نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

ایالات­ متحده آمریکا به عنوان تنها قدرت بزرگ برجای مانده از دوران پس از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد؛ همواره تلاش داشته است هژمونی خود را در جهان تثبیت نموده و دیگران را وادار به تسلیم و پذیرش نظم موردنظر خود سازد. از این روی رشد و توسعه اقتصادی و کنترل منابع انرژی جهان به ­ویژه منابع موجود در منطقه خلیج فارس نیز از ملزومات تثبیت و ابقای هژمونی این کشور در جهان محسوب می­شود. از سوی دیگر، با توجه به اینکه این عرصه می ­تواند به گونه‌ای باشد که در صورت ایجاد ناامنی در این منطقه هژمونی این کشور با چالش مواجه گردد، لذا چندین دهه است که این کشور استراتژی خود را بر کاهش وابستگی به واردات انرژی معطوف ساخته است. چین نیز از جمله قدرت­ های بزرگی است که تلاش دارد جایگاه خود را در عرصه جهانی ارتقا بخشد و از این رهگذر مسیری که مورد انتخاب رهبران چین واقع شده است، رشد اقتصادی است که این امر به نوبه خود وابستگی این کشور به منابع انرژی خلیج فارس را رقم می­زند. بدین ترتیب آنچه که برای چین حائز اهمیت می­باشد، امنیت عرضه انرژی است، اما اینکه استراتژی‌های متفاوت این دو کشور چه تأثیری بر خلیج فارس خواهد گذاشت، سوالی است که این نوشتار به بررسی آن خواهد پرداخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Energy Strategy between China and the United States And its Impact on the Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Hossein salimi 1
  • Leila Rahmati poor 2

چکیده [English]

United States as the sole remaining superpower after World War II and the Cold War era, has always tried establishing its hegemony in the world and forcing others into submission and acceptance of its order. Thus, economic development and control of the world energy resources, especially the resources in the Persian Gulf region is needed for establishing and maintaining its hegemony in the world as well. Hence, insecurity in the region has challenged the hegemony of the U.S. For decades the country's strategy is focused on reducing dependence on energy imports. China is a great power that is trying to improve its position in the global arena. In this way the path chosen by the Chines leaders is economic growth, which is highly depended on the country's energy resources especially the Persian Gulf. So what is considered important to China is energy supply security; but the different strategies of the two countries and its impacts on the Persian Gulf remains a question; the question that this paper will try to answer.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-sufficiency
  • Ensuring Energy Supply
  • United states
  • China
  • geopolitics
  • Persian Gulf
 
منطق و مبنای راهبردهای کلان » ،( - امامجمعه زاده، سیدجواد و تویسرکانی، مجتبی ، ( 1387 دانش سیاسی، سال چهارم، شماره اول. ،« امنیتی خلیج فارس
فناوریهای جدید انرژی وسیاست خارجی آمریکا در » ،( - آجیلی، هادی و مصیبی، منا، ( 1392
مجموعه مقالات همایش ژئوپولتیک جنوب غرب آسیا. ،« قبال ژئوپولتیک خلیج فارس
ترجمه مسعود بای و زهرا رجبلو، ،« قدرت نرم چین در خاورمیانه » ،( - الترمان، جان. بی، ( 1391
. ماهنامه اطلاعات راهبری، سال دهم، شماره 107
برآیند سیاست خارجی کشورها در » ،( - بردبار ، حمیدرضا و قربانی شیخ نشین، ارسلان، ( 1390
سیاست و اندیشه، سال دوم، شماره ،« منطقه خلیج فارس و امنیت آن با تأکید بر مسأله نفت و انرژی پنجم.
ترجمه گروه مطالعات آسیا، پژوهشنامه ،« نیمه تاریک ظهور چین » ،( - پی، ماکسیم، ( 1386
قدرتهای آسیایی، معاونت پژوهشهای سیاست خارجی، مرکز تحقیقات استراتژیک.
فصلنامه مطالعات منطقه ای: ،« راهبرد باراک اوباما در مورد انرژی » ،( - ترابی، قاسم ، ( 1389
. اسرائیل شناسی -آمریکاشناسی، سال یازدهم، شماره 2
فصلنامه ،« مقایسه استراتژی چین و آمریکا: با تأکید بر منطقه خاورمیانه » ،( - ترابی، قاسم، ( 1390
، مطالعات منطقهای: اسرائیلشناسی - آمریکاشناسی، سال دوازدهم، شماره 3
- جعفری ولدانی، اصغر، ( 1381 )، ژئوپولیتیک جدید دریای سرخ و خلیج فارس، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
فصلنامه ،« جایگاه خلیج فارس در اقتصاد انرژی آمریکا » ،( - چمنکار، محمدجعفر، ( 1387
. مطالعات خاورمیانه، شماره 55 و 54
راهبرد، ،« امنیت انرژی و تحولات آینده بازارهای نفت و گاز » ،( - درخشان، مسعود، ( 1391 . شماره 64
بررسی روابط ایالات متحده » ،( - دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و امیری زر، فاطمه ، ( 1388
دوفصلنامه پژوهش سیا ست، ،«(2001- وچین در منطقه آسیا - پاسفیک پس از یازده سپتامبر ( 2008
. سال یازدهم، پاییز و زمستان، شماره 27
چین و موازنه نرم در برابر هژمونی ایالات متحده آمریکا در » ،( - رضایی، علیرضا، ( 1387  راهبرد، شماره 16 ،« عرصه نظام بینالملل
بررسی مقایسهای استرتژی انرژی چین و ایالات متحده آمریکا و تأثیر آن بر جایگاه خلیج فارس 159
سیاست چین در مناقشه » ،( - سلطانینژاد، احمد، مصطفی زهرانی و مهدی شاپوری، ( 1391
. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره 58 ،« هستهای ایران و عوامل موثر بر آن
پژوهشکده تحقیقات راهبردی ،« چین و تحولات خاورمیانه » ،( - شریعتینیا، محسن، ( 1390 www.csr.ir
بررسی اهمیت انرژی منطقه خلیج فارس در » ،( - طاهری، ابوالقاسم و زارع، مهدی ، ( 1391
فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره ،« راهبردهای سیاسی و امنیتی ایالات متحده آمریکا
.10
- عزتی، عزتالله، ( 1380 )، ژئوپولیتیک در قرن بیست و یکم، تهران: سمت.
. راهبرد، شماره 29 ،« هژمونی آمریکا در عراق » ،( - کامل، روحاله، ( 1382
امنیت انرژی چین و نگاه این کشور به منطقه » ،( - کولایی، الهه و زراعت پیما، جواد، ( 1388
. دوفصلنامه پژوهش سیاست، سال یازدهم، شماره 27 ،« آسیای مرکزی
- میرترابی، سعید، ( 1384 )، مسائل نفت ایران، تهران: نشر قومس.
- مصلینژاد، عباس و حق شناس، محمدرضا ، ( 1391 )، جایگاه چین در اقتصاد انرژی خلیج
. 173- فارس، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 208 ،29
- نیکسون، ریچارد، ( 1364 )، جنگ واقعی و صلح واقع ، ی ترجمه علیرضا طاهری، تهران: انتشارات کتابسرا.
نقش قدرت های بزرگ در منطقه خلیج فارس و چالش های » ،( - واعظی، محمود ، ( 1389
. فصلنامه بینالمللی روابط خارجی، سال دوم، شماره 6 ،« هژمونی آمریکا
راهبرد، شماره ، « نظام بینالملل و مدیریت بحران های بین المللی » ،( - واعظی، محمود، ( 1389 . 56 ، سال 19
نقش و جایگاه منطقه خلیج فارس و خاورمیانه در ژئوپولیتیک » ،( - عسگری، سهراب، ( 1383
. اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 209 و 210 ،« انرژی
- کلر، مایکل، ( 1390 )، نفت، و خون؛ پیامدهای وابستگی آمریکا به نفت، تهران: نشر ساقی.
ماهنامه بینالمللی پژوهشی - آموزشی و تحلیلی تازه - ،« رقبای نوظهور » ،( - یرگین، دانیل، ( 1391
. های انرژی، سال پنجم، شماره 41
ب) انگلیسی:
- Blank, Stephen, (2004), “China Footprint in Central Asia”, John Hopkins
University, Article, 2609.
- Blank, Stephen, (2006), “The Eurasian Energy Triangle: China, Russia, and
the Central Asian States”, Brown Journal of World Affairs, Vol. 12, No.2.
( 160 فصلنامهی پژوهشهای راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 11 ، زمستان 93 (پیاپی 41
- BP Energy Outlock 2035 (February 2014), Focus on North America,
available at: bp.com/ Energy Outlock.
- BP Energy Outlock 2035( January 2014), focuse on North America,
available at: bp.com/ Energy Outlock.
- BP World statical Review (2013), available at: BP.Com/ Statical Review Of World Energy.Pdf.
- Chong Xu Yi, (2006), “Chinas Energy Security”, Austrailian Journal of
International Affairs, Vol. 60, No.2.
- EIA. Short-term Energy Outlock (January 2013).
- Luft, Gal, (2006),”Fueling the Dragon: Chinas Race into the Oil Market”, at
://www.iags.org/china.htm
- Luft, Gul, (2008), “Dependence on Middle East Energy and its Imact on
Global Security”, International Affairs, Vol. 60
- Madson, Julian, (2006), ”China Makes Friends in Persian Gulf”, available
at: http://www.asia sentinel.com/index.php
- Mitchell, John, “US Energy: The New Reality”, Chatemhouse, Available
in: http://www. Chatemhouse.org/publications/papers/view/191405
- Opec,World Oil Outlock (2013)
- Otto, Zach, (2009), U.S Dependency on Middle East Oil, U.S Department of Energy.
- Qiang, Zhong Yang, (2001), “CENTRAL Asia Oil and Chinas Oil Security in 21st Century”, International Forum, Vol. 01
- Swanstrom، Nicolas, (2005), “An Asian Oil and Gas Union: Prospects and
Problems”, The China and Eurasia Forum Quarterly.
- Weinstein, michacla, (2005), “China Geostrategy: Plaing a waiting Gam”, at :www.Pinr.Com
- Whole Forth, W, (1999), “Stability of Unipolar World”, International Security, Summer, 24 (1).