جامعه شناسی سیاسی
طاها عشایری؛ اکبر ذوالفقاری؛ طاهره جهان پرور؛ فائزه رقمی
چکیده
خشونت سیاسی - قومی حاصل توسعه و تغییرات اجتماعی ناگهانی، ناهمگون و بیسازمان کنندهای است که به ظهور بیسازمانی اجتماعی و آنومی چندبعدی انجامیده و در گذار با ایجاد شکاف اجتماعی، کژ کارکردی نهادی، فاصله اجتماعی قومی و تقابل هویتی کلان - خرد (فشارهای ساختاری) و عوامل رسانهای (تحریک رسانههای خارجی، تبلیغات رسانهای، فعالیت فرقهای ...
بیشتر
خشونت سیاسی - قومی حاصل توسعه و تغییرات اجتماعی ناگهانی، ناهمگون و بیسازمان کنندهای است که به ظهور بیسازمانی اجتماعی و آنومی چندبعدی انجامیده و در گذار با ایجاد شکاف اجتماعی، کژ کارکردی نهادی، فاصله اجتماعی قومی و تقابل هویتی کلان - خرد (فشارهای ساختاری) و عوامل رسانهای (تحریک رسانههای خارجی، تبلیغات رسانهای، فعالیت فرقهای هدایتشده) ظهور، تداوم و شدت آن را تعمیق میبخشد. بر این اساس هدف اصلی تحقیق، مطالعه عوامل مؤثر بر خشونت سیاسی - قومی با شیوه فراتحلیل در بازه زمانی سالهای 1401-1386 است. روش فراتحلیل بوده که با حجم نمونه 20 سند، به روش نمونهگیری هدفمند با رعایت ملاکهای ورود و خروج انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که عوامل فرهنگی (تعلق خردهفرهنگی، تحریک رسانهای، سرمایه فرهنگی، تعلق مذهبی)، اجتماعی (انزوای اجتماعی، هویت ملی، احساس تبعیض، احساس محرومیت و ناکامی)، سیاسی (انسجام سیاسی، مشارکت سیاسی، اعتماد سیاسی، فرهنگ سیاسی پایین)، روانی (احساس منزلت قومی، تنش و اختلاف قومی، احساس بیگانگی، تحریک هویت قومی) و عوامل زمینهای (تحصیلات، درآمد، طبقه اجتماعی) در خشونت سیاسی - قومی مؤثر بوده است.
فرشاد رومی؛ احسان کاظمی
چکیده
بشر با یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ معاصر روبرو است. شیوع بیماری عالمگیر کرونا پیامدهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شگرفی داشته و در حال تغییر فرهنگ و رفتار فردی و جمعی انسانهاست. در پاسخ به این پرسش که شیوع ویروس کرونا بر سیاست داخلی و مناسبات بینالمللی چه تاثیری خواهد گذاشت؟ نگارندگان معتقدند که در دورۀ پساکرونا، جهان شاهد ...
بیشتر
بشر با یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ معاصر روبرو است. شیوع بیماری عالمگیر کرونا پیامدهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شگرفی داشته و در حال تغییر فرهنگ و رفتار فردی و جمعی انسانهاست. در پاسخ به این پرسش که شیوع ویروس کرونا بر سیاست داخلی و مناسبات بینالمللی چه تاثیری خواهد گذاشت؟ نگارندگان معتقدند که در دورۀ پساکرونا، جهان شاهد التهاب ملیگرایی و تقویت نقش دولت در ادارۀ جامعه و تبدیل شدن حوزه سلامت و بهداشت عمومی به یک موضوع امنیت ملی خواهد بود. در عرصۀ خارجی، دولتها برای حفظ جان شهروندانشان با محدود کردن گردش آزاد افراد و کالاها و سختتر کردن سیاستهای مهاجرتی و محافظت از مرزها از روند جهانی شدن عقبنشینی خواهند کرد. یافتههای پژوهش حاکی از تغییر ماهیت تهدیدات در قرن 21 است. نابرابری در ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و فقدان مراقبتهای بهداشتی میتواند امنیت داخلی دولتها را با چالش روبرو سازد. همچنین، ویروس کرونا ضربۀ جدی بر جهانیسازی اقتصادی که شیوع تهدیدات را تسریع میکند وارد ساخته و به ما یادآور میشود که سیاستهای جهانی برخلاف آموزههای نئولیبرالیسم و دولت حداقلی باید اصلاح شود. چارچوب نظری پژوهش، «واقعگرایی» و روش پژوهش تحلیلی – توصیفی و جمعآوری دادهها از طریق مطالعات کتابخانهای و اسنادی است.
علی باقری دولت ابادی
چکیده
پیروزی انقلاب اسلامی ایران بازتابهای گستردهای در منطقه و جهان به همراه داشت.علیرغم اینکه بیشترین تاثیر انقلاب اسلامی در سطح منطقه و همسایگان ایران اتفاق افتاد، شواهد گویای آن است که میزان اثرگذاری انقلاب ایران بر کشورهای آسیایمیانه محدود بوده است. این درحالی است که مردمان این منطقه همگی مسلمان بوده و برخی به لحاظ زبانی ...
بیشتر
پیروزی انقلاب اسلامی ایران بازتابهای گستردهای در منطقه و جهان به همراه داشت.علیرغم اینکه بیشترین تاثیر انقلاب اسلامی در سطح منطقه و همسایگان ایران اتفاق افتاد، شواهد گویای آن است که میزان اثرگذاری انقلاب ایران بر کشورهای آسیایمیانه محدود بوده است. این درحالی است که مردمان این منطقه همگی مسلمان بوده و برخی به لحاظ زبانی و برخی به لحاظ تاریخی یا قومی اشتراکاتی با ایران دارند. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که چرا انقلاب اسلامی نتوانست تأثیر چشمگیری در این منطقه داشته باشد؟ فرضیه پژوهش به وجود مشکلاتی در ساختار سیاسی کشورهای آسیای میانه برای پذیرش انقلاب و نیز مشکلاتی در داخل ایران برای صدور انقلاب اشاره دارد. برای این منظور از روش علّی و نظریه پخش استفاده شده و یافتههای پژوهش نشان میدهد وجود مشکلاتی در مبدا و مقصد پخش از جمله عدم توجه مناسب ایران به منطقه، رویکرد عملگرایانه سیاست خارجی ایران، وجود دولتهای اقتدارگرا در منطقه، وجود رقبای منطقهای و فرامنطقهای مهمترین دلایل ناکامی ایران در صدور انقلاب به این منطقه بوده است.
مجید شرفخانی؛ رحمت حاجی مینه؛ محمدرضا دهشیری
چکیده
از دوران مرکانتالیسم به بعد تجارت بینالمللی همواره عرصه رقابت ژئوپلیتیک بوده و نظم بینالمللی تکقطبی ایالات متحده که پس از پایان جنگ سرد ظهور یافت، اساساً معماری امنیتی ویژهای در منطقه استراتژیک خاورمیانه ایجاد نمود تا این کشور بتواند وضعیت موجود را به نفع خود حفظ نموده و سایر قدرتها ناگزیر بین دو گزینه فعالیت در چارچوب ...
بیشتر
از دوران مرکانتالیسم به بعد تجارت بینالمللی همواره عرصه رقابت ژئوپلیتیک بوده و نظم بینالمللی تکقطبی ایالات متحده که پس از پایان جنگ سرد ظهور یافت، اساساً معماری امنیتی ویژهای در منطقه استراتژیک خاورمیانه ایجاد نمود تا این کشور بتواند وضعیت موجود را به نفع خود حفظ نموده و سایر قدرتها ناگزیر بین دو گزینه فعالیت در چارچوب و یا به چالش کشیدن آن، یکی را برگزینند. با توجه به اینکه رقابت ایالات متحده و چین یکی از ویژگیهای تعیینکننده نظم بینالمللی قرن بیست و یکم میباشد لذا این موضوع در قالب مصونسازی استراتژیک تحت ساختار زنجیره ارزش جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. پرسش اصلی این است که راهبرد اقتصادی چین در رقابت با امریکا در خاورمیانه چیست؟ فرضیه پژوهش به این صورت است که راهبرد اقتصادی چین در رقابت با آمریکا در خاورمیانه، نفوذ هدفمند از طریق مؤثرترین بخشهای زنجیره ارزش جهانی است. یافتههای پژوهش بر اساس روش تبیینی- تحلیلی آن است که در نگاه خاورمیانهای، چین با توجه به تلاش ایالات متحده برای تشکیل جبهه تجاری یکپارچه برای مقابله با دولتی این کشور و به منظور کاهش ریسک امنیت انرژی خود، توجه به امنیت فناوری را با هدف قرار دادن رشد در سلسلهمراتب زنجیره ارزش و کسب جایگاه در عالیترین سطوح آن مدنظر قرار داده است.
مسعود نادری؛ فرزاد رستمی
چکیده
موضوع حقوق بشر از جمله دستاوردهای بنیادین حقوق و روابط بینالملل است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری با هنجارها و ایدئولوژی متفاوت نسبت به هنجارهای شکل دهنده به حقوق بشر، همواره در معرض اتهامات مختلفی از سوی کنشگران و نهادهای حقوق بشری بوده است. تا جایی که این موضوع از ماهیت حقوقی خارج شده و در چارچوبی امنیتی و سیاسی مطرح شده ...
بیشتر
موضوع حقوق بشر از جمله دستاوردهای بنیادین حقوق و روابط بینالملل است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری با هنجارها و ایدئولوژی متفاوت نسبت به هنجارهای شکل دهنده به حقوق بشر، همواره در معرض اتهامات مختلفی از سوی کنشگران و نهادهای حقوق بشری بوده است. تا جایی که این موضوع از ماهیت حقوقی خارج شده و در چارچوبی امنیتی و سیاسی مطرح شده است. حال این مقاله در پی آن است که با بررسی پرونده حقوق بشری جمهوری اسلامی ایران و سپس بررسی وضعیت کنونی روی کار آمدن ترامپ، امنیتیشدن این موضوع را در چارچوب مکتب کپنهاگ بررسی کرده و در نهایت به ارائه راهکار در این زمینه بپردازد. بر این اساس پرسش مقاله این است که روند مناقشه حقوق بشری ایران و غرب به چه شکلی در حال پیشروی است. یافتههای موجود نشان میدهد، با توجه به تمایز و تفاوت در هنجارهای شکل دهنده به حقوق بشر میان غرب و جمهوری اسلامی ایران، فرآیند امنیتیسازی حقوق بشر همواره به عنوان اهرمی برای فشار بر ایران و سیاست انزوای آن در محیط بینالمللی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
غلامرضا خواجه سروی؛ محمدباقر خرمشاد؛ عباسعلی رهبر؛ سیدزکریا محمودی رجا
چکیده
در نظامهای ناهمگون فرهنگی ـ مذهبی، شناخت متغیرهای مؤثر در رفتار رأیدهی و مشارکت سیاسی شهروندان، برای سیاستگذاری و مدیریت مطلوب امری حیاتی است. مسئله پژوهش، تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر در رأیدهی قوم ترکمن به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری است. این پژوهش از نظر جهتگیری، کاربردی و نوع پژوهش توصیفی و از روش ...
بیشتر
در نظامهای ناهمگون فرهنگی ـ مذهبی، شناخت متغیرهای مؤثر در رفتار رأیدهی و مشارکت سیاسی شهروندان، برای سیاستگذاری و مدیریت مطلوب امری حیاتی است. مسئله پژوهش، تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر در رأیدهی قوم ترکمن به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری است. این پژوهش از نظر جهتگیری، کاربردی و نوع پژوهش توصیفی و از روش پیمایش استفاده شد. جامعۀ آماری، شهروندان قوم ترکمن در گلستان میباشند که بهصورت تصادفی ساده 344 نفر بهعنوان نمونه آماری انتخـاب شـدند. پایایی و روایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمونهای ضریب بارهای عاملی، پایایی ترکیبی، آلفای کرونباخ، روایی همگرا و روایی واگرا اندازهگیری شدند. دادههای حاصل با استفاده از نرمافزار Smart- PLS وSPSS تجزیه و تحلیل شدند. از آزمون t تک نمونه و فریدمن برای سنجش فرضیههای پژوهش استفاده شد. یافتهها نشان میدهد ویژگیهای شخصیتی نامزد، انتظارات انتخاباتی، اثرپذیری از معتمدان سیاسی ـ دینی، قرابت با ایدئولوژیهای مذهبی ـ قومی، روند تحولات جهانی منطقه و شبکههای مجازی، بیشترین تأثیر را در رأیدهی قوم ترکمن به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری داشت. همچنین یافتههای حاصل از رتبهبندی نشان میدهد به ترتیب، انتظارات انتخاباتی، قرابت با ایدئولوژیهای مذهبی، عوامل تاریخی، روند تحولات جهانی ـ منطقه، اثرپذیری از معتمدان سیاسی ـ دینی، ویژگیهای شخصیتی نامزد و شبکههای مجازی بیشترین نقش را در تمایل قوم ترکمن به گفتمان اعتدال داشت.
جامعه شناسی سیاسی
مجید محمدی؛ احمد بخشایشی؛ محمد توحیدفام؛ علی اکبر امینی
چکیده
احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی از عوامل ایجاد ناامنی در غرب کشور هستند که پس از جنگ تحمیلی به شمال عراق گریختند. از طرفی سقوط صدام باعث تغییر ساختار سیاسی عراق و جایگزینی مدل دمکراسی انجمنی گردید. این مدل دمکراسی آثار و تبعاتی داشت که بعضاً منجر به تغییر موقعیت و قدرت کُردهای عراقی شد. با توجه به هویت یکپارچه و پیشینه تاریخی و فرهنگی یکسان ...
بیشتر
احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی از عوامل ایجاد ناامنی در غرب کشور هستند که پس از جنگ تحمیلی به شمال عراق گریختند. از طرفی سقوط صدام باعث تغییر ساختار سیاسی عراق و جایگزینی مدل دمکراسی انجمنی گردید. این مدل دمکراسی آثار و تبعاتی داشت که بعضاً منجر به تغییر موقعیت و قدرت کُردهای عراقی شد. با توجه به هویت یکپارچه و پیشینه تاریخی و فرهنگی یکسان کُردها، این تغییر اثراتی بر کُردهای دیگر کشورها از جمله احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی داشت. مسأله اصلی پژوهش این است که استقرار دمکراسی انجمنی و نهادینه شدن قدرت در کردستان عراق چه تأثیری بر احزاب ضدانقلاب کُرد ایرانی داشته است؟ ارائه تبیین مناسب در خصوص تأثیر این روند بر احزاب ضدانقلاب هدف این تحقیق است. جنس پژوهش کاربردی، روش کیفی و مدل توصیفی - تحلیلی است. چارچوب نظری نوشتار، دمکراسی انجمنی لیچفارت بوده و برای کسب پایایی پژوهش به 20 نفر از متخصصان ضدانقلاب کُردی و اقلیم کردستان عراق مراجعه و جمعبندی شد. دمکراسی انجمنی و نهادینه شدن قدرت در کردستان عراق منجر به تغییر استراتژی خودمختاری و تقویت گفتمان فدرالخواهی در میان احزاب ضدانقلاب کُرد ایرانی شده است. پیشنهاد میشود هزینه میزبانی احزاب ضدانقلاب کُرد ایرانی برای اقلیم کردستان عراق افزایش یابد.
حسین حیدری؛ باقر ساروخانی؛ مهرداد نوابخش
چکیده
این مقاله میکوشد احساس عدالت در آذربایجان و تحول آن را با روش تحلیل ثانویه و بر اساس دادههای پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان در سالهای 1379 و 1394 بررسی نماید. احساس عدالت در این تحقیق در سه بعد احساس عدالت اجتماعی، عدالت قضایی و عدالت قومی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که احساس عدالت در شاخصهای بررسی شده در حد ...
بیشتر
این مقاله میکوشد احساس عدالت در آذربایجان و تحول آن را با روش تحلیل ثانویه و بر اساس دادههای پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان در سالهای 1379 و 1394 بررسی نماید. احساس عدالت در این تحقیق در سه بعد احساس عدالت اجتماعی، عدالت قضایی و عدالت قومی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که احساس عدالت در شاخصهای بررسی شده در حد متوسط است. بر اساس نتایج این تحقیق، نگرش به «پایمال شدن حق افراد در صورت نداشتن پول و پارتی» و «نرسیدن افراد عادی متخصص به مقامات بالاتر» از شاخصهای عدالت اجتماعی و همچنین نگرش به «اجرای یکسان قانون در مورد مسئولین و مردم» از شاخصهای احساس عدالت قضایی میباشد که بهبود یافته ولی نگرش به «احقاق حق از طریق قانونی» و «احساس عدالت قومی» کاهش پیدا کرده است. اختلاف مشاهده شده در متغیرهای مورد بررسی به غیر از نگرش به «احقاق حق از طریق قانونی» معنادار است.
سیدمحمدمهدی حسینی فائق
چکیده
در عصر حاضر جوامعی از یهودیان حاردی در اسرائیل زندگی میکنند که متاثر از دین و آیینهای یهودی (و عمل به آن) دارای عقاید، سبک زندگی فردی و اجتماعی خاصی بوده و همین موضوع آنان را در رسانهها برجسته نموده است. این جماعت از حیث اعتقادی و نظری، جزء بنیادگرایان یهودی (عملگرا) به شمار میروند و به شدت به اصول بنیادگرایی یهودی (و مقومات آن) ...
بیشتر
در عصر حاضر جوامعی از یهودیان حاردی در اسرائیل زندگی میکنند که متاثر از دین و آیینهای یهودی (و عمل به آن) دارای عقاید، سبک زندگی فردی و اجتماعی خاصی بوده و همین موضوع آنان را در رسانهها برجسته نموده است. این جماعت از حیث اعتقادی و نظری، جزء بنیادگرایان یهودی (عملگرا) به شمار میروند و به شدت به اصول بنیادگرایی یهودی (و مقومات آن) مقیدند. حاردیها در حال حاضر – برخلاف باورهای رسانهای- نه تنها جریانی حاشیهای و کماهمیت به حساب نمیآیند بلکه با اتخاذ رویکردی عملگرا – در کنار سایر مولفهها و بهرهمندی از ظرفیتهای گفتمانی- توانستهاند خود را به جریانی تاثیرگذار در عرصه سیاسی- اجتماعی مبدل نمایند. با توجه به بنیانهای نظری بنیادگرایانه و عملگرایی نهفته در این جریان، به نظر میرسد تقویت و اهمیت یافتن آنان در عرصهی سیاسی- اجتماعی رژیم اسرائیل موجب افزایش تنشهای داخلی، خارجی و رشد گرایشات افراطگرایانه خواهد شد. در چنین بستری طرح چالشهای بنیادین در خصوص ماهیت رژیم فعلی اسرائیل و آیندهی آن دور از انتظار نخواهد بود.
محمدرضا امیری فهلیانی؛ طاها آبین؛ نازنین زهرا ستوده
چکیده
شهرها منبع خلاقیت و فناوری و موتورهایی برای رشد اقتصادی هستند. با این حال شهرها همچنین منبع فقر، نابرابری و خطرات بهداشتی محیط زیست هستند. جمعیت شهری مدتهاست که مکانی برای تولید و انتشار بیماری های عفونی محسوب می شوند. در این پژوهش بحران زیست محیطی کروناویروس که در حال حاضر بشریت از آن رنج می برد و آن را به چالش کشیده است، ...
بیشتر
شهرها منبع خلاقیت و فناوری و موتورهایی برای رشد اقتصادی هستند. با این حال شهرها همچنین منبع فقر، نابرابری و خطرات بهداشتی محیط زیست هستند. جمعیت شهری مدتهاست که مکانی برای تولید و انتشار بیماری های عفونی محسوب می شوند. در این پژوهش بحران زیست محیطی کروناویروس که در حال حاضر بشریت از آن رنج می برد و آن را به چالش کشیده است، از منظر روابط قدرت، مداخله، تصاحب در محیط شهری که زاده اکولوژی سیاسی و تاثیرات آن در فضای شهری است با رویکرد تحلیل ساختاری مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی؛ از حیث روش، پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آیندهپژوهی صورت گرفته است. همچنین پیشران های تاثیر اکولوژی سیاسی از طریق متن کاوی در اسناد معتبر داخلی و خارجی و نظر گروه خبرگان بررسی شده است. سپس با بکارگیری روش دلفی، تأثیر پیشران های شناسایی شده بر هم سنجیده شده و مورد بحث قرار گرفته اســت. آنگاه از طریق نرمافزار «میکمک» جایگاه هر پیشران بررسی شد. نتایج حاکی از آنست که پیشران های کمبود درآمد، نابرابری درآمدی، حاشیهنشینی، نابرابری اجتماعی، ضعف امکانات بهداشتی بعنوان نیروهای کلیدی موثر اکولوژی سیاسی توسط کارشناسان مشخص شده که در شیوع بیماری های واگیردار در آینده این شهر موثر می باشند.
محمدهادی راجی؛ ابوذر گوهری مقدم
چکیده
مسائل پژوهش در علوم سیاسی همواره در حال پیچیدهتر شدن هستند. دوران معاصر که از سویی ملهم از پستمدرنیسم و از سویی نشات گرفته از تنیدگی و پیچیدگی دانش میباشد، شرایط ویژهای را در روشها، مسائل و رویکردهای پژوهش بوجود آورده است. گذار از فیزیک نیوتنی به فیزیک کوانتومی باعث تغییرات معتنابهی در فیزیک اجتماعی و علوم مربوط به آن از جمله ...
بیشتر
مسائل پژوهش در علوم سیاسی همواره در حال پیچیدهتر شدن هستند. دوران معاصر که از سویی ملهم از پستمدرنیسم و از سویی نشات گرفته از تنیدگی و پیچیدگی دانش میباشد، شرایط ویژهای را در روشها، مسائل و رویکردهای پژوهش بوجود آورده است. گذار از فیزیک نیوتنی به فیزیک کوانتومی باعث تغییرات معتنابهی در فیزیک اجتماعی و علوم مربوط به آن از جمله علوم سیاسی شده است. اینکه چارچوب علوم سیاسی مبتنی بر رویکرد کوانتومی چگونه است؟ بعنوان پرسش اصلی این تحقیق مد نظر قرار دارد. هدف اصلی این تحقیق این است که بتواند با نقد بر چارچوب نیوتنی علوم سیاسی به تبیین چارچوب علوم سیاسی مبتنی بر رویکرد کوانتومی بپردازد. در این اثر برای گردآوری دادهها از روش اسنادی و برای تحلیل دادهها ضمن بهرهگیری از چارچوب شبکه و فیزیک کوانتوم از تکنیک کیفی با رویکرد توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. یافتههای تحقیق بر این اشاره دارد که علوم سیاسی مبتنی بر رویکرد کوانتومی با برون آمدن از ساختارهای پیشینی و خطی نیوتنی در حوزه مسائل دانش سیاست، روششناسی سیاسی و ابزارهای سیاسی دچار تغییرات مهمی شده و به قدرت بهمثابه یک بازی کوانتومی و روایتگونه مینگرد که از پویایی زمانی و شبکهای برخوردار است.
علیرضا کوهکن؛ مصطفی مالکی
چکیده
جهان پساکرونا تحت تأثیر ملیگرایی سیاسی و اقتصادی، رقابت در تولید و توزیع واکسن و تقویت گفتمان جدید نظم جهانی با تحولات جدیدی روبرو است. مطالعه تأثیر متقابل این تحولات بر برنامه آلمان در ریاست دورهای بر شورای اتحادیه اروپا در نیمه دوم 2020، به عنوان نخستین سیاست برنامهریزی شده اروپایی پس از کرونا، در فهم اثرات این پدیده ضروری ...
بیشتر
جهان پساکرونا تحت تأثیر ملیگرایی سیاسی و اقتصادی، رقابت در تولید و توزیع واکسن و تقویت گفتمان جدید نظم جهانی با تحولات جدیدی روبرو است. مطالعه تأثیر متقابل این تحولات بر برنامه آلمان در ریاست دورهای بر شورای اتحادیه اروپا در نیمه دوم 2020، به عنوان نخستین سیاست برنامهریزی شده اروپایی پس از کرونا، در فهم اثرات این پدیده ضروری است. بررسی محتوایی اظهارات مقامات آلمان و برنامههای آنها در حوزههای مختلف بویژه اقتصادی و سیاست خارجی، نگارندگان این مقاله را در پاسخ به این پرسش اصلی یاری میکند که «بحران کرونا چگونه و چه تأثیراتی بر ریاست دورهای آلمان بر شورای اروپا گذاشته است؟» این پژوهش از نوع کیفی و با استراتژی قیاسی است و با بررسی تغییرات صورت گرفته در برنامه مدیریت اروپایی آلمان به این نتیجه رسیده که این کشور درصدد است از «مدیریت بحران کرونا» در دوره ریاست به عنوان فرصتی برای ترمیم و تقویت رهبری اقتصادی و اخلاقی خود و تقویت جایگاه سیاسی خود در صحنۀ بینالملل در دوران پساکرونا استفاده کند. جمهوری اسلامی میتواند از این فرصت برای مدیریت سیاستهای ضدایرانی قدرتهای اروپایی و شکل دادن به همکاری موثر چندجانبه و کاهش انتقاد از نقش منطقهای ایران استفاده کند.
سیدحسن میرفخرائی؛ خدائی مصطفی
چکیده
به دلیل رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابل غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا، ایران به عنوان بازیگری تهدیدساز شناخته شده و جایگاه مهمی در رویکرد امنیتی ناتو پیدا نموده است. نگرانی ناتو از گسترش نفوذ ایران در حوزۀ عربی که مصادیق آن را نفوذ در عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین اعلام میکنند، منجر به اتخاذ سیاستهایی از جمله گسترش ناتو ...
بیشتر
به دلیل رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابل غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا، ایران به عنوان بازیگری تهدیدساز شناخته شده و جایگاه مهمی در رویکرد امنیتی ناتو پیدا نموده است. نگرانی ناتو از گسترش نفوذ ایران در حوزۀ عربی که مصادیق آن را نفوذ در عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین اعلام میکنند، منجر به اتخاذ سیاستهایی از جمله گسترش ناتو به سوی اروپای شرقی، آسیای مرکزی و قفقاز و همکاریهای نزدیک امنیتی، اطلاعاتی و اقتصادی با کشورهای عربی حاشیۀ خیلج فارس شده است. این مقاله میکوشد تا با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی به این سوأل پاسخ گوید که رویکرد ناتو برای مقابله با نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقۀ خاورمیانه چیست؟ یافتههای تحقیق حاکی از آن است که گسترش ناتو به شرق، ضمن داشتن تأثیرات منفی بر روابط ایران با اتحادیۀ اروپا، جمهوریهای آسیای مرکزی و قفقاز و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس؛ باعث فشار بیشتر غرب و در رأس آن ایالات متحدۀ آمریکا به ایران خواهد گردید. ناتو با هدف کنترل استراتژیک ایران از طریق سیطره بر مسیر عبور انرژی و حمل و نقل و کنترل تحرکات قومی، سیاسی و ایدئولوژیکی سعی در کاهش نقش و نفوذ ایران در منطقه دارد.
سیاست داخلی ایران
نیما شب افروز اکبری؛ علی مرشدی زاد؛ حسینعلی نوذری؛ حمید احمدی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی مناسبات پیچیده بحرانهای چندگانه ناکارآمدی، توزیع، هویت، نفوذ و مشروعیت و همچنین درهم تنیده شدن آنها در دولت و نظام سیاسی بویژه در یک بازه زمانی مشخص یعنی دو دوره ریاست جمهوری حسن روحانی میباشد و اینکه چه پیامدهایی برای مشارکت سیاسی فعال به دنبال داشت. یافتهها و نتایج این پژوهش بر اساس روش توصیفی– تحلیلی ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی مناسبات پیچیده بحرانهای چندگانه ناکارآمدی، توزیع، هویت، نفوذ و مشروعیت و همچنین درهم تنیده شدن آنها در دولت و نظام سیاسی بویژه در یک بازه زمانی مشخص یعنی دو دوره ریاست جمهوری حسن روحانی میباشد و اینکه چه پیامدهایی برای مشارکت سیاسی فعال به دنبال داشت. یافتهها و نتایج این پژوهش بر اساس روش توصیفی– تحلیلی بدست آمده و دال برآنند که این پژوهش از نظر زمانی یک پژوهش مقطعی، از حیث ارتباط و پیوند بین دادهها بیانگر نوعی همبستگی مضمونی میباشد و مؤید این مطلب است که هرگاه در نظام سیاسی بحرانهای مذکور رخ دهد آغازی خواهد بود بر کاهش اقتدار و افول مشروعیت و در نتیجه نظام سیاسی با بحران کاهش مشارکت فعال سیاسی و کاهش آن در سطح گسترده مواجه میشود. حوادث و اتفاقات این دوره زمانی و شیوة برخورد مردم و ارتباط و تعامل آنها با نظام سیاسی، همچنین کیفیت و میزان تأثیرگذاری آنها بر سیاست را تنها با معیاری همچون مشارکت سیاسی میتوان ارزیابی نمود. البته ذکر این مطلب بسیار مهم و حائز اهمیت است که بسیاری از رویدادها و اتفاقات شکل گرفته توسط بازیگران سیاسی و نیروهای رقیب و موازی، گاه خارج از رأی و تصمیم و اراده دولت بوده و به دامنه بحران وسعت بخشیده است.
سید عبداله رضوی؛ محمد نصر اصفهانی
چکیده
وابستگی همهجانبه اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی موجب گردیده که حفظ سهم بازار و فروش نفت با قیمت بهینه نفت خام به منظور تأمین امنیت اقتصادی کشور از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. در این مقاله فرضیه سیاستهای انرژی اتخاذ شده توسط ترامپ که موجب افزایش اثرگذاری راهبردهای دولت آمریکا بر حوزه انرژیهای فسیلی ایران و کاهش سهم بازار آن میگردد، ...
بیشتر
وابستگی همهجانبه اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی موجب گردیده که حفظ سهم بازار و فروش نفت با قیمت بهینه نفت خام به منظور تأمین امنیت اقتصادی کشور از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. در این مقاله فرضیه سیاستهای انرژی اتخاذ شده توسط ترامپ که موجب افزایش اثرگذاری راهبردهای دولت آمریکا بر حوزه انرژیهای فسیلی ایران و کاهش سهم بازار آن میگردد، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. پرسشاین مقاله آن عبارتست از:«سیاستهای انرژیترامپ چهتأثیریبر امنیت بازارهای نفت ایران گذاشتهاست؟». در این مقاله کانالهای اثرگذاری راهبردهای ترامپ بر بازار نفت ایران مشخص شده است. نتایج این مقاله نشان میدهد سیاستهای اعمالی ترامپ به شدت سهم بازارهای نفت ایران را کاهش داده است. در این راستا، فرصتهای صادرات نفت خام برای عراق، آمریکا، روسیه و عربستان به مشتریان ایران منجر به افزایش سهم بازار این کشورها گردیده است. بازگشت سهم صادرات نفت خام ایران به آسیا و اروپا با متزلزل شدن توافق برجام، موجب از دست رفتن بازارهای صادراتی نفت خام کشور گردیده است. همچنین توافق اخیر کشورهای عضو و غیر عضو اوپک در مورد کاهش حجم تولید نفت، کمک شایانی به گسترش تولید نفت شیل آمریکا و بازارهای صادراتی این کشور نموده است.
خلیل سردارنیا؛ کوروش بدری؛ سینا امینی زاده
چکیده
پرسش اصلی پژوهش آن است که چه رابطهای میان اعتماد به شبکههای اجتماعی و منابع اعتماد اجتماعی با اعتماد نهادی در بین دانشجویان وجود دارد؟ فرضیه اصلی آن است که اعتماد به شبکههای اجتماعی سایبری (فیس بوک، تویتر و غیره) بر عوامل اعتماد اجتماعی همچون خانواده، هویت ملی و مذهبی و اعتماد نهادی اعم از نهادهای حاکمیتی و نهادهای مدنی تاثیر ...
بیشتر
پرسش اصلی پژوهش آن است که چه رابطهای میان اعتماد به شبکههای اجتماعی و منابع اعتماد اجتماعی با اعتماد نهادی در بین دانشجویان وجود دارد؟ فرضیه اصلی آن است که اعتماد به شبکههای اجتماعی سایبری (فیس بوک، تویتر و غیره) بر عوامل اعتماد اجتماعی همچون خانواده، هویت ملی و مذهبی و اعتماد نهادی اعم از نهادهای حاکمیتی و نهادهای مدنی تاثیر معناداری میگذارد. این پژوهش با روش پیمایشی انجام شده است. یافته کلی آن است که در قالب معادلات ساختاری، 38% درصد از متغیر وابسته یعنی اعتماد نهادی توسط اعتماد به شبکه اجتماعی (متغیر مستقل) و عوامل یا منابع اعتماد اجتماعی همچون خانواده، هویت ملی و هویت دینی به عنوان متغیرهای کنترل یا واسطهای تبیین گردیدند. اعتماد به شبکههای اجتماعی در حد 26 درصد بر کاهش اعتماد به عوامل اعتماد اجتماعی بویژه هویت ملی تاثیر گذاشته و این کاهش اعتماد اجتماعی نیز باعث کاهش اعتماد نهادی عمدتا در سطح نهادهای حاکمیتی- حکومتی شده است. در بین مؤلفههای عوامل اعتماد اجتماعی، هویت ملی بیشترین تأثیر منفی با 23% را از شبکههای اجتماعی گرفته است. در بین مؤلفههای اعتماد نهادی، اعتماد به نهادهای حکومتی بصورت غیرمستقیم بیشترین تأثیر منفی را با 14 % از شبکههای اجتماعی گرفته است.
جامعه شناسی سیاسی
رضا رستگارپور؛ حسن شفیعی؛ محمدرضا دهشیری
چکیده
چگونگی تأثیر هیجانات بر رفتار سیاسی بواسطه نقش تعیینکننده آن در انتخاب سیاسی و تأثیرگذار در میزان مشارکت و همچنین نتایج انتخابات، موضوعی است که جایگاه مطالعاتی آن در حوزه روانشناسی سیاسی قرار میگیرد. در حالی که همواره در بسیاری از کشورها شاهد برگزاری انتخابات هستیم، یافتههای روانشناسی سیاسی نشان میدهد که در بسیاری ...
بیشتر
چگونگی تأثیر هیجانات بر رفتار سیاسی بواسطه نقش تعیینکننده آن در انتخاب سیاسی و تأثیرگذار در میزان مشارکت و همچنین نتایج انتخابات، موضوعی است که جایگاه مطالعاتی آن در حوزه روانشناسی سیاسی قرار میگیرد. در حالی که همواره در بسیاری از کشورها شاهد برگزاری انتخابات هستیم، یافتههای روانشناسی سیاسی نشان میدهد که در بسیاری از موارد نتیجه انتخابات تابعی از هیجان بوده و این هیجانات نقش مؤثری در میزان مشارکت مردم دارد. این پژوهش با مروری اجمالی بر انتخابات ریاست جمهوری ایران، ضمن گردآوری مستندات تاریخی و استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش است که اساساً گرایش مردم در انتخابات، بیشتر تحت تأثیر انتخاب عقلانی است یا تابعی از هیجانات میباشد. بعبارتی کدام متغیر نقش مؤثرتری بر فرآیند انتخابات داشته و اینکه چه طیفی از جامعه، چرا و در چه شرایطی تحت تأثیر فضای هیجانی قرار میگیرند؟ اگر انتخاب عقلانی را (صرفنظر از اثرات مثبت و منفی هیجان بر انتخاب) بعنوان هدفی منطقی در نظر بگیریم، مروری بر انتخابات ادوار ریاست جمهوری ایران مؤید این فرضیه است که وقوع حوادث مؤثر در کنار حضور چهرهها و رقبای خاص در مقاطع مختلف، میتواند منجر به ایجاد هیجان و فضای پرشور سیاسی و رقابتی و در نتیجه میزان مشارکت مردم گردد.
خلیل سردارنیا؛ هنگامه البرزی
چکیده
اعتراضهای صنفی- اجتماعی در ایران از دیماه 1396 به این سو را میتوان به عنوان نقطه عطف و تعیینکننده تلقی کرد زیرا به لحاظ ماهوی، تاکتیکی و شکلی تا حد زیادی از اعتراضهای پیشین متمایز هستند. این پژوهش در راستای نظریه سیاست خیابان و با روش پژوهش اکتشافی و روش جمعآوری دادهها از نوع تحلیل محتوای مطالبات و شعارهای معترضان صنفی و اجتماعی ...
بیشتر
اعتراضهای صنفی- اجتماعی در ایران از دیماه 1396 به این سو را میتوان به عنوان نقطه عطف و تعیینکننده تلقی کرد زیرا به لحاظ ماهوی، تاکتیکی و شکلی تا حد زیادی از اعتراضهای پیشین متمایز هستند. این پژوهش در راستای نظریه سیاست خیابان و با روش پژوهش اکتشافی و روش جمعآوری دادهها از نوع تحلیل محتوای مطالبات و شعارهای معترضان صنفی و اجتماعی و نیز اظهارات کارشناسان انجام شده است. پرسش مقاله این است که مهمترین تمایزهای ماهوی و شکلی اعتراضهای صنفی و اجتماعی از دیماه 1396 به این سو از اعتراضهای گذشته چیستند و چرا روی دادهاند؟ مهمترین یافتههای این پژوهش آن است که این اعتراضها به لحاظ ماهوی از نوع خودانگیخته و مستقیم در خیابان، بدون رهبر، نوآوری در تاکتیک مبارزاتی، بیاعتمادی به تشکلهای صنفی و مدنی، مستمر و زنجیروار، ارتباطات افقی با اعتراضهای مشابه و ویژگیهای دیگر بودهاند. دادهها و اطلاعات برآمده از تحلیل محتوای مطالبات و شعارهای معترضان و اظهارات کارشناسان نشان میدهد که به ترتیب متغیرهای اقتصادی- معیشتی، سیاسی، اجتماعی، انگیزشی، محیط زیستی و حقوقی در این اعتراضها تأثیرگذار بودهاند اما متغیر اقتصادی و معیشتی از بالاترین و بیشترین نقش برخوردار بوده است.
روابط بین الملل
مجید رضا مومنی؛ نرگس خانگل زاده سنگرودی
چکیده
هند و چین بعنوان دو قدرت نوظهور اسیایی همواره کوشش نمودهاند تا از رهگذر دیپلماسی عمومی، مراودات خود را با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بسط دهند که این مهم میتواند بسترساز تحقق اهداف سیاست خارجی این دوکشور باشد. از اینروی این پژوهش میکوشد به این پرسش اساسی بپردازد که وجوه افتراق و اشتراک دیپلماسی عمومی هند و چین در کشورهای ...
بیشتر
هند و چین بعنوان دو قدرت نوظهور اسیایی همواره کوشش نمودهاند تا از رهگذر دیپلماسی عمومی، مراودات خود را با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بسط دهند که این مهم میتواند بسترساز تحقق اهداف سیاست خارجی این دوکشور باشد. از اینروی این پژوهش میکوشد به این پرسش اساسی بپردازد که وجوه افتراق و اشتراک دیپلماسی عمومی هند و چین در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بین سالهای 2001-2021 کدامند؟ فرضیه این است که اهمیت مفهوم و جایگاه دیپلماسی عمومی به منظور پیشبرد اهداف سیاست خارجی و نفوذ بیشتر در منطقه و همچنین کاربرد زبان، ادبیات و فرهنگ از وجوه اشتراک دو کشور محسوب میشود، در حالیکه وجوه افتراق در روشهای اعمال دیپلماسی عمومی مشتمل بر صنعت فیلمسازی، موسسه کنفوسیوس، فعالیت دیاسپوریک، ابتکار کمربند– راه میباشد. این پژوهش از روش مقایسهای استفاده نموده تا وجوه افتراق و اشتراک دیپلماسی عمومی هند و چین در حوزه کشورهای عرب خلیج فارس احصا و تحلیل شود. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که دیپلماسی عمومی بعنوان ابزاری در راستای منافع ملی، همواره مورد توجه دو کشور چین و هند بوده است که شناخت این مسئله بنا بر اصل سیاست همسایگی برای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت میباشد.
مصطفی گودرزی؛ علی منوری؛ غلامرضا کریمی
چکیده
موعودگرایی یکی از مهمترین مفاهیم موجود در یهودیت است و جنبش صهیونیسم بر اساس تغییراتی که در معنای سنتی این مفهوم ایجاد کرد، موفق به تأسیس حکومت یهودی در سرزمین فلسطین شد. از طرف دیگر، موعودگرایی تنها مفهوم مشترکی است که تمام فرقههای مختلف یهود بر روی آن اتفاقنظر دارند. بنابراین بعد از تأسیس حکومت یهودی در سال 1948، موعودگرایی به ...
بیشتر
موعودگرایی یکی از مهمترین مفاهیم موجود در یهودیت است و جنبش صهیونیسم بر اساس تغییراتی که در معنای سنتی این مفهوم ایجاد کرد، موفق به تأسیس حکومت یهودی در سرزمین فلسطین شد. از طرف دیگر، موعودگرایی تنها مفهوم مشترکی است که تمام فرقههای مختلف یهود بر روی آن اتفاقنظر دارند. بنابراین بعد از تأسیس حکومت یهودی در سال 1948، موعودگرایی به اجبار در تمام شئون سیاستهای داخلی و خارجی اسرائیل وارد شد. از طرف دیگر همزمان با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، در اسرائیل نیز راستگرایان و مذهبیها بعد از سی سال به قدرت رسیدند. یکی از خصوصیات مشترک راستگرایان، موعودگرا بودن آنهاست؛ لذا متغیر موعودگرایی در سیاست خارجی اسرائیل در قبال ایران بعنوان یک عامل مؤثر عینیت یافت و به شکل خصمانه ظهور و بروز پیدا کرد. از اینرو این مقاله با استفاده از نظریه سازهانگاری که در کنار مسائل مادی مانند قدرت، متغیرهای غیرمادی مانند مذهب را نیز در روابط بینالملل مهم میداند؛ به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که چگونه موعودگراییِ یهود باعث شد تا اسرائیل در قبال ج.ا.ایران یک سیاست خارجی خصمانه را دنبال کند؟
فائز دین پرست؛ سامره پاریاب
چکیده
انتخابات، اعم از ریاستجمهوری و مجلس نقش مهمی در صورتبندی گفتمانهای سیاسی و شکلگیری مطالبات شهروندی داشته است. هدف این پژوهش، تبیین طرح مطالبات قومی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دو شهر ارومیه و تبریز به عنوان مرکز استانهای آذربایجان غربی و شرقی در دوره دهم است. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق تصاویر، شعارها، سخنرانی ...
بیشتر
انتخابات، اعم از ریاستجمهوری و مجلس نقش مهمی در صورتبندی گفتمانهای سیاسی و شکلگیری مطالبات شهروندی داشته است. هدف این پژوهش، تبیین طرح مطالبات قومی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دو شهر ارومیه و تبریز به عنوان مرکز استانهای آذربایجان غربی و شرقی در دوره دهم است. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق تصاویر، شعارها، سخنرانی ها و مصاحبهها گردآوری شدهاند. دادههای گردآوری شده در این پژوهش، با روش ردیابی فرایند تحلیل شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد نخبگان قومی در یک فرصت سیاسی مانند انتخابات، با توسل به دو اقدام دستکاری نمادها و تقویت احساس محرومیت نسبی، هدف حفظ و صیانت از موقعیت ممتار خود و بسیج منابع برای پیروزی در انتخابات را دنبال میکنند.انتخابات، اعم از ریاستجمهوری و مجلس نقش مهمی در صورتبندی گفتمانهای سیاسی و شکلگیری مطالبات شهروندی داشته است. هدف این پژوهش، تبیین طرح مطالبات قومی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دو شهر ارومیه و تبریز به عنوان مرکز استانهای آذربایجان غربی و شرقی در دوره دهم است..
علی صباغیان؛ مسعود فتحی پور
چکیده
امریکا ازجمله کشورهایی است که در عرصه سیاست خارجی تأکید زیادی بر راهبرد کمکهای خارجی دارد. این راهبرد از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون با فراز و نشیبهایی تداومیافته است و کشورهای مختلفی را شامل شده است. بررسی کمکهای امریکا به پاکستان حاکی از این است که این کشور طی دهههای گذشته بر اساس مناسبات و ضرورتهای ژئوپلیتیکی با فراز و فرودهای ...
بیشتر
امریکا ازجمله کشورهایی است که در عرصه سیاست خارجی تأکید زیادی بر راهبرد کمکهای خارجی دارد. این راهبرد از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون با فراز و نشیبهایی تداومیافته است و کشورهای مختلفی را شامل شده است. بررسی کمکهای امریکا به پاکستان حاکی از این است که این کشور طی دهههای گذشته بر اساس مناسبات و ضرورتهای ژئوپلیتیکی با فراز و فرودهای زیادی درزمینه دریافت کمکهای مالی – نظامی مواجه بوده است. این مقاله میکوشد به این پرسش پاسخ دهد که انگیزهها و اهداف امریکا از ارائه کمکهای خارجی در عرصه روابط بینالملل و بهطور مشخص کشور پاکستان چیست؟ فرضیه مقاله این است که امریکا اهداف متعددی در زمینه ارائه کمکهای خارجی دنبال میکند که تثبیت هژمونی این کشور را در نظر دارد و در ارتباط با پاکستان نیز این اهداف دنبال شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کمکهای خارجی بهعنوان اهرمی واقعگرایانه برای افزایش قدرت و نفوذ امریکا مورداستفاده قرار میگیرد که به تثبیت هژمونی امریکا یاری میرساند. در خصوص پاکستان نیز هرچند به نظر میرسد کاهش این کمکها پاکستان را از تعقیب سیاستهای پرمخاطره خود در ارتباط با حمایت از گروههای تروریستی بازنمیدارد، رویکرد امریکا اعمال فشار برای پرهیز از این سیاست است.
سید روح الله حاج زرگرباشی؛ مرتضی شکری
چکیده
چند دهه پس از فروپاشی شوروی، پویشهای جدیدی در نظم منطقهای آسیای مرکزی و قفقاز در حال شکلگیری است که میتوان آن را در ذیل بازی قدرت جدید تحلیل کرد. در این بازی قدرت برخلاف بازی بزرگ سنتی، نه قدرتهای جهانی بلکه ترکیبی از قدرتهای جهانی و منطقهای حضور دارند. حضور فزاینده ترکیه و شکلگیری اتحادهای پنهان منطقهای، سرمایهگذاری ...
بیشتر
چند دهه پس از فروپاشی شوروی، پویشهای جدیدی در نظم منطقهای آسیای مرکزی و قفقاز در حال شکلگیری است که میتوان آن را در ذیل بازی قدرت جدید تحلیل کرد. در این بازی قدرت برخلاف بازی بزرگ سنتی، نه قدرتهای جهانی بلکه ترکیبی از قدرتهای جهانی و منطقهای حضور دارند. حضور فزاینده ترکیه و شکلگیری اتحادهای پنهان منطقهای، سرمایهگذاری عظیم برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی در حوزههای مختلف سیاسی، امنیتی و فرهنگی و نیز ابهام در مورد آینده شکلگیری محور ایران-روسیه – چین پیکربندی جدیدی از بازی قدرت میان کشورهای منطقه و فرا منطقهای بوجود آورده است. این مقاله که با روش تحلیل روند انجام شده است، تلاش دارد ضمن شناسایی کلانروندهای حاکم بر ژئوپلیتیک منطقه آسیای مرکزی و قفقاز، پیامدهای آن را برای جمهوری اسلامی تحلیل کند. از اینرو پرسش پژوهش این است که با توجه به شکلگیری پویشهای قدرت در سالهای اخیر، جمهوری اسلامی ایران چه جایگاهی در آینده معادلات ژئوپلیتیک منطقه آسیای مرکزی و قفقاز خواهد داشت؟ فرضیه این است که چنانچه پویشهای نظم امنیتی منطقه کنونی تداوم یابد، موقعیت منطقهای ایران تنزل خواهد یافت. یافتههای مقاله نشان میدهد، مهمترین چالش جمهوری اسلامی ایران در آینده نظم منطقهای آسیای مرکزی و قفقاز به احتمال زیاد نه حضور قدرتهای غربی بلکه نفوذ گسترده ژئوپلیتیکی ترکیه، آذربایجان، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی خواهد بود.
هادی ابراهیمی کیاپی؛ کمال زارعی
چکیده
قفقاز جنوبی از جمله حوزههایی میباشد که با پایان جنگ سرد و بحرانهای ناشی از تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک بویژه پس از فروپاشی شوروی، رقابتها و چانهزنی قدرتهای بزرگ منطقهای و فرامنطقهای را شاهد است. طی سالهای اخیر حضور رژیم صهیونیستی بهعنوان یکی از قدرتهای فرامنطقهای در قفقاز جنوبی بهعنوان منطقه پیرامونی جمهوری ...
بیشتر
قفقاز جنوبی از جمله حوزههایی میباشد که با پایان جنگ سرد و بحرانهای ناشی از تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک بویژه پس از فروپاشی شوروی، رقابتها و چانهزنی قدرتهای بزرگ منطقهای و فرامنطقهای را شاهد است. طی سالهای اخیر حضور رژیم صهیونیستی بهعنوان یکی از قدرتهای فرامنطقهای در قفقاز جنوبی بهعنوان منطقه پیرامونی جمهوری اسلامی ایران و همکاری استراتژیک آن با کشورهای منطقه و نیز ادامه گسترش حوزه همکاریها و برنامههای راهبردی با آنها، چالشی جدی برای منافع حیاتی کشورمان ایجاد کرده است. تداوم این حضور؛ تقابل آشکاری را در حوزههای مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی رقم زده است که به تناسب بروز و ظهور میزان و سطح همکاریها و خصومتهای باطنی دولتهای منطقه، در صورت عدم مراقبت دولتهای حاکم منطقه میتواند جرقه یک درگیری را نیز موجب شود. این پژوهش مبتنی بر رویکرد استدلالی و روش تحقیقی آن نیز توصیفی – تحلیلی است.
علی صباغیان
چکیده
با توجه به اینکه همبستگی روح فرآیند همگرایی اروپا در دوران بعد از جنگ جهانی دوم محسوب میشود. این مقاله در صدد پاسخگویی به این پرسش است که بحران کروناویروس سال2020 چه تاثیری بر همبستگی اروپا داشته و ضعف یا فقدان این همبستگی چگونه فرایند همگرایی اروپا را تحت تاثیر قرار داده است؟ فرضیه این است که ضعف همبستگی اروپایی در مقابله با بحران ...
بیشتر
با توجه به اینکه همبستگی روح فرآیند همگرایی اروپا در دوران بعد از جنگ جهانی دوم محسوب میشود. این مقاله در صدد پاسخگویی به این پرسش است که بحران کروناویروس سال2020 چه تاثیری بر همبستگی اروپا داشته و ضعف یا فقدان این همبستگی چگونه فرایند همگرایی اروپا را تحت تاثیر قرار داده است؟ فرضیه این است که ضعف همبستگی اروپایی در مقابله با بحران کرونا موجب تشدید رویکردهای ملیگرایانه در کشورهای عضو اتحادیه اروپا شده است و تشدید شکافها در اروپا و نیز بیتوجهی به دستاوردهای فراملی، این اتحادیه در پی داشته است. یافتههای مقاله نشان میدهد مواردی همچون ناامید شدن شهروندان اروپایی از وجود همبستگی، تشدید گرایش به سمت سیاستهای ملیگرایانه، تشدید شکافهای شمال و جنوب و مرکز- پیرامون در اروپا و خدشهدار کردن ایده اروپای بدون مرز از مهمترین تاثیرات بحران کرونا بر همبستگی اتحادیه اروپا است. اتحادیه اروپا در واکنش به این بحران با استفاده از تجربیات بدست آمده از مدیریت بحرانهای قبلی، تقویت حکمرانی را مورد توجه قرار داده تا با توسل به آن بتواند تابآوری خود را هر چند با هزینه سیاسی بالا افزیش دهد.