جامعه شناسی سیاسی
اکبر ذوالفقاری؛ طاها عشایری؛ فاطمه مهتابی
چکیده
بی‌تفاوتی سیاسی به دل‌زدگی سیاسی، بی‌میلی سیلی، بی کنشی سیاسی و عدم تمایل فرد به مشارکت سیاسی اطلاق می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر بی‌تفاوتی سیاسی ایرانیان دربازه زمانی 1401-1380 است. روش پژوهش از نوع فراتحلیل کمی است که محقق با استفاده از مرور ادبیات و تحقیقات صورت گرفته در بازه زمانی 1380 الی 1401، بی‌تفاوتی سیاسی با حجم نمونه ...
بیشتر
بی‌تفاوتی سیاسی به دل‌زدگی سیاسی، بی‌میلی سیلی، بی کنشی سیاسی و عدم تمایل فرد به مشارکت سیاسی اطلاق می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر بی‌تفاوتی سیاسی ایرانیان دربازه زمانی 1401-1380 است. روش پژوهش از نوع فراتحلیل کمی است که محقق با استفاده از مرور ادبیات و تحقیقات صورت گرفته در بازه زمانی 1380 الی 1401، بی‌تفاوتی سیاسی با حجم نمونه 11 تحقیق را شناسایی و آنها را برحسب روش، حجم نمونه، ضرایب همبستگی و سطح معنی‌داری، جامعه آماری و سال دسته‌بندی و سازمان‌دهی کرده است. یافته‌های تحقیق نشان داد بین عوامل سیاسی(بی‌اعتمادی سیاسی؛ بیگانگی سـیاسی؛ عدم برخورداری از حقوق شهروندی؛ فـرهنگ سیاسی پایین)، عوامل اجتماعی (قانون‌گریزی اجتماعی؛ احساس بی‌عدالت اجتماعی؛ آنومی اجتماعی؛ فقدان شفافیت اجتماعی؛ کیفیت پایین زندگی)، عوامل فرهنگی(مصرف رسانه‌های جمعی، میزان دین‌داری؛ آنومی فرهنگی، فردگرایی)، عوامل اقتصادی(محرومیت نسبی، بیکاری، طبقه اجتماعی-اقتصادی) و عوامل جمعیتی (تحصیلات، میزان درآمد و سن) با بی‌تفاوتی سیاسی رابطه معنی‌داری دارند. نتایج نشان می دهد بی تفاوتی سیاسی متاثر از عوامل متعدد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعیست؛ که ضرورت دارد با ارتقا پایگاه اجتماعی-اقتصادی افراد، تقویت عزت‌نفس، احساس کارایی، افزایش اعـتماد سیاسی و اجتماعی، تقویت مولفه های دین‌داری، برقراری عـدالت اجـتماعی، و افزایش رضایت از زنـدگی محقق شود.
جامعه شناسی سیاسی
رضا صحت منش
چکیده
در دوره صفوی دو عصر متفاوت را میتوان باز شناخت. عصر اول از ابتدا تا عهدنامه صلح زهاب و عصر دوم از عهدنامه صلح زهاب تا سقوط اصفهان به دست افغانان را در بر دارد. در عصر اول، شاهان صفوی گرایش‌های جنگاوری بروز دادند. اما در عصر دوم، شاهان صفوی آشکارا گرایش‌های شرعی نشان دادند و مقامات روحانی در صدر ساختار مذهبی جای گرفتند. در پژوهش پیش ...
بیشتر
در دوره صفوی دو عصر متفاوت را میتوان باز شناخت. عصر اول از ابتدا تا عهدنامه صلح زهاب و عصر دوم از عهدنامه صلح زهاب تا سقوط اصفهان به دست افغانان را در بر دارد. در عصر اول، شاهان صفوی گرایش‌های جنگاوری بروز دادند. اما در عصر دوم، شاهان صفوی آشکارا گرایش‌های شرعی نشان دادند و مقامات روحانی در صدر ساختار مذهبی جای گرفتند. در پژوهش پیش رو به این سوال پاسخ داده شده است که: گرایش‌های شرعی و روابط نزدیک شاهان صفوی با مقامات روحانی چگونه سایر وظایف بخصوص وظایف نظامی آنان را تحت تأثیر قرار داد؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاهان صفوی در پی صلح زهاب با عثمانی (1049ق)، به دربارنشینی و مجالست با روحانیون و علما، آشکارا به شریعت روی آوردند. نتیجه رویکرد تازه مشروعیت شاهان و دربار نزد بخش مذهبی جامعه بود. اما این رویه شاه را از تعادل خارج کرد و عمل نظامی شاه را به شدت کاهش داد. در نتیجه شاهان از وظایف نظامی، سیاسی و کشورداری غفلت نمودند؛ ارتش رها شد، از شمار نفرات آن به شدت کاسته و مشق نظامی به فراموشی سپرده شد. این رویه به مدت چند دهه تداوم داشت و یکی از دلایل سقوط صفویه بود.
جامعه شناسی سیاسی
عباس سهراب زاده؛ جعفر نریمانی
چکیده
مطالعات تاریخی نشان دهنده نقش کلیدی نخبگان در تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته حاکی از آنست که نخبگان کشور بویژه نخبگان سیاسی حاکم با ایفای نقش اساسی خود در فرایند تصمیم گیری امور و اداره کشور تاثیر مهم در فرآیند توسعه ایفا می‌کنند هدف این پژوهش، نقش و جایگاه نخبگان غیررسمی ...
بیشتر
مطالعات تاریخی نشان دهنده نقش کلیدی نخبگان در تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته حاکی از آنست که نخبگان کشور بویژه نخبگان سیاسی حاکم با ایفای نقش اساسی خود در فرایند تصمیم گیری امور و اداره کشور تاثیر مهم در فرآیند توسعه ایفا می‌کنند هدف این پژوهش، نقش و جایگاه نخبگان غیررسمی و تعامل آنها با نخبگان رسمی-دولتی در توسعه سیاسی و اقتصادی کشور بعد از جنگ تحمیلی تاکنون می‌باشد. در جامعه آماری این تحقیق در بخش کیفی شامل 30 تن از خبرگان، اساتید و نخبگان محلی بودند. روش نمونه‌گیری برای بخش کیفی تحقیق از نوع غیر تصادفی وگلوله برفی می‌باشد و حجم نمونه تا زمان اشباع نظری ادامه پیدا میکند. و همچنین در قسمت کمی، 384 نفر از نخبگان محلی استان ایلام می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرمافزارهای SPSS و آموس با روش تحلیل عاملی و معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که احساس امنیت سیاسی، انگیزش، شایسته سالاری در جامعه، توسعه گرایی، بافت جامعه اسلامی، فرهنگ سازی، فضای رقابت علمی، جهت گیری استراتژیک و نهادمندی سیاسی از عوامل موثر بر توسعه سیاسی- اقتصادی استان ایلام با توجه به نقش نخبگان رسمی می باشد.
جامعه شناسی سیاسی
اکبر ذوالفقاری؛ طاها عشایری؛ طاهره جهان پرور
چکیده
این پژوهش تلاش می کند موانع مشارکت سیاسی در ایران را با رویکرد فراترکیب شناسایی، دسته بندی، و برای رفع آنها پیشنهاداتی ارائه نماید. روش پژوهش از نوع فراترکیب کیفی است که دربازه زمانی 1401-1383 به روش تعمدی غیر احتمالی با حجم نمونه 23 سند تحقیقی انجام شده است. این اسناد برحسب اعتبار و روایی تحقیق، کیفیت پژوهش، معیار علمی-پژوهشی بودن و ارتباط ...
بیشتر
این پژوهش تلاش می کند موانع مشارکت سیاسی در ایران را با رویکرد فراترکیب شناسایی، دسته بندی، و برای رفع آنها پیشنهاداتی ارائه نماید. روش پژوهش از نوع فراترکیب کیفی است که دربازه زمانی 1401-1383 به روش تعمدی غیر احتمالی با حجم نمونه 23 سند تحقیقی انجام شده است. این اسناد برحسب اعتبار و روایی تحقیق، کیفیت پژوهش، معیار علمی-پژوهشی بودن و ارتباط با موانع مشارکت سیاسی زنان انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد موانع اصلی مشارکت سیاسی زنان در ایران به شش دسته موانع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، روانی و جمعیتی تقسیم می شوند؛ که، موانع اجتماعی شامل فضای مردانه جامعه، تبعیض اجتماعی: جنسیتی شدن مشاغل؛ موانع فرهنگی مانند سنت و هنجار‌های فرهنگی، نظام آموزشی، الگوهای طایفه‌ای- مردسالاری؛ موانع سیاسی شامل انسداد سیاسی، باورهای سیاسی، سلطه سیاسی مردان، فرهنگ سیاسی پایین؛ موانع اقتصادی دربرگیرنده نابرابری اقتصادی، آنومی اقتصادی، وابستگی مالی؛ و موانع روانی هم شامل خودباوری پایین، باورهای روانی، احساس آنومی روانی) و جمعیتی (اقلیمی، مکانی، خانوادگی، فیزیلوزیکی) است. مشارکت سیاسی زنان بعنوان بخش اعظمی از جمعیت کشورها موجب بهبود اوضاع تصمیم گیری، درک بهتر از زندگی سیاسی- اجتماعی، ایجاد ارزش‌ها و نگرش‌های جدید سیاسی، کاهش نابرابری‌های سیاسی و اجتماعی و نهایتا توسعه سیاسی و اجتماعی جامعه می شود.
جامعه شناسی سیاسی
پگاه خیرالهی؛ حمید دهقانی؛ حمید نساج
چکیده
انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مراحل فرآیند گذار به دموکراسی از جنبه-های مختلفی مورد بحث قرار گرفته است گرچه هیچگاه از منظر رابطه دولت-جامعه به آن پرداخته نشده است.مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه دولت-جامعه طی سال‌های 1342-1357 با روش نهادگرایی تاریخی انجام گرفته است. ابتدا با بررسی منابع تاریخی عنوان منابع تحقیق، مهم‌ترین وقایع در ...
بیشتر
انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مراحل فرآیند گذار به دموکراسی از جنبه-های مختلفی مورد بحث قرار گرفته است گرچه هیچگاه از منظر رابطه دولت-جامعه به آن پرداخته نشده است.مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه دولت-جامعه طی سال‌های 1342-1357 با روش نهادگرایی تاریخی انجام گرفته است. ابتدا با بررسی منابع تاریخی عنوان منابع تحقیق، مهم‌ترین وقایع در بازه زمانی مورد مطالعه، نحوه تعامل دولت و جامعه مورد مطالعه قرار گرفت و سپس با توجه به روش نهادگرایی تاریخی، رابطه علی و زمانی رخدادهای اجتماعی و سیاسی مشخص شد. نتایج پژوهش بر این مبنا است که در ابتدای مسیر انقلاب(سال1342) دولت قدرتمند بوده گرچه به تدریج سیاست تقابلی دولت با جامعه طی چندین سال برای سرکوب نارضایتیها منجر به این شد که نهایتا پس از واقعه جمعه سیاه، جامعه هیچگونه مصالحه با دولت را نپذیرد و حتی پس از تلاش دولت برای ایجاد فضای باز سیاسی، از این فرصت علیه دولت استفاده کند.
سیاستگذاری عمومی
حسین عبادی؛ سید عبداله حیدریه؛ یونس وکیل الرعایا
چکیده
این پژوهش با رویکرد بین‌رشته‌ای در حوزه‌های بازاریابی، سیاست و ارتباطات انجام پذیرفته است. در بازاریابی سیاسی حفظ مشتری از ضروریات بوده و حزبی پیروز خواهد بود که کمترین ریزش مشتری و بیشترین سهم بازار را کسب کند. بکارگیری بازاریابی رابطه‌ای می‌تواند منجر به کاهش ریزش مشتری، کاهش هزینه‌های تبلیغاتی و افزایش اثربخشی شود. در این ...
بیشتر
این پژوهش با رویکرد بین‌رشته‌ای در حوزه‌های بازاریابی، سیاست و ارتباطات انجام پذیرفته است. در بازاریابی سیاسی حفظ مشتری از ضروریات بوده و حزبی پیروز خواهد بود که کمترین ریزش مشتری و بیشترین سهم بازار را کسب کند. بکارگیری بازاریابی رابطه‌ای می‌تواند منجر به کاهش ریزش مشتری، کاهش هزینه‌های تبلیغاتی و افزایش اثربخشی شود. در این تحقیق، بازاریابی رابطه‌ای به شاخصهایی تقسیم و با استفاده از پرسشنامه تاثیر شاخصها بر موفقیت احزاب (کاندیداها) مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جزء تحقیقات توصیفی- پیمایشی می‌باشد که به صورت میدانی انجام شده است. در روش تجزیه و تحلیل اطلاعات از ضـریب پیرسـون و ضـریب همبـستگی استفاده شده است. یافته‌های تحقیق مشخص میسازد که بنیانهای بازاریابی رابطه‌مند با رضایتمندی رای دهندگان همبستگی مستقیم و رابطه معناداری دارد و نتایج رگرسیون نشان می‌دهد این بنیانها توانایی پیشبینی رضایتمندی را دارند. همچنین بین رضایتمندی و وفاداری، بین وفاداری و رایدهی مجدد و توصیه به دیگران و در نهایت بین موفقیت و رایدهی مجدد و توصیه به دیگران رابطه معنادار وجود دارد.
جامعه شناسی سیاسی
امید قادرزاده
چکیده
این پژوهش از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی و با روش مردم‌نگاری به بررسی نظام معنایی و تجربه و درک عالمان دینی از ابژه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یعنی فرهنگ سیاسی عالمان دینی و دلالت های آن برای توسعه در کردستان معطوف است. بر اساس روش نمونه گیری کیفی هدفمند و با حداکثر تنوع چهل نفر از عالمان دینی شهر سنندج در این مطالعه شرکت ...
بیشتر
این پژوهش از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی و با روش مردم‌نگاری به بررسی نظام معنایی و تجربه و درک عالمان دینی از ابژه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یعنی فرهنگ سیاسی عالمان دینی و دلالت های آن برای توسعه در کردستان معطوف است. بر اساس روش نمونه گیری کیفی هدفمند و با حداکثر تنوع چهل نفر از عالمان دینی شهر سنندج در این مطالعه شرکت کردند. با توجه بنیان های پارادایمیک روششناسی کیفی، تفسیر مشارکتکنندگان، ماهیت تفریدی داشته و یافته های حاصله قابلیت تعمیم پذیری ندارد. بر مبنای داده‌های حاصل از مصاحبه، بیش از نیمی از مشارکت کنندگان نسبت به پذیرش تکثر گشوده نبودند و از عدالت تناسبی حمایت میکردند و مشارکت آنان در زندگی سیاسی و اجتماعی کمدامنه و گستره اعتماد اجتماعی آنان محدود بود. بر این اساس، مختصات فرهنگ سیاسی مشارکت کنندگان بیشتر با «فرهنگ سیاسی محدود» قرابت دارد. ارزیابی تفسیری فرهنگ سیاسی بیانگر این است که فرهنگ سیاسی محدود، همگرایی زیادی با توسعه در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ندارد. برای مشارکتی شدن فرهنگ سیاسی، بسط ساخت فرصتهای سیاسی و بازتصدیق نهادی عالمان دینی اهل سنت ضروری به نظر می رسد.
جامعه شناسی سیاسی
جلیل دارا؛ جواد علایی
چکیده
توزیع و بازتوزیع به‌عنوان یکی از کارویژه‌های نظام سیاسی که با هدف رفع نابرابری و کاهش شکاف‌های اقتصادی - اجتماعی انجام می‌شود در نگرش سیستمی دارای اهمیت ویژه‌ای است چراکه موفقیت یا عدم موفقیت می‌تواند در افزایش یا کاهش حمایت جامعه از نظام سیاسی موثر باشد. بعد از انقلاب، جمهوری اسلامی سعی کرد با هدف تحقق عدالت با تدوین و اجرای سیاست‌های ...
بیشتر
توزیع و بازتوزیع به‌عنوان یکی از کارویژه‌های نظام سیاسی که با هدف رفع نابرابری و کاهش شکاف‌های اقتصادی - اجتماعی انجام می‌شود در نگرش سیستمی دارای اهمیت ویژه‌ای است چراکه موفقیت یا عدم موفقیت می‌تواند در افزایش یا کاهش حمایت جامعه از نظام سیاسی موثر باشد. بعد از انقلاب، جمهوری اسلامی سعی کرد با هدف تحقق عدالت با تدوین و اجرای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی، میزان شکاف طبقاتی و نابرابری را در سطوح مختلف جامعه کاهش دهد. در این مقاله از روش تحلیلی توصیفی با رویکرد اسنادی و چهارچوب نظری ترکیبی از آرای آلموند و پاول و مرتن بهره گرفته می‌شود. پرسش مقاله این است که سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی بعد از انقلاب تا چه اندازه موفق بوده و چه تاثیری بر کنش سیاسی افراد داشته است؟ یافته‌ها نشان می‌دهد با وجود تدوین و اجرای سیاستها در حوزه‌های مختلف، هم بر اساس آمار و هم ادراک افراد از وضعیت اقتصادی، نتایج مطلوبی در این حوزه بدست نیامده است و این ناکارآمدی به بی‌تفاوتی سیاسی و کاهش میزان تمایل افراد به مشارکت سیاسی در ابعاد مختلف منجر شده است.
جامعه شناسی سیاسی
سارا شریف پور؛ هادی نوری؛ محمد رضا غلامی شکارسرایی
چکیده
شکل رابطه دولت با طبقات اجتماعی در طول تاریخ ایران همواره متأثر از نظریات شیوه تولید آسیایی و استبداد شرقی تبیین شده است. بر اساس این نظریه، قدرت دولت نامحدود است و همه طبقات را زیر سیطره خود دارد. این در حالی است که بسیاری از داده‌های تاریخی عصر قاجار، این دیدگاه را زیر سوال می‌برند و نمایانگر وضعیتی هستند که در آن نیروهای مختلف اجتماعی ...
بیشتر
شکل رابطه دولت با طبقات اجتماعی در طول تاریخ ایران همواره متأثر از نظریات شیوه تولید آسیایی و استبداد شرقی تبیین شده است. بر اساس این نظریه، قدرت دولت نامحدود است و همه طبقات را زیر سیطره خود دارد. این در حالی است که بسیاری از داده‌های تاریخی عصر قاجار، این دیدگاه را زیر سوال می‌برند و نمایانگر وضعیتی هستند که در آن نیروهای مختلف اجتماعی قدرت دولت را محدود می‌کنند. این مقاله در پاسخ به مسأله تعارض نظریه دولت آسیایی و واقعیت تاریخی عصر قاجار نوشته شده است. پرسش اصلی مقاله این است که آیا دولت قاجار توسط طبقات جامعه محدود میشد یا دارای قدرتی مطلق و فراطبقاتی بود؟. در پاسخ به این پرسش از نظریه سهگانه دولت طبقاتی، بناپارتی و آسیایی کارل مارکس استفاده می‌شود. روش تحقیق از نوع مطالعه موردی تاریخی است که با دو روش اسنادی و تطبیق الگو به گردآوری و تحلیل داده‌ها میپردازد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که دولت قاجار نه ماهیتی طبقاتی داشت و نه دارای قدرتی فراطبقاتی، بلکه با برخورداری از استقلال نسبی نسبت به طبقات جامعه با مفهوم دولت بناپارتی قابل توصیف است.
جامعه شناسی سیاسی
محسن محمدی خانقاهی؛ عباس کشاورز شکری؛ زاهد غفاری هشجین
چکیده
آمارهای منتشر شده و نظرات کارشناسی حاکی از آن است که روند نارضایتی اجتماعی در جامعه ایرانی، فزاینده است و به تبع آن دورههای شکلگیری اعتراضات اجتماعی کوتاهتر شده و این اعتراضات به سوی خشونت بیشتر و رادیکالیسم سوق یافته است که پیامدهای منفی موثری در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در پی داشته است. از این جهت این پژوهش در پی شناخت ...
بیشتر
آمارهای منتشر شده و نظرات کارشناسی حاکی از آن است که روند نارضایتی اجتماعی در جامعه ایرانی، فزاینده است و به تبع آن دورههای شکلگیری اعتراضات اجتماعی کوتاهتر شده و این اعتراضات به سوی خشونت بیشتر و رادیکالیسم سوق یافته است که پیامدهای منفی موثری در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در پی داشته است. از این جهت این پژوهش در پی شناخت و تبیین لایه‌های علی شکل دهنده به نارضایتی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش این است که «لایه‌های علی ایجاد کننده نارضایتی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی چیست؟»برای پاسخ به این پرسش و پیشبرد پژوهش از روش تحلیل لایه‌های علی بهره گرفته می‌شود. طبق این روش چهار لایه لیتانی، سیستمی، گفتمانی و استعاری در باب پدیده نارضایتی اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. بر اساس یافته‌ها در سطح سیستمی، عواملی چون توسعه ناامیدی و احساس محرومیت، تبعیض و شکاف طبقاتی، توسعه ناکارآمدی، تحول زیست جهان و سبک زندگی و غیره در توسعه نارضایتی موثر هستند. در سطح گفتمانی و استعاری نیز عللی چون فرهنگ و تفکر شیعی، دوگانه ج.ا.ا / انقلاب اسلامی، دگرانگاری حاکمیت سیاسی و چالشهای هویتی مطرح میباشند.
جامعه شناسی سیاسی
صادق پناهی نسب؛ منصور طبیعی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تفاوت پذیری میزان آرای کاندیداهای نهمین و یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران برمبنای موضع گیری های قومیتی آنها در استان‌های آذربایجان شرقی، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد است. پژوهش به روش تحلیل محتوا از نوع کمی است، واحد تحلیل، بیانیه ها، موضع گیری ها، شعارها و سخنرانی های مرتبط با سه قوم ( ترک، کرد و لر) ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تفاوت پذیری میزان آرای کاندیداهای نهمین و یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران برمبنای موضع گیری های قومیتی آنها در استان‌های آذربایجان شرقی، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد است. پژوهش به روش تحلیل محتوا از نوع کمی است، واحد تحلیل، بیانیه ها، موضع گیری ها، شعارها و سخنرانی های مرتبط با سه قوم ( ترک، کرد و لر) از سوی کاندیدای دوره های دوره های نهم و یازدهم ریاست جمهوری در روزنامه های شرق، اطلاعات ، رسالت و وطن امروز است. یافته ها: یافته‌های تجربی نشان داد که بین میزان آرای کاندیداها و تعلق قومی آنها رابطه معناداری وجود دارد. اما در مورد رابطه بین بازنمایی شعارهای قومی توسط کاندیداها و میزان رأی آنها یافته‌ها بیانگر این واقعیت بود که صرف شعارهای قومی به‌تنهایی نمی‌توانند در میزان رأی کاندیداها مؤثر واقع شوند بلکه علاوه بر شعارهای قومی وابستگی کاندیدای مذکور به یک جناح یا تفکر خاص نیز مهم است. همچنین میزان بازنمایی شعارهای قومی در متن‌های تولیدشده توسط کاندیداهای دوره نهم 11/31 درصد و در متن‌های کاندیداهای دوره یازدهم 89/68 درصد می باشند. میزان بازنمایی تعلق قومی در متن‌های تولیدشده توسط کاندیداهای دوره نهم 93/26 درصد و در متن‌های کاندیداهای دوره یازدهم 07/73 درصد هست.
جامعه شناسی سیاسی
طاها عشایری؛ اکبر ذوالفقاری؛ طاهره جهان پرور؛ فائزه رقمی
چکیده
خشونت سیاسی - قومی حاصل توسعه و تغییرات اجتماعی ناگهانی، ناهمگون و بی‌سازمان کننده‌ای است که به ظهور بی‌سازمانی اجتماعی و آنومی چندبعدی انجامیده و در گذار با ایجاد شکاف اجتماعی، کژ کارکردی نهادی، فاصله اجتماعی قومی و تقابل هویتی کلان - خرد (فشارهای ساختاری) و عوامل رسانه‌ای (تحریک رسانه‌های خارجی، تبلیغات رسانه‌ای، فعالیت فرقه‌ای ...
بیشتر
خشونت سیاسی - قومی حاصل توسعه و تغییرات اجتماعی ناگهانی، ناهمگون و بی‌سازمان کننده‌ای است که به ظهور بی‌سازمانی اجتماعی و آنومی چندبعدی انجامیده و در گذار با ایجاد شکاف اجتماعی، کژ کارکردی نهادی، فاصله اجتماعی قومی و تقابل هویتی کلان - خرد (فشارهای ساختاری) و عوامل رسانه‌ای (تحریک رسانه‌های خارجی، تبلیغات رسانه‌ای، فعالیت فرقه‌ای هدایتشده) ظهور، تداوم و شدت آن را تعمیق میبخشد. بر این اساس هدف اصلی تحقیق، مطالعه عوامل مؤثر بر خشونت سیاسی - قومی با شیوه فراتحلیل در بازه زمانی سال‌های 1401-1386 است. روش فراتحلیل بوده که با حجم نمونه 20 سند، به روش نمونه‌گیری هدفمند با رعایت ملاکهای ورود و خروج انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که عوامل فرهنگی (تعلق خردهفرهنگی، تحریک رسانه‌ای، سرمایه فرهنگی، تعلق مذهبی)، اجتماعی (انزوای اجتماعی، هویت ملی، احساس تبعیض، احساس محرومیت و ناکامی)، سیاسی (انسجام سیاسی، مشارکت سیاسی، اعتماد سیاسی، فرهنگ سیاسی پایین)، روانی (احساس منزلت قومی، تنش و اختلاف قومی، احساس بیگانگی، تحریک هویت قومی) و عوامل زمینه‌ای (تحصیلات، درآمد، طبقه اجتماعی) در خشونت سیاسی - قومی مؤثر بوده است.
جامعه شناسی سیاسی
ابوالقاسم شهریاری؛ سیدحسین اطهری؛ محسن خلیلی؛ مهدی نجف زاده
چکیده
چرایی شکلگیری کودتای 1299 پرسش اصلی این پژوهش است که برای پاسخ بدان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف و انتخاب نظریه کارکردگرایی ساختاری بعنوان چارچوب نظری، سفرنامه‌ها و خاطرات نگارش شده در انتهای قرن 13 شمسی مورد بررسی قرار گرفته و این فرضیه مطرح شد که فقدان کارکرد ابعاد چهارگانه نظام اجتماعی ایران و تأثیر محیط خارجی، تمایل ...
بیشتر
چرایی شکلگیری کودتای 1299 پرسش اصلی این پژوهش است که برای پاسخ بدان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف و انتخاب نظریه کارکردگرایی ساختاری بعنوان چارچوب نظری، سفرنامه‌ها و خاطرات نگارش شده در انتهای قرن 13 شمسی مورد بررسی قرار گرفته و این فرضیه مطرح شد که فقدان کارکرد ابعاد چهارگانه نظام اجتماعی ایران و تأثیر محیط خارجی، تمایل به ایجاد ساختار اجتماعی جدید در ایران را ایجاد نمود. نتیجه بررسی حاکی از آن است که عدم انطباق کارکردی و اختلالات متعدد در تمامی ابعاد نظام اجتماعی ایران، میراث قاجاریان از آشوب دائمی قرن 12 بوده که تلاشهای صورت گرفته جهت رفع آنان بدون نتیجه بود. به همین دلیل تغییر شیوه حکمرانی به سلطنت مشروطه بعنوان راهحل این ناکارآمدی مطرح و به انجام رسید. لیکن استمرار و تعمیق ناکارآمدی سلطنت مشروطه این موضوع را نمایان ساخت که جهت رفع اختلالات کارکردی موجود، لازم است دستگاه دیوانی متمرکز و مقتدری تشکیل گردد که با گسترش به تمام سرزمین، به رفع معضلات اقدام نماید. از این رهگذر، ایده استبداد منور شکل گرفته و کودتای 1299 آغازی بر استقرار شیوه حکمرانی نوین در ایران بود.
جامعه شناسی سیاسی
رضا رستگارپور؛ حسن شفیعی؛ محمدرضا دهشیری
چکیده
چگونگی تأثیر هیجانات بر رفتار سیاسی بواسطه نقش تعیین‌کننده آن در انتخاب سیاسی و تأثیرگذار در میزان مشارکت و همچنین نتایج انتخابات، موضوعی است که جایگاه مطالعاتی آن در حوزه روانشناسی سیاسی قرار می‌گیرد. در حالی که همواره در بسیاری از کشورها شاهد برگزاری انتخابات هستیم، یافته‌های روانشناسی سیاسی نشان می‌دهد که در بسیاری ...
بیشتر
چگونگی تأثیر هیجانات بر رفتار سیاسی بواسطه نقش تعیین‌کننده آن در انتخاب سیاسی و تأثیرگذار در میزان مشارکت و همچنین نتایج انتخابات، موضوعی است که جایگاه مطالعاتی آن در حوزه روانشناسی سیاسی قرار می‌گیرد. در حالی که همواره در بسیاری از کشورها شاهد برگزاری انتخابات هستیم، یافته‌های روانشناسی سیاسی نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد نتیجه انتخابات تابعی از هیجان بوده و این هیجانات نقش مؤثری در میزان مشارکت مردم دارد. این پژوهش با مروری اجمالی بر انتخابات ریاست جمهوری ایران، ضمن گردآوری مستندات تاریخی و استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش است که اساساً گرایش مردم در انتخابات، بیشتر تحت تأثیر انتخاب عقلانی است یا تابعی از هیجانات می‌باشد. بعبارتی کدام متغیر نقش مؤثرتری بر فرآیند انتخابات داشته و اینکه چه طیفی از جامعه، چرا و در چه شرایطی تحت تأثیر فضای هیجانی قرار می‌گیرند؟ اگر انتخاب عقلانی را (صرف‌نظر از اثرات مثبت و منفی هیجان بر انتخاب) بعنوان هدفی منطقی در نظر بگیریم، مروری بر انتخابات ادوار ریاست جمهوری ایران مؤید این فرضیه است که وقوع حوادث مؤثر در کنار حضور چهره‌ها و رقبای خاص در مقاطع مختلف، می‌تواند منجر به ایجاد هیجان و فضای پرشور سیاسی و رقابتی و در نتیجه میزان مشارکت مردم گردد.
جامعه شناسی سیاسی
روح اله اسلامی؛ ملیحه تابعی
چکیده
دانشجویان بعلت جدا شدن از خانواده و در معرض اندیشه‌های جدید قرار گرفتن، همیشه نوعی آرمانگرایی در فکر و کنش سیاسی را دنبال می‌کنند. بر همین اساس جنبش‌های دانشجویی در ایران شکل گرفته است و نشریات دانشجویی نیز تبلور افکار سیاسی مختلف در درون دانشگاه است. در دهه نود با توجه به گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و تحول نسلی که اتفاق افتاده ...
بیشتر
دانشجویان بعلت جدا شدن از خانواده و در معرض اندیشه‌های جدید قرار گرفتن، همیشه نوعی آرمانگرایی در فکر و کنش سیاسی را دنبال می‌کنند. بر همین اساس جنبش‌های دانشجویی در ایران شکل گرفته است و نشریات دانشجویی نیز تبلور افکار سیاسی مختلف در درون دانشگاه است. در دهه نود با توجه به گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و تحول نسلی که اتفاق افتاده است رویکرد به امر سیاسی تغییر پیدا کرده است. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی نشریات دانشجویی نیمه دوم دهه نود در دانشگاه فردوسی مشهد، تحول بازنمایی و تحول امر سیاسی در دانشجویان بررسی شود. برای این منظور محتوای 590 شماره نشریه بین سال‌های 1396-1399 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در نیمه دوم دهه نود، دانشجویان تصور مکانیکی و سازمانی و رسمی به قدرت را به حاشیه بردهاند و رویکرد به امر سیاسی به مثابه زندگی روزمره شکل گرفته است. اکنون دانشجویان مناسبات و شبکه‌های قدرت را در اشکال جدیدی چون هنر، موسیقی، سینما، محیط زیست، جنسیت، مسائل زنان، موضوعات فرهنگی و هویتی جستجو می‌کنند. این تحول را میتوان گذار از قدرت سخت مکانیکی و سازمانی به قدرت سیال و روزمره تعبیر کرد که در مقاله تحلیل شده است.
جامعه شناسی سیاسی
ابوالفضل آراسته؛ یاسر کهرازه؛ مهدی صلاح؛ زینب هاشمی باغی
چکیده
پدیده مهاجرت در کشورهای در حال توسعه و همچنین در کشورهای توسعه یافته وجود دارد اما ماهیت این پدیده در کشورهای یاد شده متفاوت است. مهاجرت گسترده اتباع افغانستانی به ایران و بالاخص استان سیستان و بلوچستان طی چندین سال متوالی را میتوان پدیدهای خاص توصیف نمود که مشکلات متعددی را به همراه داشته است. این پژوهش با هدف طراحی الگوی مطلوب ...
بیشتر
پدیده مهاجرت در کشورهای در حال توسعه و همچنین در کشورهای توسعه یافته وجود دارد اما ماهیت این پدیده در کشورهای یاد شده متفاوت است. مهاجرت گسترده اتباع افغانستانی به ایران و بالاخص استان سیستان و بلوچستان طی چندین سال متوالی را میتوان پدیدهای خاص توصیف نمود که مشکلات متعددی را به همراه داشته است. این پژوهش با هدف طراحی الگوی مطلوب مدیریت اتباع افغانستانی در این استان انجام که جامعه آماری آن شامل خبرگان نظری و تجربی است. نمونه‌گیری با استفاده از روش نظری انجام و در نهایت با 8 نفر اشباع نظری حاصل شد. جهت تحلیل مصاحبه‌ها از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار MaxQDA استفاده شده است. بر اساس الگوی پارادایمی پژوهش، اجرای کامل قانون ممنوعیت حضور اتباع بیگانه، تشابهات فرهنگی، مذهبی و استقرار مدیریت متمرکز عوامل زیربنایی موثر بر مدیریت اتباع افغانستانی هستند. این شیوه از مدیریت بر اصلاح راهبردی قوانین و قانون‌گذاری اثر می‌گذارد. البته محکوم نمودن سیاست ممنوعیت حضور اتباع بیگانه در این رابطه نقش مداخله‌گر و اجرای ممنوعیت مشروط در استان نیز شرایط زمینه‌ای را فراهم می‌آورد. از طریق اصلاح راهبردی قوانین میتوان به پیامدهای رفتاری مانند کاهش جرایم و توسعه امنیت پایدار، بهبود شرایط اقتصادی و افزایش رضایت اقشار مردمی دست یافت.
جامعه شناسی سیاسی
مجید محمدی؛ احمد بخشایشی؛ محمد توحیدفام؛ علی اکبر امینی
چکیده
احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی از عوامل ایجاد ناامنی در غرب کشور هستند که پس از جنگ تحمیلی به شمال عراق گریختند. از طرفی سقوط صدام باعث تغییر ساختار سیاسی عراق و جایگزینی مدل دمکراسی انجمنی گردید. این مدل دمکراسی آثار و تبعاتی داشت که بعضاً منجر به تغییر موقعیت و قدرت کُردهای عراقی شد. با توجه به هویت یکپارچه و پیشینه تاریخی و فرهنگی یکسان ...
بیشتر
احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی از عوامل ایجاد ناامنی در غرب کشور هستند که پس از جنگ تحمیلی به شمال عراق گریختند. از طرفی سقوط صدام باعث تغییر ساختار سیاسی عراق و جایگزینی مدل دمکراسی انجمنی گردید. این مدل دمکراسی آثار و تبعاتی داشت که بعضاً منجر به تغییر موقعیت و قدرت کُردهای عراقی شد. با توجه به هویت یکپارچه و پیشینه تاریخی و فرهنگی یکسان کُردها، این تغییر اثراتی بر کُردهای دیگر کشورها از جمله احزاب ضد انقلاب کُرد ایرانی داشت. مسأله اصلی پژوهش این است که استقرار دمکراسی انجمنی و نهادینه شدن قدرت در کردستان عراق چه تأثیری بر احزاب ضدانقلاب کُرد ایرانی داشته است؟ ارائه تبیین مناسب در خصوص تأثیر این روند بر احزاب ضدانقلاب هدف این تحقیق است. جنس پژوهش کاربردی، روش کیفی و مدل توصیفی - تحلیلی است. چارچوب نظری نوشتار، دمکراسی انجمنی لیچفارت بوده و برای کسب پایایی پژوهش به 20 نفر از متخصصان ضدانقلاب کُردی و اقلیم کردستان عراق مراجعه و جمع‌بندی شد. دمکراسی انجمنی و نهادینه شدن قدرت در کردستان عراق منجر به تغییر استراتژی خودمختاری و تقویت گفتمان فدرال‌خواهی در میان احزاب ضدانقلاب کُرد ایرانی شده است. پیشنهاد می‌شود هزینه میزبانی احزاب ضدانقلاب کُرد ایرانی برای اقلیم کردستان عراق افزایش یابد.
جامعه شناسی سیاسی
رویا دوستی؛ علی صالحی فارسانی؛ حسین ابوالفضلی کریزی
چکیده
مقاله به بررسی نقش هویت جمهوری اسلامی ایران در روابط با امریکا در محدوده زمانی سال‌های 1979 تا 2021 پرداخته است. بر این اساس پرسش اصلی این است که هویت جمهوری اسلامی ایران چه تأثیری بر روابط با ایالات متحده امریکا بین سال‌های 1979 تا 2021 داشته است؟ فرضیه پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته این است که هویت انقلابی - اسلامی جمهوری اسلامی ...
بیشتر
مقاله به بررسی نقش هویت جمهوری اسلامی ایران در روابط با امریکا در محدوده زمانی سال‌های 1979 تا 2021 پرداخته است. بر این اساس پرسش اصلی این است که هویت جمهوری اسلامی ایران چه تأثیری بر روابط با ایالات متحده امریکا بین سال‌های 1979 تا 2021 داشته است؟ فرضیه پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته این است که هویت انقلابی - اسلامی جمهوری اسلامی ایران با نقشپذیری فزاینده ضد یکجانبهگرایانه و سلطهگری در تقابل با منافع ایالات متحده امریکا بوده که منجر به قطع روابط دو کشور بین سال‌های 1979 تا 2021 شده است. روابط ایران و امریکا در بردارنده ساختار نهادینه شده تخاصم در روابط دو واحد سیاسی است که از یک طرف ریشه در ماهیت و نوع نظام سیاسی آنها و از طرفی هم ریشه در علل و عوامل داخلی، منطقهای و بینالمللی دارد. در واقع آنچه مانع ایجاد روابط معمول میان طرفین گردیده، در سطح گفتمانی و یا رفتاری نیست بلکه ناشی از هویت تقابلی ایران و امریکاست.
