جامعه شناسی سیاسی
فراتحلیل پژوهش‌های مرتبط با خشونت سیاسی - قومی: بازه زمانی 1386 الی 1400

طاها عشایری؛ اکبر ذوالفقاری؛ طاهره جهان پرور؛ فائزه رقمی

دوره 12، شماره 45 ، مرداد 1402، ، صفحه 59-96

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.70397.3118

چکیده
  خشونت سیاسی - قومی حاصل توسعه و تغییرات اجتماعی ناگهانی، ناهمگون و بی‌سازمان کننده‌ای است که به ظهور بی‌سازمانی اجتماعی و آنومی چندبعدی انجامیده و در گذار با ایجاد شکاف اجتماعی، کژ کارکردی نهادی، فاصله اجتماعی قومی و تقابل هویتی کلان - خرد (فشارهای ساختاری) و عوامل رسانه‌ای (تحریک رسانه‌های خارجی، تبلیغات رسانه‌ای، فعالیت فرقه‌ای ...  بیشتر

کرونا ویروس؛ متغیری نوین در تحلیل کلان تحولات سیاسی و بین المللی

فرشاد رومی؛ احسان کاظمی

دوره 9، شماره 33 ، شهریور 1399، ، صفحه 63-89

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.52134.2530

چکیده
  بشر با یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر روبرو است. شیوع بیماری عالم‌گیر کرونا پیامدهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شگرفی داشته و در حال تغییر فرهنگ و رفتار فردی و جمعی انسان­هاست. در پاسخ به این پرسش که شیوع ویروس کرونا بر سیاست داخلی و مناسبات بین‌المللی چه تاثیری خواهد گذاشت؟ نگارندگان معتقدند که در دورۀ پساکرونا، جهان شاهد ...  بیشتر

تبیین کاستی های صدور انقلاب اسلامی به کشورهای آسیای میانه بر اساس نظریه پخش

علی باقری دولت ابادی

دوره 9، شماره 32 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 67-92

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.37755.2164

چکیده
  پیروزی انقلاب اسلامی ایران بازتاب­های گسترده­ای در منطقه و جهان به همراه داشت.علی‌رغم اینکه بیشترین تاثیر انقلاب اسلامی در سطح منطقه و همسایگان ایران اتفاق افتاد، شواهد گویای آن است که میزان اثرگذاری انقلاب ایران بر کشورهای آسیای­میانه محدود بوده است. این درحالی است که مردمان این منطقه همگی مسلمان بوده و برخی به لحاظ زبانی ...  بیشتر

راهبرد اقتصادی چین در رقابت هژمونیک با آمریکا در خاورمیانه

مجید شرفخانی؛ رحمت حاجی مینه؛ محمدرضا دهشیری

دوره 11، شماره 40 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 67-106

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.61462.2909

چکیده
  از دوران مرکانتالیسم به بعد تجارت بین‌المللی همواره عرصه رقابت ژئوپلیتیک بوده و نظم بین‌المللی تک‌قطبی ایالات ‌متحده که پس از پایان جنگ سرد ظهور یافت، اساساً معماری امنیتی ویژه‌ای در منطقه استراتژیک خاورمیانه ایجاد نمود تا این کشور بتواند وضعیت موجود را به نفع خود حفظ نموده و سایر قدرت‌ها ناگزیر بین دو گزینه فعالیت در چارچوب ...  بیشتر

چهره امنیتی مناقشه حقوق بشری ایران و غرب

مسعود نادری؛ فرزاد رستمی

دوره 9، شماره 35 ، دی 1399، ، صفحه 71-100

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.29894.1895

چکیده
  موضوع حقوق بشر از جمله دستاوردهای بنیادین حقوق و روابط بین­الملل است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری با هنجارها و ایدئولوژی متفاوت نسبت به هنجارهای شکل دهنده به حقوق بشر، همواره در معرض اتهامات مختلفی از سوی کنشگران و نهادهای حقوق بشری بوده است. تا جایی که این موضوع از ماهیت حقوقی خارج شده و در چارچوبی امنیتی و سیاسی مطرح شده ...  بیشتر

بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی شهروندان؛ مورد مطالعه: مشارکت قوم ترکمن در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری

غلامرضا خواجه سروی؛ محمدباقر خرمشاد؛ عباسعلی رهبر؛ سیدزکریا محمودی رجا

دوره 10، شماره 37 ، شهریور 1400، ، صفحه 73-112

https://doi.org/10.22054/qpss.2021.51189.2499

چکیده
  در نظام­های ناهمگون فرهنگی ـ مذهبی، شناخت متغیرهای مؤثر در رفتار رأی‌دهی و  مشارکت سیاسی شهروندان، برای سیاست‌گذاری و مدیریت مطلوب امری حیاتی است. مسئله پژوهش، تجزیه ‌و تحلیل عوامل مؤثر در رأی‌دهی قوم ترکمن به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری است. این پژوهش از نظر جهت‌گیری، کاربردی و نوع پژوهش توصیفی و از روش ...  بیشتر

جامعه شناسی سیاسی
احزاب ضدانقلاب کُردی ایران؛ پیامدهای دمکراسی انجمنی کردستان عراق بر احزاب ضد انقلاب کُردی ایران

مجید محمدی؛ احمد بخشایشی؛ محمد توحیدفام؛ علی اکبر امینی

دوره 11، شماره 43 ، بهمن 1401، ، صفحه 73-106

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.68777.3072

چکیده
  احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی از عوامل ایجاد ناامنی در غرب کشور هستند که پس از جنگ تحمیلی به شمال عراق گریختند. از طرفی سقوط صدام باعث تغییر ساختار سیاسی عراق و جایگزینی مدل دمکراسی انجمنی گردید. این مدل دمکراسی آثار و تبعاتی داشت که بعضاً منجر به تغییر موقعیت و قدرت کُردهای عراقی شد. با توجه به هویت یکپارچه و پیشینه تاریخی و فرهنگی یکسان ...  بیشتر

احساس عدالت اجتماعی در آذربایجان در دو دهه گذشته (تحلیل ثانویه داده‌های پیمایش‌های ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان)

حسین حیدری؛ باقر ساروخانی؛ مهرداد نوابخش

دوره 10، شماره 36 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 75-100

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.48858.2420

چکیده
  این مقاله می‌کوشد احساس عدالت در آذربایجان و تحول آن را با روش تحلیل ثانویه و بر اساس داده‌های پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در سال‌های 1379 و 1394 بررسی نماید. احساس عدالت در این تحقیق در سه بعد احساس عدالت اجتماعی، عدالت قضایی و عدالت قومی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که احساس عدالت در شاخص‌های بررسی شده در حد ...  بیشتر

بنیادگرایی یهودی در بستر عملگرایی سیاسی: نقش جریان حاردی در تقویت گرایشات افراط‌گرایانه در ساختار رژیم صهیونیستی

سیدمحمدمهدی حسینی فائق

دوره 10، شماره 38 ، آبان 1400، ، صفحه 77-110

https://doi.org/10.22054/qpss.2021.51376.2503

چکیده
  در عصر حاضر جوامعی از یهودیان حاردی در اسرائیل زندگی می‌کنند که متاثر از دین و آیین‌های یهودی (و عمل به آن) دارای عقاید، سبک زندگی فردی و اجتماعی خاصی بوده و همین موضوع آنان را در رسانه‌ها برجسته نموده است. این جماعت از حیث اعتقادی و نظری، جزء بنیادگرایان یهودی (عملگرا) به شمار می‌روند و به شدت به اصول بنیادگرایی یهودی (و مقومات آن) ...  بیشتر

شناسایی و تحلیل ساختاری تاثیر پیشران‌های کلیدی اکولوژی سیاسی بر شیوع بیماری‌های واگیردار و کووید- 19؛ مورد مطالعه: کلانشهر اهواز

محمدرضا امیری فهلیانی؛ طاها آبین؛ نازنین زهرا ستوده

دوره 11، شماره 42 ، آذر 1401، ، صفحه 79-109

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.57000.2718

چکیده
  شهرها منبع خلاقیت و فناوری و موتورهایی برای رشد اقتصادی هستند. با این حال شهرها همچنین منبع فقر، نابرابری و خطرات بهداشتی محیط زیست هستند. جمعیت شهری مدت‌هاست که مکانی برای تولید و انتشار بیماری­ های عفونی محسوب می ­شوند. در این پژوهش بحران زیست­ محیطی کروناویروس که در حال حاضر بشریت از آن رنج می ­برد و آن را به چالش کشیده است، ...  بیشتر

چارچوب علوم سیاسی مبتنی بر رویکرد کوانتومی

محمدهادی راجی؛ ابوذر گوهری مقدم

دوره 11، شماره 41 ، شهریور 1401، ، صفحه 85-121

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.64667.2950

چکیده
  مسائل پژوهش در علوم سیاسی همواره در حال پیچیده‌تر شدن هستند. دوران معاصر که از سویی ملهم از پست‌مدرنیسم و از سویی نشات گرفته از تنیدگی و پیچیدگی دانش می‌باشد، شرایط ویژه‌ای را در روش‌ها، مسائل و رویکردهای پژوهش بوجود آورده است. گذار از فیزیک نیوتنی به فیزیک کوانتومی باعث تغییرات معتنابهی در فیزیک اجتماعی و علوم مربوط به آن از جمله ...  بیشتر

بحران کرونا و برنامه آلمان در ریاست دوره‌ای بر شورای اتحادیه اروپا

علیرضا کوهکن؛ مصطفی مالکی

دوره 9، شماره 33 ، شهریور 1399، ، صفحه 91-123

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.52907.2565

چکیده
  جهان پساکرونا تحت ­تأثیر ملی­گرایی سیاسی و اقتصادی، رقابت در تولید و توزیع واکسن و تقویت گفتمان جدید نظم جهانی با تحولات جدیدی روبرو است. مطالعه تأثیر متقابل این تحولات بر برنامه آلمان در ریاست دوره‌ای بر شورای اتحادیه اروپا در نیمه دوم 2020، به عنوان نخستین سیاست برنامه­ریزی شده اروپایی پس از کرونا، در فهم اثرات این پدیده ضروری ...  بیشتر

رویکرد ناتو در قبال افزایش نقش و نفوذ ج.ا.ایران در خاورمیانه

سیدحسن میرفخرائی؛ خدائی مصطفی

دوره 9، شماره 32 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 93-124

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.36507.2140

چکیده
  به‌ دلیل رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابل غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا، ایران به عنوان بازیگری تهدیدساز شناخته شده و جایگاه مهمی در رویکرد امنیتی ناتو پیدا نموده است. نگرانی ناتو از گسترش نفوذ ایران در حوزۀ عربی که مصادیق آن را نفوذ در عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین اعلام می‌کنند، منجر به اتخاذ سیاست‌هایی از جمله گسترش ناتو ...  بیشتر

سیاست داخلی ایران
بررسی و تحلیل بحران‌های درهم تنیده در دولت حسن روحانی و پیامدهای آن در مشارکت سیاسی (1400-1392)

نیما شب افروز اکبری؛ علی مرشدی زاد؛ حسینعلی نوذری؛ حمید احمدی

دوره 12، شماره 45 ، مرداد 1402، ، صفحه 97-132

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.64688.2952

چکیده
  هدف این پژوهش بررسی مناسبات پیچیده بحران‌های چندگانه ناکارآمدی، توزیع، هویت، نفوذ و مشروعیت و همچنین درهم تنیده شدن آنها در دولت و نظام سیاسی بویژه در یک بازه زمانی مشخص یعنی دو دوره ریاست جمهوری حسن روحانی می­باشد و اینکه چه پیامدهایی برای مشارکت سیاسی فعال به دنبال داشت. یافته‌ها و نتایج این پژوهش بر اساس روش توصیفی– تحلیلی ...  بیشتر

بررسی تحلیل اثرات سیاست‌های انرژی ترامپ بر امنیت بازارهای نفت ‌خام ایران

سید عبداله رضوی؛ محمد نصر اصفهانی

دوره 9، شماره 35 ، دی 1399، ، صفحه 101-134

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.42777.2320

چکیده
  وابستگی همه‌جانبه اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی موجب گردیده که حفظ سهم بازار و فروش نفت با قیمت بهینه نفت‌ خام به منظور تأمین امنیت اقتصادی کشور از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. در این مقاله فرضیه سیاست‌های انرژی اتخاذ شده توسط ترامپ که موجب افزایش اثرگذاری راهبردهای دولت آمریکا بر حوزه انرژی‌های فسیلی ایران و کاهش سهم بازار آن می‌گردد، ...  بیشتر

رابطه بین شبکه‌های اجتماعی و اعتماد نهادی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه شیراز)

خلیل سردارنیا؛ کوروش بدری؛ سینا امینی زاده

دوره 10، شماره 36 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 101-127

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.49810.2449

چکیده
  پرسش اصلی پژوهش آن است که چه رابطه‌ای میان اعتماد به شبکه‌های اجتماعی و منابع اعتماد اجتماعی با اعتماد نهادی در بین دانشجویان وجود دارد؟ فرضیه اصلی آن است که اعتماد به شبکه‌های اجتماعی سایبری (فیس بوک، تویتر و غیره) بر عوامل اعتماد اجتماعی همچون خانواده، هویت ملی و مذهبی و اعتماد نهادی اعم از نهادهای حاکمیتی و نهادهای مدنی تاثیر ...  بیشتر

جامعه شناسی سیاسی
هیجان و نقش آن در انتخاب سیاسی، با مروری بر انتخابات ریاست جمهوری در ایران

رضا رستگارپور؛ حسن شفیعی؛ محمدرضا دهشیری

دوره 12، شماره 44 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 101-135

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.69139.3085

چکیده
  چگونگی تأثیر هیجانات بر رفتار سیاسی بواسطه‌ نقش تعیین‌کننده‌ آن در انتخاب سیاسی و تأثیرگذار در میزان مشارکت و همچنین نتایج انتخابات، موضوعی است که جایگاه مطالعاتی آن در حوزه‌ روانشناسی سیاسی قرار می‌گیرد. در حالی‌ که همواره در بسیاری از کشورها شاهد برگزاری انتخابات هستیم، یافته‌های روانشناسی سیاسی نشان می‌دهد که در بسیاری ...  بیشتر

تحلیل اعتراضات صنفی- اجتماعی اخیر در ایران از منظر نظریه سیاست خیابان

خلیل سردارنیا؛ هنگامه البرزی

دوره 11، شماره 40 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 107-150

https://doi.org/10.22054/qpss.2021.64113.2938

چکیده
  اعتراض‌های صنفی- اجتماعی در ایران از دیماه 1396 به این سو را می‌توان به عنوان نقطه عطف و تعیین‌کننده تلقی کرد زیرا به لحاظ ماهوی، تاکتیکی و شکلی تا حد زیادی از اعتراض‌های پیشین متمایز هستند. این پژوهش در راستای نظریه سیاست‌ خیابان و با روش پژوهش اکتشافی و روش جمع‌آوری داده‌ها از نوع تحلیل محتوای مطالبات و شعارهای معترضان صنفی و اجتماعی ...  بیشتر

روابط بین الملل
مطالعه مقایسه‌ای دیپلماسی عمومی هند و چین در کشورهای عرب حوزه خلیج ‎فارس (2021-2001)

مجید رضا مومنی؛ نرگس خانگل زاده سنگرودی

دوره 11، شماره 43 ، بهمن 1401، ، صفحه 107-135

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.68394.3062

چکیده
  هند و چین بعنوان دو قدرت نوظهور اسیایی همواره کوشش نموده‎اند تا از رهگذر دیپلماسی عمومی، مراودات خود را با کشورهای عرب حوزه خلیج ‎فارس بسط دهند که این مهم می‎تواند بسترساز تحقق اهداف سیاست‏ خارجی این دوکشور ‎باشد. از این‌روی این پژوهش می‌کوشد به این پرسش اساسی بپردازد که وجوه افتراق و اشتراک دیپلماسی عمومی هند و چین در کشورهای ...  بیشتر

نقش موعودگرایی یهود در سیاست خارجی خصمانه اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران

مصطفی گودرزی؛ علی منوری؛ غلامرضا کریمی

دوره 11، شماره 42 ، آذر 1401، ، صفحه 111-145

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.64759.2954

چکیده
  موعودگرایی یکی از مهم‌ترین مفاهیم موجود در یهودیت است و جنبش صهیونیسم بر اساس تغییراتی که در معنای سنتی این مفهوم ایجاد کرد، موفق به تأسیس حکومت یهودی در سرزمین فلسطین شد. از طرف دیگر، موعودگرایی تنها مفهوم مشترکی است که تمام فرقه‌های مختلف یهود بر روی آن اتفاق‌نظر دارند. بنابراین بعد از تأسیس حکومت یهودی در سال 1948، موعودگرایی به‌ ...  بیشتر

دست‌‌کاری نمادها در فرصت سیاسی انتخابات: تحلیل کنش‌های قوم‌گرایانه نمایندگان ارومیه و تبریز در دوره دهم مجلس شورای اسلامی

فائز دین پرست؛ سامره پاریاب

دوره 10، شماره 37 ، شهریور 1400، ، صفحه 113-140

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.44677.2386

چکیده
  انتخابات، اعم از ریاست‌جمهوری و مجلس نقش مهمی در صور‌‌ت‌بندی گفتمان‌های سیاسی و شکل‌گیری مطالبات شهروندی داشته است. هدف این پژوهش، تبیین طرح مطالبات قومی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دو شهر ارومیه و تبریز به عنوان مرکز استانهای آذربایجان غربی و شرقی در دوره دهم است. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق تصاویر، شعارها، سخنرانی ...  بیشتر

انگیزه ها و اهداف کمک های خارجی آمریکا؛ مطالعه موردی پاکستان

علی صباغیان؛ مسعود فتحی پور

دوره 10، شماره 38 ، آبان 1400، ، صفحه 113-139

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.51432.2504

چکیده
  امریکا ازجمله کشورهایی است که در عرصه سیاست خارجی تأکید زیادی بر راهبرد کمک‌های خارجی دارد. این راهبرد از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون با فراز و نشیب‌هایی تداوم‌یافته است و کشورهای مختلفی را شامل شده است. بررسی کمک‌های امریکا به پاکستان حاکی از این است که این کشور طی دهه‌های گذشته بر اساس مناسبات و ضرورت‌های ژئوپلیتیکی با فراز و فرودهای ...  بیشتر

ژئوپلیتیک در حال تغییر آسیای مرکزی و قفقاز؛ جایگاه ایران در آینده توازن منطقه‌ای

سید روح الله حاج زرگرباشی؛ مرتضی شکری

دوره 11، شماره 41 ، شهریور 1401، ، صفحه 123-144

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.66267.2993

چکیده
  چند دهه پس از فروپاشی شوروی، پویش‌های جدیدی در نظم منطقه‌ای آسیای مرکزی و قفقاز در حال شکل‌گیری است که می‌توان آن را در ذیل بازی قدرت جدید تحلیل کرد. در این بازی قدرت برخلاف بازی بزرگ سنتی،‌ نه قدرت‌های جهانی بلکه ترکیبی از قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای حضور دارند. حضور فزاینده ترکیه و شکل‌گیری اتحادهای پنهان منطقه‌ای، سرمایه‌گذاری ...  بیشتر

تقابل راهبردهای جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی در منطقه استراتژیک قفقاز

هادی ابراهیمی کیاپی؛ کمال زارعی

دوره 9، شماره 32 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 125-154

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.41432.2297

چکیده
  قفقاز جنوبی از جمله حوزه‌هایی می‌باشد که با پایان جنگ سرد و بحران‌های ناشی از تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک بویژه پس از فروپاشی شوروی، رقابت‌ها و چانه‌زنی قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را شاهد است. طی سال‌های اخیر حضور رژیم صهیونیستی به‌عنوان یکی از قدرت‌های فرامنطقه‌ای در قفقاز جنوبی به‌عنوان منطقه پیرامونی جمهوری ...  بیشتر

تاثیر بحران کرونا بر همبستگی اتحادیه اروپا

علی صباغیان

دوره 9، شماره 33 ، شهریور 1399، ، صفحه 125-156

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.52211.2533

چکیده
  با توجه به اینکه همبستگی روح فرآیند همگرایی اروپا در دوران بعد از جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود. این مقاله در صدد پاسخگویی به این پرسش است که بحران کروناویروس سال2020 چه تاثیری بر همبستگی اروپا داشته و ضعف یا فقدان این همبستگی چگونه فرایند همگرایی اروپا را تحت تاثیر قرار داده است؟ فرضیه این است که ضعف همبستگی اروپایی در مقابله با بحران ...  بیشتر