%0 Journal Article %T مقایسه ی نوسازی ایران و ترکیه در دوران رضاشاه و آتاتورک %J پژوهش های راهبردی سیاست %I دانشگاه علامه طباطبایی %Z 2345-6140 %A نساج, حمید %D 2014 %\ 02/17/2014 %V 2 %N 5 %P 101-130 %! مقایسه ی نوسازی ایران و ترکیه در دوران رضاشاه و آتاتورک %K ایران %K ترکیه %K رضاشاه %K آتاتورک %K غربی سازی %K نوسازی %K مذهب %K اسلام %K روح %R %X سده ی بیستم شـاهد پیـدایش دولـتهـای شـبه مـدرن در دو کشـور ایـران و ترکیـه بـود. مصـطفی کمـال آتاتورک پس از انحلال امپراطوری عثمانی، اقدامات وسیعی را در زمینهی نوسازی توأم بـا دیـنزدایـی آغاز کرد. در ایران نیز رضاخان میرپنج پس از انقراض قاجاریه، راه نوسازی را در غربـی سـازی یافـت. تاریخ روابط خارجی میان دو کشور و بـه خصـوص سـفر تـاریخی رضاشـاه بـه ترکیـه نیـز پیونـد نظـری رویکرد دو زمامدار را عمیقتر سـاخت و رضاشـاه در پیگیـری سیاسـت غربـی سـازی و بـه ویـژه کشـف حجاب مصممتر شده ام ا علیرغم شباهت رویکرد نظـری، مقایسـه ی اقـدامات غربـی سـازی رضاشـاه و آتاتورک نشان میدهد که تفاوت بسیار زیادی در شدت و تنوع این اقدامات وجود دارد. حذف سلسله مراتب مذهبی، انحلال مدارس دینی و دادگـاه هـای شـرع، تعطیـل خانقـاه هـا، منـع بـه کـارگیری علائـم مذهبی، تدوین قانون مدنی اروپایی و ضداسلام، تغییر الفباء، الزام به قرائت نماز، قرآن و اذان به ترکی و تغییر تعطیلی از جمعه به یکشنبه از جمله اقداماتی بود که توسط آتاتورک صـورت پـذیرفت، ولـی در ایران انجام نشد. همچنین نوع مقاومت در برابر غربی سـازی متفـاوت بـود. بسـیج اجتمـاعی فراگیـری در توصیف کند »مذهب و سازمان روحانیت« است. علاوه بر این، فقدان سنّت اندیشـهای عریـق در ترکیـه، همجواری ترکیه با غرب، وجود دیوانسالاری قوی به جا مانده از امپراطـوری عثمـانی و تهدیـد مرزهـای ترکیه توسط یونانیها از دیگر عوامل مؤثر به شمار میآید. در این پژوهش از رویکرد تحلیل تاریخی و روش تحقیق مقایسهای استفاده شده است %U https://qpss.atu.ac.ir/article_2260_f824f95741a099164ea58eee8f7820ed.pdf