نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه علوم سیاسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
3 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
حزب دموکرات ایران (قوام)، از جمله احزابی بود که در پی سقوط حکومت رضاشاه در ایران تشکیل گردید. این حزب توسط نخست وزیر وقت ایران، احمد قوام، بوجود آمد. حزب دموکرات در ابتدا بواسطه حمایت قوام، گسترش فراوانی یافت ولی در ادامه، ستاره اقبال حزب رو به افول نهاد و در نهایت با عزل قوام از نخست وزیری، حزب دموکرات نیز منحل شد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آیا حزب دموکرات ایران خصیصههای یک حزب نهادمند را دارا بوده است؟ این پژوهش با استفاده از نظریات هانتینگتون در باب نهادمندی، به بررسی شاخصههای نهادمندی حزب دموکرات ایران میپردازد. همچنین این پژوهش میکوشد با مطالعه حزب دموکرات، به بررسی علل ناکارآمدی احزاب در تاریخ معاصر ایران نیز بپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهند که بر مبنای شاخصههای هانتینگتون، حزب دموکرات فاقد ویژگیهای نهادمندی بوده است و اساساً در مورد علل ناپایداری احزاب در ایران، میتوان به فقدان نهادمندی این تشکلها استناد نمود. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی است. منابع مورد استفاده در پژوهش، شامل آثار کتابخانهای، مجلات علمی و اسناد مراکز معتبر پژوهش تاریخ معاصر میباشند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
The Investigating of Iran 's Democrat Party(Ghavam) Institutionality Based on Theorotical Framework of Samuel Huntington.
نویسندگان [English]
- Masoud AKHAVAN KAZEMI 1
- Shohreh Pirani 2
- Shahram Pirani 3
1 Associate Professor, Political Science Group, Razi University, Kermashah, Iran
2 Assistant Professor, Political Science, Shahed University, Tehran, Iran
3 Ph.D Student, Political Science, Razi University, Kermamshah, Iran
چکیده [English]
The Democratic Party of Iran (Qavam) was one of the parties formed after the fall of Reza Shah's government in Iran. The party was founded by the then Prime Minister of Iran, Ahmad Ghavam. The Democratic Party initially expanded greatly with the support of Qawam, but later, the fortune star of the party declined, and finally with the removal of Qavam from the post of Minister, the Democratic Party was dissolved. This study seeks to answer the question of whether the Democratic Party of Iran had the characteristics of an institutionalized party? This study examines the institutional characteristics of the Democratic Party of Iran using Huntington's theories on institutionalization. This study also tries to study the causes of party inefficiency in the contemporary history of Iran by studying the Democratic Party. The research findings show that according to Huntington's characteristics, the Democratic Party lacked institutional features, and mainly due to the instability of parties in Iran, one can cite the lack of institutionalization of these organizations. The method used in this research is descriptive-analytical. Resources used in the research include library works, scientific journals and documents of prestigious contemporary history research centers.
کلیدواژهها [English]
- Keywords: Democratic Party of Iran
- Ahmad Ghavam
- Tudeh Party
- Democratic Party of Azerbaijan
- Samuel Huntington
- آبراهامیان، یرواند، (1377)، ایران بین دو انقلاب، از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ترجمه کاظم فیروزمند، حسن شمسآوری و محسن مدیر شانهچی، تهران: نشر مرکز.
- آرامش، احمد، (1335)، «رجال کشور با شما سخن میگویند»، مجله خواندنیها، سال هفدهم، شماره 4.
- آرامش، احمد، (1336)، «گریه کردن قوام در یک جلسه سری»، مجله فردوسی، سال نهم، دوره دهم، شماره34.
- اسماعیلی، خیرالله، (1379)، احزاب سیاسی ایران از مشروطیت تا کودتای 28 مرداد، کرمانشاه: انتشارات طاقبستان.
- برزین، سعید، (1378)، جناحبندی سیاسی در ایران، چاپ چهارم، تهران: نشر مرکز.
- پسیان، نجفقلی و معتضد، خسرو، (1379)، معماران عصر پهلوی، تهران: نشر ثالث و آتیه.
- پیرانی، شهرام و پیرانی، شهره، (1395)، فرازوفرود حزب دموکرات ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات تنزیل.
- تبریز نیا، حسین، (1377)، برخی علل ناپایداری احزاب سیاسی در ایران، چاپ اول، تهران: نشر سیاوش.
- تربتی سنجابی، محمود، (1375)، قربانیان باور و احزاب سیاسی ایران، تهران: انتشارات آسیم.
- طیرانی، بهروز، (1376)، اسناد احزاب سیاسی ایران (1330-1320)، جلد اول و دوم، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
- جامی، فرید(1381)، گذشته چراغ راه آینده است، چاپ سوم، تهران: انتشارات نیلوفر.
- حسینی، حسین، (1378)، حزب و توسعه سیاسی، تهران: نشر آمن.
- خزایل، حسن، (1388)، تاریخ ایران در دوره پهلوی، تهران: انتشارات دبیر و سمیر.
- دوورژه، موریس، (1395)، اصول علم سیاست، ترجمه ابوالفضل قاضی، چاپ دهم، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
- رضازاده شفق، صادق، (1334)، خاطرات مجلس و دموکراسی چیست، تهران: بینا.
- سردارنیا، خلیلالله، (1393)، «تحلیل جامعهشناختی نهادینه نشدن و ناکامی تحزب در ایران در سده اخیر (از 1285ش/1328ق و 1908 میلادی تاکنون)»، پژوهشهای تاریخی، دانشکده ادبیات و علومانسانی – دانشگاه اصفهان، سال پنجاهم، دوره جدید، سال ششم، شماره چهارم (پیاپی 24)، صص 43-56.
- سریع القلم، محمود، (1386)، فرهنگ سیاسی ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- سریع القلم، محمود، (1380)، عقلانیت و آینده توسعهیافتگی در ایران، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
- شوکت، حمید، (1385)، در تیررس حادثه، زندگی سیاسی قوامالسلطنه، تهران: نشر اختران.
- عاقلی، باقر، (1374)، نخست وزیران ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، چاپ دوم، تهران: انتشارات جاویدان.
- عاقلی، باقر، (1377)، میرزا احمدخان قوامالسلطنه در دوران قاجاریه و پهلوی، چاپ دوم، تهران: انتشارات جاویدان.
- عظیمی، فخرالدین، (1391)، بحران دموکراسی در ایران، ترجمه عبدالرضا (هوشنگ مهدوی) و بیژن نوذری، تهران: نشر آسیم.
- فرهنگ، علی(1327)، «از کتاب پردهها را بالا میزنیم»، روزنامه فرمان، 16/1/1327، دوره سوم، شماره 20.
- فصیحی، سیمین و نوری امیرآبادی، مریم، (1389)، «نقش دوگانه حزب دموکرات ایران در مشارکت سیاسی زنان»، فصلنامه تاریخ اسلام و ایران، سال بیستم، شماره 6، صص 107-128.
- کاظمی، علیاصغر، (1376)، بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران معاصر، تهران: نشر قومس.
- دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی کشور(1379). مجموعه مقالات تحزب و توسعه سیاسی: تحزب در ایران، مبانی نظری و آموزهها، چاپ اول، تهران: انتشارات همشهری.
- مدیرشانه چی، محسن و زارعی، علی، (1394)، حزب دموکرات ایران و تحولات دهه1320، تهران: انتشارات چاپخش.
- میرزا صالح، غلامحسین، (1369)، خاطرات سیاسی احمد آرامش، اصفهان: انتشارات جی نشر.
- میرزا صالح، غلامحسین، (1391)، خاطرات سیاسی قوامالسلطنه، تهران: معین.
- میلانی، عباس، (2013)، نگاهی به شاه، تورنتو: نشر پرشین.
- نقیبزاده، احمد، (1378)، حزب سیاسی و عملکرد آن در جوامع امروز، تهران: نشر دادگستر.
- نوذری، حسینعلی، (1381)، احزاب سیاسی و نظامهای حزبی، تهران: نشر گسترده.
- نوذری، عزتالله، (1380)، تاریخ احزاب سیاسی در ایران، شیراز: انتشارات نوید.
- هانتینگتون، ساموئل، (1370)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.
- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا الف، (1377)، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی 1300-1357، چاپ چهارم، تهران: نشر پیکان.
- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا ب، (1377)، صحنههایی از تاریخ معاصر ایران، مجموعه مقالات، تهران: انتشارات علمی.
References
- Aqeli, Baqer,(1995), The Prime Ministers of Iran from the Constitution to the Islamic Revolution, Second Edition, Tehran: Javidan Publications .
- Aqeli, Baqer,(1998), Mirza Ahmad Khan Ghavam Al-Saltanah during the Qajar and Pahlavi Eras, Second Edition, Tehran: Javidan Publications .
- Aramesh, Ahmad,(1956), The Men of the Country Talk to You, ReadingMagazine, Year 17, Number 4 .
- Aramesh, Ahmad,(1957), Crying Consistency in a Secret Meeting, Ferdowsi Magazine: Year 9 .
- Azimi, Fakhreddin,(2012), The Crisis of Democracy in Iran, Translated by AbdolrezaHoushang Mahdavi and Bijan Nozari, Tehran: Asim Publishing .
- Barzin, Saeed,(1999), Political Factionin Iran, Fourth Edition, Tehran: Markaz Publishing .
- Collection of Articles of the Party and Political Development:The Party in Iran, (2000), Theoretical Foundations and Doctrines, First Edition, Tehran:Hamshahri Publications .
- Culture, “Raisingthe Curtains from the Book”, (1956), Farman Newspaper, 1956/4/11, number 20 , Third Volume .
- Director Shanehchi, Mohsen and Zarei, Ali, (1991),Democratic Party of Iran and the Developments of the1320s, Tehran: Chapakhsh Publications .
- Doorjeh, Morris,(2016), Principles of Political Science, Translator: Abolfazl Ghazi, 10th Edition, Tehran: Amirkabir Publishing Institute.
- Fassihi, Simin and Nouri Amirabadi, Maryam,(2010), “The Dual Role of the Democratic Party of Iran in Women's Political Participation”, Quarterly Journal of the History of Islam and Iran, 6, Year 20, pp107-128.
- Hosseini, Hossein, (2000), Party and Political Development, Tehran:Amen Publishing.
- Houshang Mahdavi, Abdolreza A,(1998), Iran's Foreign Policy during the Pahlavi Era 1300-1357 , Fourth Edition, Tehran: Peykan Publishing .
- Houshang Mahdavi, Abdolreza B,(1998), Scenesfrom the Contemporary History of Iran, Collection of Articles, Tehran Scientific Publications .
- Huntington, Samuel,(1991), Political order in Societies undergoing Change, Translated by Mohsen Thalasi, Tehran: Alam Publishing.
- Jami,(2002), The Past is the Light of the Future, Third Edition, Tehran:Niloufar Publications .
- Kazemi, AliAsghar, (1997), The Crisis of Modernity and Political Culture in Contemporary Iran, Tehran:Qoms Publishing .
- Khazail, Hassan,(2009), History of Iran in the Pahlavi Period, Tehran:Dabir and Samir Publications .
- Mirza Saleh, Gholam Hossein, (1991), Political Memoirs of Ahmad Aramesh, Isfahan:Ji Nashr Publications.
- Mirza Saleh, Gholam Hossein, (2012), Political Memoirs of theSultanate, Tehran:Moin .
- Naqibzadeh, Ahmad, (1999),Political Party and its Performance in Today's Societies, Tehran: Dadgostar Publishing.
- Nozari, Ezzat Allah, (2001), History of Political Parties in Iran, Shiraz: Navid Publications.
- Nozari, Hossein Ali, (2002), Political Parties andPartySystems: Extensive Publication .
- Pesyan, Najafgholi & Motazedeh, Khosrow,(2000), Architects of the Pahlavi Eera, Tehran: Third and Atieh Publishing.
- Pirani, Shahram and Pirani, Shohreh,(2016), Farazofroud of the Democratic Party of Iran, First Edition, Tehran: Tanzil Publications.
- Rezazadeh Shafaq, Sadegh, (1955), What are the Memories of Parliament and Democracy, Tehran: Bina.
- Sardarnia, Khalilollah,(2014), “Analysis of theCognitive Society of Non-Institutionalization and Party Failure in Iran in the Recent Century from 1285 AH / 1328 AH to 1908 AD”, Historical Research, Faculty of Literature and Humanities - University of Isfahan, Fiftieth Year, New Course, Sixth Year, Fourth Issue 24 consecutive, pp. 43-56.
- Sari al-Qalam, Mahmoud,(2001), Rationality and the Future of Developmentin Iran, Tehran :Center for Scientific Research and Strategic Studies in the Middle East .
- Sari al-Qalam, Mahmoud,(2007), Iranian Political Culture, Tehran: Research Institute for Cultural and Social Studies .
- Shaukat, Hamid,(2006), In the Wake of the Incident, The Political Life of Ghavam Al-Saltanah, Tehran: Akhtaran Publishing .
- Tabriznia, Hossein,(1998),Some Causes of Instability of Political Parties in Iran, First Edition, Tehran: Siavash Publishing .
- Tirani, Behrooz,(1997), Documents of Iranian Political Parties (1941-1951), Volumes I and II, Tehran: Publications of the National Documents Organization of Iran.
- Torbati Sanjabi, Mahmoud,(2000),Victims of Belief and Political Parties of Iran, Tehran :Asim Publications .
- Abrahamian, Yervand,(1998), Iran between two Revolutions, from the Constitution to the Islamic Revolution, Translated by Kazem Firoozmand, Hassan Shamsavari and Mohsen Modir Shanehchi, Tehran:Markaz Publishing .
- Ismaili, Khairullah,(2000), Iranian Political Parties from Constitutionalism to the Coup d'etat of28 August, Kermanshah: Bostan Arch Publications .
- Milani ,Abbas,(2013), A Look at the King, Toronto, Canada: Persian Publishing .
- Pellizzo, Riccardo, (2003), Cartel Parties and Cartel Party Systems”, UnpublishedD Dissertation, John Hopking University, Baltimore, MD.