نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

3 کارشناسی ارشد علوم و فنون مرزی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

نوشتار پیش­رو درپی پاسخ به این پرسش اصلی است که دولت حسن روحانی در دور «نخست» ریاست جمهوری (1396-1392) چه رویکرد امنیتی را در دستور کار خود قرار داده است؟ و به طور روشن­تر؛ ابعاد، مولفه­ها، مرجع، غایت و راهکارهای تامین امنیت در رویکرد امنیتی این دولت چه بود؟ فرضیه پژوهش این است که رویکرد امنیتی دولت حسن روحانی متاثر از الزامات میدان­های اجتماعی، رویکرد مک نامارایی داشته؛ به نحوی­که پیوند امنیت با توسعه و بویژه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در اولویت آن قرار داشته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که دولت یازدهم، قدرت ملی را برآیند تعریف موسع از امنیت دانسته و محدود نمودن این مفهوم به یک بُعد، آن را اشتباه راهبردی تلقی کرده، از این‌رو درپی آن بوده است تا نگاهی چند­وجهی، جامع و حداکثری نسبت به مقوله امنیت داشته باشد و کوشیده با اتکا به سیاستگذاری­های توسعه در حوزه اقتصاد، اجتماع و سیاست وضعیت امنیت ملی را بهبود بخشد. روش پژوهش، کیفی از نوع تبیین علی و ابزار مفهومی و نظری برای تحلیل موضوع، بهره­گیری از نظریه امنیتی بری بوزان و ویور از صاحب­نظران برجسته مکتب کپنهاگ است. روش گردآوری داده­ها نیز کتابخانه­ای و همچنین استفاده از منابع علمی فضای مجازی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Security Approach of Hassan Rouhani’ Government Based on the Copenhagen School Approach

نویسندگان [English]

  • alireza samiee 1
  • jaafar noruzinejad 2
  • shahrooz soltan ahmadi 3

1 Associate Professor, Political Sciences, Yasouj University, Yasouj, Iran

2 Ph.D, Political Sciences, Yasouj University, Yasouj, Iran

3 Master of Border Science and Technology, Amin Police Academy, Tehran, Iran

چکیده [English]

The following article seeks to answer the main question: What security approach has the moderate government of Hassan Rouhani put in its agenda during the first term of its presidency (2013-2016)? And more clearly; what are the dimensions, components, and reference, purpose and security strategies in this security approach? The research hypothesis is that the security approach of Hassan Rouhani's government, influenced by the requirements of social fields, had a McNamara approach; In a way, the link between security and development, and especially economic, social and political development, has been a priority. The findings show that the Eleventh Government considers national power to be the result of a broader definition of security and considers it a strategic mistake to limit this concept to military power and the use of harsh tools. It has maximized the issue of security and has tried to improve the national security situation by relying on development policies in the fields of economy, society and politics. Qualitative research method of causal explanation and conceptual and theoretical tools for subject analysis, using the security theory of Barry Buzan and Weaver is one of the leading experts of the Copenhagen school. The method of data collection is also library and also the use of scientific resources of cyberspace.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security Approach
  • Rouhani’s Government
  • National Security
  • Copenhagen School
  • Societal Security
  • الف- فارسی 

    - ابراهیم­آبادی، غلامرضا، (1384)، «جایگاه جامعه مدنی در سیاستگذاری خارجی (بررسی موردی ایران)»، فصلنامه سیاست خارجی، سال نوزدهم، شماره 1.

    -اصلی پور، حسین و شریف­زادگان، فتاح، (1394)، «راهبرد سیاستگذاری زیست‌محیطی کشور در بستر نظریات متعارف تصمیم­گیری عمومی، سیاستگذاری عمومی»، سال 22، شماره 83.

    - امیدی، علی، (1384)، «نظریه بسیج سیاسی قومیت و راهکارهای مهار و پیشگیری مناقشات قومی»، مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، سال نوزدهم، شماره 4.

    -  بلوجی، حیدر علی و دیگران، (1395)، برجام؛ سیاست­ها، دستاوردها و الزامات، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    - بوزان، باری، (1378)، مردم، دولتها و هراس، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    - بوزان، باری، (1379)، مردم، دولتها و هراس: مشکل امنیت ملی در جهان سوم، در ادوارد آذر و چونگ این مون، امنیت ملی در جهان سوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    - بوزان، باری و همکاران، (1386)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    - بوزان، باری، (1379) (الف)، «آشنایی با مکتب کپنهاگ»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم، شماره 3.

    - بوزان، باری، (1380)، «تحول در مفهوم امنیت بین‌المللی: جامعه بین‌المللی و امنیت بین‌المللی»، فصلنامه فرهنگ و اندیشه، سال اول، شماره‌های 3 و 4.

     - پیشگاهی­فرد، زهرا و دیگران، (1390)، «امنیت زیست­محیطی و تحول مفهوم امنیت در قرن 21»، فصلنامه چشمانداز جغرافیایی، سال ششم، شماره 14.

    - تریف، تری و دیگران، (1383)، مطالعات امنیتی نوین، مترجان: علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    - تهامی، سید مجتبی، (1390)، امنیت ملی، داکترین، سیاست های دفاعی و امنیتی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، دفتر سیاسی.

    - فرهادی، محمد، (1392)، «توسعه اقتصادی اجتماعی، قومیت و مشارکت سیاسی»، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، سال دوم شماره ۴.

    - قوام، سید عبدالعلی، (1384)، «سیاست بین­المللی و رویکرد زیست­محیطی»، فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست، بهار و تابستان، شماره 14.  

    - پوستین­چی، زهره، (1389)، «قدرت نرم در گفتمان امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 3، شماره 7.

    - صدر، امیر فاطمی، (1392)، «دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در لبنان»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال سوم، شماره ۴.

    - عبداله خانی، علی، (1383)، «بررسی و نقد نظریه امنیتی‌ساختن»، مطالعات راهبردی، دوره 9، شماره 33.

    - پیشگاهی­فرد، زهرا و جاجرمی، کاظم، (1392)، «ارزیابی تهدیدات زیست‌محیطی در امنیت ملی ایران»، راهبرد، دوره 22، شماره 67.

    - حسینی، سید نبی، (1387)، «کشاورزی ایران در بستر جهانی»، ماهنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 243-254.

    - حیدری، وحید و جمشیدی، ابراهیم، (1395)، «بررسی مفهوم امنیت زیست­محیطی با نگاهی به چالش­های امنیت زیست‌محیطی ایران»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره 21.

    - کاویانی‌راد، مراد، (1389)، «تحلیل فضایی مخاطرات محیطی و بوم‌شناسی در ایران»، مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، شماره2.

    - دهقانی، جلال، (1386)، «گفتمان اصول­گرایی عدالت­محور در سیاست خارجی دولت احمدی­نژاد»، دانش سیاسی، شماره 5.

    - روحانی، حسن، (1389)، امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت پژوهش‌های اقتصادی.

    - روحانی، حسن، (1392)، «متن کامل برنامه، اصول کلی و خط­مشی دولت امید و تدبیر»، روزنامه اطلاعات، چهارشنبه، 16 مرداد.

     - نویدنیا، منیژه، (1385)، «تأملی نظری در امنیت اجتماعی؛ با تأکید بر گونه­های امنیت، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نهم، شماره 1.

    - روی، پل، (1382)، «معمای امنیت اجتماعی»، ترجمه منیژه نویدنیا، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره 3.   

    - مشهدی، علی، (1395)، «دولت و محیط ­زیست: از رویکردهای بدون دولت تا رویکردهای مشارکتی»، فصلنامه دولت­پژوهی، سال دوم، شماره 8.

    - مصطفوی، ندا، (1388)، علل تورم در برنامه‌های توسعه اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی پس از انقلاب، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

    - میربد، سید مهدی، (1395)، «تبیین روندهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم با استفاده از تئوری محرومیت نسبی»، فصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره 19.

    - کریمایی، امیراعظم، (1395)، «تأملی در شناخت امنیت اجتماعی»، فصلنامه دانش انتظامی، سال هفتم، شماره 4.

    - نجفی، خورشید و رضا بهرامی، (1397)، «راهبرد امنیت جمهوری اسلامی در دولت دوحانی در پیشبرد منافع ملی»، فصلنامه مطالعات منافع ملی، سال چهارم، شماره 14.

     

    سایت­های اینترنتی

    • بینا، (1393)، «شش مشکل اصلی محیط زیست»، مشرق نیوز،10 فروردین قابل دسترس در:

      http://www.mashreghnews.ir/fa/news/296820/6.

    • روحانی، حسن، (1394)، روحانی: استراتژی نظامی ایران تدافعی است نه تهاجمی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 4 مرداد

     http://www.hawzah.net/fa/News/View/100064.

    • دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت، (1395)، «سه سال با تدبیر و امید: چکیده دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه­های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی»، به نشانی اینترنتی:

    http://isti.ir/uploads/3salbatadbiromid.pdf .

    • روحانی، حسن، (1394)، «حفاظت از محیط زیست باید به فرهنگ عمومی کشور تبدیل شود»، سایت ریاست جمهوری، 10 خرداد .http://www.president.ir/fa/78065  
    • دانشکده محیط زیست، (1396)، «محیط زیست در قاب محیط زیستی­ترین دولت پس از انقلاب»، قابل دسترس در .https://coe.ac.ir/content/371
    • برنامه دولت یازدهم، (1396)، «حسن روحانی برنامه دولت دوازدهم در ۱۰ محور از جمله محیط زیست را اعلام کرد؛

    https://www.trt.net.tr/persian/mhyt-zyst/2017/05/09/grd-w-gbr-mdrs-mhshhr-dr-grb-yrn-r-t-tyl-khrd-728695.

    • نگاهی به عملکرد دولت در حوزه محیط زیست، حرکت دولت به سوی اقتصاد سبز، (1396)، قابل دسترس در:

     http://www.isfahan-doe. ir/ Index. aspx? page_= news & lang= 1 & tempname= default & sub=0&sampledetails=&PageID=4080&PageIDF=1&BlockName=tool_news_sample_default_block29&isPopUp=false.

    • سلطانی، علی، (1397)، «چالش­ها و فرصت­های دولت حسن روحانی در ایران»، قابل دسترس در:

    https://www.aa.com.tr/fa.

     

    ب- انگلیسی

    • Buzan, Barry, (1997), “Rethinking Security after Cold War”, Cooperation and Conflict, 32, 1, 5-28.
    • Sweeney, Bill, (1996), “Identity and Security: Buzan and Copenhagen School”, Review of International Studies, 22, 1: 81.
    • Carter, Barry E, (1998), International Economic Sanction: Mproving the haphazard U.S. legal Regime, Cambridge: Cambridge University Press.
    • Malloy, Michael P, (1990), Economic Sancation and U.S. Trade, Boston: Littel, Brown.
    • Doxy, Margaret, (1990), “International Sanctions”, in David G. Haglund and Michael K. Hawes, eds., World. Politics: Power, Interdependence and Dependence, Toronto: Harcourt.
    • Anderson, Collin, (2018), Iran’s Cyber Threat: Espionage, Sabotage, and Revenge, Washington, D.C: Carnegie Endowment for International Peace.
    • Tabatabai, Ariane, (2019), “Iran National Security Debate”, Rand Coepolation. https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/perspectives/PE300/PE344/RAND_PE344. pdf.
    • Shanahan, Rodger, (2015), “Iranian Foreign under Rouhani”, Lowy Institute for International Policy, lowyinstitute.org.
    • Adib Moghaddam, Arshin, (2019), “Iran and World after Rouhani”, IDM M-Review, 5.
    • Akbarzadeh, Shahram, (2016), Iran in the World; President Rouhani’s Foreign Policy, Reprint, Houndmills, Basingstoke, Hampshire; New York, NY: Palgrave Macmillan.
    • Lewis, Gary, (2014), “Challenges to and from the Environment in Ira”, Iran Heritage Foundation and Persian Wildlife Heritage Foundation Symposium, Royal Geographical Society, London, 18 January.
    • Mousavian, S. H, (2017), “Winning Iran’s Election Is Just the Beginnin of Rouhani’s Political Struggles”, New Perspectives Quarterly, Vol. 34, Issue 3.
    • Sikal, Amin & Vestenskov, David, (2020), “National Security and Operational Capability”, availablein: https:// www. google. com/ search? q= iran% E2% 80% 99s+ national+security+and+operational+capability+authors%3A+amin+saikal&oq=&aqs=chrome.0.69i59.313481j0j15&sourceid=chrome&ie=UTF-8.
    • Hamrah, Satgin, (2017), “The Election of President Rouhani: Iran’s Economy & Security”, https:// www. e-ir. info/ 2017/ 07/ 18/ the- election -of-president-rouhani-irans-economy-security.
    • Waver, O. (2009), “Waltz's Theory of Theory”, Journals Permissions, Vol. 23, (2): 201–222.
    • Waver, O, (1995), “Securitization and Desecuritization”, in Lipshutz (Ed); On Security, New York: Columbia University Press.