روابط بین الملل
چین در روابط هژمونیک نظام جهانی پسا آمریکایی

ابوالفضل آنائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73569.3233

چکیده
  بحران بلند مدت سرمایه داری متاخر بستری برای تکوین دگردیسی های پیچیده در نظام جهانی بوده است. این بردار زمانی بلند مدت روند افول سیکل هژمونی ایالات متحده و جابجایی کانون جغرافیایی نظام مند انباشت جهانی سرمایه بسوی چین، تغییرات اساسی در سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی نظام جهانی پدید آورده است که بازساخت سرمایه داری را از کنترل ...  بیشتر

روابط بین الملل
امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی و تضاد میان منافع ذهنی و عینی: مطالعه موردی آلمان نازی، شوروی و چین

محمد علی بصیری؛ میلاد میری نام نیها

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73588.3249

چکیده
  هویت از منظر مفهومی دلالت بر مجموعه‌ای از خصوصیات ادراکی افراد و جوامع بشری در جهت تمایز از یکدیگر دارد. این مفهوم همواره به‌مثابه مستمسکی برای حکومت‌ها در جهت ارضا منافع ذهنی‌شان در سطوح فراملی مطرح بوده است. امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی یکی از راهبردهای مهم به‌منظور پیشبرد این روند می‌باشد، ولی تجارب ناشی از کاربست آن در ...  بیشتر

روابط بین الملل
تحلیل استراتژیک قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران در بهره‌گیری از رقابت چین و امریکا بر اساس الگوی SWOT

زهرا اکبری؛ غلامرضا حداد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 آبان 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.75269.3294

چکیده
  در سال‌های اخیر شاهد رقابتی چندجانبه میان چین و امریکا یوده‌ایم. جمهوری اسلامی ایران با جایگاه ویژه ژئوپلیتیکی خود، در این رقابت حائز اهمیت راهبردی است. رقابت چین و امریکا و درواقع تغییر روند اعمال یکجانبه قدرت در سطح جهان، فرصتی برای کشورهایی همچون ایران است تا راهبردهای جدیدی را برای خود تعریف کنند و ضمن پرهیز از دخالت مستقیم در ...  بیشتر

روابط بین الملل
آسیب‌شناسی دانش ‌اکتسابی حاصل از آموزش روابط‌‌ بین‌الملل ایرانی

سجاد صادقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 آبان 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.75500.3302

چکیده
  تحول‌پژوهشی و آسیب‌شناسی دانش روابط‌‌بین‌الملل ایرانی دچار فقر نظری است. حال آنکه دلایل عدم شکل‌گیری نظریه‌های ایرانی فراگیر جز از طریق کشف نقاط ضعف با یک نگاه تطبیقی بر اساس این سئوال که «چرا جامعۀ دانشگاهی روابط‌‌بین‌الملل امریکا و اروپا توانست و ما نتوانستیم» میسر نخواهد بود. اهمیت این موضوع تا جایی است که بدون فهم ...  بیشتر

روابط بین الملل
جنگ های شبکه ای و بازدارندگی، مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران

سیده مریم موسوی؛ فرهاد قاسمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 دی 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.75510.3303

چکیده
  تحول جنگ‌ها و شکل‌گیری گونه‌ای جدید از آن تحت عنوان جنگ‌‌های شبکه‌ای و نحوه بازدارندگی در برابر آن، تبدیل به دغدغه‌ای اساسی در میان کشورها شده‌است، اما ادبیات روابط بین‌الملل نسبت به این وضعیت پاسخگو نبوده یا پاسخ مناسبی ارائه نداده‌است. بر همین اساس، پرسش چگونگی بازدارندگی در برابر جنگ‌های شبکه‌ای تبدیل به پرسش اساسی پژوهش ...  بیشتر

روابط بین الملل
چشم انداز حضور راهبردی چین در جنوب غرب آسیا و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

سید حمزه صفوی؛ امیرحسین الهامی؛ احمد رمضانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 دی 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2024.76352.3325

چکیده
  در پژوهش حاضر روش تحقیق آمیخته (کمی - کیفی)، راهبرد تحقیق اکتشافی، افق زمانی آن میان مدت (10 ساله) و جمع آوری داده ها نیز آمیخته (اسنادی - میدانی) است. ابتدا با مطالعه اسنادی و همچنین مصاحبه، 67 پیشران حضور راهبردی چین در 8 مولفه PESTEL+DS (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه، زیست محیطی، حقوقی، دفاعی و امنیتی) به علاوه 7 روند جهانی – منطقه ای ...  بیشتر

روابط بین الملل
جایگاه باخترگرایی در رفتار راهبردی چین (بررسی موردی عربستان سعودی)

عبدالمجید سیفی؛ حسین دلاور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 دی 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2024.72498.3191

چکیده
  با گسترش توجه ایالات متحده به سمت شرق در تلاش برای مهار چین، پکن عمق بیشتری به سیاست متنوع‌سازی روابط خود داده تا بتواند آثار منفی تمرکز ایالات متحده بر شرق آسیا را تقلیل دهد. بخشی از این متنوع‌سازی معطوف به استراتژی باخترگرایی یا تمرکز بر غرب آسیا بوده است. در میان کشورهای غرب آسیا، گسترش روابط چین با عربستان سعودی به دلیل نقش مهم ...  بیشتر

روابط بین الملل
مولفه‌های ساختاری تاثیرگذار بر مدل روابط ایران و روسیه (2015-2023)

سیدحسن میرفخرائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اسفند 1402

https://doi.org/10.22054/qpss.2024.76824.3340

چکیده
  روابط ایران و روسیه در طول یک دهه اخیر به طور محسوسی توسعه یافته است. این توسعه مناسبات به نحوی محسوس بوده که حتی مدل شکل‌گیری آن را می‌توان مبتنی بر مشارکت راهبردی در نظر گرفت. این توسعه در برخی از حوزه‌ها نظیر همکاری‌های سیاسی و یا مشارکت امنیتی-دفاعی بروندادهای بیشتری داشته و در سطوح اقتصادی و ژئواکونومیک بروز و ظهور کمتری داشته ...  بیشتر

روابط بین الملل
تحلیلی برساخت‌گرایانه از مبانی دشمنی میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا؛ فرایند دگرسازی، دگرهای سه‌گانه و هویت‌یابی فرافکنانه

غلامرضا حداد

دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1403، ، صفحه 143-184

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.75223.3291

چکیده
  در بیش از چهار دهه که از حیات سیاسی جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد، تقابل با ایالات متحده به‌عنوان محوری اساسی و  هدفی غائی در سیاست خارجی ایران، همچنان پُردوام مانده­ و محدوده آزادی عمل آن را در سایر موضوعات تعیین کرده است. اما چرا این سیاست خارجی علی‌رغم چرخش­ های نسبی در نقاط عطف کابینه­ ها و با وجود هزینه‌های قابل توجه در ...  بیشتر

روابط بین الملل
آسیایی‌شدن خلیج ‌فارس؛ تبیین مؤلفه‌های سیاسی- اقتصادی مؤثر بر جهت‌گیری آسیایی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس

فریبرز ارغوانی پیرسلامی؛ علی دهقان

دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1403، ، صفحه 223-266

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.73250.3216

چکیده
  فرایند آسیایی‌شدن منطقه خلیج ‌فارس تحت تأثیر الزام‌های گوناگون سیاسی- اقتصادی، بی‌شک مهم‌ترین چرخش سیاسی- دیپلماتیک کشورهای عربی این منطقه از زمان تأسیس تا به امروز بوده است. رابطه میان آسیا و خلیج فارس که از دهه‌ها قبل آغاز شد، امروزه تحت تأثیر عواملی چندگانه به مرحله‌ای نوین از تکامل خود رسیده است. این نوشتار با اتکا بر روش توصیفی- ...  بیشتر

روابط بین الملل
تبیین قدرت‌یابی احزاب راست رادیکال اروپایی (2008-2018) بر پایه رویکرد «عرضه و تقاضای» پوپولیستی

علیرضا سمیعی اصفهانی؛ احسان جعفری فر

دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1403، ، صفحه 263-303

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.72749.3198

چکیده
  بسیاری از تحلیلگران، قدرت­گیری جریانات پوپولیســـتی در اروپا را نماد و مُسَـــبِب ناپایداری و «گسست سیاست» اروپایی خوانده ­اند. ظهور سریع رهبران و احزاب پوپولیست در قدرت از میانه دهه 2000 تا سال‌های پایانی دهه 2010 نشان داد که شیوع و مقبولیت پوپولیسم به بالاترین حد خود در 30 سال گذشته رسیده است. به ­ویژه از سال 2016، به قدرت رسیدن ...  بیشتر

روابط بین الملل
تبیین میزان تأثیرپذیری ج.ا.ایران از نقش نوین چین در منطقه خلیج فارس

مهین نظری؛ نوذر شفیعی؛ نفیسه واعظ

دوره 12، شماره 47 ، دی 1402، ، صفحه 73-105

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.70362.3116

چکیده
  این پژوهش با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به چرایی این پرسش است که چین چه نقش و جایگاهی در آینده اقتصادی و سیاسی منطقه خلیج‌ فارس دارد؟ و این نوع از رقابت چه تأثیری بر منافع ملی ج.ا.ایران خواهد داشت؟ فرضیه‌ این است که به ‌موازات ارتقای جایگاه تجاری چین در زنجیره اقتصاد جهانی و افزایش نیاز این کشور به انرژی‌های فسیلی، پکن حضور ...  بیشتر

روابط بین الملل
سنتز نظری سیاست خارجی ایران در پرتو مشارکت جامع راهبردی با چین

ارسلان قربانی؛ هادی ترکی؛ سعید میرترابی؛ غلامرضا کریمی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1402، ، صفحه 107-144

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.71861.3170

چکیده
  روابط ایران و چین دارای فراز و فرودهایی بوده که حدود یک دهه اخیر در قالب مشارکت جامع راهبردی بیشترین مراودات سیاسی و اقتصادی را با هم تجربه کرده‌اند. حاکمیت ج.ا. ایران با یاس از غرب، رویکرد «نگاه به شرق» را در پیش گرفته که این مشارکت منجر به توافق‌نامه 25 ساله بین تهران و پکن شد. عوامل، متغیرها و مولفه‌های داخلی و خارجی برای بررسی ...  بیشتر

روابط بین الملل
تاثیرپذیری نظریه‌پردازی‌ روابط ‌بین‌الملل از سیاست ‌خارجی امریکا: مطالعه‌ ‌موردی مقالات ‌ایرانی 1398-1400

سجاد صادقی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1402، ، صفحه 179-218

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.71897.3172

چکیده
  علی‌رغم اینکه جامعه‌ دانشگاهی روابط ‌بین‌الملل در دهه‌های اخیر تلاش کرده تا بدون حذف، تغییر ‌بنیادی و با تکیه بر رویکرد «روابط‌ بین‌الملل ‌جهانی» بر وسعت دید نظریه‌پردازی جریان ‌‌اصلی‌ بیفزاید، به موازات شاهد تلاش نظریه‌پردازان ملی‌گرا برای ایجاد نظریات‌ بومی هستیم که با قدرت گرفتن جریان فکری- حاکمیتی «خودیاری‌گرا» ...  بیشتر

روابط بین الملل
تبیین استراتژی ژئوپلیتیکی ایران؛ خوانشی جغرافیایی از «منطقه خاکستری» و «محور مقاومت»

مرجان بدیعی ازنداهی؛ فرزین زندی؛ کیومرث یزدان پناه درو

دوره 12، شماره 46 ، مهر 1402، ، صفحه 161-206

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.64920.2956

چکیده
  جنوب‌ غرب آسیا یکی از مهمترین مناطق ژئوپلیتیکی از نظر رقابت‌های جهانی است. تشدید روزافزون رقابت‌های ژئوپلیتیکی در این منطقه موثر و راهبردی و اختلاف رخ‌داده میان  ایران و کشورهای منطقه بر سر چگونگی تامین امنیت در این حوزه، تبدیل به چالش بزرگی شده است. ایران در این حوزه با در پیش گرفتن رویکرد «امنیت برای همه یا هیچکس» اقدام ...  بیشتر

روابط بین الملل
هوش مصنوعی و مسئله دار کردنِ درون مایه های امنیت ملی

سید جلال دهقانی فیروزآبادی؛ سعید چهرآزاد

دوره 12، شماره 46 ، مهر 1402، ، صفحه 207-242

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.70690.3130

چکیده
  زمینه اصلی این پژوهش، ارائه چارچوبی گسترده است که از طریق آن نقش هوش مصنوعی در استفاده غیراخلاقی از کارکردهای آن در مسائل امنیتی بصورت نظری و عملی مورد ارزیابی جدی قرار گیرد. پرسش اصلی پژوهش این است که درون­مایه ­های امنیت ملی بر اساس آموزه­ های دوران استیلاء و هژمونی؛ هوش مصنوعی را چگونه می ­توان در قالب تروریسم، جنگ، تنازع ...  بیشتر

روابط بین الملل
سیاست انرژی ایالات متحده در سال های 2011 تا 2022 و تاثیر آن بر روابط عربستان و چین

مختار قاسمی؛ سید سعید میرترابی حسینی؛ محمدولی مدرس؛ فریده محمدعلیپور

دوره 12، شماره 46 ، مهر 1402، ، صفحه 281-325

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.71541.3160

چکیده
  روابط عربستان و چین طی سال­ های 2011 تا 2022 رشد و توسعه چشمگیری داشته است. این روابط از نفت شروع و به تجارت، سرمایه­گذاری، فناوری و همکاری ­های نظامی گسترده شده است. توسعه روابط عربستان و چین در نیازمندی­ های طرفین در بخش انرژی و برنامه ­های راهبردی توسعه­ ای مشترک ریشه دارد اما این پژوهش قصد دارد گسترش روابط ریاض- پکن را از منظر ...  بیشتر

روابط بین الملل
تحلیل برداشت‌های چینی از نیات و سیاست‌های امریکا

غلامعلی چگنی زاده؛ سعید شکوهی

دوره 12، شماره 45 ، مرداد 1402، ، صفحه 241-284

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.70144.3111

چکیده
  فهم و برداشت تصمیم‌گیران از رویدادها به ‌اندازه و چه‌بسا بیشتر از خود آن رویدادها اهمیت دارد. فارغ از واقعیت ماجرا نخبگان در نتیجه برداشت‌های خود رفتار می‌کنند. از همین‌رو نقش عوامل شناختی و ذهنی در رفتار بازیگران بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش به این مسأله پرداخته شده است که نخبگان چینی چه برداشت و فهمی از سیاست‌ها و نیات امریکا ...  بیشتر

روابط بین الملل
بررسی الگوی رفتاری چین برای آمریکا و نظم ساختاری؛ چالش‌ها و پیامدها

حسین دلاور؛ رشید رکابیان

دوره 12، شماره 45 ، مرداد 1402، ، صفحه 285-313

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.69748.3102

چکیده
  درک مقامات چین از شرایط بین­ المللی پساجنگ سرد، به اتخاذ الگویی رفتاری جهت کاهش شکاف قدرت بدون برانگیختن حساسیت‌های بین‌المللی در مورد چین منجر شد. از این‌رو واکنش چین اتخاذ دو دستور کار در حوزه داخلی و جهانی جهت پاسخگویی به این الزامات بوده است. متأثر از این امر، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که دانش‌پژوهان را به مباحثه واداشته، پیامد­های ...  بیشتر

روابط بین الملل
نقش سلبی و ایجابی ساختار دو قطبی در تشدید بحران سوریه (2021-2011)

سیدرضا موسوی نیا؛ سید محمد امین آبادی

دوره 12، شماره 44 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 233-267

https://doi.org/10.22054/qpss.2021.61896.2875

چکیده
  تعارض و بحران وجود دارد و بر اساس این که نظام بین‍الملل از چه ساختاری برخوردار باشد؛ ماهیت بحران‍ها، پیامدهای‍ آنها‍، نحوه‍ مدیریت و نیز الگوی رفتاری بازیگران منطقه‍ای و بین‍المللی متفاوت خواهد بود. پرسش اصلی این است که نقش سلبی و ایجابی ساختار دوقطبی چگونه در تشدید بحران سوریه موثر بوده است؟ فرضیه اصلی این است که فقدان ...  بیشتر

روابط بین الملل
مطالعه مقایسه‌ای دیپلماسی عمومی هند و چین در کشورهای عرب حوزه خلیج ‎فارس (2021-2001)

مجید رضا مومنی؛ نرگس خانگل زاده سنگرودی

دوره 11، شماره 43 ، بهمن 1401، ، صفحه 107-135

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.68394.3062

چکیده
  هند و چین بعنوان دو قدرت نوظهور اسیایی همواره کوشش نموده‎اند تا از رهگذر دیپلماسی عمومی، مراودات خود را با کشورهای عرب حوزه خلیج ‎فارس بسط دهند که این مهم می‎تواند بسترساز تحقق اهداف سیاست‏ خارجی این دوکشور ‎باشد. از این‌روی این پژوهش می‌کوشد به این پرسش اساسی بپردازد که وجوه افتراق و اشتراک دیپلماسی عمومی هند و چین در کشورهای ...  بیشتر

روابط بین الملل
چشم‌انداز پسابرجام روابط ایران و آلمان در چارچوب تعهدات فراآتلانتیکی

سیدحسن میرفخرائی

دوره 11، شماره 43 ، بهمن 1401، ، صفحه 163-190

https://doi.org/10.22054/qpss.2022.68068.3042

چکیده
  مناسبات ایران و آلمان به نسبت دیگر قدرت‌های اصلی اروپایی کمتر شکننده و عمدتاً پایدار بوده است. با این حال یکی از دشواری‌های مطالعه سیاست خارجی آلمان آن است که این کشور حضور در رقابت‌های ژئوپلیتیک را بخاطر درس‌های سنگین جنگ جهانی دوم کنار گذاشته و عمدتاً تمام انرژی خود را مصروف اقتصاد بین‌الملل نموده است.‌ علاوه بر این، آلمان نمی‌تواند ...  بیشتر