نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی در دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشجوی دکتری علوم اجتماعی در دانشگاه تهران

چکیده

موضوع این نوشتار بررسی جایگاه توسعه سیاسی در برنامه‌های توسعه ج.ا.ا است. ضمن این که توسعه؛ یک مفهوم کلی و تقسیم ناپذیر است. در این جا صرفاً در مقام تحقیق به بررسی جداگانه بعد سیاسی آن پرداخته می‌شود. بدین منظور با توجه به نظریات موجود، مفهوم توسعه سیاسی شاخص‌سازی می‌شود و به سوال ذیل پرداخته می‌شود: توسعه سیاسی چه جایگاهی در برنامه‌های پنج‌ساله سوم، چهارم، پنجم و ششم داشته است؟ به منظور پاسخگویی به این پرسش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و بندهای برنامه‌های توسعه به عنوان واحدهای زمینه انتخاب شده‌اند. یافته‌های مقاله حاکی از آن است که توسعه سیاسی در سه برنامه توسعه ج.ا.ا مورد توجه بوده‌است. ولی میزان این توجه در هر یک از برنامه‌های سه‌گانه متفاوت است. این میزان توجه در برنامه‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم نیز به ترتیب شامل 31 درصد، 50 درصد، 29 درصد و 43 درصد است. طبق آمار به دست آمده میزان توجه به توسعه سیاسی در برنامه‌های توسعه، حرکتی افزایشی داشته، با این استثنا که این توجه در برنامه پنجم و ششم نسبت به دو برنامه دیگر کاهش پیدا کرده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study the position of the political development in the development programs of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • ghasem misaei 1
  • faez dinparast 2
  • abas taghipoor 3

1 Graduate student of political science at Allameh Tabataba'i University

2 Assistant Professor of Political Science at Allameh Tabataba'i University

3 Ph.D. student of Social Sciences University of Tehran

چکیده [English]

This article studies the position of the political development in the Islamic Republic of Iran development programs. Development is a general concept and indivisible, in this article its political section is considered and the following question is studied: what is the position of the political development in the third, fourth, fifth and sixth programs? In order to answer to this question, context analysis is used and development programs are selected as background. The findings of the research indicate that the political development in four development programs of the Islamic Republic of Iran has been considered. However, the amount of attention in each of the four programs was different. This amount of attention in the third, fourth, fifth and sixth programs is 31 Percent, 50 Percent, 29 Percent, and 43 Percent respectively. According to statistics, there is an increasing amount of attention to the political development in development plans, with the exception that this focus in the fifth and sixth programs have decreased compared to the other two programs.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development programs
  • Iran
  • Political development
  • Context analysis
  • development
الف- فارسی
-    رحیمی، حسین، (1378)، «نقش احزاب در توسعه سیاسی و امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، تابستان، شماره4.
-    عباسی، فرهاد، (1393)، «تبیین توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (1384-1357)»، فصلنامه مطالعات افکار عمومی، پاییز، شماره 11.
-    قوام، سید عبدالعلی، (1388)، سیاست‌های مقایسه‌ای، تهران: نشر سمت.
-    قوام، عبدالعلی، (1371)، توسعه سیاسی وتحول اداری، تهران: نشرقومس.
-    مجموعه برنامه پنج ساله پنجم توسعه ج.ا.ا، (1389)، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، تهران.
-    نصوحیان، محمدمهدی، (1387)، «نقش اعتماد متقابل حکومت و مردم در روند توسعه سیاسی»، راهبرد یاس، شماره 13.
-    بدیع، برتران، (1387)، توسعه سیاسی، ترجمه احمد نقیب زاده، تهران: نشر قومس.
-    بشیریه، حسین، (1380)، جامعهشناسی سیاسی، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.
-    بشیریه، حسین، (1381)، دیباچهای بر جامعه شناسی ایران: دوره جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه نگاه معاصر.
-    پناهی، محمدحسین، (1393)، «توسعه فرهنگی؛ ضرورت توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی»، سومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، اردیبهشت و خرداد.
-    ترنر، مارک و دیوید هیوم، (١٣٧٩)، حکومتداری، مدیریت توسعه، چگونه دولت کارآمد داشته باشیم، ترجمه عباس منوریان، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
-    دبیری مهر، امیر، (1393)، «گونه‌شناسی ‌مطالعات ‌توسعه ‌سیاسی ‌از نظریه‌های ‌جامعه ‌محور ‌تا‌ نظریه‌های‌ دولت‌گرا»، راهبرد، بهار، شماره 70.
-    زیباکلام، صادق و مرتضی مقتدایی، (1393)، «احزاب سیاسی و نقش آن در توسعه سیاسی ایران: مطالعه موردی انتخابات»، فصل‌نامه تخصصی علوم سیاسی، زمستان، شماره 29. 
-    برنامه سوم توسعه، (1381)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران.
-    ساعی، احمد، (1388)، مسائل سیاسی و اقتصادی جهان سوم، تهران: سمت.
-    سریع القلم، محمود، (1371)، عقل و توسعه‌یافتگی، تهران: نشر فرزان روز.
-    سن،آمارتیا، (١٣٨١)، توسعه به مثابه آزادی، ترجمه احمد موثقی، تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
-    سیف زاده، حسین، (1386)، نوسازی ودگرگونی سیاسی، تهران: قومس.
-    -سینایی، وحید، زمانی، سمیه، (1391)، «مجلس شورای اسلامی و سیاست‌گذاری در ایران (1387-1359)»، دوفصل‌نامه پژوهش سیاست نظری، دوره جدید، بهار و تابستان، شماره 11.
-    سینایی، وحید، محقر، احمد، زمانی، سمیه، (1390)، «بررسی نقش سومین دوره مجلس شورای اسلامی در سیاست‌گذاری؛ مطالعه موردی برنامه اول و گذار به دوره سازندگی»، (1371-1367)، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، تابستان، شماره 3.
-    عبداللهی، محمد و فیروز راد، (1388)، «بررسی روند تحول و موانع ساختاری توسعه سیاسی در ایران (1304-1382)»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره دهم، بهار، شماره1.
-    عالم، عبدالرحمان، (1386)، بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی.
-    فلاح زاده،  سید حسین، (1391)، رضاخان و توسعه ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-    میربافقی، حسین و ابراهیم مرادیان، (1383)، قانون برنامه چهارم، تهران: کیومرث.
-    هانتینگتون، ساموئل، (1370)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.
-    باقری ده آبادی، علیرضا، (1392)، «ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮥ ﻋﻀﻮ ﺟﻨﺒﺶﻋﺪم ﺗﻌﻬﺪ»، فصل‌نامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، ویژه‌نامه عدم تعهد، تابستان.
 
ب- انگلیسی
-        Binder, L., & La Palombara, J, (2015) ,Crises and Sequences in Political Development (SPD-7). Princeton University Press.
 -        Gabriel A, almond and G.bingham, (1966), Powell yr Comparative Politlcs: A Developmdntal Approach Boston: Little Brown and co.
 -        Gill, Graeme, (2000), The Dynamic of DemocratizationElites, Civil Society and Transition Process, Memillan
 -        Huntington, S, (1988),  Political Order in Changing Societies, Yale University Press, New Haven,U.S.A.
 -        Huntington, S, (1998), The Change to Change in A Cantori and A Ziegler, Comparative Politics in the Post Behavioural Era, London.
 -        Pye, L. W, (2015), Communications and Political Development, (SPD-1).