نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علوم اجتماعی کارشناس ارشد رشته جامعه شناسی دانشگاه علامه

2 دانشیار گروه جامعه شناسی علامه طباطبایی

چکیده

  این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پایگاه اقتصادی اجتماعی، دینداری و رسانه بر گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پیمایش انجام گرفته است؛ شیوه نمونه‌گیری؛ طبقه‌ای، خوشه‌ای، چند مرحله‌ای و حجم نمونه (n) 368 نفر برآورد شد. تکنیک جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه در قالب 32 گویه و داده‌های تحقیق با استفاده از نرم‌افزار SPSS  و Smart pls  تجزیه و تحلیل گردید. چارچوب نظری پژوهش با تلفیقی از نظریات بوردیو، نظریه نبرد فرهنگها و نظریات مکتب کلمبیا صورتبندی و معلوم شد کسانی که پایگاه اقتصادی اجتماعی پایینی دارند میانگین نمره بالاتری به ایدئولوژی اصولگرایی است. در زمینه تاثیر رسانه، بین میزان استفاده افراد از رسانه‌های خارجی و گرایش آنان به ایدئولوژی اصولگرایی، رابطه معکوس وجود دارد و در ارتباط با تاثیر رسانه‌های داخلی، نتایج حاکی از افزایش گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی با توجه به میزان استفاده بیشتر از رسانه‌های داخلی است. همچنین مشخص شد گرایش به ایدئولوژی اصولگرایی بر حسب متوسط دینداری افراد تفاوت می‌پذیرد و کسانی که میانگین نمره دینداری بالایی دارند گرایش بیشتری به ایدئولوژی اصولگرایی دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Influence of Status, Mass Media, and Degree of Religiosity on People’s Tendency towards the Ideology of Principalism

نویسندگان [English]

  • fariborz samimi 1
  • mohammad ebrahim movahedi 2

1 tehran

2 َAllameh university Social science Departmant

چکیده [English]

This study aims to investigate the effects of socio-economic status, the degree of religious faith, and media in the tendency of individuals to acceptance of principalism ideology. This research is applied type in terms of purpose, and descriptive and analytical in terms of the method used, and data collection has been done through a survey. Sampling method was cluster multistage sampling and the sample size (n) was estimated to be 368 people. The data collection technique was a 32-item questionnaire and data were analyzed using SPSS and SMART PLS software. The results of the research indicate that the average score of those who have a low socio-economic status tends to be high for the ideology of principalism. In the context of media impact, there is a reverse relationship between the viewing of foreign media outlets and the tendency of people towards the principalism ideology, and in relation to the impact of domestic media, the results indicate an increase in people's tendency towards principalism ideology when longer viewing of domestic media channels happens. It was also revealed that the tendency towards principalism ideology varies in terms of the average religiosity of individuals, and those who have a high degree of religiosity are more inclined towards the ideology of principalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ideology
  • Prinsipalism
  • Mass Media
  • Socio Economic Status
  • religiousness
الف- فارسی
- آقاگل‌زاده، فردوس، (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- آبراهامیان، یرواند، (1388)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی ، چاپ اول، تهران: نشر نی.
- آبراهامیان، یرواند، (1388)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه: محمد ابراهیم فتاحی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
- آرون، ریمون، (1388)، مراحل اساسی سیر اندیشه جامعهشناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- امام جمعه زاده، سید جواد، محمود اوغلی، رضا، عینی نژاد، امید، (1389)، «بررسی رابطه دینداری و مشارکت سیاسی در دانشگاه اصفهان»، پژوهشنامه علوم سیاسی، زمستان 89، دوره ششم،شماره 1.
- بشلر، ماکس، (1370)، ایدئولوژی چیست، ترجمه علی اسدی، چاپ اول، تهران: انتشارات سهامی انتشار.
- بوردیو، پیر، (1390)، تمایز (نقدر اجتماعی قضاوتهای ذوقی)، ترجمه حسن چاووشیان، چاپ اول، تهران: نشر نی.
- بستانی، حسن، (1383)، بررسی پایگاه افراد بر میزان مشارکت سیاسی دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد،دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
- کشاورز، زهرا سادات و  دیگران، (1392)، «بررسی تاثیر دینداری بر گرایش به رفتار انتخاباتی شهرندان اصفهان با تاکید بر نظام مردم سالاری دینی»، جامعهشناسی کاربردی، تابستان 92، شماره پیای 58.
 - پلامناتز، جان، (1380)، ایدئولوژی، ترجمه عزت الله فولادوند، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- پرچمی، داود، (1386)، «بررسی مشارکت مردم در نهمین انتخابات ریاست جمهوری»، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 53، مجله زمانه، بهمن، دوه دوم، شماره 55.
- توحید فام، محمد، (1380)، چرخشهای ایدئولوژی، چاپ اول، تهران: انتشارات باز.
- جلایی پور، حمیدرضا، محمدی، جمال، (1387)، نظریههای متاخر جامع شناسی، تهران: نشر نی.
- جمادی، سیاوش، (1387)، «صنعت فرهنگ و رسانههای تکنیکی»، فصلنامه رسانههای دیداری و شنیداری، تابستان، دوره 4، شماره 6 .
- خورخه، لارین، (1380)، مفهوم ایدئولوژی، ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
- خدایاری، خدایار، (1376)، ایدئولوژی و بسیج سیاسی در انقلاب اسلامی ایران از آغاز تا 22 بهمن 1357، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه باقر العلوم (ع).
- خسروی، کمال، (1382)، نقد ایدئولوژی، چاپ اول، تهران: انتشارات اختران.
- دارابی، علی، (1382)، گفتار درباره انقلاب اسلامی، چاپ سوم، تهران: انتشارات هماهنگ.
- دارابی، علی، (1386)، «اصولگرایی ، ماهیت و مولفه‌های آن»، مجله زمانه، بهمن، دوه دوم، شماره 53.
- دهخدا، علی اکبر، (1377)، فرهنگ لغت، جلد اول، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- ذوعلم، علی، (1384)، نظریه تحول در اسلام (رهیافتی در باب گفتمان دینی) چاپ دوم، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- روشه، گی، (1376)، تغییرات اجتماعی، ترجمه محسن وثوقی، چاپ دوم، تهران: انتشارات نی.
- سبزه کار، علیرضا، (1383)، نقش ایدئولوژی در انقلاب اسلامی ایران با تکیه بر شعارها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، نام دانشگاه؟دانشگاه تربیت مدرس.
- سورین، ورنر، تانکارد، جیمز، (1392)، نظریههای ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- سیدمن، استیونن، (1386)، کشاکش آرا در جامعهشناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
- سرایی، حسن، (1393)، مقدمهای بر نمونهگیری در تحقیق، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
- شفیعی‌فر‌، محمد، (1386)، «اصولگرایی و قانون اساسی»، مجله زمانه، بهمن، دوه دوم، شماره 55.
- شهید مطهری، مرتضی، (1377)، مجموعه آثار، جلد دوم، چاپ سوم، تهران: انتشارات صدرا.
- فیروز جائیان گلوگاه، علی اصغر، (1380)، بررسی تاثیر وضعیت اقتصادی و اجتماعی افراد بر میزان مشارکت سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه تهران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
- فلور، ملوین، اورت، دنیس ای، (1392)، شناخت ارتباطات جمعی، ترجمه سیروس مرادی، تهران: انتشارات دانشکده صدا و سیما.
-کلمن، جیمز، (1377)، بنیانهای نظم اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
- لازار، ژودیت، (1380)، افکار عمومی، ترجمه مرتضی کتبی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
- لازارسفلد، فلیکس، پل و برلسون، برنارد، گودت، هاتسل، (1382)، چگونه مردم در انتخابات ریاست جمهوری بر می گزنند، ترجمه محمد رضا رستمی، چاپ اول، تهران: نشر تبلور.
- مانهایم، کارل، (1355)، ایدئولوژی و یوتوپیا، ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- مرو دشتی، فهیمه، (1375)، تاثیر هویت دینی بر گرایشات سیاسی آنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
- مک کوایل و ویندال، (1388)، مدلهای ارتباطات جمعی ترجمه گودرز میرزایی، چاپ اول، تهران: طرح آینده.
- هی وود، اندرود، (1390)، درآمدی بر ایدئولوژی سیاسی از لیبرالیسم تا بنیادگرایی دینی، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، چاپ اول، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
 
ب- انگلیسی
- Baker, W.E, (2005), “Voting Your Value and Moral Visions“, Hn Paper Submitted for the 2005 Annual Meeting of the American Sociological Association.
 -Corwin, E Smidts, Lyman A, Kellested, T, James, L, (2009), Religion and American Politics, Oxford University Press.
  - Eagleton, Terry, (1991), Ideology: An Introduction, First Published, London, New York Verso Press.
 - Green, John C, (2007), The Faith Factor, How Religion Influences American Elections, Westport US Praeger Publishers.
 - James, p, (2010), Globalization and Culture: Ideologies of Globalism, Vol 4, London, Sage Publication.
 - Hartsfield, P, (2016), Media and Religious Authority from Ancient, Pennsylvania State, University Press.
 - Layman, Geoffery, (2001), The Great Divide Religuoes And Culture Conflict in America Party Politic, New York, Coluombia University Press.
 - McKenzie, Brian D, (2004), Religious Social Networks, “Indirect Mobilization and African-American Political Participation”, Political Research Quarterly, Vol. 57, No. 4.
 - Merton, Robert k, (1968), Social Theory and Social Stracture, The Free Press New York.
 - Marianne, Philip, (2002(, Discourse Analysisas Theory and Method, London, SAGE Publications.
 - Mannheim, k, (1997), Ideology And Utopia, London, Reprinted by Rutledge.
 - Parsons, Talcot, (1951), The Social System, New York Free Press.
 - Roof, W, Mckinney.w, (2000), ”Religious Institution and Political Participation in America”, Final Submission to Journal for the Scientific Study for Religion, Vol. 39.
 - Davide, Leege & Lyman A. kellstedt, (2015), Rediscovering the Religious factor in American Politics, Routledge, London.
 - Stark, W, (1960), The Sociology of Knowlage Essay in Aid of a Deeper Understanding  of  the History  of Idea, Routledge, London.
 - Inglehart, M, (2005), Modernization, Cultural Change and Democracy the Human Development, London, Combridge University Press.
 - Wodak, Ruth and Reising, M, (2001), Discourse of Racism, London, Routldge publication.