حسین سلیمی؛ حمیدرضا اکبری
چکیده
اسلام سیاسی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین گفتمانهای موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقشآفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان بهعنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقشآفرینی کرده ...
بیشتر
اسلام سیاسی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین گفتمانهای موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقشآفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان بهعنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقشآفرینی کرده است. البته در خوانش سکولار و غربی، این نقشآفرینی به دلیل تقابل با نظم و ساختار نظام بینالملل، همواره تنازعآمیز و خشونتبار بوده است. لذا برخی محققان، سلبی بودن، نفیآمیز بودن، واکنشی بودن، برهم زننده بودن نظم منطقهای و جهانی را از ویژگیهای بارز این گفتمان میدانند. اما بازخوانی مفروضات معرفتی این گفتمان نشان میدهد فهم و درک نشأت گرفته از خوانش سکولار، برداشتی جامع و دقیق از اسلام سیاسی ارائه نمیدهد و همین امر مشکلاتی را در مواجهه با آن ایجاد میکند. در این تحقیق سعی شده با صورتبندی این گفتمان در نظام بینالملل و خاورمیانه ذیل سه مؤلفۀ اصلی شکل دهنده آن شامل: «مؤلفههای تاریخی، هویتی و معرفتی»، به این سؤال پاسخ دهیم که گفتمان اسلام سیاسی ذیل چه مفروضات معرفتی در نظام سیاسی – اجتماعی و بینالملل عمل میکند