دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
تاثیر ویژهپروری در فروپاشی و زوال سیاسی حکومت پهلوی
9
37
FA
محمد
رادمرد
0000-0001-5681-0019
استادیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
m.radmard@umz.ac.ir
عادل
فاریابی
0000-0003-1378-9314
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
adel.faryabi1374@gmail.com
علی
آذری مقدم
0000-0003-4338-1096
دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
aliazarimoghadam@yahoo.com
10.22054/qpss.2021.57181.2734
انقلاب اسلامی ایران به مثابه یک انقلاب اجتماعی، رویدادی منحصربهفرد بود. طی این رخداد سلسله پهلوی پس از 53 سال حکومت بر ایران فروپاشید. دغدغه این پژوهش بررسی زمینههای فروپاشی این سلسله است. امری که میتواند از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به محدودیتهای پژوهش، مقاله پیشرو قصد دارد این مسئله را از منظر مفهوم «ویژهپروری» مورد واکاوی قرار دهد. بدین ترتیب پرسش این است که ویژهپروری چه تاثیری در فروپاشی و زوال حکومت پهلوی داشت؟ از نظر نویسندگان این پژوهش، ویژهپروری از جمله مهمترین عواملی است که سبب اعتراضات مردمی علیه حکومت شد و نظام پهلوی را به سوی فروپاشی سوق داد. این مقاله از روش مکانیسم علی (ردیابی فرایند) بهره میبرد و جمعآوری دادهها به شکل کتابخانهای صورت میگیرد. از منظر محدویت زمانی و مکانی ایران دهههای 1340-1350 نقطه تمرکز این پژوهش است.
انقلاب اسلامی,ویژهپروری,فساد,سلسله پهلوی,شعارهای مردمی,کمیسیون شاهنشاهی
https://qpss.atu.ac.ir/article_13860.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13860_a16bf76020cd0c4641dfe02917840e83.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
تحلیل ژئوپولیتیک راهبرد شرق مدیترانهِ جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر دفاع مقدس
39
72
FA
افشین
رستمی
کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
rostami.af71@gmail.com
علی
امیری
استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
amiri.ali@lu.ac.ir
حامد
عباسی
استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
abbasih55@gmail.com
10.22054/qpss.2021.61213.2854
تحولات و وقایع ژئوپولیتیکی همواره از عواملی هستند که زمینهساز ایجاد فرصتها و چالشهای ژئوپولیتیکی برای بازیگران سیاسی میباشند و بازیگران سیاسی درصدد هستند تا بیشترین بهره را از فرصتهای ژئوپولیتیکی برده و چالشها را حذف یا کمرنگ نمایند. جنگ عراق علیه ایران از وقایعی بود که ضمن خلق چالشهای ژئوپولیتیکی برای ایران، فرصتهای ژئوپولیتیکی را نیز برای آن به خصوص در شرق مدیترانه فراهم آورد. از آنجا که امروزه منطقه شرق مدیترانه مهمترین حوزه نفوذ ایران شمرده میشود، این مقاله میکوشد بررسی نماید که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران چگونه باعث معنادار شدن بنیانهای ژئوپولیتیکی ایران در منطقه شد و چگونه از فرصتهای ژئوپولیتیکی آن استفاده نمود.<br />در این مقاله، اطلاعات به روش کتابخانهای و اسنادی گردآوری شده و به شکل تحلیلی- استنباطی تجزیه و تحلیل شدهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که دفاع مقدس باعث خلق فرصتهای ژئوپولیتیکی برای ایران در شرق مدیترانه شد و ایران توانست بر پایه تعریف کد ژئوپولیتیکی محور مقاومت با استفاده از بنیانهای ژئوپولیتیکی شرق مدیترانه در دوره دفاع مقدس، پایههای گسترش عمق استراتژیکی خود را در شرق مدیترانه تحکیم نماید و به مهمترین منطقه ژئواستراتژیک آن تا به امروز تبدیل شود.
ژئوپولیتیک,راهبرد شرق مدیترانه,دفاع مقدس,ایران,محور مقاومت
https://qpss.atu.ac.ir/article_13861.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13861_a996565af2a42ee4b09566444ea6c17d.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
تبیین ابعاد و مولفههای رویکرد امنیتی دولت روحانی بر اساس نظریه مکتب کپنهاگ
73
108
FA
علیرضا
سمیعی اصفهانی
0000-0002-1303-4555
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
alireza.samiee.esf@gmail.com
جعفر
نوروزی نژاد
دانشآموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
shabestar.1388@gmail.com
شهروز
سلطان احمدی
کارشناسی ارشد علوم و فنون مرزی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران
asamiee@yahoo.com
10.22054/qpss.2020.50825.2479
نوشتار پیشرو درپی پاسخ به این پرسش اصلی است که دولت حسن روحانی در دور «نخست» ریاست جمهوری (1396-1392) چه رویکرد امنیتی را در دستور کار خود قرار داده است؟ و به طور روشنتر؛ ابعاد، مولفهها، مرجع، غایت و راهکارهای تامین امنیت در رویکرد امنیتی این دولت چه بود؟ فرضیه پژوهش این است که رویکرد امنیتی دولت حسن روحانی متاثر از الزامات میدانهای اجتماعی، رویکرد مک نامارایی داشته؛ به نحویکه پیوند امنیت با توسعه و بویژه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در اولویت آن قرار داشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که دولت یازدهم، قدرت ملی را برآیند تعریف موسع از امنیت دانسته و محدود نمودن این مفهوم به یک بُعد، آن را اشتباه راهبردی تلقی کرده، از اینرو درپی آن بوده است تا نگاهی چندوجهی، جامع و حداکثری نسبت به مقوله امنیت داشته باشد و کوشیده با اتکا به سیاستگذاریهای توسعه در حوزه اقتصاد، اجتماع و سیاست وضعیت امنیت ملی را بهبود بخشد. روش پژوهش، کیفی از نوع تبیین علی و ابزار مفهومی و نظری برای تحلیل موضوع، بهرهگیری از نظریه امنیتی بری بوزان و ویور از صاحبنظران برجسته مکتب کپنهاگ است. روش گردآوری دادهها نیز کتابخانهای و همچنین استفاده از منابع علمی فضای مجازی است.
رویکرد امنیتی,حسن روحانی,امنیت ملی,مکتب کپنهاگ,امنیت جامعهای
https://qpss.atu.ac.ir/article_13862.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13862_f518da57db931d1e3ce18a6e9151c768.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
اعتراضات دیماه 96 ازمنظر تئوری جامعه شبکه ای
109
139
FA
روح الله
حسین پور
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
r_ghadr@yahoo.com
احمد
رشیدی
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
a.rashidi@um.ac.ir
10.22054/qpss.2021.60359.2829
رشد بیتوقف فناوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی و شکلگیری جامعه شبکهای، تاثیرات عمدهای بر جهان زیست گذاشته که شکلگیری واقعیت مجازی از جمله آثار آنها میباشد. تحت تاثیر جامعه مجازی، وقوع اعتراضات و سپس آشوبهای دیماه 69 در تعدادی از شهرهای ایران بویژه شهرستانهای کوچک فضای سیاست رسمی ایران را با تکانههای شدیدی مواجه کرد و ضمن شکلدهی به جریان پادقدرت، تاثیرات فراوانی بر سیاستگذاری فضای مجازی داشت. پرسش اصلی مقاله این است که شبکههای اجتماعی مجازی چه تاثیری بر اعتراضات دیماه 69 داشتند؟ با کاربست تئوری جامعه شبکهای کاستلز و نیز روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از دادههای ثانویه، یافتههای پژوهش نشان میدهد شبکههای اجتماعی در بستر نارضایتیهای موجود در جامعه و با افزایش کنشگری سیاسی تسریع و تقویت کننده اعتراضات و آشوبهای دیماه 69 بودند. اشغال فضای شهری، گسترش ویروسی تجمعات، رهبری افقی، خودجوش بودن ساخت پادقدرت از جمله عوامل تاثیربخش شبکههای اجتماعی مجازی در تشدید اعتراضات بودند.
شبکه اجتماعی مجازی,جامعه شبکه ای,پاد قدرت,فضای مجازی,نافرمانی مدنی
https://qpss.atu.ac.ir/article_13863.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13863_4fa26b4b1c078bb34a429e8e4e9e5e17.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
الزامات نظری بازدارندگی در سیستمهای بینالمللی پیچیده-آشوبی: گامی به سوی نظریه نوین بازدارندگی غیرخطی
141
174
FA
فرهاد
قاسمی
0000-0001-9237-4197
دانشیار، گروه روابط بین الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران
faghasemi@ut.ac.ir
10.22054/qpss.2021.61565.2863
همگام با تحول در سیستم بینالملل، سیستم بازدارندگی نیز تکامل یافته و شکلهای نوینی تجربه کرده است. رویارویی با چالشهای غیرقابل پیشبینی آینده همراه با تهدیدات نامتقارن در یک سازوکار غیرخطی، طراحی دستگاه تحلیلی جدیدی از بازدارندگی و بازسازی مفهومی و نظری آن را ضروری نموده و هدف این پژوهش را شکل میدهد. پرسش این است که چگونه میتوان در این الگو از سیستم بینالملل، بازدارندگی را از نظر مفهومی و نظری بازسازی کرد؟ این نوشتار با بهرهگیری از روش استنتاج قیاسی و تمرکز بر نظریههای پیچیدگی و آشوب بویژه اصول بنیادین آن مانند شبکهای و غیرخطی بودن سیستم، وابستگی حساس و شکست آبشاری به بازسازی مفهومی و نظری آن اقدام میکند. این پژوهش ضمن تمرکز بر دینامیک قدرت و سازوکارهای تبدیل آن به تهدید، از راه منطق و سازوکارهای غیرخطی و اصول مورد تاکید نظریه پیچیدگی و آشوب به بازسازی مفهومی و نظری بازدارندگی اقدام کرده و بازدارندگی شبکهای غیرخطی را بعنوان مفهومی نوآورانه و نوین به حوزه مطالعات راهبردی ارائه مینماید. این الگو سرآغازی برای موج ششم بازدارندگی در روابط بینالملل میباشد. از سوی دیگر می تواند الگوی نوینی برای طراحی بازدارندگی ایران ارائه کند.
بازدارندگی,بازدارندگی شبکه ای غیرخطی,بازدارندگی چند لایه شبکه ای,سیستم بین المللی پیچده و آشوبی,پیچیدگی
https://qpss.atu.ac.ir/article_13864.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13864_c8049e3ca49321d914a8325ec4d71555.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
آیندهپژوهشی و سیاستگذاری عمومی: مفاهیم و روشها
175
208
FA
داود
غرایاق زندی
0000-0002-4778-4805
استادیار علوم سیاسی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
d_zandi@sbu.ac.ir
10.22054/qpss.2021.60284.2826
مجموعه رشته علوم سیاسی عمدتاً مسائل گذشته و حال را مورد تحلیل قرار میدهد. از آنجا که علم سیاست یکی از رشتههای مورد نیاز دستگاه سیاستگذاری است، با کاربردیتر شدن و ارتقای آن به منظور پیشبینی مسائل سیاسی قادر خواهد بود بیش از پیش در عرصههای متنوع حکمرانی مورد استفاده قرار بگیرد. آیندهپژوهی یکی از عرصههایی است که میتواند در این زمینه به علم سیاست بویژه سیاستگذاری عمومی کمک کند. برای این منظور مقاله با این پرسش آغاز شده است که چگونه میتوان از آیندهپژوهی برای پیشبینی تحولات آینده در عرصه سیاستگذاری بهره گرفت؟ هدف مقاله ارائه درک مناسب از مفاهیم کلیدی آیندهپژوهی و شناخت روشهای هفتگانه اصلی آن برای پیشبینی تحولات آینده به منظور حذف عامل غافلگیری است. همچنین در این مقاله تلاش شده روشهای مختلف، همراه با بررسی نمونههای سیاسی ارائه گردد تا قابلیت و اهمیت آیندهپژوهی در سیاستگذاری مشخص شود. این کار نهتنها به بازاندیشی مطلوبتر علم سیاست کمک میکند بلکه جایگاه آن را در دستگاه سیاستگذاری ارتقا میدهد.
آیندهپژوهی,سیاستگذاری عمومی,آینده ممکن,آینده محتمل,آینده مرجح
https://qpss.atu.ac.ir/article_13865.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13865_caf2874b05909f6d65668fd7be38d520.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
پژوهش های راهبردی سیاست
2345-6140
2476-6208
10
39
2022
01
21
فهم جامعهشناختی زبان بدن کاندیداهای ریاست جمهوری ایران؛ مورد مطالعه: مناظره دوازدهمین دوره
209
237
FA
اکبر
ذوالفقاری
0000-0003-3017-5576
استادیار علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
akbar_zolfeghari@yahoo.com
طاها
عشایری
استادیار گروه تاریخ و جامعهشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
t.ashayeri@gmial.com
اعظم
رجبی نسب
0000000299597550
استادیار علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
a_r2539@yahoo.com
10.22054/qpss.2022.59539.2805
این پژوهش میکوشد تا زبان بدن کاندیداهای نامزد دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران در حالتهای مختلف حین مناظره مورد کنکاش قرار دهد. روش مورد بررسی از نوع تحلیل محتوای کیفی است. مطابق نتایج پژوهش، عمدهترین مفاهیم مرکزی زبان بدن؛ در لحن صدا (ایجاد آرامش و حفظ خونسردی- تفهیم مطالب و اعتبار سنجی- نقد وضع موجود و بیاعتبارسازی صحبتهای دیگران- تسلط بر صحنه و مدیریت آن - تعادل داشتن در صحبت کردن- صدای محکم و بلند تأکید بر کلمات مخاطب قرار دادن رقبا- ایجاد وضع برتر نبست به رقیبان)؛ در نوع نگاه (تسلط بر اوضاع و آرامش- تعجب و تردید در بازنمایی واقعیت - مخاطب قرار دادن آحاد جامعه- عدم هیجان و نداشتن اضطراب - در حالت نگاه بعضی از کاندیداها بیاثرسازی نقدها)؛ حالت دستها (تصدیق ادعاها - در صورت عدم استفاده از دستها یقین دادن به مردم درباره آمادگی روانی نسبت به نقد و بیشتر اتکا بر زبان گفتاری) بوده است و کانون اشتراک آنها در استفاده از زبان بدن بیشتر به سمت تسلط بر اوضاع و حفظ آرامش و خونسردی و مخاطب قرار دادن آحاد مردم بوده است.
"زبان بدن","گافمن","نامزدهای انتخاباتی","تحلیل محتوا","انتخابات"حالات چهره" "شهروندان"
https://qpss.atu.ac.ir/article_13866.html
https://qpss.atu.ac.ir/article_13866_54c17fcea0986c55cb06d3760923b472.pdf