتر، (1399 ب)، «همه‌گیری‌های جهانی به مثابه مسائل پیچیده انطباقی»، ترجمه فاطمه تبرزاده، مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، کد مقاله: 5929، قابل دسترسی در:

 https://iran-bssc.ir/activities/learning-advocacy-services/problem-driven-iterative-adaptation/pdia/5929/.

  • یزدی فیض آبادی، وحید و همکاران، (1396)، «مروری بر رویکردهای مفهوم‌سازی سلامت و تعیین کننده‌های آن: از رویکرد زیست پزشکی تا سلامت واحد»، اپیدمولوژی ایران، دوره 12، شماره 5.

References

  • Australian Public Service Commission, (2007), “Tackling Wicked Problems, A Public Policy Perspective”, Policy Paper, Australian Public.

-          Burns, Dian., Paula. Killett, Anne, (2012), “Wicked Problems or Wicked People? Reconceptualising Institutional Abuse”, Sociology of Health & Illness, Vol. 35. No.4.

  • Cochran, Charles, & Malone, Eloise, (2014), Public Policy: Perspectives and Choices, Lynne Rienner, 5th edition, available at: https://www.rienner.com/uploads/47d95b0891600.pdf.
  • Dunn, William, (2018), Public Policy Analysis: An Integrated Approach, Routledge, Sixth Edition.
  • Doherty, Ben, (2020), “The Covid19 Exit Strategy When Will Australia Know the Coronavirus-Battle is Over?” at: https:// www. theguardian. com/world/2020/apr/11/the-covid-19-exit-strategy-when-will-australia-know-the-coronavirus-battle-is-over.
  • Durant, Robert, & Jr, Jersom, (2006), “Wicked Problems, Public Policy, and Administrative Theory: Lessons from the GM Food Regulatory Arena”, Administration & Society,
  • Grint, Keith, (2010), “Wicked Problems and Clumsy Solutions: The Role of Leadership”, In: S., Grint, K. (eds.): The New Public Leadership Challenge, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
  • Harvey, Michael, & Novicevic, Milorad, (2004), “The Development of Political Skill and Political Capital by Global Leaders Through Global Assignments”, International Journal of Human Resource Management, 15, No.7.
  • Head, Brian, (2008), “Wicked Problems in Public Policy”, Public Policy, Vol. 3, No. 2.
  • Head, Brian, & Alford, John, (2013), “Wicked Problems: Implications for Public Policy and Management”, Administration & Society, Vol. 47, No. 6.
  • Kickbusch, Ilona, (2007), “Health Governance: The Health Society”, In: mcQueen D, Kickbusch I, eds. Health and ModernityThe Role of Theory in Health Promotion, New York, Springer.
  • Kickbusch, Ilona, Gleicher, David, (2012), Governance for Health in the 21st Century, WHO Regional Office for Europe.
  • OECD, (2001), Governance in the 21st Century, Paris, Organisation for Economic Co-Operation and Development.
  • Rittle, Horst, & Webber, Melvin, (1973), ‘Dilemmas in a General Theory of Planning’, Policy Science, 4.
  • Roberts, Nancy, (2011), “Wicked Problems and Network Approaches to Resolution”, International Public Management Review, Vol. 1, No. 1.
  • Termeer, Catrien & et al, (2015), “Governance Capabilities for Dealing Wisely with Wicked Problems”, Administration & Society, Vol. 47. No. 6.
  • United States Department of Health and Human Services, (2010), HHS Announces the Nation’s New Health Promotion and Disease Prevention Agenda, Washington, Dc, United States Department of Health and Human Services. at: http:// www. hhs. gov/ news/ press/ 2010pres/12/20101202a.html.
  • Webber, Edward, & Khademian, Anne, (2008), “Wicked Problems. Khnowledge Challenge, and Collaborative Capacity Builders in Network Settings”, Public Administration Review, Vol. 68, No. 2.
  • Weedon, Jordan, (2012), “Collective Memory: Theory and Practice”, Social Semiotics, Vol. 22, No. 2.
  • World Bank, (2011), “What Is Our Approach to Governance?”, Washington, Dc, World Bank. at: http:// go. worldbank. org/ mKOGR258v0.
  • WHO, (2007), “Everybody’s Business: Strengthening Health Systems to Improve Health Outcomes: WHO’s Framework for Action”, Geneva, Switzerland: World Health Organization.
  • WHO Regional Office for Europe, (2007), “WHO European Action Plan for Food and Nutrition Policy 2007–2012”. Copenhagen, WHO Regional Office for Europe. at: http:// www. euro. who. int/__ data/ assets/pdf_file/0017/74402/E91153.pdf.
  • WHO, at: https://www.who.int/topics/health_policy/en

 WHO, at: https://www.who.int/trade/diplomacy/en/.