نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده حقوق و علوم اجتماعی تبریز

2 دانشگاه تبریز

چکیده

احزاب سیاسی در نظام‌های مردم‌سالار با سازمان‌دهی قدرت سیاسی، بسیج نیروهای مردمی و تنظیم روابط قوای حاکم از نهادهای میانی حکومت‌های دموکراتیک محسوب می‌شوند. کارکرد احزاب به مرحله رقابت‌های انتخاباتی منحصر نمی‌شود؛ بلکه در تنظیم روابط قوای حاکم، نقش مهمی را عهده‌دار هستند؛ نفوذ احزاب در تعاملات قوه مقننه و مجریه در تفکیک قوای کلاسیک دولت‌های معاصر تغییرات محسوسی ایجاد کرده است. در محافل سیاسی، گاهی از تغییر نظام سیاسی ایران به‌ نظام پارلمانی یا دو مجلسی شدن قوه مقننه صحبت به میان می‌آید و از دیگر سو روابط متقابل قوه مقننه و مجریه در ایران با بن‌بست‌هایی مواجه است که یکی از ملزومات حل چنین چالش‌هایی وجود احزاب نهادینه در نظام سیاسی ایران است؛ از این‌‌رو این مقاله تحت چند عنوان با بررسی کارکرد منحصربه‌فرد احزاب سیاسی در تنظیم روابط قوای حاکم در کشورهای انگلستان، آمریکا و ایران به‌عنوان نمایندگان نظامهای پارلمانی، ریاستی و مختلط در پی شناسایی معایب و مزایای نظام‌های حزبی در کشورهای انگلستان و آمریکا به‌عنوان الگوهای موفق حزبی و تبیین چالش‌های نفوذ احزاب در تعاملات قوای کشور ایران است تا با رفع موانع موجود، شاهد نیل به کارکرد نوین و ایفای نقش مؤثر احزاب در تنظیم تعاملات قوا در ایران باشیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey on function of political parties in regulating the relations of the triple branches ,comparative study in the systems of England, America and Iran

نویسندگان [English]

  • Faeghe Chalabi 1
  • Rajab Izadi 2
  • kamaladin Herisinejad 1

1 law and society science faculaty/ tabriz

2 tabriz university

چکیده [English]

Political parties in democratic systems are considered as intermediate institutions of democratic regimes by organizing political power, mobilizing popular forces and regulating the relating power. Political parties plays an important role in regulating the reciprocal relations of the ruling powers; the influence of parties in the interactions of the legislative and executive power has created a dramatic changes in the division of the classical powers of contemporary states. On the other hand, political circles sometimes talk about changing the political system of Iran to the parliamentary system or the legislature’s transforming into two parliamentary chambers; on the other hand, the interrelationships between the legislative and executive bodies are faced with deadlocks. One of the requirements for solving such challenges is the existence of parties in the political system; Therefore, this article examines the function of parties in regulating the relations of powers in the United Kingdom, United States and Iran as a  parliamentary, presidential and semi-presidential systems, seeks to identify the disadvantages and advantages of party systems in countries such as the United Kingdom and the United States as party success styles and to explain the challenges of interfering in the interactions of the Iranian state by eliminating the existing shortcomings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political parties
  • power relations
  • presidential regime
  • parliamentary regime
  • Iran
الف- فارسی
        -     ابوالحمد، عبدالحمید، (1352)، «درباره‌ احزاب سیاسی»، مجله دانشکده حقوق و علوم انسانی، دوره 15، شماره 1.
        -     امامی، محمد؛ موسوی، سید نصرالله، (1391)، درآمدیبر بنیادهای حقوق اساسی و نظام‌های سیاسی، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
        -     اندره، تنک، (1358)، حقوق ایالات‌متحده‌ آمریکا، ترجمه سید حسین صفایی، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
        -     بوشهری، جعفر، (1376)، مسائل حقوق اساسی، چاپ اول، تهران: نشر دادگستر.
        -   برزگر خسروی، محمد، (1389)، «مطالعه تطبیقی نقش تقنینی قوه مجریه در نظام حقوقی آمریکا، انگلیس، فرانسه و مقایسه آن با نظام حقوقی ایران، تهران»: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
        -   به نقل از خبرگزاری مهر، (1394)، «3300 تذکر مجلس به اعضای دولت طی 11 ماه»، روزنامه همشهری.
        -   رنجبر، احمد، (بی تا)، «جایگاه رئیس جمهور در نظام‌های سیاسی مختلف»، مجله مجلس و پژوهش، سال یازدهم، شماره 46.
        -     زارعی، محمدحسین، (1384)، مطالعه‌ تطبیقی مجالس قانون‌گذاری، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات حقوقی و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
        -     عباسی، بیژن، (1394)، حقوق اساسی تطبیقی، چاپ اول، تهران: انتشارات دادگستر.
        -     عمید زنجانی، عباسعلی، (1386)، کلیات حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات مجد.
        -     غمامی، سید محمدمهدی، خلف رضایی، حسین، (1392)، «سازوکارهای حل اختلاف و تنظیم روابط قوا در نظام جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه دانش حقوق عمومی، سال دوم، شماره 5.
        -     قاضی، ابوالفضل، (1383)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات دادگستر.
        -     موریس، دو ورژه، (1357)، احزاب سیاسی، ترجمه رضا علومی، چاپ دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
        -     موریس، دو ورژه، (1358)، نظام‌های سیاسی، ترجمه ناصر صدرالحفاظی، چاپ دوم، تهران: انتشارات جیبی.
        -     موسی زاده، ابراهیم، (1393)، جستارهایی در حقوق عمومی، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
        -     نوذری، حسین‌علی، (1379)، «کارکردهای احزاب سیاسی»، مجله بازتاب اندیشه، شماره 1و2.
        -     هاشمی، سید محمد، (1391)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ بیست و سوم، جلد دوم، تهران: انتشارات میزان.
        -     هریسی نژاد، کمال‌الدین، (1392)، حقوق اساسی تطبیقی، چاپ سوم، تبریز: انتشارات آیدین.
        -     هریسی نژاد، کمال‌الدین، (1394)، تقریرات حقوق اساسی تطبیقی، تبریز: دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.
 
سایت:
        -     "طرح حامیان دولت برای کاهش سؤال از وزرا" ، مندرج در سایت www.mehrnews.com، تاریخ مشاهده 1/5/95
 
ب- انگلیسی و فرانسه
-      Blondel, Jean, Cotta, Maurizio, (2000), The Nature of Party Government: AComparative European Perspective, Palgrave Macmillan.
 -      Croissant, Aural, Wolfgung Markel, (2004), “Political Parties Formation In Presidential And Parliamentary System”, Institute for Political Science of the University of Heidelberg Introduction.
 -      Chagnollaud. Dominique, (2009), Droit constitutionnel contemprain, t.1, paris: Dalloz.
 -      Debbasch. Roland, (2005), Droit constitutionnel, Paris: Litec.
 -      David J. Samuels,(may 2002), “Presidentialized Parties The Separation of Powers and Party Organization and Behavior”, Comparative Political Studies.
 -      Elliot Bulmer, Presidential Veto Powers, )May 2015(, The International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA).
 -      José, Antonio Cheibub, (1985), “Perspectives on the Study of Executive-Legislative Relations”, University of Illinois Fernando Limongi, Universidade de São Paulo and Cebrap.
-      Stokes, SC, (1999), Political Parties and Democracy,Department of Political Science, University of Chicago, Chicago.
 -      Weingast, Barry R, (2009), “The Political Institutions of Representative Government: Legislatures”, Journal of Institutional and Theoretical Economics.