نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاهدعلامه طباطبایی

2 دانشجو

چکیده

این مقاله حول مسأله اقتدار و نسبت آن با سوژه آزاد مدرن در ایران امروز اختصاص دارد. فرض مقاله آن است که سامان‌دهی سیاسی جامعه ایرانی از مقطع ورود به دوران مدرن، جز با وصول به الگویی از نسبت میان اقتدار و سوژگی مقتضی جامعه مدرن امکان‌پذیر نیست. در دوره‌های مختلف تلاش‌های متعددی برای برساختن این دوگانه صورت پذیرفته است به طوری که می‌توان استدلال کرد؛ تنها اندیشه‌هایی در عرصه سیاسی ایران اثرگذار بوده‌اند که در زمینه برقراری نسبت میان سوژه مدرن ایرانی و الگویی از اقتدار سیاسی نقشی ایفا کرده‌اند. نویسنده در این مقاله میکوشد تا نشان دهد که میراث فکری برآمده از آراء دکتر علی شریعتی، اگرچه خود نیازمند بازخوانی انتقادی است، هم بیانگر مضمون بحرانهای امروزی ماست و هم طرح اولیهای برای بازاندیشی نسبت به اقتدار سیاسی و سوژگی مدرن در ایران امروز به دست می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

subject and authority in the religious intellectual discourse on the eve of the revolution

نویسنده [English]

  • susan veisi 2

1

2 دانشجو

چکیده [English]

This article focuses on the issue of authority and its relation to the modern free subject in Iran today. The hypothesis of the paper is that the political organization of the Iranian society from the time of the arrival of modern times, with the exception of a model, is not possible with a model of the relation between the authority and the subject of the modern society. The failure of this model has been an explanatory factor of political legitimacy in modern Iran. Of course, various attempts have been made to construct this duality in such a way that it can be argued that only ideas in the political arena of Iran have played a role in establishing a relationship between the modern Iranian subject and a model of political authority. In this article, the author tries to demonstrate that the intellectual heritage deriving from Dr. Ali Shariati's thoughts, although he himself needs to be criticized, provides a preliminary plan for rethinking political authority and modern subjects in today's Iran. This article specifically explores the relation between subject and authority in Dr. Shariati's thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subjectivity
  • Authority
  • Religious Intellect
  • Political Legitimacy
  • Ali Shariati
الف- فارسی
-    آبادیان، حسین، (1384)،«رهیافتی روشنفکرانه برای تجدد و هویت ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال ششم، شماره 1.
-    آرنت، هانا، (1958)، وضع بشر، ترجمه‌ مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس.
-    آرنت، هانا، (2006)،میان گذشته و آینده، هشت تمرین در اندیشه سیاسی، ترجمه سعید مقدم، تهران: انتشارات پنگوئن.
-    احمدی، بابک، (1373)، مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران: نشر مرکز.
-    بروجردی، مهرزاد، (1392)، روشنفکری ایرانی و غرب سرگذشت نافرجام بومی‌گرایی، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: نشر فروزان روز.
-    پهلوی، محمدرضا، (1345)،انقلاب سفید، تهران: نشر چاپخانه بانک ملی ایران.
-    میلر، پیتر، (1382سوژه استیلا و قدرت، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
-    تامس، هابز، (1387)، به نقل از لویاتان، ترجمه‌ حسین بشیریه، تهران: نشر نی، چاپ پنجم.
-    التوسر، لوئی، (1387)، ایدئولوژی و ساز و برگهای ایدئولوزیک دولت، ترجمه‌ روزبه صدرآرا، تهران: نشر چشمه.
-    ریتزر، جورج، (1380)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، انتشارات علمی، تهران: چاپ هفتم.
-    ذاکری، آرمان، (1396)، شورای فرهنگ عمومی در گذر زمان: ساختار، دیدگاه‌ها، سیاستها و آینده، تهران: شورای فرهنگ عمومی. 
-    شریعتی، علی، (1347)، روش شناخت اسلام، تهران: حسینیه ارشاد.
-    شریعتی، علی، (1358)، امت و امامت، تهران: قلم.
-    شریعتی، علی، (1374)، تشیع علوی و تشیع صفوی، چاپ دوم، تهران: چاپ ‌پخش.
-    شریعتی، علی، (1377)، مذهب علیه مذهب، تهران: نشر چاپ‌پخش.
-    شریعتی، علی، (1388)، بازگشت به خویشتن، نشر الکترونیکی توسط وب‌سایت دکتر علی شریعتی تهیه توسط آنی کاظمی Http://Shariati.Nimeharf.Com.
-    شریعتی، علی، (1383)،اسلام‌شناسی درس‌های دانشگاه مشهد: ج 2، تهران: نشر چاپ‌پخش.
-    شریعتی، علی، (1392)، بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی، تهران: بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی.
-    شریعتی، علی، (1392)، هبوط در کویر، تهران: انتشارات چاپخش.
-    شریعتی، علی، (1361)، انسان مجموعه آثار 24، تهران: نشر الهام.
-    شریعتی، علی، (1378)، میعاد با ابراهیم، تهران: نشر آگاه.
-    شریعتی، علی، (1388)، عرفان، برابری، آزادی، تهران: نشر الهام .
-    فوکو،میشل،(1389)،نظماشیاءدیرینه‌شناسیعلومانسانی،ترجمةیحییامامی،تهران: نشرنی.
-    قریشی، فردین، (۱۳84)، «علی شریعتی و تحلیل دینی و مناسبات اجتماعی»، فصلنامه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز شماره 19.
-    کاسیرر، ارنست، (1395)، فلسفه روشنگری، ترجمه یدالله موقن، تهران: انتشارات نیلوفر.
-    کانت، ایمانوئل، (1395)، نقد عقل محض، ترجمه بهروز نظری، تهران: نشر ققنوس.
-    نیچه، فردریک، (1377)، اراده معطوف به قدرت، ترجمه رؤیا منجم، تهران: نشر مس.
-    وحدت، فرزین، (۱۳82)، رویارویی فکری ایران با مدرنیت، ترجمه مهدی حقیقت‌خواه تهران: ققنوس.
-    مارکوزه، هربرت، (1359)، انسان تک ساختی، ترجمه‌ محسن مویدی، تهران: کتاب پایا.
 
ب- انگلیسی
-   Paola, Rebughin, (2014), “Subject, Subjectivity, Subjectivation”, 2014, ISA, (Editorial Arrangement of sociopedia.isa), from: http:// joaobiehl.net/wp-content/ uploads/ 2009/ 09/subj2.pdf.