نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشکده صدا و سیما

2 وزارت خارجه

چکیده

قفقاز جنوبی از جمله حوزههایی می‌باشد که با پایان جنگ سرد و بحرانهای ناشی از تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک بویژه پس از فروپاشی شوروی، رقابتها و چانهزنی قدرتهای بزرگ منطقهای و فرامنطقهای را شاهد است. طی سالهای اخیر حضور رژیم صهیونیستی به‌عنوان یکی از قدرتهای فرامنطقهای در قفقاز جنوبی به‌عنوان منطقه پیرامونی جمهوری اسلامی ایران و همکاری استراتژیک آن با کشورهای منطقه و نیز ادامه گسترش حوزه همکاریها و برنامههای راهبردی با آنها، چالشی جدی برای منافع حیاتی کشورمان ایجاد کرده است. 
تداوم این حضور؛ تقابل آشکاری را در حوزههای مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی رقم زده است که به تناسب بروز و ظهور میزان و سطح همکاریها و خصومتهای باطنی دولتهای منطقه، در صورت عدم مراقبت دولتهای حاکم منطقه میتواند جرقه یک درگیری را نیز موجب شود. این پژوهش مبتنی بر رویکرد استدلالی و روش تحقیقی آن نیز توصیفی تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategies Conflict between Islamic Republic of Iran and the Zionist Regime in the Caucasian Strategic Area

نویسندگان [English]

  • Hadi Ebrahimi kiapei 1
  • kamal zarei 2

1 Researcher

2 foreign affairs

چکیده [English]

The South Caucasus is one of the areas where, since the end of the Cold War, and the crises caused by geopolitical and geostrategic developments, especially after the collapse of the Soviet Union, there have been rivalries and bargaining of major regional and sub-regional powers.
In recent years, The presence of the Zionist regime as one of the supranational powers in the South Caucasus as the periphery of the Islamic Republic of Iran and its strategic partnership with the countries of the region, and the further expansion of the field of cooperation and strategic plans with them, has created a serious challenge to our country's vital interests. The continuation of this presence has brought about a clear opposition in various political, security, economic and cultural spheres, which, in proportion to the emergence and level of cooperation and hostilities of the states of the region, in the absence of the maintenance of the ruling states of the region could spark a conflict Cause.
 The methodology of this research is based on an argumentative approach and its research methodology has a descriptive-analytic character.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Convergence
  • media brand
  • news TV
  • audio and video
  • media block
الف- فارسی
-    آشوری، داریوش، (1386 )،  فرهنگ سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
-    آقایی، سید داوود، (1386)، اتحادیه اروپایی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات سرای عدالت.
-    آقا بخشی، علی و دیگران، (1386)، فرهنگ علوم سیاسی، چاپ دوم، تهران، نشر چاپار .
-    ابوالحسن شیرازی، حبیب ا...، (1379)، «نقش و منافع غرب در قفقاز و آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 32 .
-    اسدی کیا، بهناز، (1374)، جمهوری آذربایجان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-    افشردی، محمدحسین، (1382)، ژئوپلیتیک قفقاز و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دانشکده فرماندهی و ستاد.
-    امیر احمدیان، بهرام، (1377)، «ایران و قفقاز»، فصلنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 135-136.
-    امیر احمدیان، بهرام، (1373)، «پتانسیل‌های حمل و نقل و انرژی در قفقاز و نقش ژئوپلیتیکی آنها»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 8 .
-    امیر احمدیان، بهرام، (1376)، جغرافیای قفقاز، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-    امیراحمدیان، بهرام، (1388)، «نقش روسیه و امریکا در بحران قفقاز»،  ایراس، کد خبر  12988.
-    برژینسکی، زبیگنیو، (1372)، خارج از کنترل، ترجمه عبدالرحیم نوه ابراهیم، تهران: نشر اطلاعات.
-    بصیری، محمد علی و ایزدی، مژگان، (1383)، «اهداف سیاست خارجی آمریکا در آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 48.
-    بوسک، کریستوفر، (1368)، «روابط اسرائیل با آذربایجان و تاثیر آن بر امنیت منطقه در قفقاز جنوبی»، تهران: مجموعه مقالات یازدهمین همایش بین‌المللی آسیای مرکزی و قفقاز، امنیت در قفقاز جنوبی، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-    چشمه اعلایی، مهرداد، (1384)، «جمهوری اسلامی ایران و تحولات حوزه قفقاز»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 52. 
-    حافظ نیا، محمدرضا، (1381)، «نقش‌آفرینی ژئواستراتژیک محور قفقاز – آسیای مرکزی در رقابت‌های جهانی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 40 .
-    حجازی، سید حسین، (1383)، دکترین امنیت ملی روسیه ریشه‌ها عناصر و آرمان‌ها، کتاب کشورهای مستقل مشترک المنافع 2، موسسه ابرار معاصر تهران. 
-    حسن‌خانی، محمد و نصوحیان، محمد مهدی، (1387)، «تلقی سیاست خارجی آمریکا از قفقاز پس از تحولات یازده سپتامبر»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 62.
-    خبیری، کابک، (1385)، «نگرش انتقادی به مولفه‌های استراتژی امنیت ملی جدید آمریکا»، پژوهشنامه امنیت بینالملل و تروریسم، شماره دوم .
-    خرازی، کمال، (1377)، «نقش قدرت‌های منطقه‌ای در حل مناقشات و توسعه اقتصادی»، فصلنامه مطالعات اسیای مرکزی و قفقاز، شماره 21.
-    دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، (1378)، «سیاست خارجی و امنیتی مشترک»، فصلنامه سیاست خارجی (ویژه اروپا)، جلد اول، 10. 
-    راداوانی، جین، (1378)، «زورآزمایی روسیه و آمریکا در منطقه پر آشوب قفقاز»، ترجمه البرز، ترجمان سیاسی، سال پنجم، شماره 51.
-    رضایی، علی اکبر، (1377)، «اسرائیل در آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 23.
-    روشندل، جلیل، (1377)، «پیمان امنیتی – نظامی ترکیه و اسرائیل»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 14 – 15.
-    روشندل، جلیل، (1377)، جمهوری ارمنستان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-    روشندل، جلیل و قلی پور، رافیک، (1373)، سیاست و حکومت در ارمنستان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-    زرگر، افشین، (1386)، «رقابت قدرت‌های بزرگ در قفقاز و آثار آن بر امنیت منطقه‌ای»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 58.
-    سلماسی زاده، محمد، (1378)، «نگاهی به جغرافیای تاریخی گرجستان از قرن نخست تا پایان قرن دهم ﻫ.ق»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 28.
-    سلسبیلی، منصور، (1382)، «تقابل دیدگاه‌ها نسبت به صلح در آبخازیا»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 42.
-    سیف زاده، سید حسین و خداوردی، حسن، (1387)، «چشم‌انداز تثبیت هژمونی آمریکا در قرن بیست و یکم»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی و روابط بینالملل، سال اول، شماره 2.
-    شیر غلامی، خلیل، (1380)، «زمینه‌های همکاری روسیه و اتحادیه اروپا»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 34 .
-    شیر غلامی، خلیل، (1380)، «ایالات متحده و روسیه: مشارکت یا تقابل استراتژیک»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 33 .
-    عزتی، عزت ا... ، (1379)، «تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و عراق»، سال چهاردهم، ماهنامه دیدگاهها و تحلیلها، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-    عزتی، عزت ا... ، (1373)، ژئواستراتژی، تهران: انتشارات سمت.
-    عسگری، حسن، (1385)، «خط و مشی‌های سیاست خارجی و امنیتی گرجستان»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 54 .
-    عسگری، حسن، (1384)، «گسترش اتحادیه اروپا به قفقاز جنوبی: رویا یا واقعیت»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 50 .
-    عسگری، حسن، (1383)، «رقابت‌ها و همکاری‌های نظامی روسیه و آمریکا در گرجستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 48.
-    عسگری، حسن، (1383)، «احیای تمامیت ارضی گرجستان: واقعیت یا رویا سناریوهای محتمل»، آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 48 .
-    علیزاده، علی، (1380)، «نگاه امنیتی به مباحث حوزه دریای خزر»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 35 .
-    کاظمی، احمد، (1384)، امنیت در قفقاز جنوبی، موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
-    کاظمی، علی اصغر، (1384)، روابط بین‌الملل در تئوری و عمل، چاپ چهارم، تهران: نشر قومس. 
-    کوپیترز، برونو، (1379)، «سیاست امنیتی غرب و درگیری میان گرجستان و آبخازستان»، ترجمه لادن مختاری، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 30 .
-    آلیکر،اولگا،(1382)، گسل‌های منازعه در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، ترجمه محمود رضا گلشن پژوه و دیگران، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
-    فلاحی، علی، (1382 )، «بازشناسی استراتژی غرب در قفقاز جنوبی»، نشریه راهبرد، شماره 28.
-    مرادی، منوچهر، (1385)، چشم‌انداز همکاری ایران و اتحادیه اروپا در تامین ثبات و امنیت در قفقاز جنوبی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-    مرتضویان، حسن، (1354)، «نظریه‌های بازی‌ها و کاربرد آن در تحلیل روابط بین‌الملل»، مجله روابط بین‌الملل، نشر مرکز مطالعات عالی بین‌المللی‌.
-    معیری، علیرضا، (1383)، «جمهوری اسلامی ایران و تحولات قفقاز جنوبی در قرن 21»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 48 .
-    معین‌الدینی، جواد و انتظار المهدی، مصطفی، (1378)، «سخت‌افزارگرایی در سیاست خارجی آمریکا»، سال اول، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی و روابط بینالملل، شماره 2 .
-    ملکی، محمد رضا، (1377)، «ترفندهای اسرائیل برای نفوذ در آسیای مرکزی و قفقاز»، روزنامه جامعه،23/12/1377، سال یکم، شماره 64 . 
-    میرحیدر، دره، (1378)، ایران و روسیه در فرایند جغرافیای سیاسی منطقه، مجموعه مقالات پنجمین میزگرد مشترک ایران و روسیه، چاپ اول، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-    مطهرنیا، مهدی، (1383)، ناتو گسترش به شرق و رئالیسم روسی، کتاب کشورهای مستقل مشترک المنافع 2، تهران: موسسه ابرار معاصر.
-    معظمی گودرزی، پروین، (1378)، گرجستان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-    هاشمی، غلامرضا، (1384)، امنیت در قفقازجنوبی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-    واحدی، الیاس، (1382)، برآورد استراتژیک آذربایجان، تهران: ابرار معاصر تهران.
-    واعظی، محمود، (1386)، ژئوپلیتیک بحران در آسیای مرکزی و قفقاز (بنیان‌ها و بازیگران)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-    نانی، جولیا، (1374)، «دیدگاه‌های امنیتی آمریکا و مسئله انتقال انرژی از حوزه خزر»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 21 . 
-    هپلی، لسلی، (1370)، «تجدید حیات ژئوپلیتیک»، ترجمه دره میرحیدر، فصلنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 47-48 . 
 
ب- انگلیسی  
-       Arif, Yunusov, (2003),“Azerbaijan Security Problems and Policies, in the South Caucasus: A Challenge for the EU”, Chaillot Papers, No. 65.
 -        Brenda, Shafer, (2000), The Formation of Azerbaijani Collective Identity in Iran, Nationalities Papers, Vol. 8, No. 3.
 -       Brzezinski, Zbigniew, (1997), The Grand Chessboard: American Primacy and its Geostrategic Implications, New York: Basic Books.
 -       Bulent, Aras, (1998), “Post– cold War Relations: Israel Strategy in Azarbaijan and Centeral Asia”, Middle East Policy, Vol. v, No. 4.
 -       Brenda, Shaffer, (2003), “US Policy, in: The South Caucasusa Challenge for the EU”, Chaillot Papers, No. 65.
 -       Int.armradio.am/far/.
 -       Rosecrance, Richard, (1966), Bipolarity Multipolarity and the Future, Journal of Conflict Resolution, N. 10.
 -       Solana,Javier,(2009), A Secure Europe in a Better World: Eruopean Security Sterategy.
 -       Svante, Ecornel ‘ The Caucasuse : A Regional Overview and Conflict Asessment‘CornellCaspianConsultng,Agust2002, in:http//www.silkroadstudies.org/docs/publications/2004/SIDA.pdf.