مرتضی نیک روش؛ حسن زارعی محمودآبادی
چکیده
در عصر ناصری، تغییرات مهمی در اغلب حوزههای زندگی ایرانیان به وقوع پیوسته است. کانون این تغییرات را باید در عرصه زیست جمعی زرتشتیان ایران و بویژه شهر یزد یافت. زیرا این تغییرات نه فقط عرصه مادی زندگی آنها را در بر میگرفت بلکه شامل سپهر زیست جمعی آنان نیز میشد. مساله اصلی این تحقیق که با روش جامعهشناسی تاریخی انجام شده است توصیف ...
بیشتر
در عصر ناصری، تغییرات مهمی در اغلب حوزههای زندگی ایرانیان به وقوع پیوسته است. کانون این تغییرات را باید در عرصه زیست جمعی زرتشتیان ایران و بویژه شهر یزد یافت. زیرا این تغییرات نه فقط عرصه مادی زندگی آنها را در بر میگرفت بلکه شامل سپهر زیست جمعی آنان نیز میشد. مساله اصلی این تحقیق که با روش جامعهشناسی تاریخی انجام شده است توصیف و توضیح این تغییرات با تأکید بر نقش پارسیان هند است. یافتههای تحقیق نشان میدهدکه از دل پارسیان هند، نخبگانی چند پیدا شدند که بدنبال تحت تأثیر قرار دادن جامعه زرتشتی کشور و پیشبرد تغییرات مد نظرشان بودند. آنها از روشهای گوناگون نظیر: استمداد از انگلیسیها (توجه به ساخت قدرت در عرصه بینالمللی) تطمیع، رشوه، چاپلوسی و تهدید حاکمان وقت (توجه به ساختار قدرت در داخل کشور)، بهرهبرداری از توجه محدود شاهان قاجار به اصلاحات اجتماعی و ابتکارات شخصی خویش استفاده کردند. این نخبگان ابتدا با تأسیس پنجایتها عرصه زیست جمعی زرتشتیان یزد را دگرگون کردند و از این رهگذر توانستند اصلاحات گستردهای را در حوزههای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، محدودیتهای شخصی زرتشتیان و احیای مناسک دینی ایجاد کنند.