جامعه شناسی سیاسی
سارا شریف پور؛ هادی نوری؛ محمد رضا غلامی شکارسرایی
چکیده
شکل رابطه دولت با طبقات اجتماعی در طول تاریخ ایران همواره متأثر از نظریات شیوه تولید آسیایی و استبداد شرقی تبیین شده است. بر اساس این نظریه، قدرت دولت نامحدود است و همه طبقات را زیر سیطره خود دارد. این در حالی است که بسیاری از دادههای تاریخی عصر قاجار، این دیدگاه را زیر سوال میبرند و نمایانگر وضعیتی هستند که در آن نیروهای مختلف اجتماعی ...
بیشتر
شکل رابطه دولت با طبقات اجتماعی در طول تاریخ ایران همواره متأثر از نظریات شیوه تولید آسیایی و استبداد شرقی تبیین شده است. بر اساس این نظریه، قدرت دولت نامحدود است و همه طبقات را زیر سیطره خود دارد. این در حالی است که بسیاری از دادههای تاریخی عصر قاجار، این دیدگاه را زیر سوال میبرند و نمایانگر وضعیتی هستند که در آن نیروهای مختلف اجتماعی قدرت دولت را محدود میکنند. این مقاله در پاسخ به مسأله تعارض نظریه دولت آسیایی و واقعیت تاریخی عصر قاجار نوشته شده است. پرسش اصلی مقاله این است که آیا دولت قاجار توسط طبقات جامعه محدود میشد یا دارای قدرتی مطلق و فراطبقاتی بود؟. در پاسخ به این پرسش از نظریه سهگانه دولت طبقاتی، بناپارتی و آسیایی کارل مارکس استفاده میشود. روش تحقیق از نوع مطالعه موردی تاریخی است که با دو روش اسنادی و تطبیق الگو به گردآوری و تحلیل دادهها میپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که دولت قاجار نه ماهیتی طبقاتی داشت و نه دارای قدرتی فراطبقاتی، بلکه با برخورداری از استقلال نسبی نسبت به طبقات جامعه با مفهوم دولت بناپارتی قابل توصیف است.
ابوالفضل قاسمی؛ مرتضی علویان؛ مریم حسینی
چکیده
دولتها در تمدنهای آبپایه به دلیل تحکیم سازمانی از جامعه نیرومندتر بودهاند و آب و مصرف آن سبب شده است آب نقش اساسی خود را در شکلدهی به روابط اجتماعی- سیاسی ملتها و جوامع بشری ایفا نمایند. از این روی پرسش اصلی تحقیق عبارت است از الزامات تعامل دولت و جامعه در حکمرانی آب ایران چگونه است؟یافتههای تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی ...
بیشتر
دولتها در تمدنهای آبپایه به دلیل تحکیم سازمانی از جامعه نیرومندتر بودهاند و آب و مصرف آن سبب شده است آب نقش اساسی خود را در شکلدهی به روابط اجتماعی- سیاسی ملتها و جوامع بشری ایفا نمایند. از این روی پرسش اصلی تحقیق عبارت است از الزامات تعامل دولت و جامعه در حکمرانی آب ایران چگونه است؟یافتههای تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی نشان میدهد دولت در ایران به دلیل دارا بودن توانایی نفوذپذیری، توانایی تنظیم روابط اجتماعی و تخصیص منابع باعث فربهتر بودن آن نسبت به جامعه شده است. دلایل فربگی دولت در ایران عبارتند از: انتقال حوضهای، صدور مجوز، تصفیه آب، سیاست سازهای، سیاست نرخگذاری، اخذ مجوز انشعابات، افزایش جمعیت و بالا رفتن سطح زندگی، رشد کشاورزی و صنایع، حلوفصل منازعات میان متقاضیان آب، ایجاد مشوقهای اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی. دلالتهای راهبردی که در تعامل دولت- جامعه در حکمرانی آب باید توجه شود شامل: تغییر رفتار پایدار، گفتگوی ملی، نهادسازی و ایجاد ساختارهای کارآمد و اثربخش، تفکر کلنگری، توجه به بستر تاریخی- فرهنگی، یادگیری اجتماعی، مرجعیت بخش آب است. در چارچوب نظری از نظریه شیوه تولید آسیایی و حکمرانی آب بهره گرفته میشود.