نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3 استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
چرایی شکل‌گیری کودتای 1299 پرسش اصلی این پژوهش است که برای پاسخ بدان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف و انتخاب نظریه کارکردگرایی ساختاری بعنوان چارچوب نظری، سفرنامه‌ها و خاطرات نگارش شده در انتهای قرن 13 شمسی مورد بررسی قرار گرفته و این فرضیه مطرح شد که فقدان کارکرد ابعاد چهارگانه نظام اجتماعی ایران و تأثیر محیط خارجی، تمایل به ایجاد ساختار اجتماعی جدید در ایران را ایجاد نمود. نتیجه بررسی حاکی از آن است که عدم انطباق کارکردی و اختلالات متعدد در تمامی ابعاد نظام اجتماعی ایران، میراث قاجاریان از آشوب دائمی قرن 12 بوده که تلاش‌های صورت گرفته جهت رفع آنان بدون نتیجه بود. به همین دلیل تغییر شیوه حکمرانی به سلطنت مشروطه بعنوان راه‌حل این ناکارآمدی مطرح و به انجام رسید. لیکن استمرار و تعمیق ناکارآمدی سلطنت مشروطه این موضوع را نمایان ساخت که جهت رفع اختلالات کارکردی موجود، لازم است دستگاه دیوانی متمرکز و مقتدری تشکیل گردد که با گسترش به تمام سرزمین، به رفع معضلات اقدام نماید. از این رهگذر، ایده استبداد منور شکل گرفته و کودتای 1299 آغازی بر استقرار شیوه حکمرانی نوین در ایران بود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Functional Disruption of the Constitutional Monarchy and the Transition to Enlightened Tyranny: A Functionalist Analysis of the Change in the Governance Method
نویسندگان [English]
- aboalghasem shahryari 1
- Seyed Hosein Athari 2
- Mohsen Khalili 3
- Mahdi Najafzadeh 2
1 Ph.D Student, Political Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Associate Professor, Political Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3 Professor, Political Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]
Statement of the Problem
The March 1921 coup and the rise of Reza Khan, under the so-called enlightened tyranny referred to by Iranian thinkers, ended more than a century-long reign of the Qajar dynasty. Although the Qajar monarchy was transferred to the Pahlavi in 1925, the rule in Iran was practically out of the control of the Qajars since March 1921. Having risen to power with the coronation of Agha Mohammad Khan in 1796, the Qajars inherited a situation resulted from about a century-long conflict and chaos in Iran, for the rule had changed five times in less than seventy-five years: the fall of the Safavid dynasty, the rise of Afghans to power, the Afsharid dynasty, the Zand dynasty, and finally the Qajar dynasty. The perpetual riots and insecurities led to the migration of a large number of Iranian thinkers and even religious scholars to India and the Ottoman lands. Concomitant with the chaos in eighteenth-century Iran, the entire world experienced remarkable developments in inventions, discoveries, and the governance method, which went totally unnoticed by Iran and Iranians. However, the relative stability during the Qajar dynasty resuscitated political thought focused on preparing the ground for continuity and durability of the state and achieving the progress in light of the putative security, for the Iranian thinkers of the first generation (e.g., Shoushtari, Esfahani, and Kermanshahi) referred to the change in the governance method and the ensuing peace and security as the reason for progress of other countries.
Methodology
The present study uses the method of qualitative content analysis to analyze the treatises and travelogues of the Qajar era. Reading and categorizing the material presented by Iranian and non-Iranian thinkers in the Qajar era, the research relies on the theory of structural functionalism to investigate the cause underlying the transition to enlightened tyranny. The study is based on the hypothesis that the functional disruption of the social system of Qajar Iran and the ensuing inefficiency in the governance method of the Constitutional Movement had the Iranian thinkers think of a new order for the governance in Iran.
Findings
A) From absolute monarchy to constitutional monarchy: Conceptual development and stability of governance
For the Iranian thinkers, the specific method of governance in Iran was the main cause of the chaotic situation manifested in the continuous change of governments, governors, or ministers, so the thinkers attended to the restoration and reform of the governance system. However, the outbreak of the Russo-Persian wars rendered Fath Ali Shah’s initial efforts ineffective, and subsequent, unremitting internal riots totally distracted his attention from the matter.
During the early reign of Naser al-Din Shah and Amir Kabir’s tenure as the chief minister, an attempt was made to improve Iran’s social system and eliminate anarchy, which could bring about some changes in the short run. However, the assassination of Amir Kabir, the Treaty of Paris, and the subsequent separation of Herat once again drew attention to the governance method. Throughout the reign of Naser al-Din Shah and Mozaffar al-Din Shah, the Iranian thinkers would emphasize the need to change the governance method in order to improve the living conditions of Iranians and organize Iran’s social system.
Despite some efforts, the overall circumstances did not improve from the beginning of the Qajar dynasty to the end of the Mozaffari era. Although the anarchy deepened, the attempts at reforms transformed the concept of moderate monarchy into constitutional monarchy, which fruitfully led to establishing the National Council and writing the law at the end of the Mozaffari era. The objective to introduce a solution to the functional disruption under the limited power was essentially accomplished, leading to a new method of governance in Iran.
B) Persistence of functional disruption in constitutional governance
The reports about Iran during the constitutional era prove that the panacea for Iran’s problems was not the establishment of the parliament or control of the government but the creation of a structure to implement decrees, for the constitutionalism would also lead to a new dictatorship in the absence of administrative and judicial mechanisms. From the mid-1910s, the circumstances stressed the need for an organized judicial system and a single and integrated administrative apparatus to resolve the functional disruptions, especially in economic and political sectors. The need existed because the constitutional monarchy had turned into the tyranny of constitutionalists, without reforming the functional anarchy.
Conclusion
Applying the theory of structural functionalism to analyze Iran’s situation at the end of the nineteenth century makes it clear that enlightened tyranny was an attempt to end the functional disruption in the four dimensions of Iran’s social system. Resulted from the constant chaos and conflict in eighteenth-century Iran, the functional disruption lasted well through the century-long reign of the Qajars, and the efforts to fix or reform each of the four dimensions failed in bringing about a noticeable and positive effect on the life of Iranians.
Maintaining or creating order in a social system requires the functional adaptation of all dimensions of the social system. In this regard, the adaptation of the two subsystems of economy (with the function of provision of goods and services) and politics (with the function of allocation and decision-making) is absolutely necessary. The study of Iran during the period of the constitutional monarchy shows that the subsystemic adaption did not exist between economy and politics, so the functional disruption in the economic subsystem made the subsystem of politics conclude the Anglo–Iranian agreement of 1919 with the purpose of financing. This makes clear the very disruption in the most fundamental functioning of the system of Qajar Iran, which, following the functional logic, effected the non-adaptation and dysfunctionality of other dimensions as well.
The persistence of the situation even within the constitutional governance ultimately underscored the need for something more than legislation, leading to a conceptual change of the limit of power and adoption of Japanese and German models of establishing a centralized and powerful structure to effect the reforms demanded by the thinkers. This played the role of what is known in structural functionalism as the external environment, and the coup of 1921 took place and helped enlightened tyranny take over the governance in order to fix the functional disruptions of the social system and establish a new order in Iran.
کلیدواژه‌ها [English]
- The Coup of 1921
- Enlightened Tyranny
- Constitutional Monarchy
- Functionalism
- Qajar
- آبادیان، حسین، (1383)، ایران از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- آبادیان، حسین، (1385)، بحران مشروطیت در ایران، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- آدمیت، فریدون، (1355)، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران: پیام.
- آخوندزاده، فتحعلی، (1241)، مکتوبات کمال‌الدوله، به اهتمام علی‌اصغر حقدار (1395)، بی‌جا: باشگاه ادبیات.
- آیرونساید، ادموند، (۱۳۷۳)، خاطرات و سفرنامه ژنرال آیرونساید در ایران به‌ضمیمه اسناد و مکاتبات سیاسی وزارت خارجه انگلستان (۱۹۲۰-۱۹۲۱)، ترجمه احمد تدین و داود حیدری، تهران: موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی.
- احتشام‌السلطنه، (1367)، خاطرات احتشام‌السلطنه، چاپ دوم، به کوشش محمدمهدی موسوی، تهران: زوار.
- اشرف، احمد، (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران دوره قاجار، تهران: انتشارات زمینه.
- اصفهانی، ابوطالب‌خان، (1363)، مسیر طالبی یا سفرنامه میرزا ابوطالب‌خان، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: سازمان انتشارات.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن، (1350)، روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه مربوط به سالهای۱۲۹۲ تا ۱۳۱۳ هجری قمری، به کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر.
- الیس، سی.اچ، (1372)، دخالت نظامی بریتانیا در شمال خراسان 1918-1919، ترجمه کاوه بیات، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- امین‌الدوله، میرزاعلی‌خان، (1370)، خاطرات سیاسی میرزاعلی‌خان امین‌الدوله، به کوشش حافظ فرمانفرمایان تهران: امیرکبیر. چاپ سوم.
- اوبن، اوژن، (۱۳۶۲)، ایران امروز ۱۹۰۷ – ۱۹۰۶: ایران و بین‌النهرین، سفرنامه و بررسی‌های سفیر فرانسه در ایران، ترجمه علی‌اصغر سعیدی، تهران: زوار.
- اولیویه، گیوم آنتوان، (1371)، سفرنامه اولیویه: تاریخ اقتصادی-اجتماعی ایران در دوران آغازین عصر قاجار، ترجمه محمدطاهر میرزا، تهران: اطلاعات.
- ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا، (1390)، «تحلیل محتوای کیفی»، فصلنامه پژوهش، 3 (2)، 44-15.
|
- برآرد (1292)، شورش ایران، دسترسی در: |
- بلوشر، ویپرت، (۱۳۶۳)، سفرنامه بلوشر (گردش روزگار در ایران)، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- بنجامین، سمیویل گرین ویلر، (۱۳۶۳)، ایران و ایرانیان: عصر ناصرالدین‌شاه، ترجمه محمد حسین کردبچه، تهران: جاویدان.
- بهار، محمدتقی، (1379)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران: انقراض قاجاریه، 2 جلد، تهران: امیرکبیر.
- بهبهانی، ابوطالب، (1254)، منهاج‌العلی، منتشره در سیاست‌نامه‌های قاجاری: سی‌ویک اندرزنامه سیاسی عصر قاجار (جلد 3)، گردآوری غلامحسین زرگری‌نژاد، تهران: نگارستان اندیشه، 1398.
- بی‌نام1، (1285)، مکتوب دانشمند، منتشره در رسائل مشروطیت: مشروطه به روایت موافقان و مخالفان، جلد 1، تصحیح و تحشیه غلامحسین زرگری‌نژاد (1387)، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
- بی‌نام2، (1285)، مکتوب شهری، منتشره در رسائل مشروطیت: مشروطه به روایت موافقان و مخالفان، جلد 1، تصحیح و تحشیه غلامحسین زرگری‌نژاد (1387)، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
- پولاک، یاکوب ادوارد، (1368)، سفرنامه پولاک: ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- تاج‌السلطنه، (1378)، خاطرات تاج‌السلطنه، به کوشش مسعود عرفانیان، چاپ چهارم، تهران: نشر تاریخ ایران.
تبریزی، منصوره (1393)، «تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی»، فصلنامه علوم اجتماعی، 64، 138-105.
- تره‌زل، کامی آلفونس، (1361)، یادداشت‌های ژنرال تره‌زل در سفر به ایران، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، تهران: فرهنگسرا.
- جونز، هارفورد، (1387)، روزنامه سفر خاطرات هیئت اعزامی انگلستان به ایران، مترجم مانی صلاحی علامه، تهران: نشر ثالث.
- جوکار، حامد؛ نجفی، موسی، (1394)، «تحلیل و مقایسه نهشت مشروطیت و انقلاب اسلامی باتوجه‌به نظریه‌های جامعه‌شناسانه انقلاب»، مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، 1 (1)، 136-113.
|
- حجازی، سیدعلی وقارالملک، (1271)، جام‌جم هندوستان، دسترسی در: |
|
|
- حسینی خورموجی، محمدجعفر، (1240) حقایق الاخبار ناصری. دسترسی در: |
- خسرومیرزا، (1349)، سفرنامه خسرومیرزا، به قلم مصطفی افشار، به کوشش محمد گلبن، تهران: مستوفی.
- خلیلی، محسن، (1390)، «ویژگی‌های بافتار ژئوپلتیک ایران دوران قاجار از منظر سفرنامه‌نویسان روس»، تاریخ اسلام و ایران، 12، 142-105.
- دالمانی، هانری رنه، (1335)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری مشتمل بر: طرز زندگی، آداب رسوم، اوضاع اداری، اقتصادی، اجتماعی و فلاحتی و صنایع ایران از زمان قدیم تا پایان سلطنت قاجاریه، ترجمه علی‌محمد فره‌وشی: تهران: امیرکبیر.
- دروویل، گاسپارد، (1337)، سفرنامه دروویل، ترجمه جواد محبی، تهران: گوتنبرگ.
- دنسترویل، آگرا، (1309)، یادداشت‌های ژنرال دنسترویل در سالهای 1918-1917، ترجمه میرزاحسین‌خان انصاری، تهران: روزنامه یومیه کوشش.
- دوگوبینو، ژزف آرتور، (1367)، سه سال در آسیا، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: کتابسرا.
- دولت‌آبادی، یحیی، (1362)، حیات یحیی، 4 جلد، تهران: فردوسی.
- رایس، کلارا کالویر، (1383)، زنان ایران و راه و سرم زندگی آنان، ترجمه اسداله آزاد، تهران: کتابدار.
- رشدیه، حسن، (1362)، سوانح عمر، به کوشش شمس‌الدین رشدیه، تهران: نشر تاریخ ایران.
- ریتزر، جورج، (1388)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر نی.
- زاهدی، محمدجواد، حیدرپور، محمد، (1387)، «جامعه‌شناسی انزوای روشنفکران (نقد کنش‌های روشنفکران عصر مشروطه تا پایان سلطنت پهلوی اول)»، جامعه‌شناسی ایران، 9 (1)، 141-127.
- سایکس، پرسی مولزورث، (1336)، سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، تهران: ابن‌سینا.
- سرنا، کارلا، (1362)، سفرنامه مادام کارلا سرنا: آدم‌ها و آیین‌ها در ایران، ترجمه علی‌اصغر سیدی، تهران: زوار.
- سعیدالاطباء، میرزا حسین‌خان، (1285)، راه ترقی و ازدیاد ثروت، منتشره در رسائل مشروطیت: مشروطه به روایت موافقان و مخالفان، جلد 1، تصحیح و تحشیه غلامحسین زرگری‌نژاد (1387)، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
- سینکی، میرزامحمد، (1321)، مجدیه یا کشف الغرائب، تصحیح سعید نفیسی، تهران: چاپخانه بانک ملی ایران.
- شمیم، علی‌اصغر، (1371)، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران: علمی.
- شوستر، ویلیان مورگان، (1386)، اختناق ایران، ترجمه حسن افشار، تهران: افشار.
- شوشتری، عبداللطیف، (1363)، تحفه‌العالم و ذیل‌التحفه، به کوشش صمد موحد، تهران: طهوری.
- شیخ‌الاسلامی، محمدجواد، (1368)، اسناد محرمانه وزارت خارجه بریتانیا درباره قرارداد 1919 ایران و انگلیس، جلد اول، تهران: کیهان.
- طالبوف، عبدالرحیم، (1268)، کتاب احمد، به کوشش باقر مؤمنی، تهران: انتشارات شبگیر.
- عیسوی، چارلز، (1362)، تاریخ اقتصادی ایران، ترجمه از یعقوب آژند، تهران: نشر گستره.
- عین‌السلطنه، قهرمان‌میرزا سالور، (1374)، روزنامه خاطرات عین‌السلطنه، 10 جلد، به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، تهران: اساطیر.
- فشاهی، محمدرضا، (1360)، تکوین سرمایه‌داری در ایران، تهران: گوتنبرگ.
- فرهادمیرزا معتمدالدوله، (1366)، سفرنامه فرهادمیرزا، به کوشش غلامرضا طباطبایی تهران: علمی.
- فلاندن، اوژن ناپلئون، (1324)، سفرنامه اوژن فلاندن به ایران در سالهای 1840-1841، ترجمه حسین نورصادقی، اصفهان: نقش‌جهان.
- فوربزلیث، فرانسیس، (1366)، کیش مات: خاطرات مباشر انگلیسی سردار اکرم، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران: اطلاعات.
- فورتسکیو، ال. اس، (1379)، رجال تهران و برخی ولایات شمال‌غرب ایران، ترجمه محمدعلی کاظم‌بیگی، تهران: مرکز انتشارات و چاپ وزارت خارجه.
- قزوینی، محمدشفیع، (1261)، قانون قزوینی، به کوشش ایرج افشار، تهران: طلایه، 1370.
- کتاب آبی، (1363)، گزارش‌های محرمانه وزارت خارجه انگلیس درباره انقلاب مشروطه ایران، جلد چهارم: از تاریخ 5 دسامبر 1909 تا 30 دسامبر 1910، به کوشش احمد بشیری، تهران: نشر نو.
- کرزن، جورج ناتانیل، (1380)، ایران و قضیه ایران، 2 جلد، غلامرضا وحید مازندرانی، تهران: علمی و فرهنگی.
- کرمانشاهی، احمد، (1370)، مرآت الاحوال جهان‌نما، به کوشش علی دوانی، تهران: امیرکبیر.
- کولارژ، یان، (1384)، بیگانه‌ای در کنار کوچک خان، ترجمه رضا میرچی، تهران: فروزان‌روز.
- گاردان، کلود متئو آلفرد، (1362)، خاطرات مأموریت ژنرال گاردان، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، تهران: نگاه.
- گودرزی، غلامرضا، (1383)، دین و روشنفکران مشروطه، تهران: اختران.
- گولد، جی.بی، (1392)، یادداشت‌های محرمانه کونسولگری انگلستان در سیستان و قائنات سالهای 1917 تا 1919 میلادی، ترجمه محمود فاصل بیرجندی، تهران: هیرمند.
- لومنیتسکی، اس، (1392)، ایران و ایرانیان: ایران در روزگار مظفرالدین‌شاه از نگاه سفرنامه‌نویس روس، ترجمه محمد نایب‌پور، تهران: نگاه گستران فردا.
- مامونتف، ان.پی، (۱۳۶۳)، بمباران مجلس شورای ملی در سال ۱۳۲۶ هجری قمری، حکومت تزار و محمدعلی‌شاه، ترجمه شرف‌الدین قهرمانی، تهران: اشکان.
- محمدی‌اصل، عباس، (1390)، پارسونز و نظریه کنش، تهران: نشر گل‌آذین.
- مک‌گرگور، چارلز، (1368)، شرح سفری به ایالت خراسان و شمال‌غربی افغانستان، ترجمه مجید مهدی‌زاده، مشهد: آستان قدس رضوی.
- ملایی توانی، علیرضا، (1391)، «تبیین ریشه‌های اجتماعی اقتصادی انقلاب مشروطه»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، 2 (2)، 159-135.
- ملکم، جان، (1380)، تاریخ کامل ایران، 2 جلد، ترجمه اسماعیل حیرت، تهران: افسون.
- موریه، جیمز جاستی نین، (1386)، سفرنامه جیمز موریه، سفرنامه یکم: از راه ایران، ارمنستان و آسیای کوچک به قسطنطنیه 1808-1809، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس.
|
- میرزاملکم‌خان، (1238)، کتابچه غیبی. دسترسی در: |
|
|
- میرزاملکم‌خان، (1240)، دستگاه دیوان. دسترسی در: |
- موزر، هنری، (1356)، سفرنامه ترکستان و ایران (گذری در آسیای مرکزی)، ترجمه علی مترجم، تهران: سحر.
- ناطق، هما، (1375)، کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران، تهران: خاوران.
- نصیری، محمدرضا؛ رحمانیان، داریوش؛ رضوی خراسانی، سیدحسین، (1399)، «لوطیان و نقش آنان در آشوب‌های اصفهان بین سالهای 1240 تا 1265 هجری قمری برابر با 1824 تا 1849 میلادی»، پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، 3 (2)، 121-98.
- نیدرمایر، اسکارفون، (1363)، زیر آفتاب سوزان ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: تاریخ ایران.
- نیلستروم، گوستاو، (1372)، شاخه نبات، خاطرات سرگرد نیلستروم افسر سوئدی ژاندارمری ایران، ترجمه افشین پرتو، بوشهر: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر.
- واتسن، رابرت گرانت، (1340)، تاریخ ایران از ابتدای قرن نوزدهم تا سال 1858 با نظری اجمالی به وقایع عمده‌ای که به استقرار خاندان قاجار منجر شده است، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: امیرکبیر.
- ویشارد، جان جی، (1363)، بیست سال در ایران: روایت زندگی سه پادشاه در ایران، ترجمه علی پیرنیا، تهران: نوین.
- ویلز، جارلز جیمز، (1388)، ایران در یک قرن پیش: سفرنامه دکتر ویلز، ترجمه غلامحسین قراگوزلو، تهران: اقبال.
- ویلسن، آرنولد تالبوت، (1363)، سفرنامه ویلسن یا تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب‌غربی ایران، ترجمه حسین سعادت نوری، تهران: وحید.
- هدایت، مهدی‌قلی مخبرالسلطنه، (1329)، خاطرات و خطرات، بی‌جا.
- هوملز، ویلیام ریچارد، (1390)، سفرنامه ساحل خزر، ترجمه شبنم حجتی سعیدی، رشت: فرهنگ ایلیا.
- هیل، اف، (1378)، نامه‌هایی از قهستان، ترجمه محمدحسن گنجی، مشهد: مرکز خراسان‌شناسی.
- یه‌ناگا، تویوکیچی، (1392)، سفرنامه یه‌ناگا تویوکیچی به ایران و آناطولی، ترجمه هاشم رجب‌زاده، تهران: طهوری.
- Abadian, H, (2004), Iran from the Fall of the Constitution to the Coup of Esfand, Tehran: Institute of Political Studies and Research. [In Persian]
- Abadian, H, (2006), Constitutional Crisis in Iran, Tehran: Institute of Political Studies and Research. [In Persian]
- Adamit, F, (1976), Ideology of Iran's Constitutional Movement, Tehran: Payam. [In Persian]
- Ain al-Saltaneh, (1995), Ain al-Saltaneh Diary, Edited by Masoud Salour and Iraj Afshar, Tehran: Asatir. [In Persian]
- Akhundzadeh, F, (2015), The Letters of Kamal al-Doulah, by Ali Asghar Haqdar, Literature Club. [In Persian]
- Alcock, T, (1831), Travels in Russia, Persia, Turkey, and Greece, in 1828-9, Book digitized by Google from the Library of Oxford University and Uploaded to the Internet Archive: https:// archive. org/ details/ dli.pahar.0126.
- Alexander, J, (1827), Travels from India to England, Book Digitized by Google from the Library of Oxford University and Uploaded to the Internet Archive: https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.43993.
- Amin al-Doleh (1991), Political Memoirs of Mirza Ali Khan Amin al-Doleh, by Hafez Farmanfarmayan, Tehran: Amir Kabir. Third edition. [In Persian]
- A, (1877), Through Persia by Caravan, Publisher: New York, Harper & Brothers: https:// archive. org/ details/ in. ernet.dli.2015.505034.
- Ashraf, A, (1980), Historical Obstacles to the Growth of Capitalism in Iran During the Qajar Era, Tehran: Field Publications. [In Persian]
- Bahar, M, (2000), Brief history of Political Parties of Iran: Extinction of Qajar, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
- Behbahani, A, (1875), Minhaj al-Ali, Published in Qajar Politics: Civilian Political Journal of the Qajar Era (Volume 3), Compiled by Gholam Hossein Zargrinejad, Tehran: Nagaristan Andisheh, 2018. [In Persian]
- Berard (1913), Iran Revolt, available at: https://b2n.ir/b66819. [In Persian]
- Blousher, W, (1984), Blousher's Travel Book (Traveling Through Iran), Translated by Kikavus Jahandari, Tehran: Kharazmi. [In Persian]
- Curzon, G, (2001), Iran and the Iranian Problem, Gholamreza Vahid Mazandarani, Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian]
- Dalmani, H, (1956), A Travelogue from Khorasan to Bakhtiari Including: Lifestyle, Customs, Administrative, Economic, Social and Farming Conditions and Industries of Iran from Ancient Times to the End of the Qajar Dynasty, Translated by Ali Mohammad Farahvashi: Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
- De Gubineau, J (1988), Three Years in Asia, Translated by Abdolreza Hoshang Mahdavi, Tehran: Ketabsara. [In Persian]
- De lorey, E & Sladen, D, (1907), Queer Things about Persia, State Central Library, Hyderabad: https:// archive. org/ details/ in. ernet. dli. 2015. 175178.
- Dolatabadi, Y, (1983), Hayat Yahya, Tehran: Ferdowsi. [In Persian]
- Droville, G (1958), Travelogue of Droville, Translated by Javad Mohebi, Tehran: Gutenberg. [In Persian]
- Dunsterville, A, (1930), Notes of General Dunsterville in 1917-1918, Translated by Mirza Hossein Khan Ansari, Tehran: Koshesh. [In Persian]
- Ehtsham al-Sultaneh, (1988), Memories of Ehtsham al-Sultaneh, by Mohammad Mehdi Mousavi, Tehran: Zovar. Second Edition. [In Persian]
- Ellis, C. H, (1993), British Military Involvement in North Khorasan 1918-1919, Translated by Kaveh Bayat, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research. [In Persian]
- Esfahani, A, (1984), Path of Talebi or the Travel Book of Mirza Abu Talib Khan, by Hossein Khadiojam, Tehran: Publishing Organization. [In Persian]
- Etemad al-Saltaneh, (1971), Etimad al-Ssltaneh's Diary from 1292 to 1313 AH, by Iraj Afshar, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
- Eugène, A, (1983), Iran Today 1907-1906: Iran and Mesopotamia, Travelogue and Reviews of the French Ambassador in Iran, Translated by Ali Asghar Saeedi, Tehran: Zavar. [In Persian]
- Farhad Mirza, (1987), Travelogue of Farhad Mirza, by Gholamreza Tabatabai, Tehran: Scientific. [In Persian]
- Fashahi, M, (2010), Development of Capitalism in Iran, Tehran: Gutenberg. [In Persian]
- Flanden, E, (1945), Eugene Flanden's Travelogue to Iran in 1840-1841, Translated by Hossein Nursadeghi, Isfahan: Naqshjahan. [In Persian]
- Forbiz Leith, F, (1987), Kish Mat: The Memoirs of the British Commander Sardar Akram, Translated by Hossein Abu Tarabian, Tehran: Etelaat. [In Persian]
- Fortescue, L. S, (2000), Regal Tehran and Some Northwestern Provinces of Iran, Translated by Mohammad Ali Kazembeigi, Tehran: Publishing and Printing Center of the Ministry of Foreign Affairs. [In Persian]
- Fraser, J, (1826), Travels and Adventures in the Persian Provinces on the Southern Banks of the Caspian Asea, With an Appendix Containing Short Notices on the Giology and Commerce of Persia, London Longman, Rees, Orme, Brown, and Green, University of Toronto: https://archive.org/details/travelsadventure00frasuoft.
- Freygang, W, (1823), Letters from the Caucasus and Georgia; to which are Added, the Account of a Journey into Persia in 1812 and an Abridged History of Persia since the Time of Nadir Shah, John Murray (London): https:// archive. org/ details/ lettersfromcauc 00 freygoog.
- Gardan, C, (1983), Memoirs of General Gardan's Mission, Translated by Abbas Iqbal Ashtiani, Tehran: Negah. [In Persian]
- Gould, J.B, (2012), Confidential Notes of the British Consulate in Sistan and Qaenat from 1917 to 1919 AD, Translated by Mahmoud Fasil Birjandi, Tehran: Hirmand. [In Persian]
- Gudarzi, Gh, (2013), Religion and Constitutional Intellectuals, Tehran: Akhtaran. [In Persian]
- Hedayat, M, (1950), Memories and Dangers, Without a Place. [In Persian]
- Hill, F, (1999), Letters from Qahestan, Translated by Mohammad Hasan Ganji, Mashhad: Khorasan Studies Center. [In Persian]
- Hummels, W, (2011), Caspian Coast Travel Book, Translated by Shabnam Hojjati Saidi, Rasht: Farhang Ilia. [In Persian]
- Iman, M & Noshadi, M, (2018), “Qualitative Content Analysis”, Research Quarterly, 3 (2), 15-44. [In Persian]
- Ironside, E, (1994), Memoirs and Travelogue of General Ironside in Iran with Documents and Political Correspondence of the British Foreign Office (1921-1920), Translated by Ahmed Tadyon and Davud Heydari, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research. [In Persian]
- Issawi, C, (1983), Economic History of Iran, Translated by Yaqub Azhand, Tehran: Gostareh. [In Persian]
- Jokar, H & Najafi, M, (2015), Analysis and Comparison of Constitutionalism and the Islamic Revolution According to the Sociological Theories of the Revolution, Islamic Revolution and Holy Defense Studies, 1 (1) , 113-136. [In Persian]
- Jones, H, (2008), Travel Diary of British Delegation to Iran, Translated by Mani Salahi Allameh, Tehran: Sales. [In Persian]
- Kermanshahi, A, (1991), Miraat Ahwal Jahannama, Edited by Ali Devani, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
- Khalili, M, (2011), Features of the Geopolitical Context of Iran During the Qajar Era from the Perspective of Russian Travel Writers, History of Islam and Iran, 4 (12), 105-142. [In Persian]
- Khosromirza, (1970), Khosromirza's Travel Book, Written by Mustafa Afshar, Edited by Mohammad Golban, Tehran: Mostofi. [In Persian]
- Kitto, J, (1849), The People of Persia, Book Digitized by Google from the Library of Oxford University and Uploaded to the Internet Archive: https:// archive. org/ details/peoplepersia00kittgoog.
- Kolarge, Y, (2004), A Stranger in the Side of Kochak Khan, Translated by Reza Mirchi, Tehran: Forozan Roz. [In Persian]
- Lomnitsky, S, (2012), Iran and Iranians: Iran in the Era of Muzaffar al-Din Shah from the Point of View of a Russian Travel Writer, Translated by Mohammad Naibpour, Tehran: Negah Gostaran Farda. [In Persian]
- Lumsden, T, (1822), A Journey from Merut in India, to London: Through Arabia, Persia, Armenia, Black, Kingsbury, Parbury & Allen, New York Public Library: https:// archive. org/ details/ ajourneyfrommer 00thogoog.
- Malkom, J, (2010), Complete History of Iran, Translated by Ismail Hirat, Tehran: Afsun. [In Persian]
- Mamontov, N.P, (1984), Bombing of the National Assembly in 1326 AH, The Reign of the Tsar and Mohammad Ali Shah, Translated by Sharafuddin Garhami, Tehran: Ashkan. [In Persian]
- McGregor, C, (1989), Narrative of a Trip to Khorasan Province and Northwestern Afghanistan, Translated by Majid Mehdizadeh, Mashhad: Astan Quds Razavi. [In Persian]
- Mirzamalkam Khan, (1859), Ketabche Ghibe. Access at: https://b2n.ir/t68090. [In Persian]
- Mirzamalkam Khan, (1861), Dastgah Divan, Access at: https://b2n.ir/q30644. [In Persian]
- Mohammadi-Assal, A (2018), Parsons and Action Theory, Tehran: Golazin Publishing. [In Persian]
- Molai Towani, A, (2011), “Explaining the Socio-economic Roots of the Constitutional Revolution”, Social History Research, 5 (2), 135-159. [In Persian]
- Moriah, J (2006), James Moriah's Travelogue, Travelogue 1: Through Iran, Armenia and Asia Minor to Constantinople 1808-1809, Translated by Abolqasem Seri, Tehran: Tos. [In Persian]
- Moser, H, (1977), Travelogue of Turkestan and Iran (Passage in Central Asia), Translated by Ali Martez, Tehran: Sahar. [In Persian]
- Nasiri, M, Rahmanian, D & Razavi Khorasani, H, (2019), “Lotians and their Role in the Riots of Isfahan between 1240 and 1265 AH equal to 1824 and 1849 AD”, Journal of Local History of Iran, 7 (2), 121-98. [In Persian]
- Natiq, H, (1996), Farangi Cultural Record in Iran, Tehran: Khavaran. [In Persian]
- Niedermayer, S, (1984), Under the Burning Sun of Iran, Translated by Kikavus Jahandari, Tehran: Tarikh Iran. [In Persian]
- Nilström, G, (1993), Branch of the Plant, Memoirs of Major Nilström, A Swedish Officer of the Iranian Gendarmerie, Translated by Afshin Perto, Bushehr: Islamic Guidance of Bushehr Province. [In Persian]
- No name 1, (1906), Maktob Daneshmand, Published in the Constitutionalist Essays: The Constitution According to the Narrative of Supporters and Opponents, Volume 1, Edited by Gholamhossein Zargrinejad, Tehran: Publications of the Research and Development Institute of Human Sciences. [In Persian]
- No name 2, (1906), Maktob Shary, Published in the Constitutionalist Essays: Constitutionalism According to the Narrative of Supporters and Opponents, Volume 1, Edited by Gholamhossein Zargari-nejad, Tehran: Humanities Research and Development Institute Publications. [In Persian]
- Olivier, G, (1992), Olivier's Travel Book: The Socio-economic History of Iran During the Early Qajar Era, Translated by Mohammad Taher Mirza, Tehran: Etelaat. [In Persian]
- Outseley, W, (1821), Travels in Various Countries of the East: More Particularly Persia, London: Rodwell and Martin: https:// archive. org/ details/dli.ministry.06852.
- Pollack, J, (1989), Pollack's Travelogue: Iran and the Iranians, Translated by Kikavos Jahandari, Tehran: Kharazmi. [In Persian]
- Porter, R, (1821), Travels in Georgia, Persia, Armenia, Ancient Babylonia, Book Digitized by Google from the Library of Oxford University and Uploaded to the Internet Archive: https:// archive. org/ details/ in. ernet.dli.2015.151332.
- Qazvini, M, (1882), Qazvini Law, by Iraj Afshar, Tehran: Talaye, 1991. [In Persian]
- Rice, C, (2013), Iranian Women and their Way of Life, Translated by Asadalah Azad, Tehran: Ketabdar. [In Persian]
- Ritzer, G, (2009), Sociological Theories in the Contemporary Era, Translated by Mohsen Salasi, Tehran: Ney Publishing. [In Persian]
- Rushdieh, H (1983), Autobiography, by Shamsuddin Rushdieh, Tehran: Tarikh Iran Publication. [In Persian]
- S, (1984), Iran and the Iranians: The Age of Naser al-Din Shah, Translated by Mohammad Hossein Kordbcheh, Tehran: Javidan. [In Persian]
- Saeed al-Atba, (1906), The Path of Progress and Wealth Increase, Published in the Constitutionalist Essays: Constitutionalism According to the Supporters and Opponents, Volume 1, Edited by Gholamhossein Zargrinejad, Tehran: Publications of the Research and Development Institute of Human Sciences. [In Persian]
- Schuster, W, (2006), Iran's Suffocation, Translated by Hassan Afshar, Tehran: Afshar. [In Persian]
- Serna, C, (1983), Madame Carla Serna's Travel Book: People and Rituals in Iran, Translated by Ali Asghar Seidi, Tehran: Zavar. [In Persian]
- Shamim, A, (1992), Iran during the Qajar Dynasty, Tehran: Ilmi. [In Persian]
- Sheikh al-Islami, M, (1989), British Foreign Ministry Confidential Documents about the 1919 Agreement between Iran and England, Volume 1, Tehran, Kayhan. [In Persian]
- Shoberl, F, (1828), Persia; Containing a Description of the Country, With an Account of its Government, Laws, and Religion, and of the Character, Manners and Customs, Arts, Amusements, &c. of Its Inhabitants, Publisher: Philadelphia, J. Grigg, New York Public Library.
- Shushtri, A, (1984), Tohfa-al-Alam and Zilol-al-Tahfa, By Samad Mowahed, Tehran: Tahori. [In Persian]
- Sinki, M, (1942), Majdiya or Kashf al-Gharaib, Edited by Saeed Nafisi, Tehran: National Bank of Iran Printing House. [In Persian]
- Sykes, P, (1957), The Travelogue of General Sir Percy Sykes or Ten Thousand Miles in Iran, Tehran: Ibn Sina. [In Persian]
- Tabrizi, M, (2014), Analysis of Qualitative Content from the Perspective of Analogical and Inductive Approaches, Social Sciences Quarterly, 14 (4), 105-138. [In Persian]
- Taj al-Saltaneh, (1999), Memories of Taj al-Saltaneh, by Masoud Irfanian, Tehran: Tarikh Iran Publishing House, Fourth Edition. [In Persian]
- Talebov, A, (1977), Ahmed's Book, Edited by Baqer Momeni, Tehran: Shabgir Publications. [In Persian]
- Thornton, T (1825), Oriental Commerce, Publisher: Digital Library of India: https:// archive.org/details/in.ernet.dli.2015.37844.
- Watson, R (1961), History of Iran from the Beginning of the 19th Century to 1858 with an Overview of the Major Events that Led to the Establishment of the Qajar Dynasty, Translated by Gholam Ali Vahid Mazandarani, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
- Wills, C, (2008), Iran in a Century Ago: Dr. Wills's Travelogue, Translated by Gholamhossein Karagozlu, Tehran: Iqbal. [In Persian]
- Wilson, A, (1984), Wilson's Travel Book or the Political and Economic History of Southwestern Iran, Translated by Hossein Saadat Nouri, Tehran: Vahid. [In Persian]
- Wishard, J, (1984), Twenty Years in Iran: Narrating the Lives of Three Kings in Iran, Translated by Ali Pirnia, Tehran: Novin. [In Persian]
- Yehnaga, T, (2012), Yehnaga Toyokichi's Travelogue to Iran and Anatolia, Translated by Hashim Rajabzadeh, Tehran: Tahuri. [In Persian]
Zahedi, M & Heydarpour, M, (2007), “Sociology of Isolation of Intellectuals (Criticism of Intellectuals' Actions from the Constitutional Era to the End of the Pahlavi I Dynasty)”, Sociology of Iran, 10 (1), 127-141. [In Persian]
)