ORIGINAL_ARTICLE
تاریخمندی انقلاب اسلامی؛ بررسی تاثیر اندیشههای کانونی انقلاب اسلامی بر حیات اجتماعی ایران
این مقاله با طرح دو مفهوم تاریخمندی و حیات اجتماعیِ برآمده از انقلاب اسلامی درصدد فهم نسبت دو مفهوم مزبور با تحولات اجتماعی ایران پس از انقلاب است. ادعای مقاله این است که انقلاب اسلامی از طریق خلق تاریخمندی و سپس ایجاد حیات اجتماعی نوین بر تحولات اجتماعیِ ایران تأثیر بنیادین گذاشته است. رهیافت مقاله برگرفته از نظام روابط اجتماعی (نظام کنش) و روش آن مبتنی بر جامعهشناسی تاریخی (فردیت تاریخی وبر) است. براساس تحلیل و تبیین ارائه شده در مقاله، انقلاب اسلامی حیات اجتماعی ایرانیان را در سه بُعد ذهنی، عینی و کنشی تغییر داد. در بُعد ذهنی، حق حاکمیت ملی بهمثابه حق تعیین سرنوشت به مردم واگذار شد. در بُعد عینی (ساختاری)، بافتهای نهادی جدید ایجاد شد. و در بُعد کنشی، زمینهها و شرایط کنشگری در عرصه عمومی فراهم شد. بهطور کلی، با وقوع انقلاب اسلامی، امکان تحقق امر سیاسی، امر اجتماعی، امر دینی و زندگی روزمره، با تفسیری ویژه، بازتولید شد
https://qpss.atu.ac.ir/article_8580_dcd22229e5f8eebf7a67beba2ad58f00.pdf
2018-05-22
9
38
10.22054/qpss.2018.21163.1599
کلیدواژه: "جنبشهای اجتماعی"
"انقلاب اسلامی"
"تاریخمندی"
"حباتاجتماعی"
"نظام روابطاجتماعی"
محمدرضا
خطیبی نژاد
mr_khatibi@yahoo.com
1
گروه جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
LEAD_AUTHOR
ابوالفضل
دلاوری
abdelavari@gmail.com
2
دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
حسن
محدثی گیلوایی
mohaddesi2011@gmail.com
3
گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
AUTHOR
- آبراهامیان، یرواند، (1379)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی
1
- احمدزاده، مسعود، (1349)، مبارزه مسلحانه هم استراتژی هم تاکتیک، تهران: بینا
2
- اخوان کاظمی، مسعود و رضا دهقانی، (1394)، «تحلیل علل هژمونیک شدن گفتمان اسلامگرا در مقایسه با دو گفتمان چپ و لیبرال در انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهشهای معاصر انقلاب اسلامی، دوره یک، شماره 1 .
3
- اشرف، احمد، (1383)، «از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی»، ترجمه محمد سالار کسرایی، فصلنامه پژوهشنامه متین، سال 6، شماره پیاپی 22.
4
- اسپوزیتو، جان، (1389)، جنبشهای اسلامی معاصر (اسلام و دمکراسی)، ترجمه شجاع احمدوند، تهران: نشر نی.
5
- اسکاچپول، تدا، (1388)، بینش و روش در جامعهشناسی تاریخی، ترجمه هاشم آقاجری، تهران: نشر مرکز.
6
- اسماعیلی، حمیدرضا، (1388)، «فرهنگ سیاسی هیأت حاکم در دوره پهلوی»، فصلنامه مطالعات تاریخی، شماره 26.
7
- اطاعت، جواد (1386)، «ماهیت دولت در ایران، سیاست و سلطه اقتدارگرای بروکراتیک»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارههای پیاپی: 245 و 246.
8
- اکبری، محمدعلی؛ بیدگلو، رضا، (1390)، «پهلویسم: ایدئولوژی رسمی دولت محمدرضا پهلوی در دهه 1340 -1350»، گنجینه اسناد، سال بیست و یکم، دفتر چهارم.
9
- اورنگ، قدرت الله، (1349)، عظمت شاهنشاهی ایران در عصر سلطنت شاهنشاهی آریامهر، بیجا: بینا.
10
- اولیانفسکی، راستیسلاو، (1359)، راه رشد غیر سرمایهداری، تهران: حزب توده ایران.
11
- بحرانی، محمدحسین، (1388)، طبقه متوسط و تحولات سیاسی در ایران معاصر-1320-13809- پژوهشی در گفتمانهای سیاسی قشرهای میانی ایران، تهران: آگاه.
12
- بروجردی، مهرزاد، (1377)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان روز.
13
- بشیریه، حسین، (1383)، «ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران»، مجله ناقد، سال اول، شماره 2.
14
- بشیریه، حسین، (1393)، زمینههای اجتماعی انقلاب ایران، ترجمه علی اردستانی، تهران: نگاه معاصر.
15
- بهروز، مازیار، (1380)، شورشیان آرمان خواه، ترجمه مهدی پرتوی، تهران: ققنوس.
16
- بیات، آصف، (1391)، سیاستهای خیابانی، جنبش تهیدستان در ایران، ترجمه سید اسدالله نبوی چاشمی، تهران: پردیس دانش.
17
- بیات، آصف، (1379)، «مقایسه جنبشهای اسلامی در مصر و ایران»، مجله گفتوگو، شماره 29 .
18
- بیل، جیمز؛ ویلیام راجر لویس، (1369)، مصدق، نفت، ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، تهران: نشر نو.
19
- پهلوی، فرح، (1382)، دختر یتیم، تهران: به آفرین.
20
- پهلوی، محمدرضا، (1345)، انقلاب سفید، تهران: کتابخانه سلطنتی پهلوی.
21
- پهلوی، محمدرضا، (1356)، به سوی تمدن بزرگ، تهران: کتابخانه سلطنتی پهلوی.
22
- پیوندی، سعید، (1391)، «روشنفکری چپ ایران و موضوع دموکراسی»، ایران نامه، تابستان، سال بیست و هفتم، شمارههای 2و 3 .
23
- تورن، آلن، (1386)، «مقدمهای بر مطالعه جنبشهای اجتماعی»، در علی حاجلی (مترجم و مولف)، فهم و مطالعه جنبشهای اجتماعی جدید، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ
24
- توفیق، ابراهیم، (1385)، «مدرنیسم و شبه پاتریمونیالیسم: تحلیلی از دولت در عصر پهلوی»، مجله جامعه شناسی ایران، بهار، سال هفتم، شماره 1.
25
- جلاییپور، حمیدرضا، (1381)، جامعهشناسی جنبشهای اجتماعی: با تاکید بر جنبش اصلاح طلبی دوم خرداد، تهران: انتشارات طرح نو.
26
- جلاییپور، حمیدرضا، (1392)، جامعهشناسی ایران، جامعه کژ مدرن، تهران: نشر علم.
27
- حسینزاده، فهیمه، ( 1387)، ویژگیها و صورت بندی جنبشهای اجتماعی در ایران، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
28
- حسینیزاده، محمدعلی، (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم: دانشگاه مفید.
29
- خسرو خاور، فرهاد، (1391)، «از روشنفکران بلندپرواز تا روشنفکران واسط» ایران نامه، سال بیست و هفتم، تابستان، شمارههای 2 و 3 .
30
- خیرخواهان، جعفر، (1389)، «باتلاق برنامهریزی پهلوی: نهاد برنامهریزی در ایران چگونه شکل گرفت» مهرنامه، دیماه، سال اول، شماره 8 .
31
- دوستدار، آرامش، (1383)، امتناع تفکر در فرهنگ دینی، پاریس: خاوران.
32
- ربانی خوراسگانی، علی، (1377)، «بررسی سه رهیافت نظری در جامعهشناسی تاریخی»، مجله علمی پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، بهار، شماره پیاپی 12 .
33
- روح، محمدجواد، (1390)، «دموکراسی را نمیفهمیدیم، در پی «حکومت تک حزبی» بودیم: نقد سیدکاظم بجنوردی بر مبارزه مسلحانه»، مهرنامه، بهمن، شماره 19.
34
- روحانی، سید حمید، (1359)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، تهران: راه امام.
35
- روحانی، فخر، (1370)، اهرمهای سقوط شاه، تهران: نشر بلیغ.
36
- رهبانی، مجید، (1389)، «حزب یا جبهه؟ نخستین کنگره جبهه ملی ایران (دیماه1341)»، جهان کتاب، فروردین و اردیبهشت، شمارههای پیاپی: 252-251.
37
- زاهد، سعید، (1381)، جنبشهای اجتماعی معاصر ایران، تهران: انتشارات سروش و طه.
38
- سعید، بابی، (1379)، هراس بنیادین، اروپا مداری و ظهور اسلامگرایی، ترجمه: غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
39
- سنجابی، کریم، (1381)، خاطرات سیاسی، تهران: صدای معاصر.
40
- سید امامی، کاووس، (1377)، «روشهای تاریخی تطبیقی در آثار تدا اسکاچپول و چارلز تیلی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، سال اول، شماره 1.
41
- شاعری، احمد، (1350)، عصر همبستگی شاه و مردم، تهران: بینام.
42
- شاکری، خسرو، (1384)، پیشینههای اقتصادی، اجتماعی جنبش مشروطه و انکشاف سوسیال دموکراسی، تهران: اختران.
43
- شاکری، خسرو، (1386)، هشت نامه مصطفی شعاییان به چریکهای فدایی خلق: نقد یک منش فکری، تهران: نشر نی.
44
- شریعتی، علی، (1382)، امت و امامت، در مجموعه آثار دکتر شریعتی، تهران: انتشارات آمون و بنیاد شریعتی.
45
- شوکت، حمید، (1379)، نگاهی ازدرون به جنبش چپ ایران،گفت و گو با ایرج کشکولی، تهران: اختران.
46
- طالبان، محمدرضا، (1389)، «تحلیل خلاف واقع در تبیینهای تاریخیِ علوم اجتماعی»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان، شماره 1.
47
- طباطبایی، سیدجواد، (1386)، دیباچهای بر نظریه انحطاط ایران، تهران: نگاه معاصر.
48
- علی احمدی، علی رضا و وفا، غفاریان، (1382)، «اصول شناخت و روش تحقیق (با نگاهی به مطالعات تاریخی)»، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهراء، سال 13، تابستان و پاییز، شماههای 46-47 .
49
- عیوضی، محمدرحیم، (1385)، «کامیابی یا ناکامی جریانهای سیاسی اپوزیسیون عصر پهلوی»، ماهنامه زمانه، بهمن و اسفند، شمارههای پیاپی: 53 و 54 .
50
- غنی، قاسم، (1361)، یادداشتهای آرامش، به کوشش اسفندیاری، تهران: کتاب فرزان.
51
- غنینژاد، موسی، (1395)، اقتصاد و دولت در ایران؛ پژوهشی در ریشهها و علل تداوم اقتصاد دولتی در ایران، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
52
- فروند، ژولین، (1372)، نظریههای مربوط به علوم انسانی، ترجمه علی محمد کاردان، چاپ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
53
- فوران، جان، (1382)، «تحلیل نظری از انقلاب 1979-1977 ایران»، ترجمه سید صدرالدین موسوی، پژوهشنامه متین، سال 5، تابستان، شماره 19 .
54
- کاتم، ریچارد، (1371)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، تهران: کویر.
55
- کاتوزیان، محمدعلی همایون، (1380)، «بهسوی نظریه عمومی انقلابهای ایران»، ترجمه علیرضا طیب، فصلنامه راهبرد، بهار، شماره پیاپی 19 .
56
- کدی، نیکی، (1375)، ریشههای انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: قلم.
57
- کدی، نیکی، (1383)، نتایج انقلاب ایران، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: ققنوس.
58
- کریمی مله علی، (1375)، «تاریخ چهل ساله ملی گرایی»، فصلنامه 15 خرداد، شماره پیاپی 21.
59
- کمالی، مسعود، (1381)، دو انقلاب ایران؛ مدرنیته، جامعه مدنی، مبارزه طبقاتی، تهران: دیگر.
60
- گرگین، عاطفه، (1363)، «گفتگویی با پاک نژاد»، مجله دفترهای آزادی، شماره 1.
61
- لیتل، دانیل، (1373)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: صراط مدنی.
62
- لیلاز، سعید، (1392)، موج دوم، تجدد آمرانه در ایران؛ تاریخ برنامههای عمرانی سوم تا پنجم، تهران: نیلوفر.
63
- متقی، محسن، (1391)، «دین، دموکراسی و روشنفکران مسلمان»، ایران نامه، سال 27، تابستان، شمارههای 2 و3.
64
- متین عسکری، افشین، (1378)، کنفدراسیون: تاریخ جنبش دانشجویان ایرانی در خارج از کشور 1357-1332، ترجمۀ ارسطو آذر، تهران: شیرازه.
65
- مدنی، سید جلال الدین، (1361)، تاریخ سیاسی معاصر ایران، جلد اول قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
66
- معدل، منصور، (1382)، طبقه، سیاست و ایدئولوژی در انقلاب ایران، ترجمه محمدسالار کسرایی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
67
- ملائی توانی، علیرضا و فریده باوریان، (1390)، «بررسی روند همراهی جیهه ملی با انقلاب اسلامی از فضای باز سیاسی تا دیدار با امام»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال هشتم، تابستان، شماه 25 .
68
- ملکیان، مصطفی، (1385)، «سیاستزدگی یا سیاستزدایی؛ مناظره ملکیان با حجاریان»، اندیشه پویا، شمارههای 33 و 35 .
69
- مهرآیین، مصطفی، (1385)، «ریشهها و نتایج انقلاب اسلامی ایران: دیدگاههای نیکی کدی»، پژوهشنامه متین، شماره 33.
70
- مهرگان، حیدر، (1359)، چپها، مسئله خرده بورژوازی و راه رشد غیر سرمایهداری، تهران: حزب توده ایران.
71
- نجاتی، غلامرضا، (1371)، تاریخ بیست و پنج ساله ایران، جلد اول، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
72
- نجاتی، غلامرضا، (1368)، جنبش ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28 مرداد 1332، تهران: امیرکبیر.
73
- نورث، داگلاس و دیگران، (1394)، سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت، مترجم، محمدحسین نعیمیپور و محسن میردامادی، تهران: انتشارات روزنه.
74
- یزدی، ابراهیم، (1382)، جنبش دانشجویی: در دودهه 1320 و 1330، تهران: انتشارات قلم.
75
- آجودانی، ماشاءالله، (1385)، «مشروطه موفق نبود که همان آرزوها را داریم»، گفتگوی سیروس علی نژاد باماشاءالله آجودانی، مردادماه قابل دسترسی در: http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/
76
ب- انگلیسی
77
- Mahoney, James & Terrie, P.L, (2008), “Comparative- Historical Analysis in contemporary Political Science”, in J.M. Box- Steffensmeier, H. Brady, & D. Collier (eds), The Oxford Handbook of Political Methodology. Aug 2008,Oxford University Press.
78
- Melucci, Alberto, (1980), “The New Social Movements: A Theoretical Approach, Social Science Information”, Vol. 19, No. 2
79
- Razavi, Hossein and Firuz Vakil, (1984), Political Environment of Economic Planing in Iran, 1971- 1983: From Monarchy to Islamic Reppablic, Colorado: West view
80
- Tazmini, Ghonche, (2009), Khatami`s Iran: The Islamic Republic and the Turbulent Path to Reform, London: I.B.Tauris.
81
- Touraine, Alain, (1977), The Self Production of Society, Chicago: University of Chicago Press.
82
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نقش آموزش عالی در روابط سیاسی ایران و اتحادیه ی اروپا با رویکرد برساخت گرایی
روابط دولتها در گذشته بیشتر مبتنی بر ابزارهای نظامی و قدرت سخت بوده است. امروزه فرهنگ و قدرت نرم به عنوان یک شاخص مهم در توسعه روابط بین دولتها نقش بازی میکند. دولتها در عصر جدید به دنبال آنند تا از ابزارهای متفاوت برای برقراری دیپلماسی کارا استفاده نمایند. امروزه کشوری از دیپلماسی موفق برخوردار است که با گسترش ابزارهای تعامل خود با دیگر کنشگران، به تعریف هویتی مناسبی در نزد دیگر دولتها دست یابد. یکی از ابعاد جدید دیپلماسی، بهرهگیری از ارتباطات دانشگاهی و به اصطلاح «دیپلماسی آموزش عالی» است، که مدنظر نگارندگان این پژوهش است. لذا در این مقاله سعی شده تا براساس رویکرد برساختگرایی و توجه به اصولی مانند شناخت، تعامل و تأثیر آن بر بازتعریف هویتها و منافع کنشگران در ارتباط با یکدیگر، به بررسی نقش آموزش عالی بر مناسبات سیاسی ایران و اتحادیه اروپا پرداخته شود. سوال اساسی این پژوهش عبارت است از: روابط دانشگاهی و دیپلماسی آموزش عالی چه تأثیری میتواند بر مناسبات سیاسی ایران و اتحادیه اروپا داشته باشد؟ روش این مقاله به شیوه تحلیلی- توصیفی است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8581_aa7d36357966c35d2d0a14607982d28c.pdf
2018-05-22
39
65
10.22054/qpss.2018.19824.1565
آموزش عالی
مناسبات سیاسی
برساخت گرایی
ایران
اتحادیه ی اروپا
مصطفی
رشیدی
mostafarashidi@ut.ac.ir
1
دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، ایران
AUTHOR
فتحعلی
خانمحمدپور
satoon73@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ایران
LEAD_AUTHOR
بهادر
زارعی
b.zarei@ut.ac.ir
3
استادیار جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
AUTHOR
- پرایس، ریچارد و رئوس اسمیت، کریستین، (1386)، «رابطه خطرناک؟ نظریه انتقادی روابط بینالملل و مکتب برسازی»، مجموعه مقالات نوواقعگرایی، نظریه انتقادی و مکتب برسازی، گردآورنده اندرو لینکلیتر، ترجمه علیرضا طیب، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
1
- جاودانی، حمید، (1388)، «جهانی شدن و آموزش عالی، گسست میان نظریه تا کنش: راهبردهایی نوین برای توسعه آموزش عالی ایران»، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، شماره 53، صص 131- 107.
2
- جمالی، جمال، (1386)، «هلال شیعی و هژمونی آمریکا»، فصلنامه شیعهشناسی، سال پنجم، شماره 20.
3
- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، (1388)، «امنیت هستیشناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه بینالمللی روابط خارجی، بهار، سال اول، شماره 1.
4
- رشیدی، مصطفی، (1390)، کردارهای جغرافیایی و تبیین سیاست خارجی به عنوان کرداری ژئوپلیتیکی، پایاننامه کارشناسیارشد جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران، 20/04/1390.
5
- روزنامه جمهوری اسلامی، (10/05/1386).
6
- سلیمی، حسین، (1386)، «نگرشی سازهانگارانه به هویت ملی در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، 31، سال هشتم، شماره 3.
7
- فاضلی، نعمت الله، (1383)، «نگاهی به جهانی شدن و روندهای جهانی در تحولات آموزش عالی و وضعیت آموزش عالی ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 25.
8
- قاسمپور دهاقانی، علی، لیاقت دار، محمد جواد و جعفری، سید ابراهیم، (1390)، «تحلیلی بر بومیسازی و بینالمللی شدن برنامه درسی دانشگاهها در عصر جهانی شدن»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره چهارم، شماره 4.
9
- متقی، ابراهیم و کاظمی، حجت، (1386)، «سازهانگاری، هویت، زبان و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 37، شماره 4.
10
- متقی، افشین و رشیدی، مصطفی، (1394)، «جغرافیا، برساختگرایی و تبیین برساختگرایانه ژئوپلیتیک (معرفی رویکرد ژئوپلیتیک برساختگرا)»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، تابستان، شماره 39.
11
- محمدنژاد عالیزمینی، یوسف، (1387)، گزارش ملی آموزش عالی، تحقیقات و فناوری، تهران: موسسه پژوهش و برنامه ریزی عالی.
12
- مشیرزاده، حمیرا، (1386)، تحول در نظریههای روابط بینالملل، تهران: انتشارات سمت.
13
- موسویخمینی، روحالله، (1362)، در جستجوی راه از کلام امام: از بیانات و اعلامیههای امام از سال 1343 تا 1361"، تهران: انتشارات امیرکبیر.
14
وبسایتها:
15
- بذرافشان، مجتبی، (15/08/1391)، 13 هزار دانشجوی خارجی در کشور تحصیل میکنند، همشهری آنلاین، موجود در: http://www.hamshahrionline.ir/details/190224، بازیابی در تاریخ: 16/09/1395.
16
- جزوۀ اتحادیۀ اروپا- ایران، (16/02/2009)، موجود در: http://www.teheran.diplo.de/contentblob/2767772/Daten/365626/PressBook_fa_DL.pdf، تاریخ بازیابی:12/11/1395.
17
- مسلمینائینی، حسن، (07/11/1391)، آمار ثبت نام کنندگان بورس خارج به تفکیک گروه، بیتوته، موجود در: http://www.beytoote.com/news/university-test/university-newsa30.html، تاریخ بازیابی: 12/09/1395.
18
- مسلمینائینی، حسن، (26/10/1389)، آمار دانشجویان بورسیه در انگلیس، همشهری آنلاین، موجود در: http://hamshahrionline.ir/details/125906، تاریخ بازیابی: 11/10/1395.
19
ب- انگلیسی
20
- Aigner, J., Nelson, P & Stimfle, J.R, (1992), Internationalizing the University: Making It Work, Springfieid Va: CBIS Federal.
21
- Alladin, I, (1992), “International Co-operation in Higher Education: the Globalization of University”, Higher Education in Europe, 17, NO.4.
22
- Ashley, R.K, (1987), “The Geopolitics of Geopolitical Space: Toward a Critical Social Theory of International Politics”, Alternatives, Vol, 12, No. 4.
23
- Belcher, J, (1995), “Thinking Globally, Acting Locally: Strategies for Universities”, Journal for International Education, 6(3), 7.
24
- BP, Natural Gas, (2011), Statistical Review of World Energy, Natural Gas, bp.com/statisticalreview, June 2011.
25
- BP, Oil, (2011), Statistical Review of World Energy, Oil, bp.com/statisticalreview, June 2011.
26
- De Wit, H, (2002), Internationalization of Higher Education in the United States and Europe, A Historical, Comparative, and Conceptual Analysis, Westport, Connecticut, and London: Greenwood Press.
27
- Delanty, G, (2001), Challenging Knowledge: The University in the Knowledge Socitey, London: SRHE.
28
- Green, A, (1997), Education, Globalization and Nation State, London: Macmillan.
29
Grewe, Hartmut, (2006), “Energiesicherheit als Strategisches Ziel: Anforderungen an einen Energieaußenpolitik”, KonraAdenauer Stiftung, Analysen und Argumente, Nr.36.
30
- Habermas, J, (1972), Knowledge and Human Interests, Oxford: Heinemann.
31
Harvey, D, (1990), The Condition of Postmodernity, Cambridge, Massachusetts: Blackwell.
32
- Johnston, J & Edelstein, R, (1993), Beyond Borders, Washington D.C: American Association College.
33
- Knight, J & Wit, H De, (1997), “Strategies for Internationalization of Higher Education: Historical and Conceptual Perspectives”, In De Wit (ed.), Internationalization of Higher Education: A Comparative Study, Amsterdam: European Association of International Education.
34
- Knight, J, (1994), “Internationalization: Elements and Checkpoints”, CBIE Research Paper No.7, Ottawa, Canada, Bureau for International Education.
35
- Knight, J, (1997), “Asia Pacific Countries in Comparison to Those in Europe and North America: Concluding Remarks”, De Wit (ed.), Internationalization of Higher Education: A Comparative Study, Amsterdam: European Association of International Education.
36
- Lewellen, T.C, (2002), The Anthropology of Globalization: Cultural Anthropology Enters the 21st Century, Westport, Connecticut, London: Bergin & Garvey.
37
- Lim, G, (1995), Strategies for a Global University: Model International Development Experiement, East Lansing: Michigan State University.
38
- Raschke, C.A, (2003), The Digital Revolution and the Coming of the Postmodern University, London: Rutledge-Famer.
39
- Schott, T, (1991), “The World Scientific Community: Globality and Globalization”, Minerva 29, 1988.
40
- Scott, P, (1999), “Globalization and the University”, CRE Action 115, 35-46.
41
- Wendt, A, (1992), “Anarchy is What States Make of IT, The social Construction of Power Politics", International Organization, Vol, 46, No.2.
42
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی وضعیت دانش سیاسی در ایران
موضوع این مقاله ارزیابی وضعیت دانش سیاسی در ایران از منظر دانشوران این رشته است. پیشینه طولانی علوم سیاسی در ایران و طرح آموزه تحول در علوم انسانی، شناخت انتقادی وضعیت موجود این شاخه معرفت را ضروری میکند. جامعه این پژوهش که با روش فراترکیب و با هدف ارائه یک تصویر جامع از دیدگاههای موجود صاحبنظران انجام شده است، مقالات و آثار علمی دانشوران حوزه دانش سیاسی است که در فاصله سالهای 88 تا 94 منتشر شده است. یافتههای پژوهش که با استفاده از نرمافزار تحلیل دادههای کیفیNvivo 10 انجام شده است، نشان میدهد که دانشوران این رشته، عمدتاً معرفت سیاسی را در ایران ضعیف میدانند. در کنار برخی قوتهای ذکر شده برای دانش موجود، ضعفهای ذکر شده برای دانش سیاسی در سه سطح به پیوستهی نظام کلان سیاسی – اجتماعی، سطح علم و سطح جامعه علمی قابل طبقهبندی است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8582_ecff5d0598cb30cab34622e94af3424a.pdf
2018-05-22
67
93
10.22054/qpss.2018.1142.1526
فراترکیب
دانش سیاسی
ایران
ارزیابی دانش
دانشگاه
فائز
دین پرست
faez.dinparast@gmail.com
1
دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
ساناز
کرمی
snzk62@gmail.com
2
دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
الف- فارسی
1
- اسدی، علی، (1370)، بحران شناسی و جامعه شناسی بحران، دانشنامه شماره 3.
2
- باقری، شهلا، (1387)، «علوم انسانی- اجتماعی از بحران تا بومی سازی: انتقادات و راهکارها». فصلنامه حوزه و دانشگاه، روش شناسی علوم انسانی، سال چهاردهم، شماره 54.
3
- برزگر، ابراهیم، (1389)، «کاربرد رهیافت بومی سازی کتب درسی علوم انسانی: با تأکید بر علوم سیاسی»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، عیار، شماره22، 73-91.
4
- بزرگمهری، مجید، (1389)، «پیش درآمدی بر بحث اسلامی سازی دانش سیاست در ادبیات دانشگاهی ایران»، مجلهدانشکدهحقوقوعلومسیاسی،فصلنامهسیاست، دوره 40، شماره 4.
5
- بزرگمهری، مجید، (1388)، «کاربردی سازی علوم سیاسی بر اساس نیازهای عینی بازار کار»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سوم، شماره 3.
6
- حقیقت، سید صادق، (1391)، «آسیبشناسی رشته علوم سیاسی در ایران»، راهبرد فرهنگ، شماره 19.
7
- رنجبر، مقصود، (1382)، «بحران علم سیاست در ایران»، فصلنامه علوم سیاسی، سال ششم، شماره 24.
8
- ساداتی نژاد، سیدمهدی، (1392)، «بومی سازی علوم انسانی و ضرورت بازبینی مبانی انسان شناسی»، پژوهشهای سیاست اسلامی، سال اول، شماره 1.
9
- صدرا، علیرضا، (1382)، «چشمانداز علم سیاسی اسلامی ایرانی نوین»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 24.
10
- صدرا، علیرضا، (1384)، «چالش و چشمانداز علم سیاست متعالی»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 30.
11
- فرزانه پور، حسین، (1390)، «امکان بومیسازی علوم انسانی و رشتههای آن با تأکید بر علوم سیاسی (چالشها و راهکارها)» مجموعه مقالات کنگره علوم انسانی.
12
- قدرتی، حسین و سردار نیا، خلیل اله، (1395)، «کاستیها و انتظارات پژوهشی در علوم سیاسی ایران»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال بیستم، شماره 2.
13
- نظری، علی اشرف، (1389)، «تاریخ نگاری، ایدئولوژی پردازی و ضرورت تولید اندیشه بومی: آینده اندیشه سیاسی غرب در ایران»، پژوهش سیاست نظری، شماره8.
14
- یوسفی راد، مرتضی، (1387)، «عدم ثبات و فقدان حاکمیت تفکر فلسفی در ایران معاصر»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 45.
15
وب سایت:
16
- طباطبایی، سید جواد، (1386)، مبانی علم سیاست در ایران روشن نیست، بازیابی شده در 20 اسفند 1386، از www.mehrnews.com
17
- حداد، غلامرضا، (1395)، چرا علوم سیاسی در ایران پاسخگوی مسائل نیست؟، بازیابی شده در تاریخ 20 تیر 1395 از www.fararu.com.
18
ب- انگلیسی
19
- Sandelowski, M and Docherty, Sharron and Emden, Carolyn, (1997), “Qualitative Metasynthesis: Issues and Techniques”, Research in Nursing & Health, No. 20.
20
- Barnett, Elaine and Thomas, James, (2009), “Methods for the synthesis of qualitative research: a critical review”, ESRC National Centre for Research Methods, Number 01/09.
21
- Erwin, Elizabeth and Brotherson, Mary Jane and Summers, Jean Ann, (2011), “Understanding Qualitative Metasynthesis, Issues and Opportunities in Early Childhood Intervention Research”, Journal of Early Intervention, Vol. 33, No. 3.
22
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل سازهانگارانه ایرانهراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام
مجموعه حوادثی چون انقلاب اسلامی، تسخیر سفارت امریکا، بحران گروگانگیری و تز ضدامریکایی ایران بعد از 1979، منجر به پدیدهای به نام ایرانهراسی در جهان غرب بویژه امریکا شده است. اگرچه گمان میرفت رویکرد تعامل با غرب و توافق هستهای در دولت یازدهم مؤلفه ایرانهراسی را تضعیف نماید، ولی در عمل تغییر محسوسی در این زمینه صورت نگرفت و رویکرد تهاجمی دونالد ترامپ و افراد کابینهاش علیه تهران، حکایت از تشدید ایرانهراسی در سیاست خارجی امریکا دارد. در این پژوهش، سؤال اصلی این است که دلایل، اهداف و پیامدهای ایرانهراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام چیست؟ فرضیه اصلی مقاله بر این است که نقش «مککارتیسم جدید در بازار ایدهها»، «هویت دولت» و «کنشهای گفتاری» از مهمترین دلایل تداوم ایرانهراسی در دوران پسابرجام محسوب میشوند که از جمله مهمترین اهداف آن نیز «القای هزینهمند بودن رابطه با ایران به منظور جلوگیری از بهبود اوضاع اقتصادی این کشور» و «تغییر رفتار جمهوری اسلامی نسبت به برخی مسائل منطقهای و داخلی» ارزیابی میگردد. در نهایت مهمترین پیامدهای آن نیز میتواند «احتمال فروپاشی برجام» و «بازتولید مجدد الگوی تخاصم و دشمنی بین دو کشور» باشد
https://qpss.atu.ac.ir/article_8584_9531d3cfb6aa6ec23cb46c3ed77c00ee.pdf
2018-05-22
95
124
10.22054/qpss.2018.19033.1540
ایرانهراسی
پسابرجام
سازهانگاری
سیاست خارجی
مککارتیسم جدید
سعید
سلیمان زاده
saeid.soleimanzadeh@yahoo.com
1
دانشآموخته کارشناسی ارشد روابط بینالملل دانشگاه اصفهان
AUTHOR
علی
امیدی
al.omidi@gmail.com
2
دانشیار روابط بینالملل دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
عنایت الله
یزدانی
yazden2013@gmail.com
3
دانشیار روابط بینالملل دانشگاه اصفهان
AUTHOR
الف- منابع فارسی
1
- اونف، نیکلاس، (1392)، سخن گفتن درباره سیاست، در وندولکا کوبالکووا (ویراستار): سیاست خارجی در جهان برساخته، (136-109)، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
2
- بعیدینژاد، حمید، (1394)، گام به گام با برجام، از آغاز تا فرجام، چاپ اول، تهران: نشر مخاطب.
3
- چرنوف، فرد، (1393)، نظریه و زبرنظریه در روابط بینالملل: مفاهیم و تفسیرهای متعارض، ترجمه: علیرضا طیب. تهران: نشر نی.
4
- چشمهنور، مرتضی، (1393)، از اسلامهراسی تا ایرانستیزی، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی.
5
- رام، هگایی، (1391)، ایرانهراسی (ایرانو فوبیا): منطق نگرانی اسرائیل، ترجمه: فریدون مجلسی، چاپ اول، تهران: مروارید.
6
- زهرانی، مصطفی، (1392)، بررسی انتقادی سیاست خارجی امریکا، چاپ اول، تهران: وزارت امور خارجه.
7
- کوبالکووا، وندولکا، (1392)، سیاست خارجی در جهان برساخته، ترجمه: مهدی میرمحمدی؛ علیرضا خسروی، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
8
- کوورت، پال، (1392)، به سوی یک نظریه سازهانگارانه از سیاست خارجی، در وندولکا کوبالکووا (ویراستار): سیاست خارجی در جهان برساخته، (300-277)، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
9
- مساری، نیزار، (1392)، هویت و سیاست خارجی: مطالعه موردی اسلام در سیاست خارجی، در وندولکا کوبالکووا (ویراستار): سیاست خارجی در جهان برساخته، (252-225)، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10
- موسویان، سیدحسین، (1394)، ایران و امریکا؛ گذشته شکستخورده و مسیر آشتی، ترجمه: محمدرضا رضاییپور، چاپ دوم، تهران: تیسا.
11
- یزدانفام، محمود، (1395)، «سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، زمستان، دوره 19، شماره 74.
12
- بیبیسی فارسی، (2016 الف)، امریکا تحریمهای تازه موشکی علیه ایران اعمال کرد، بازیابی شده در 3 نوامبر 2016،http://www.bbc.com/persian/iran/2016/01/160117_l26_iran_us_missile_sanctions.
13
- بیبیسی فارسی، (2016 ب)، قانون تازه محدودیت ویزای امریکا اجرایی شد، بازیابی شده در 27 اکتبر 2016، .http://www.bbc.com/persian/iran/2016/01/160121_l30_iran_us_new_visa_program
14
- بیبیسی فارسی، (2016 پ)، اوباما: با وجود توافق هستهای وضعیت اضطراری علیه ایران تمدید میشود، بازیابی شده در 28 اکتبر 2016، http://www.bbc.com/persian/iran/2016/03/160309_l26_iran_us_obama_national_emergency_sanctions .
15
- بیبیسی فارسی، (2016 ت)، گزارش سالانه امریکا: ادامه نقض حقوق بشر در ایران، بازیابی شده در 28 اکتبر 2016، .http://www.bbc.com/persian/iran/2016/04/160413_u01_human_rights
16
- بیبیسی فارسی، (2016 ث)، امریکا امکان استفاده ایران از دلار در مبادلات خارجی را در دست بررسی دارد، بازیابی شده در 28 اکتبر 2016، http://www.bbc.com/persian/iran/2016/03/160331_l03_us_iran_sanction_dollar.
17
- بیبیسی فارسی، (2016 ج)، امریکا استفاده ایران از دلار در مبادلات خارجی را رد کرد، بازیابی شده در 28 اکتبر 2016، .http://www.bbc.com/persian/world/2016/04/160404_u01-usa-iran-sanctions-dollars
18
- بیبیسی فارسی، (2016 چ)، انتقاد پوتین از گسترش سپر دفاع موشکی ناتو، بازیابی شده در 1 نوامبر 2016، .http://www.bbc.com/persian/world/2016/05/160513_u08_putin_missile_shield
19
- بیبیسی فارسی، (2016 ح)، قانونگذاران امریکایی خواستار جلوگیری از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی شدند، بازیابی شده در 29 اکتبر 2016، .http://www.bbc.com/persian/business-37582808
20
- بیبیسی فارسی، (2016 خ)، ایران، انتقاد مجمع عمومی از وضعیت حقوق بشر در این کشور را مردود دانست، بازیابی شده در 16 نوامبر 2016، .http://www.bbc.com/persian/iran-37996736
21
- پرستیوی، (1395)، مجلس نمایندگان امریکا قانون منع خرید آب سنگین از ایران را تصویب کرد، بازیابی شده در 2 نوامبر 2016، .http://presstv.ir/DetailFa/2016/07/14/475105/us-ban-heavy-water-iran
22
- خامنهای، سیدعلی، (1395)، دیدار مسئولان نظام با رهبر انقلاب. بازیابی شده در 4 نوامبر 2016، http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=33352.
23
- خامنهای، سیدعلی، (1397)، بیانات در مراسم بیست و نهمین سالگرد رحلت امام خمینی. بازیابی شده در 4 ژوئن 2018، http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39796 .
24
- خبرگزاری فارس، (1395)، اظهارات صریح مدیر شرکت انگلیسی درباره گرههای برجام. بازیابی شده در 28 اکتبر 2016، .http://www.farsnews.com/13950227000722
25
- دویچهوله، (2016)، برجام، کلیدی که هنوز قفل اقتصاد ایران را باز نکرده، بازیابی شده در 28 اکتبر 2016، .http://p.dw.com/p/1JP7Z
26
- یورونیوز، (2016)، باراک اوباما وضعیت اضطراری در قبال ایران را تمدید کرد، بازیابی شده در 4 نوامبر 2016، .http://fa.euronews.com/2016/11/04/barack-obama-extends-national-emergency-against-iran
27
ب- منابع انگلیسی
28
- Islam, Iyanatul, (2005), Anti-Americanism in the Muslim world, In B. O’Connor & M. Griffiths (Eds.), The rise of Anti-americanism, London: Routledge.
29
- Jett, Dennis, (2018), The Iran Nuclear Deal: Bombs, Bureaucrats, and Billionaires (1st ed.), Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan.
30
- Maslow, Abraham, (1970), Motivation and Personality (2nd ed.), New York: Addison-Wesley Educational Publishers.
31
- Mearsheimer, John, (2001), The Tragedy of Great Power Politics (1st ed.), New York: W. W. Norton & Company.
32
- Onuf, Nicholas, (1989), World of our Making: Rules and Rule in Social Theory and International Relations, Columbia, SC: University of South Carolina Press.
33
- Onuf, Nicholas, (1997), “Constructivist Manifesto”, In K. Burch & R. Allen Denemark (Eds.), Constituting International Political Economy, Boulder, CO: Lynne Rienner.
34
- Siegfried Schieder and Manuela Spindler, (2014), Theories of International Relations, United Kingdom: Routledge.
35
- Wendt, Alexander, (1992), “Anarchy is what States make of it: The Social Construction of Power politics”, International Organization, Vol. 46, No. 2.
36
- Wendt, Alexander, (1994), “Collective Identity Formation and the International State”, American Political Science Review, Vol. 88, No. 2.
37
- Wendt, Alexander, (1999), Social Theory of International Politics, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
38
- Atlantic, (2016, April 20), “What the Supreme Court’s Ruling on Iranian Assets Means”. Retrieved from http://www.theatlantic.com/politics/archive/2016/04/bank-markazi/479190.
39
- Baker, Luke, (2016, November 3), “Iran Commands 25, 000 Shi’ite Fighters in Syria: Israeli official”, Retrieved November 5, 2016, from http://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-israel-idUSKBN12Y1VK.
40
- CBS NEWS, (2016), “Pence Goes Farther than Trump on Iran Deal, Says US will “rip up”,” Retrieved February 8, 2017, from CBS NEWS, http://www.cbsnews.com/news/pence-goes-farther-than-trump-on-iran-deal-says-us-will-rip-up.
41
- FATF-Gafi, (2016), FATF Public Statement – 19 February 2016. Retrieved December 4, 2016, from http:// www. fatf-gafi. org/ publications/ high- riskandnon-cooperativejurisdictions/ documents/ public-statement-february-2016.html.
42
- Foundation for Defense of Democracies, (2016), “How the Nuclear Deal Enriches Iran’s Revolutionary Guard Corps”, Retrieved November 2, 2016, from http:// www. defenddemocracy. org/ media-hit/ emanuele-ottolenghi-how-the-nuclear-deal-enriches-irans-revolutionary-guard-corps/.
43
- Haaretz, (2016, October 14), “Saudi Lobbyist Calls for Normalization with Israel”, Retrieved from http://www.haaretz.com/israel-news/1.747362.
44
- Kredo, Adam, (2016, May 20), “Boeing’s Budding Business Ties to Iran Face Congressional Review”, Retrieved October 28, 2016, from http://freebeacon.com/national-security/boeings-budding-business-ties-iran-face-congressional-review.
45
- Maupin, Caleb, (2016), “After Nuclear Deal Wall Street still Wants Iranian Blood | new eastern outlook”. Retrieved October 29, 2016, from http://journal-neo.org/2016/03/21/after-nuclear-deal-wall-street-still-wants-iranian-blood.
46
- Nasseri, Ladane, (2016, May 17), “Executives are Confused by Iran Sanctions”, Retrieved from, http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-05-17/iran-s-allure-tempered-by-confusion-on-sanctions-survey-shows.
47
- NBCnews, (2016, September 22), “Iranian President Rouhani Says Nuke Deal will Outlast U.S. Elections”, Retrieved from http://www.nbcnews.com/meet-the-press/chuck-todd-s-exclusive-Iranian-president-rouhani-n652831.
48
- Nytimes, (2016, November 15), “House Votes to Extend Iran Sanctions in Bid to Cnsure Nuclear Compliance”, Middle East. Retrieved from http://www.nytimes.Com/2016/11/16/ world/middleeast/iran-sanctions-extended.html.
49
- Reuters, (2016, December 1), “Extension of Iran Sanctions act Passes U.S. Congress”. Retrieved December 1, 2016, from http://www.reuters.com/article/us-iran-nuclear-usa-sanctions-idUSKBN13Q5JW.
50
- U.S. Department of the Treasury, (2016, March 24), “Treasury Sanctions Supporters of Iran’s Ballistic Missile Program and Terrorism-designated Mahan air”. Retrieved October 29, 2016, from www.treasury.gov, https:// www. treasury. gov/ press-center/ press-releases/ Pages/jl0395.aspx.
51
- VOA, (2018, April 21), “US Says China, Iran, Russia Are Forces for Instability”, Retrieved April 25, 2018, from https://www.voanews.com/a/us-says-china-iran-russia-are-forces-for-instability/4358180.html
52
- Wallerstein, Immanuel, (2016, November 15), “The U.S. Election: It’s over at last, or is it?” Retrieved December 1, 2016, from iwallerstein.com, http://iwallerstein.com/the-u-s-election-its-over-at-last-or-is-it.
53
- Washingtoninstitute, (2016), “A Conversation on Security and Peace in the Middle East”. Retrieved November 2, 2016, from http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/a-conversation-on-security-and-peace-in-the-middle-east.
54
- Whitehouse.gov, (2017), “President Donald J. Trump's New Strategy on Iran”. Retrieved October 13, 2017, from https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2017/10/13/president-donald-j-trumps-new-strategy-iran.
55
ORIGINAL_ARTICLE
پیوند کد و ژنگان ژئوپلیتیک در سیاست خارجی: مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی
بهرهگیری از مفاهیم سایر علوم، گاه میتواند در فهم بهتر مناسبات سیاسی و بینالمللی راهگشای پژوهشگران باشد. یکی از بهرههای مفهومی که در منظومه ژئوپلیتیک کاربرد یافته است، مفهوم «کد» و «ژنوم» ژئوپلیتیک است. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ژنتیک سیاست هر کشور است که رفتار کشورها را در عرصه داخلی و بویژه خارجی تحت تأثیر قرار میدهد. کشورها ژنومهای سایر بازیگران را به عنوان کدهای ژئوپلیتیک در نظر میگیرند. درخور توجه است که تعامل یا تقابل کد/ ژنوم کشورها، فضایی را ایجاد میکند که میتواند همراستا یا مغایر با منافع ملی و منطقهای باشد. در این پژوهش تلاش میشود تا ضمن شناسایی مؤلفههای تاثیرگذار ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عربستان سعودی، به این پرسش پاسخ داده شود که ابزارهای ژئوپلیتیک چه تاثیری در سیاست خارجی ایران وعربستان سعودی دارند؟ فرضیه مقاله عبارت است از اینکه ژنم ژئوپلیتیک و ویژگیهای وراثتی و جغرافیایی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در شکلگیری کدهای ژئوپلیتیک، جهتگیری و استراتژیهای این دو کشور در عرصه خارجی بسیار تاثیرگذار هستند و هر دو بازیگر در تلاش هستند تا ژنهای منفی و قدرتزدای خود را خاموش و ژنهای مثبت و قدرتزا را فعال نمایند و در عین حال رویکرد ژئوپلیتیک بر روابط این دو بازیگر حاکم است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8585_f7819dc7bceb44cc988dd0064a52722f.pdf
2018-05-22
125
156
10.22054/qpss.2018.21444.1609
ایران
عربستان سعودی
سیاست خارجی
کد ژئوپلیتیک
ژئوپلیتیک
محمدجواد
فتحی
f.mjavad@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش آینده پژوهی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران
LEAD_AUTHOR
مجتبی
عبدخدایی
abd.course@gmail.com
2
استادیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
AUTHOR
صارم
شیراوند
sarem_shiravand@yahoo.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات اوراسیای مرکزی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه
AUTHOR
الف- فارسی
1
- آقایی سید داوود، احمدیان، حسن، (1389)، «روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی: چالشهای بنیادین و امکانات پیشرو» فصلنامهسیاست، دورهی40 ، شماره 3.
2
- احمدیان، حسن، (1389)، نقشعربستاندرتوسعۀهمکاریهایمنطقهای، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی.
3
- احمدیان، حسین و محمد زارع، (1391)، «استراتژی عربستان سعودی در برابر خیزشهای جهان عرب»، فصلنامه رهنامه سیاستگذاری، دوره 2 ، شماره 2..
4
- اسلامی، محسن، (1386)، عربستان سعودی در یک نگاه، تهران: نشر فقاهت.
5
- آشتی، نصرتالله، (1391)، ساختارحکومتعربستانسعودی، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه.
6
- ابراهیمی، نبی الله، ( 1389)، «چشمانداز روابط کشورهای عرب با عراق جدید»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، دوره 13، شماره 47.
7
- اسدی و زارع، علی اکبر و محمد، (1390)، «بحران بحرین: تعارض ورویکردهای منطقهای»، فصلنامه رهنامه سیاست گذاری، دوره 2، شماره 2.
8
- ترابی، طاهره، (1391)، «امریکا و ثبات خلیج فارس در روند رقابتهای ژئوپلیتیکی ایران- عربستان»، فصلنامه دیپلماسی صلح عادلانه، دوره 3، شماره 5.
9
- ترابی، یوسف، (1388)، «سیاستهای جمهوری اسلامی در مدیریت تنوعات اجتماعی»، فصلنامه دانش سیاسی، سال پنجم، دوره 5، شماره 9.
10
حافظنیا، محمدرضا، (1381)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران: انتشارات سمت.
11
- حقپناه، جعفر، (1390)، «هویت، قومیت و سیاست خارجی در خاورمیانه»، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 1 .
12
- داداندیش و احدی، پروین و افسانه، (1390)، «جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه روابط خارجی، دوره 3، شماره 1.
13
- زینالعابدین، یوسف و یحییپور، محمدصادق، (1388)، «بررسی ساختار ئوپلیتیکی کشورهای حوزه خزر»، مجله فضای جغرافیایی، سال 9، شماره 25.
14
- پوراحمدی، حسین و جمالی، جمال، (1388)، «طرح هلال شیعی: اهداف، موانع و پیامدها»، فصلنامه شیعه شناسی، سال هفتم، دوره 7، شماره 26.
15
- خلیلی، محسن و دیگران، (1393)، «ژنومهای ژئوپلیتیک تأثیرگذار بر کدهای رفتاری در سیاست خارجی ایران و روسیه»،فصلنامه سیاست جهانی، دوره 3، شماره 1، صص 71-41.
16
- خلیلی،محسن و دیگران، (ب)(1392)، «پیوند ژنگان ژئوپلیتیک وسیاست خارجی، نمونه پژوهی: پاکستان و ایران»، فصلنامه مطالعات شبهقاره، سال 5، شماره 17.
17
- خلیلی، محسن و دیگران، (الف)(1392)، «ژنگان ژئوپلیتیک خلیجفارس، سنجش همگرایی/ واگرایی درون منطقهای با بهرهگیری از تکنیک سوآت»، فصلنامه راهبرد، دوره 22، شماره 68.
18
- جعفری ولدانی، اصغر، (1388)،«عربستان و رویای تسلط بر یمن»، فصلنامه رهیافتهای سیاسی و بین المللی، دوره 4، شماره 17.
19
- حافظنیا، محمدرضا، (1379)، «تعریفی نو از ژئوپلیتیک»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،دوره 15، شماره 3 و 4.
20
- سعیدی، ابراهیم، (1375)، کتاب سبز سوریه، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
21
-فیروزکلایی، عبدالکریم، (1394)، «تحلیلی بر مهمترین علل تهاجم نظامی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی به یمن»، فصلنامه پژوهشهای منطقهای، دوره 2،شماره 15.
22
- قاسمی، محمدعلی، (1391)، «پدرسالاری جدید، تاملاتی در باب تعامل دولت و شهروندان در قیامهای 2011 جهان عرب»، فصلنامه مطالعات راهبردی ،دوره 15، شماره55.
23
- عطایی، فرهاد و اعظم شیبانی،(1390)، «زمینههای همکاری و رقابت ایران وروسیه دراسیای مرکزی در چارچوب ژئوپلیتیک»، دوفصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 4، شماره 8.
24
- عزتی، عزتالله، (1390)، ژئواستراتژی، چاپ نهم، تهران: انتشارات سمت.
25
- قوام، عبدالعلی،(1389)، اصول سیاست خارجی و سیاست بینالملل، تهران: انتشارات سمت.
26
- نادری، عباس، (1388)، بررسی جامعه شناسانه نظام سیاسی عربستان سعودی، فصلنامه سیاست خارجی، دوره 3، شماره 23.
27
- ولیقلیزاده، علی و یاشار زکی، (1388)، «بررسی وتحلیل جایگاه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی ایران برای کشورهای CIS»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال چهارم، شماره 13.
28
- هالستی، کالوی یاکو، (1373)، مبانی تحلیل سیاست بینالملل، ترجمه بهرام مستقیمی ومسعود طارمسری، چاپ اول، تهران: وزارت امورخارجه.
29
ب- انگلیسی
30
- Dwivedi,Roshan L, (2010), Fundamentals of Political Geography, Allhabad: Chaitanya Publishing House.
31
- DeSalle, R & Yudell,M,(2012), “Welcome to the Genome:AUser's Guide to the Genetic Past, Present,and Future” ,American Museum of Natural History, Available at: http:// eu. wiley. com/ WileyCDA/WileyTitle/productCd-0471453315.html, Accessed on: 2016/ 11/ 20.
32
- Dijkink, G, (1998), “Geopolitical Codes and Popular Representations”, GeoJournal, Vol. 46, No. 4.
33
- Evans,Graham,Richard Newnham, (1998), The Penguin Dictionary of International Relations, London:Penguin Books.
34
- Flint,C, (2006), Introduction to Geopolitics, Obingdon:Routledge press.
35
- Flint, C., & Taylor, P. J, (2007), ”Political Geography :World - Economy, Nation - State and Locality”, Harlow: Pearson Education Limited.
36
- George, A. A, (1969), “The Operational Code: A Neglected Approach to the Study of Political Leaders and Decision-Making” ,International Studies Quarterly, Vol. 13, No. 2.
37
- Gaddis, J. L, (1982), Startegies of Containment: A Critical Appraisal of Postwar American National Security Policy, New York:Oxford University Press.
38
- Hermann, Charles in: Stuart Nagel, (1983), Encyclopedia of Policy Studies, New York: Dekker.
39
- GHR (Genetic Home Reference), (2015), ”What is a Gene?”, Accessed on 9 November 2015, Available from:http://ghr.nlm.nih.gov/handbook/basics/gene.
40
- Gause, F. Gergoy, (2002), “The Foreign Policy of Saudi Arabia”, In Raymond Hinnebusch and Anoushiravan Ehteshami.Ed.The Foreign Policies os Middle East States”, Iondon: Lynne Reiner Publishers.
41
- Kissinger, H.A, (1979), The White House Years, London: Weidenfeld and Nicolson Press.
42
- Kolossov, V, (2003), “High and Low Geopolitics: Images of Foreign Countries in Eyes of Russia Citizens”, Geopolitics, Vol.8, No.5.
43
- Meijer, Roel and Paul Aarts, (2012), ”Saudi Arabia Between Conservatism,Accommodation and Reform”, Netherlands Institute of International Relations‘ Clingendael.
44
- Nonneman, Gred, (2005), ”Determinants and Patterns of Saudi ForeignPolicy: “Omnibalancing” and “Relative Autonomy in Multiple Environments,”In Paul Arts & Gred Nonneman(eds), Saudi Arabia in the Balance:Political Economy,Society,Foreign Affairs,London:C.Hurst &CoPublishers.
45
- Taylor, Peter, (2010), Political Geography:World-Economy, Nation-State, Locality, 6thedition, New York: Routledge.
46
- Taylor, P. J, & Flint,C, (2000), ”Political Geography:World - economy, Nation - states and Locality”, (fourth editioned.), London: Pearson Education.
47
- Taylor, P.J, (1993), Geopolitical World Orders”.InP.Taylor,J(Ed.), ”Political Geography of the Twentieth Centur, London: Balhaven Press.
48
ORIGINAL_ARTICLE
گذار در سیستمهای بین المللی پیچیده – آشوبی: ایران
تکامل سیستمهای بینالملل خطی- سنتی و شکلگیری سیستمهای پیچیده و آشوبی، الگوی گذار قدرت سنتی را تغییر داده است و این تغییر در گذار سیستمی نیاز به دستگاه تحلیلی نوینی در قالب نظریه پیچیدگی و آشوب دارد که ادبیات موجود در روابط بینالملل به آن نپرداختهاند. از سوی دیگر ایران نیز از جمله کشورهای است که به دلیل کانونیت در نظمهای منطقهای و پویشهای درونی، تحت تأثیر مستقیم الگوهای گذار قرار دارد. به همین سبب این پژوهش بر محوریت این پرسش اساسی شکل گرفته است که گذار در سیستم بینالمللی پیچیده و آشوبی و ایران به عنوان یک مورد چگونه تبیین میشود ؟ در پاسخ به پرسش پژوهش، نویسنده بر این باور است که گذار، پیوند مستقیمی با ویژگیهای پیچیدگی، از جمله شاخهای شدن نظم دارد و دراین راستا گذار شاخهای را ویژگی اصلی گذار در چنین سیستمهایی میداند و مدل گذار شاخهای را به عنوان مفهوم تحلیلی نوین، به ادبیات روابط بینالملل پیشنهاد میدهد. روش این پژوهش با بهرهگیری از رئالیسم انتقادی مبتنی بر استنتاج و ترکیب است و بر این اساس ابتدا قواعد سیستمهای پیچیده-آشوبی استخراج و با ترکیب آنها، مدل گذار شاخهای ارائه میشود.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8586_73484e92acb7ed757d89ef48e53f47c4.pdf
2018-05-22
157
190
10.22054/qpss.2018.18582.1524
پیچیدگی
سیستمهای بین المللی پیچیده-آشوبی
گذار قدرت
گذار شاخه ای
ایران
فرهاد
قاسمی
faghasemi@ut.ac.ir
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
الف- فارسی
1
- زرقانی، هادی، (1392)، «سنجش و رتبهبندی قدرت ملی کشورها در جهان اسلام»، فصلنامه علمی-پژوهشی جهان اسلام، شماره 2.
2
ب- انگلیسی
3
- Agnew, J. A. (2003), Geopolitics: Re-visioning World Politics, NewYork, and London, Routledge.
4
- Amidror, Y, (2007), “The Hizballah-Syria-Iran Triangle”, Middle East Journal of International Affairs, Vol. 11, No.1.
5
- Anderson, E, (2013), Middle East: Geography and Geopolitics, NewYork and London ,Routledge.
6
- Ashby, W. R, (1956), An Introduction to Cybernetics, London, Chapman & Hall Ltd.
7
- Avelino, F., & Rotmans, J, (2009), “Power in Transition: An Interdisciplinary Framework to Study Power in Relation to Structural Change”, European Journal of Social Theory, Vol,12. No, 4.
8
- Bertuglia, C. S., & Vaio, F, (2005), Nonlinearity, Chaos, and Complexity: The Dynamics of Natural and Social systems, Oxford, Oxford University Press.
9
- Chan, S. (2007), China, the US and the Power-transition Theory: A Critique: NewYork and London, Routledge.
10
- Christensen, T. J, (2006), “Fostering Stability or Creating a Monster? The Rise of China and US policy toward East Asia”, International Security, Vl.31, No.1.
11
- Connery, C. L, (2001), “Ideologies of Land and Sea: Alfred Thayer Mahan, Carl Schmitt, and the Shaping of Global Myth Elements”, Boundary. Vol.28, No.2.
12
- Coşkun, B. B, (2009), “Global Energy Geopolitics and Iran”, Uluslararası İlişkiler, Vol.5, No.20.
13
- D'Agostino, G., & Scala, A. (2014), Networks of networks: the last frontier of complexity (Vol. 340),NewYork, Springer.
14
- Dingjun, L., Xian, W., Deming, Z., & Maoan, H, (1997), Bifurcation Theory and Methods of Dynamical Systems, Vol. 15, London,World Scientific.
15
- Doran, C. F, (1989), “Systemic Disequilibrium, Foreign Policy Role, and the Power Cycle Challenges for Research Design”, Journal of Conflict Resolution, Vol.33, No.3.
16
- Efird, B., Kugler, J., & Genna, G, (2003), “From war to Integration: Generalizing Power transition theory”, International Interactions, Vol. 29, No.4.
17
- Érdi, P, (2007), Complexity Explained,Berlin, Springer Science & Business Media.
18
- Feistel, R., & Ebeling, W, (1989), Evolution of Complex Systems: Self-organization, Entropy, and Development, Vol. 30, Netherlands, Springer.
19
- Fichter, L. S., Pyle, E., & Whitmeyer, S, (2010), “Strategies and Rubrics for Teaching Chaos and Complex Systems Theories as Elaborating, self-organizing, and fractionating evolutionary systems", Journal of Geoscience Education, Vol.58,No.2.
20
- Gilpin, R, (1988), “The Theory of Hegemonic War”, Journal of Interdisciplinary History, Vo.18, No.4.
21
- Grieco, J. M, (1988), “Anarchy and the Limits of Cooperation: A Realist Critique of the Newest Liberal Institutionalism”, International Organization, Vol.42, No. 3.
22
- Harkavy, R. E, (2013), Great Power Competition for Overseas Bases: The Geopolitics of Access Diplomacy, Newyork,Pergamon Press.
23
- Heylighen, F., & Joslyn, C, (2001), “Cybernetics and Second order Cybernetics”, Encyclopedia of Physical Science & Technology, No. 4.
24
- Hillas, J, (1990), “On the Definition of the Strategic Stability of Equilibria”, Econometrica: Journal of the Econometric Society, V0l. 58, No. 6.
25
- Hinnebusch, R. A., & Ehteshami, A. (2002), The Foreign Policies of Middle East States, U.S.A, Lynne Rienner Publishers.
26
- Katzenstein, P. J, (2005), A World of Regions: Asia and Europe in the American Imperium, Ithaca, Cornell University Press.
27
- Khong, Y. F, (2001), “Negotiating order During Power Transitions”, Power in Transition: The Peaceful Change of International order, United Nations University Press.
28
- Kim, W, (1991), “Alliance Transitions and Great Power War”, American Journal of Political Science, Vol. 35, No. 4.
29
- Kim, W, (1992), “Power Transitions and Great Power War from Westphalia to Waterloo”, World Politics, Vol. 45, No.1.
30
- Kugler, J., & Zagare, F. C. (1990), “The Long‐term Stability of Deterrence”, International Interactions, Vol.15, No.34.
31
- Kupchan, C., Davidson, J., & Sucharov, M, (2001), Power in Transition: The Peaceful Change of International order, NewYork, United Nations University Press.
32
- Lai, D, (2011), The United States and China in Power Transition, Army War Coll Strategic Studies INS Carlisle barracks PA..
33
- Lake, D. A, (1996), “Anarchy, Hierarchy, and the Variety of International Relations”, International Organization, Vol. 50, No.1.
34
- Lebow, R. N., & Valentino, B, (2009), “Lost in Transition: A Critical Analysis of Power Transition Theory”, International Relations, Vol. 23, No. 3.
35
- Lee, D. S, (2006), When are Power Shifts Dangerous?: Military Strategy and Preventive War. Journal of International and Area Studies, Vol.13, No.2.
36
- Lemke, D. (2002), Regions of war and peace (Vol. 80), Cambridge, Cambridge University Press.
37
- Levy, J. S, (1987), “Declining Power and the Preventive Motivation for War”, World Politics, Vol. 40, No.1.
38
- Mackinder, H. J, (1904), The Geographical Pivot of History, The Geographical Journal, Vol. 23, No. 4.
39
- Mackinder, H. J. (1950), Democratic Ideals and Reality: a Study in the Politics of Reconstruction, Washington, National Defence University Press.
40
- Maloney, S, (2008), Iran's Long Reach: Iran as a Pivotal State in the Muslim World, Washington, US Institute of Peace Press.
41
- Mead, W. R. (2014), "Return of Geopolitics: The Revenge of the Revisionist Powers", The Foreign affairs,Vol. 93, No.3.
42
- Modelski, G, (1978), “The Long Cycle of Global Politics and the Nation-state”, Comparative Studies in Society and History, Vol. 20, No.2.
43
- Modelski, G., & Morgan, P. M, (1985), “Understanding Global War”, Journal of Conflict Resolution, Vol. 29, No.3.
44
- Nechansky, H, (2009), “Elements of a Cybernetic Epistemology: Design Rules for Complex Goal-orientated Systems”, Systems Research and Behavioral Science, Vol. 26, No.4.
45
- Noi, A. Ü, (2006), “Iran and the Shanghai Cooperation Organization: Is it Possible for Iran to Become Full Member of the Shanghai Cooperation Organization under Pressure of Nuclear Issue?”, Journal of International Affairs, Vol.11, No. 4.
46
- Norling, N., & Swanström, N, (2007), “The Shanghai Cooperation Organization, Trade, and the Roles of Iran, India, and Pakistan”, Central Asian Survey, Vol.26, No. 3.
47
- Organski, A. (2014), Power Transition, The Realism Reader, London and New York, Routledge.
48
- Pask, G, (1968), An Approach to Cybernetics Volume, London: Hutchinson and Co City.
49
- Powell, R, (1994), “Anarchy in International Relations Theory: The Neorealist-neoliberal Debate”, International Organization, Vol.48, No.2.
50
- Ramazani, R. K, (1987), Revolutionary Iran: Challenge and Response in the Middle East, Baltimore, JHU Press.
51
- Rapkin, D., & Thompson, W, (2003), “Power Transition, Challenge and the (re) Emergence of China”, International Interactions, Vol.29, No.4.
52
- Rosecrance, R, (1987), “Long Cycle Theory and International Relations”, International organization, Vol.4, No.2.
53
- Rotmans, J., & Loorbach, D. (2009), "Complexity and transition management", Journal of Industrial Ecology, Vol.13,No.2.
54
- Roy, D, (1994), “Hegemon on the Horizon? China's Threat to East Asian Security”, International Security, Vol.19,No.1.
55
- Rubin, B, (2006), “Iran: The Rise of a Regional Power”, Middle East Review of International Affairs, Vol.10, No.3.
56
- Schofield, C. H., & Storey, I, (2009), The South China Sea Dispute: Increasing Stakes and Rising Tensions, Washington, Jamestown Foundation.
57
- Segal, G. (1996), “East Asia and the Containment of China”, International Security, Vol. 20, No.4.
58
- Shambaugh, D, (2013), China Goes Global: The Partial Power, Oxford, Oxford University Press.
59
- Simes, D. K. (1999), After the collapse: Russia seeks its place as a great power,NewYork, Simon, and Schuster.
60
- Sobek, D., & Wells, J, (2013), “Dangerous Liaisons: Dyadic Power Transitions and the Risk of Militarized Disputes and Wars”, Canadian Journal of Political Science, Vol. 46, No.1.
61
- Spykman, N. J, (1942), America's Strategy in World Politics: The United States and the Balance of Power: NewJersey, Transaction Publishers.
62
- Tammen, R. L., & Kugler, J, (2006), “Power Transition and China–US Conflicts”, The Chinese Journal of International Politics, Vol.1, No.1.
63
- Tessman, B. F., & Chan, S, (2004), “Power Cycles, Risk Propensity, and Great-power Deterrence”, Journal of Conflict Resolution, Vol. 48, No. 2.
64
- Troger, H., & Steindl, A, (1991), Nonlinear Stability and Bifurcation Theory, Berlin, Springer-Verlag.
65
- Vasquez, J. A, (1996), When are Power Transitions Dangerous? An Appraisal and Reformulation of Power Transition Theory, Parity, and War, ed. Jacek Kugler and Douglas Lemke. Ann Arbor, University of Michigan Press.
66
- Walker, S. G, (1987), Role Theory and Foreign Policy Analysis, United States, Duke University Press.
67
- Werner, S., & Kugler, J, (1996), Power Transitions and Military Buildups: Resolving the Relationship between Arms Build-ups and War”, Parity and War, Michigan, University of Michigan Press.
68
- Wilkinson, D, (1985), Spykman and Geopolitics On Geopolitics: Classical and Nuclear , Netherlands Springer.
69
- Zhu, ZG (2006), US-China Relations in the 21st Century: Power Transition and Peace, London and NewYork, Routledge.
70
ORIGINAL_ARTICLE
آینده پژوهی گروههای تکفیری و تاثیر آنها بر منازعات منطقه ای در غرب آسیا
ظهور گروههای تکفیری سلفی بعنوان بازیگرانی غیررسمی،بر ابهام در آینده منطقه غرب اسیا و شکل منازعات آن افزوده است. سئوالات و ابهامات فراوانی پیرامون چشمانداز وضعیت منطقه غرب اسیا در پرتو وجود گروههای تکفیری تروریستی و آینده منازعات و بحرانهای این منطقه در هنگامه خارج شدن این گروهها از صحنه معادلات قابل طرح است. در پژوهش صورتگرفته، با بهرهگیری از تکنیکهای آیندهپژوهی، شامل روندپژوهی (تحلیل کیفی روند)، تجزیه و تحلیل پیشرانها، به عنوان نیروهای تغییرساز و از طریق برهمکنش روندها و پیشرانها، به خلق سناریوها (مطلوب، محتمل و ممکن) پرداخته شده است. سناریوهای استخراج شده عبارتند از: الف) سـناریوهای مطلـوب: 1-سناریوی مطلوب اول: نـابودی کامل گروههای تکفیری و شکلگیری حکومتهای دموکراتیک در کشورهای درگیر منازعه بر اساس مدل تقسیم قدرت؛ 2- سناریوی مطلوب دوم: سرکوب موقتی گروههـای تکفیری و حاکمشدن مدل حکومتی جمهوری اسلامی عربی (ماندن بشار اسد در مسند ریاست جمهوری) ب) سناریوهای محتمل: 1- سناریوی محتمل اول: خارج شدن گروههای تکفیری از داعیهداری تشکیل حکومت؛ اما تقسیم داخلی قدرت در بین قومیتها و مذاهب؛2-سناریوی محتمل دوم: تجزیه سوریه، عراق، لیبی و سایر کشورهای درگیر بحران و شکلگیری بازیگران جدید در صحنه معادلات منطقه (تشکیل دولت کردستان در سطح منطقه)؛ ج) سناریوی ممکن: پیشروی نیروهای تکفیری مدعی حکومت اسلامی و تسخیر سرزمینهای بیشتر.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8587_d15b24f0751ac67ce02e712900aadf62.pdf
2018-05-22
191
214
10.22054/qpss.2018.17850.1499
آینده پژوهی
سناریو نویسی
منطقه غرب آسیا
پسا داعش
گروه های تکفیری
مسعود
اخوان کاظمی
mak392@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی دانشگاه رازی
LEAD_AUTHOR
سید شمس الدین
صادقی
sh.sadeghi1971@gmail.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه رازی
AUTHOR
ایوب
پروندی
aparvandi@ymail.com
3
پژوهشگر
AUTHOR
الف- فارسی
1
- اساکول، پی، (1384)، روشهای مطالعات آیندهپژوهی، ترجمه سعید خزایی، تهران: مرکز آیندهپژوهی علوم و صنایع دفاعی، معاونت اطلاع رسانی و خدمات علمی.
2
-آجورلو، حسین، (1390)، «تحولات سوریه: ریشهها و چشماندازها»، فصـلنامـه مطالعـات خاورمیانه، سال هجدهم، شماره 3.
3
- اختیاری امیری، رضا، (1395)، جنگ نامحدود: استراتژی عربستان در قبال ایران در عصر پسا داعش، پژوهشکدهمطالعات استراتژیک خاورمیانه، 3 شهریور ماه.
4
-بزرگی، محمدرضا،(1388)، «روشهای پژوهش درآینده پژوهی»،کتاب ماه علوم اجتماعی ، شماره 14.
5
- حبیب الهی، مهدی، (1393)، «بدترین کابوس داعش»، چشم انداز ایران، دوره اول، دی و بهمن ماه، شماره 89.
6
- خزایی، سعید و عبدالرحیم پدرام، (1387)، راهنمای گام به گام آینده پژوهی راهبردی: مروری بر رویکردها و روشها، تهران: مرکز اطلاع رسانی وآینده پژوهی وزارت دفاع.
7
- ساسانیان، سعید، (1393)، ایران و مقابله با داعش؛ مانور نظامی یا زمینهسازی دیپلماتیک؟، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8
- سمیعی اصفهانی، علیرضا،ومحسن شفیعی سیف آبادی، (1394)، «آینده گروهکهای تکفیری و راه کارهای ثبات بخش دولت سوریه وعراق»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره 14.
9
- گوردون، آدام، (1392)، فهم آینده، بازشناسی روندهای موثر بر تصمیمگیری بهتر، ترجمه طیبه واعظی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10
- مظفری، علی، (1388)، «آینده پژوهی، بستر عبور از مرزهای دانش»، فصلنامه پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، دوره اول، زمستان، شماره 8.
11
- مظلوم زاده، عطاری، سید مهدی، مازیار؛ خوشنویس، یاسر، (1386)، «آیندهپژوهی و آیندهنگاری و نقشه مفهومی آن در حوزه جوانان»، فصلنامه مطالعات جوانان، دوره اول، پاییز و زمستان، شمارههای 10 و 11.
12
- منطقی، محسن، (1391)، «درآمدی بر اسلام و آینده پژوهی»، فصلنامه اسلام و پژوهشهای مدیریتی، دوره اول، بهار، سال اول، شماره 4.
13
- محمودی، محمد، ( 1385)، معرفی آینده پژوهی و روشهای آن، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک
14
- مردوخی ، بایزید، (1391)، روش شناسی آینده نگری، تهران: نشرنی.
15
- ﻧﺎﺻﺮآﺑﺎدی، زﻫﺮا، (1379)، آﯾﻨﺪهﭘﮋوﻫﯽ، ﺗﻬﺮان: ﻣﻮﺳ.ﺴﻪ آﻣﻮزﺷﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺻﻨﺎﯾﻊ دﻓﺎع.
16
- نصری، قدیر، (1391)، حکمرانی زمان پریش: الگویی برای فهم ماهیت و آهنگ تحولات جهان عرب، تهران: پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، آذرماه 1391.
17
ب- انگلیسی
18
- Lockie, Alex, (2017), “Here are our Predictions for 2017”, Business Insider, UK, Jan. 8,
19
- Mamouri, Ali , Salloum, Saad, (2016), “Iraq, in our Writers Predictions for the New Year”, Al-Monitor,
20
-Andrew Korybko, (2017), Forecast: The Mideast, katehon, (03.01.2017), accessible at: katehon.com/article/2017-forecast-mideast.
21
- Anthony H. Cordesman, “WHAT ARE THE MAIN RISKS WE FACE IN THE MIDDLE EAST? in 2017: Global Forecast”, editors Craig Cohen & Josiane Gabel, Center for Strategic and International Studies (CSIS), 2016
22
-Chermack, Thomas J, (2004), “Improving Decision Making with Scenario Planning”, Futures, Volume 36, Issue 3.
23
- Chermack, Thomas J, (2005), “The Role of Systems Theory in Scenario Slanning”, Human Resource Development, July 2015, Vol. 13.
24
- Lockwood, Christopher, (2017), When IS becomes WAS, in The World in 2017- The Economist.
25
-Gienn, J.C. (2012). Futures Research Methodology: Introduction to Futures Research, Washington D.C: The un Millenenium Project.
26
- Jean-Marie Guéhenno, (2017), 10 Conflicts to Watch in 2017, International Crisis Group, 5 January 2017.
27
- Jones, Dorian, (2014-06-04), “Turkey Designates Al-Nusra Front as a Terrorist Organization”, Voanews.com, 12 May 2014.
28
- Melissa G. Dalton, WHAT OPTIONS DO WE HAVE IN SYRIA? in 2017: Global Forecast, editors Craig Cohen & Josiane Gabel, Center for Strategic and International Studies (CSIS), 2016.
29
- Nicolas Pelham, (2017), All too Combustible, in the World in 2017- The Economist.
30
-Paraszczuk, Joanna, (2 October 2014), “Wolf or Khorasan: Who Was Jabhat al-Nusra’s Abu Yusuf al-Turki?”, at: www.chechensinsyria.com, 29 October 2014
31
-Raymond A.Hinnebusch, (2011), The Islamic Movement in Syria: Sectarian Conflict and Urban Rebellion in Authoritarian- populis Regime, in Ali E. Hillal Dessouki, ed, Islamic Resurgence in the Arab World, New York: praeger.
32
-Robin County-Black & Sarah O’Dowd, (2017), “Geopolitical Forecast: Middle East and North Africa”, Foreign Brief, Jan 4.
33
- Stratfor, (2017), “Annual Forecast: Middle East and North Africa”, (Dec 27, 2016), accessible at: https://www.stratfor.com/forecast/2017-annual-forecast-middle-east-and-north-africa/
34
- Vezid Sayigh, (2016), Where Next? Carnegie Endowment for International Peace, December 19.
35
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین رابطه هویت اسلامی و سیاست امنیتی ایران در عراق و سوریه با روش تحلیل اسنادی
سیاست امنیتی ایران در عراق و سوریه با تکیه بر سازماندهی و آموزش نیروهای شبه نظامی، اعزام مشاوران بلندپایه و نقشآفرینی مستقیم، متمایز و منحصر به فرد شده است. این سیاست مورد توجه محافل سیاسی و علمی قرار گرفته و پرسشهای مهمی در مورد چرایی آن مطرح شده است؛ چرا ایران در کشورهایی همانند سوریه و عراق سیاست امنیتی متفاوتی دارد؟ در پاسخ به این پرسش، تبیینهای فراوانی در چارچوب نظریات مادینگر مطرح شدند. هدف این مقاله ارائه تبیینی تفسیری و بدیل با روش تحلیل اسنادی است. این روش علاوه بر طرح دقیق پرسش، هدف و فرضیه تحقیق، شامل ارائه یک چارچوب فکری تعاملی-دیالتیک با هدف هدایت پژوهش، انتخاب منابع دارای ویژگیهای اصالت، اعتبار، نمایندگی و معنا، گردآوری دادهها بر اساس روش «تحلیل محتوا» و پردازش دادهها و نتیجهگیری از آنها میشود. این تبیین مبتنی بر این فرضیه است که مهمترین عامل شکلدهنده به سیاست امنیتی ایران، هویت اسلامی است و بیثباتی فزاینده در منطقه و خلاء قدرت به عنوان متغییر میانجی تنها فرصتی برای تأثیرگذاری ملموستر هویت اسلامی بر سیاست امنیتی فراهم کرده است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8588_39d7232be4e2199a8dd535ff5511a55f.pdf
2018-05-22
215
243
10.22054/qpss.2018.17627.1541
سیاست امنیتی
ایران
هویت اسلامی
روش تحلیل اسنادی
سازه انگاری
محسن
بیات
bayat.m@lu.ac.ir
1
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
طاهری
etaheri@yazd.ac.ir
2
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه یزد
AUTHOR
مهدی
ذوالفقاری
zolfaghari118@gmail.com
3
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان
AUTHOR
الف- فارسی
1
- ابن سعد، محمد، (1374)، طبقات الکبرى، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، تهران: فرهنگ اندیشه.
2
- ابن هشام، (1360)، سیرت رسول الله (سیرة النبی)، ترجمه رفیع الدین اسحق بن محمد همدانی (قاضی ابرقوه)، تصحیح اصغر مهدوی، جلد اول، تهران: انتشارات خوارزمی.
3
- اسلامی، مجتبی و درجانی، حسین، (1388)، «امنیت در اسلام: مبانی و قالبهاب فکری»، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، سال دوم، تابستان، شماره 2.
4
- اصفهانی، راغب، (1363)، مفردات الفاظ القرآن، چاپ اول، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
5
- اردبیلى، احمد بن محمد، (1362)، زبدة البیان فى أحکام القرآن، ترجمه و تخلیص سید جعفر سجادی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی عطائی.
6
- آفتاب نیوز، «رهبر معظم انقلاب: جمهوری اسلامی ایران امنیت عراق را امنیت خود میداند»، 29 مهر 1393، قابل دسترس در: http://aftabnews.ir/fa/news/267598/.
7
- امام خمینی، روح الله، (1378)، صحیفه، جلد 13، تهران: موسسه نشر و آثار امام خمینی (ره).
8
- امام خمینی، سیدروحالله، (1368)، صحیفه نور، جلد اول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
9
- امام خمینی، سیدروحالله، (1376)، ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، قم: انتشارات آزادی.
10
- آیتی، محمد ابراهیم، (1378)، تاریخ پیامبر اسلام، دانشگاه تهران: موسسه انتشارات و چاپ.
11
- آیت الله جزایری، شریعتمدار، (1379) «امنیت در فقه سیاسی شیعه»، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، سال سوم، شماره 9.
12
- باردن، لورنس، (1373)، تحلیل محتوا، ترجمه ملیحه یمنی سرخابی و محمد آشتیانی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
13
- بابایی، محمدباقر، (1386)، «سیاست امنیتی امیرالمومنین علی (ع)»، مجله سیاست امنیتی، شماره 58.
14
- بندر ریگی، محمد، (۱۳۷۴)، ترجمه المنجد، جلد اول، تهران: انتشارات ایران.
15
- بوزان، باری، (1378)، مردم، دولتها و هراس، مترجم مجتبی عطارزاده، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
16
- بیبیسی، «آیت الله خامنهای: ایران امنیت عراق را امنیت خود میداند»، 21 اکتبر 2014. قابل دسترس در:
17
http://www.bbc.com/persian/iran/2014/10/141021_l12_iran_iraq_ibadi_pm_visit_tehran.
18
- تاجیک، محمدرضا، (1381)،مقدمهای بر استراتژی امنیت ملی ج.ا.ا: رهیافتها و راهبردها، جلد اول، تهران: فرهنگ لقمان.
19
- تقیلو، فرامرز و آدمی، علی، (1389)، «امنیت و پیشا ارزشهای آن در اندیشه سیاسی اسلام»، فصلنامه مطالعات راهبردی، زمستان، سال سیزدهم، شماره 4.
20
- جعفری، محمد تقی، (1369)، حکمت اصول سیاسی اسلام (ترجمه و تفسیر فرمان امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام به مالک اشتر)، تهران: بنیاد نهج البلاغه.
21
- جعفری، سیداصغر، (1376)، نقش امام (ره) در دفاع از ملل اسلامی و مستضعف، مجموعه مقالات چهارمین گردهمایی تبیین اندیشههای دفاعی حضرت امام خمینی (ره)، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
22
- دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغتنامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
23
- رسولی ثانیآبادی، الهام، (1392)، «ماهیت اتحادها در خاورمیانه؛ قدرت یا هویت؟»، فصلنامه مطالعات راهبردی، پائیز، سال هفدهم، شماره 33.
24
- سبحانی، جعفر، (1367)، مبانی جهاد در اسلام؛ بازشناسی جنبههای تجاوز و دفاع، جلد اول، چاپ اول، تهران: ویرایش فیپا.
25
- سبحانی تبریزی، جعفر، (1385)، فروغ ابدیت، قم: موسسه بوستان کتاب.
26
- شهید ثانی (زین الدین الجبعی العاملی)، (1254)، شرح لمعه، ترجمه سید محمد کلانتر، جلد دوم، تهران: دارالعالم الاسلامی.
27
- قرشی، علی اکبر، (1371)، قاموس قرآن، جلد دوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
28
- قاسمی، حاکم، (1372)، «برداشتهای متفاوت از امنیت ملی»، مجله سیاست امنیتی، سال اول، شماره 2.
29
- عمید، حسن، (1379)، فرهنگ فارسی، چاپ نوزدهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
30
- عیسینیا، رضا، (1379)، «فقها و مساله امنیت ملی»، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، سال سوم، شماره 9.
31
- طباطبایی، سید محمدحسین، (1344)، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوى همدانى، جلد دوم، قم: مطبوعات دارالعلم.
32
- طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن، (1375)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، حققه و علق علیه لجنۀّ من العلماء و المحققین الاخصائین، ترجمه هاشم رسولی، تهران: انتشارات فراهانی.
33
- کتزنشتاین، پیترجی، (1390)، فرهنگ امنیت ملی: هنجارها و هویت در سیاست جهانی، ترجمه محمدهادی سمتی، جلد اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
34
- کرمی،کامران، (1392)، «عربستانوبحرانسوریهدرروندرقابتهایژئوپلیتیکیوژئوکالچری»، مرکزبینالمللیمطالعاتصلح.
35
- کریمیمله، علی، بابایی، اکبر و امیرخانی، کاوه، (1389)، «تهدیدات سیاسی امنیت ملی از دیدگاه امام خمینی (ره)»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، شماره 3.
36
- لکزایی، نجف، (1385)، «اصول رهیافت امنیتی پیامبر اعظم (ص) در قرآن کریم»، دانشکاه باقر العلوم (ع)، فصلنامه علوم سیاسی، سال نهم، شماره 35.
37
- مکارم شیرازی، ناصر، (1379)، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، ترجمه و تلخیص محمدعلی آذرشب، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ع).
38
- معین، محمد، (1363)، فرهنگ فارسی معین، تهران: نشر اشجع.
39
- مرادی،اسداله و شهرامنیا، امیرمسعود، (1394)، «بحران سوریه و امنیت منطقهای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، زمستان، سال چهارم، شماره 15 .
40
- مومنزاده، رضا، (1392)، «بازدارندگی دفاعی جدید جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه دفاع مقدس، پاییز، سال دوم، شماره 7.
41
- نیاکویی، سید امیر و ستوده، علیاصغر، (1394)، «تأثیر منازعات داخلی سوریه و عراق برمجموعه امنیتی خاورمیانه(2015- 2011)»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، زمستان، سال چهارم، شماره 15.
42
- ولی پور زرومی، سید حسین، (1378)، «جایگاه امنیت در اندیشه سیاسی اسلام و امام خمینی (ره)»، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، تابستان، شماره 5.
43
- هاشمی رفسنجانی، علی اکبر، (1386)، تفسیر راهنما، چاپ پنجم، قم: بوستان کتاب، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
44
ب- انگلیسی
45
- al-Khoei, Hayder (2016) “Syria, Iraq and the Struggle for Power: Intertwined Futures”, Middle East and North Africa Programme, 21 November, Available at: https:// www. chathamhouse. org/ sites/ files/chathamhouse/publications/research/2016-11-24-syria-iraq-struggle-for-power-intertwined-futures-al-khoei.pdf.
46
47
- Al-Khoei, Hayder, (2013), Iraq: Sunni Resurgence Feeds Maliki’s Fears, in: Barnes-Dacey Julien and Levy, Daniel, The Regional Struggle for Syria, London, European Council on Foreign Relations.
48
- Al-Waqidi, Muḥammad ibn ʻUmar, (1996), Al-maghazi, London: Oxford University Press.
49
- Barzegar, Keyhan, (2013), “The Arab Spring and the Balance of Power in the Middle East”, Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School, 30October, Accessed on july 8, 2016, Available at: http://www.powerandpolicy.com/2012/10/30/the-arabspringAnd-the-balance-of-power-in-the-middle-east/.
50
- Bassiri Tabrizi, Aniseh & Pantucci, Raffaello (2016), “Understanding Iran’s Role in the Syrian Conflict”, Royal United Services Institute for Defense and Security Studies. Available at: https://rusi.org/sites/default/files/201608_op_understanding_irans_role_in_the_syrian_conflict_0.pdf.
51
- BBC News Online, (2014), “How ISIS is Spreading Its Message Online”, 19 June, Accessed on 10 July 2016, Available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-27912569.
52
- Fulton, W. et al (2013), “Iranian Strategy in Syria”’, American Enterprise Institute and Institute for the Study of War, Available at: http://www.aei.org/publication/iranian-strategy-in-syria/.
53
- Hassan, Hassan, (2013), The Gulf States: United against Iran, Divided over Islamists, in: Barnes-Dacey, Julien and Levy, Daniel, The Regional Struggle for Syria, London, European Council on Foreign Relations.
54
- Irna, “Zarif: Iran regards Iraq security as its own”, 24 Aug. 2014, Available at: http://www.irna.ir/en/News/2735151/Politic/Zarif__Iran_regards_Iraq_security_as_its_own.
55
- Jeffrey T. Checkel, (2008), Constructivism and Foreign Policy, in Foreign Policy: Theories. Actors, Cases, ed.Steve Smith, Amelia Hadfield and Tim Dunne, Oxford, Oxford University Press.
56
- Katzenstein, P, (1996), National Security: Norms and Identity in World Politics, New York: Columbia University Press.
57
- Kant, I, (2001), Essential Readings in World Politics, New York: Norton and Company.
58
- Moshirzadeh, H, (2007), “Discursive Foundations of Iran’s Nuclear Policy”, Security Dialogue, Vol 38, No 4.
59
- Mandel, R., (1994), The Changing Face of National Security: A Conceptual Analysis, Westport, Greenwood Press.
60
- Moslih, Hashmatallah, (2016), ‘Iran “Foreign Legion” Leans on Afghan Shia in Syria War’, Al Jazeera, January, Available at: http://www.aljazeera.com/news/2016/01/iran-foreign-legion-leans-afghan-shia-syria-war-160122130355206.html.
61
- Nabih, Bulos and Patrick J, McDonnell, “Iran’s Supermani: Fabled General, Internet Sensation”, Los Angeles Times, 4 March 2015, Available at: http://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-iran-supermani-fabled-general-20150304-story.html.
62
- Naylor, Hugh, (2016), “In Syria’s Aleppo, Shiite Militias Point to Iran’s Unparalleled Influence,” The Washington Post, November, Available at: https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/in-syrias-aleppo-shiite-militias-pointto-irans-unparalleled-influence/2016/11/20/2f1a47c2-92cd-11e6-bc00-1a9756d4111b_story.html?utm_term=.3bc5880abdf2.
63
- Ospina, Mariano and David, H. Gray, (2014), “Syria, Iran, and Hezbollah: A Strategic Alliance”, Global Security Studies, winter, Volume 5, Issue 1.
64
- Rousseau, David L. and Garcia-Retamero, Rocio, (2007), “Identity, Power, and Threat Perception; A Cross-National Experimental Study”, Journal of Conflict Resolution, Vol. 51 No. 5.
65
- ShahidSaless, Shahir, (2015) “Iran’s Plan to Confront a Post-Assad Era”, Huffington Post, November, Available at: http://www.huffingtonpost.com/shahir-shahidsaless/irans-plan-to-confront-a_b_8510186.html.
66
- Slackman, Michael, (2011), “Arab Unrest Propels Iran as Saudi Influence Declines”, The New York Times, Feb 23, Available at: http:// www. nytimes. com/ 2011/ 02/24/ world/ middleeast/ 24saudis. html?mcubz=0.
67
- Wendt, Alexander (1994), “Anarchy Is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics,” International Organization, Vol. 46, No. 2.
68
- Wendt, Alexander (1994), “Collective Identity Formation and International State”, American Political Science Review, Vol. 88, No 2.
69
- Wendt, Alexander, (1999), Social Theory of International Politics, Cambridge: Cambridge University Press.
70
- Wolfers, Arnold, (1952), “National Security as an Ambiguous Symbol”, Political Science Quarterly, Vol. 67, No. 4, December, Pp. 481-502. Available at: http:// www. jstor. org/ stable/ 2145138? origin=JSTOR-pdf.
71
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین خاستگاه های شناختی و ترسیم مدل ذهنی گروه تروریستی داعش
سؤال اصلی این پژوهش آن است که ریشههای شکلگیری شناخت و رفتار تروریستها و بالاخص مهمترین گروه تروریستی موجود یعنی داعش چیست و چه مدلی در این راستا می توان ارائه داد؟ چارچوب شناخت اجتماعی، بر مبنای تعامل فرد با محیط به طرح موضوعاتی چون «خاستگاه شناختی»، «سبکهای شناختی»، «الگوهای شناختی» و «ظرفیت شناختی» به بررسی «زبان»، «خاستگاه زیستی – روانی»، «سازههای ذهنی» و «فرهنگ اجتماعی» پرداخته و ریشههای شکلگیری شناخت تروریستهای داعش را توضیح میدهد. به منظور ترسیم مدل ذهنی تروریستهای داعش از روش تحلیل محتوای کیفی و نرم افزار Xmind استفاده شده است. مضامین استخراج شده و موجودبرای ترسیم مدل ذهنی شامل عقاید (ترجیح نقل بر عقل، فقه التکفیر، سلفیگری و حافظه گذشتهگرا، نصگرایی جمودی)، استعارهها (بدعت، شریعت، جهاد، خلافت و خلیفه)، فضای زندگی (نابنهجاری بازتولید شده در خانواده، احساس محرومیت نسبی)، خاستگاه زیستی- روانی (دونیمگی و تفکر سیاه – سفید و همه یا هیچ، مرگپرستی، خشونت بدخیم، سلطه غریزه، هذیان عظمت و خودستاییِ مرضی، شخصیت ضد اجتماعی)، گروه (حس تعلق و خویشاوندی ساختگی، خطر به مثابه ارزش، فشار اطاعت و موفقیت) و بحران هویت (مناقشه و تداخل فرهنگی، هژمونی غرب و حقارت عرب، احیای شکوه اسلامی) است. برمبنای تحلیل و تبیین این مضامین، مدلی نیز ترسیم شده است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8589_ccdb52441cb562d2503cbeae2e3108e3.pdf
2018-05-22
245
275
10.22054/qpss.2018.19208.1546
شناخت اجتماعی
داعش
فرهنگ
استعاره
مدل ذهنی
حدیث
اقبال
hadis.eghbal@yahoo.com
1
دانشگاه علوم انتظامی امین
LEAD_AUTHOR
الف- فارسی
1
- ابن حزم، (1385)، «سلفی گری»، ترجمه مهدی الهیاری، ماهنامه شکور، شماره 41 .
2
- افتخاری، اصغر، (1378)، خشونت و جامعه، تهران: نشر سفیر.
3
- افتخاری، اصغر، (1391)، امنیت، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
4
- امام جمعه زاده، سید جواد، رهبر قاضی، محمودرضا و دیگران، (1390)، «بررسی رابطه میان محرومیت نسبی و مشارکت سیاسی در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان»، فصلنامه دانش سیاسی، سال هشتم، شماره 1.
5
- بشلر، ژان، (1370)، ایدئولوژی چیست؟ ترجمه علی اسدی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
6
- بلامی، الکس، (1386)، جوامع امن و همسایگان، ترجمه محمود یزدان فام، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
7
- بیرو، آلن، (1380)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: کیهان.
8
- جان نثار و دیگران، (1394)، »بررسی کارآمدی تئوری محدودیت نسبی تدگر در تحلیل پدیده تروریسم در خاورمیانه«، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، تابستان، شماره 23.
9
- جمالی، جواد، (1390)، «مدل تئوریک تحلیل افراط گرایی»، آفاق امنیت، شماره 12.
10
- خمسه، اکرم، (1383)، «بررسی طرح وارههای نقش جنسیتی و کلیشه های فرهنگی در دانشجویان دختر»، فصلنامه مطالعات زنان، سال 2، شماره 2.
11
- دائمی، فاطمه و جان بزرگی مسعود، (1390)، »تأثیر سبک والدینی و روان بنههای ناسازگار اولیه مادران بر حرمت خود کودکان»، مجله علوم، دوره 5، شماره 2.
12
- رایش، والتر ، (1381)، ریشههای تروریسم، ترجمه سید حسین محمدی نجم، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دانشکده فرماندهی و ستاد دوره عالی جنگ.
13
- سام دلیری، کاظم، (1382)، »سنجش محرومیت نسبی در نظریه تر رابرت گر»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره چهارم.
14
- سالم، محمد، (1380)، »سلفی و سلفی گری»، ترجمه محمد صلواتیان، ماهنامه معراج، شماره 8 .
15
- سمیعی اصفهانی، علیرضا، حمدالله اکوانی، محسن شفیعی سیف ابادی، (1394)، «تحلیل گفتمانی جهانی شدن و ظهور اسلام سیاسی سلفی - جهادی در خاورمیانه عربی»، مجله پژوهش های سیاست اسلامی، بهار و تابستان، شماره 7.
16
- سیدنژاد، سیدباقر، (1390)، «رویکرد شناسی فلسفی و معرفتی جریان سلفی گری»، فصلنامه فلسفه دین، شماره 11.
17
- صادقی، احمد، (1387)، «اندیشه های سیاسی القاعده»، ماهنامه ظهور، شماره 57 .
18
- شکرکن، حسین و دیگران ،(1390)، مکتب های روانشناسی و نقد آن، انتشارات سمت .
19
- عباس زاده، محمد ،(1391)، «تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی«، جامعه شناسی کاربردی، شماره 1.
20
- عباسزاده فتحآبادی، مهدی و روحالله سبزی، (1394)، «ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻱ ﻫﻮﻳﺖﺟﻮﻳﻲ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩ ﻭ ﺩﺍﻋﺶ»، مجله سیاسی- اقتصادی، زمستان، شماره 302،.
21
- عبدالملکی، سعید، (1394)، تحلیل روانشناختی پدیده داعش، با تأکید بر روان شناسی سیاسی، تهران: نشر علم.
22
- فروم، اریک، (1393)، گریز از آزادی، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: انتشارات آزادی.
23
- فکوهی، ناصر، (1378)، خشونت سیاسی؛ نظریات، مباحث، اشکال و راهکارها، تهران: پیام امروز.
24
- قدیمی، مهدی و قاسمی، حامد، (1391)، «بررسی تأثیر محرومیت نسبی و احساس بیگانگی اجتماعی بر احساس امنیت اجتماعی (مورد مطالعه دانشجویان دانشگاههای شهر زنجان»، فصلنامه دانش انتظامی زنجان، سال اول، شماره 4.
25
- قناعتیپناه، احمد، (1395)، «ما در برابر آنها: تحلیلی بر روانشناسی سیاسی گروه تروریستی داعش»، قابل دسترسی در http://anthropology.ir.
26
- ﻛﺎﺳﺘﻠﺰ، ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ، (1380)، ﻋﺼﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ / ﻗﺪﺭﺕ ـ ﻫﻮﻳﺖ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻦ ﭼﺎﻭﺷﻴﺎﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﻃﺮﺡ ﻧﻮ.
27
- کریمی، یوسف، (1393)، روانشناسی اجتماعی، تهران: انتشارات ارسباران.
28
- محمودیان، محمد، ( 1391)، «تأثیر اندیشههای نوسلفیسم بر روند فکری ایدئولوژیک القاعده»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 27 .
29
- وولف، دیوید. ام، (1386)، روانشناسی دین، ترجمه محمد دهقانی، تهران: انتشارات رشد.
30
- یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس، (1391)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران، نشر نی.
31
ب- انگلیسی
32
- Akhter, S, (1999), The Psychodynamic Dimension of Terrorism, Psychiatric Annals.
33
- Borum, Randy, (2007), Psychology of Terrorism, University of South Florida: http: //world defense review. Com /docs/ psychology of Terrorism.
34
- Dodge, K. & Schwartz, D, (1997), Social Information Processing Mechanismsin Aggressive Behavior. in D. Stoff, & J. Breiling, (Eds.), Handbook of Antisocial Behavior, New York: John Wiley & Sons, Inc.
35
- Crenshaw, M, (1986), The Psychology of the Self, L.Z. Freedman & Alexander (EDS), Perspective on Terrorism, Wilmington, Delawer: Scholarly Resource.
36
- Creswell, J, (2003), Research Design, Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches. 2th Edition. California: Sage Publications.
37
- Davies, B and Harre, R, (1990), Positioning the Discursive Production of Selves, Journal for the theory Social Behavior.
38
- Erikson, E, (1959), Identity and the life Cycle, 171. Psychological Issues Monograph 1, New York: International University Press.
39
- Ferracuti, F., and F. Bruno, (1981), Psychiatric Aspects of Terrorism in Italy, In the mad, the bad and the different: Essays in Honor of Simon Dinitz, Edited by I. L. Barak-Glantz and C. R. Huff. Lexington, MA: Lexington Books.
40
- Hollway, W, (1989), Subjectivity and Method in Psychology: Gender, Meaning and Science, London, Sage.
41
- Hollway, W, (1995), Feminist Discourse and women`s Heterosexual Desire, in S. Wilkinson and Kitzinger, Feminism and Discourse: Psychological Perspective, London: sage.
42
- Hsieh, Hsiu- Fang, Shanon, Sara E, (2005), “Three Approaches to Content Analysis”, Qualitativr Health Research, Vol. 15.
43
- John Dollard, Leonard Dobb, Neal Miller, O.H. Mower, and Robert Sears, (1939), Frustration and Aggression, New Haven, CN: Institute of Human Relation.
44
- Justin Frank, (2004), Bush on the Couch: Inside the Mind of the President , New York: HarperCollins.
45
- Lass well, Harold, (1930), Psychopathology and Politics, Chicago, IL: University of Chicago Press.
46
- Lezak, M. D, (1995), Neuropsychological Assessment, 3rd ed. New York: Oxford University Press.
47
- Millgramm, Stanlly (1974), Obedience to Authority: An Experimental View, New York: Harper a Row.
48
- Olsson, P. A. (1988), “The Terrorist and the Terrorized: Some Psychoanalytic Consideration”, Journal of Psychohistory, No.16.
49
- Post, J, (1986), “Narcissism and the Charismatic Leader- Follower Relationship”, Political Psychology No.7.
50
- Potter, J and Wetherell, M, (1987), Discourse and social Psychology, London: Sage.
51
- Richardson, Clare, (2001), Poverty, Political Freedom, and the Roots of Terrorism, Harvard University and NBER, in www.hks.harvard.edu.
52
- Rosenberg, D., L. Waddell, and S. Smalley, (2002), “A Troubled Teenager’s Tragic Flight Plan”, Newsweek, January 21.
53
- Satterfield, J. M, (1998), Cognitive-Affective States Predict Military and Political Aggression and Risk Taking: Sage Publication.
54
- Sieck, W. R., L. J. Rasmussen, et al, (2010), Cultural Network Analysis: A cognitive Approach to Cultural Modeling, Network Science fororMilitary Coalition Operations: Information Extraction and Interaction: Sage Publication.
55
- Sidanius, J, (1985), Cognitive Functioning and Sociopolitical Ideology Revisited, Political Psychology.
56
- Sidanius, J., and F. Pratto, (1999), Social Dominance: An Intergroup Theory of Social Hierarchy and Oppression, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
57
- Skinner, F, B, (2005), The Writer and His Definition of Verbal Behavior, Walden two (Indianapolis, in: Hackett Publishing.
58
- Taylor, M., and E. Quayle, (1994), Terrorist Lives. London: Brassey’s.
59
- Young, J. E., Brown, G, (2007), Young Schema Quesstionnaire, Special Edition. New York: Schema Therapy Institute.
60
ORIGINAL_ARTICLE
معنا و پاسخ: (بررسی تطبیقی افراطگرایی اسلامی و نهیلیسم)
ساختار ایدئولوژی ناخودآگاه با بحران در نظام ارزشی خود مواجه میشود؛ بیارزش شدن نظام ارزشی و غیبت معنا از بارزترین این بحرانها است. نقطه آغاز بیارزش شدن نظام ارزشی و غیبت معنا، بروز دوباره نهیلیسم خفته در تاریخ حیات انسان است. برای غلبه بر نهیلیسم، هر ایدئولوژی با توجه به متن اندیشه خود درصدد پاسخگویی است؛ اندیشه اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اندیشه اسلامی درگیر با سیطره نهیلیسمی است که نظام معنایی و ارزشی این اندیشه را مانند دیگر اندیشهها آماج حمله قرار داده است. تکنولوژی و گسترش بدون مرز آگاهی، راه را برای نفوذ نهیلیسم هموار کرده است و اندیشه اسلامی در این بین، مسیر معنابخشی و بازارزشسازی را پیگرفته است. یکی از نمودهای بازارزشسازی و معنادهی نو در اندیشه اسلامی، در جنبشها و اندیشههای افراطی آشکار شده است که عنوان کلی افراطگرایی اسلامی به آن اطلاق میشود و سازمانها و گروههایی چون القاعده، طالبان و داعش نیز نمونههایی از این افراطگرایی بهشمار میرود. وجه بارز این اندیشهها زبان خشونت است. در واقع با بیانی موجز میتوان بیان داشت که افراطگرایی اسلامی، نتیجه منطقی سیطره نهیلیسم نو است. هدف این پژوهش مقایسه افراطگرایی اسلامی و نهیلیسم است که با استفاده از روش مطالعه تطبیقی صورت پذیرفته است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8590_bb53353694145292ed1772fee698747e.pdf
2018-05-22
277
301
10.22054/qpss.2018.19352.1555
افراط گرایی اسلامی
تکنولوژی
نهیلیسم
غیبت معنا
بازارزشسازی
احمد رضا
بردبار
bordbar.ar@gmail.com
1
هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
پویش
پراشی
p.pooyesh@ymail.com
2
دانشجو
AUTHOR
الف) فارسی
1
- آشوری، داریوش، (1389)، دانشنامه سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی)، چاپ نوزدهم، تهران: مروارید.
2
- آقابخشی، علی، (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
3
- آیدی، دن، (1393)، فلسفه تکنولوژی، ترجمه شاپور اعتماد، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
4
- احمدی، حمید، (1390)، جامعهشناسی سیاسی جنبشهای اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق.
5
- احمدی، حمید، (1380)، «دیدگاه و گزارش: نگاهی به پدیده افراطگرایی اسلامی ناکام در ستیز با تاریخ»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 28.
6
- اسلامی، سعید، (1394). گفتمانهای هستی و نیستی در اندیشه غرب، تهران: فرهنگ مانا.
7
- اسلین، مارتین، (1388)، تئاتر ابسورد، ترجمه مهتاب کلانتری و منصوره وفایی، تهران: آمه.
8
- انسل پیرسون، کیت، (1392)، چگونه نیچه بخوانیم، ترجمه لیلا کوچکمنش، چاپ دوم، تهران: رخداد نو.
9
- انسل پیرسون، کیت، (1390)، هیچانگار تمامعیار - مقدمهای بر اندیشه سیاسی نیچه، ترجمه محسن حکیمی، چاپ دوم، تهران: خجسته.
10
- ایزدی اورلو، عظیم، (1387)، «پیامآوران نهیلیسم»، روزنامه کیهان، شماره 263.
11
- بودریار، ژان، (1394)، چرا همه چیز تاکنون ناپدید نشده است؟، ترجمه احسان کیانیخواه، تهران: حرفه نویسنده.
12
- بودریار، ژان، (1394)، روح تروریسم، ترجمه کامران برادران، تهران: چترنگ.
13
- پریماکوف، یوگنی، (1391)، دنیا بدون روسیه؟، تهران: ایراس.
14
- پورآیین، فواد و مرادی، سجاد، (1395)، «تأثیر تفکرات ابن تیمیه بر جریانهای سلفی معاصر»، فصلنامه علمی - تخصصی تاریخنامه خوارزمی، سال چهاردهم.
15
- پولادی، کمال، (1394)، تاریخ اندیشه سیاسی در ایران و اسلام، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
16
- خواجهسروی، غلامرضا، (1390)، بیداری اسلامی در گستره سیاست جهانی، ترجمه زینب قاسمی تاری و دیگران، تهران: دانشگاه امام صادق.
17
- دکمجیان، هرایر، (1390)، جنبشهای اسلامی معاصر در جهان عرب (بررسی پدیده افراطگرایی اسلامی)، ترجمه حمید احمدی، چاپ ششم، تهران: کیهان.
18
- دلوز، ژیل، (1378)، نیچه، ترجمه پرویز همایونپور، تهران: گفتار.
19
- دلوز، ژیل، (1390)، نیچه و فلسفه، ترجمه لیلا کوچکمنش، تهران: رخداد نو.
20
- رنجبر، مقصود و صیاد، محمدرضا، (1392)، «ستیز دولت و افراطگرایی و تأثیر آن بر توسعه در خاورمیانه»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال سوم، شماره 15.
21
- روی، الیور، (1393)، «جذابیتهای گسترش نهیلیسم»، ترجمه نیما پرژام، روزنامه شرق، شماره 162.
22
- ژیژک، اسلاوی، (1392)، لاکان به روایت ژیژک، ترجمه فتاح محمدی، چاپ دوم، زنجان: هزاره سوم.
23
- ستاری، سجاد، (1394)، «صور بنیادی حیات نفتی (به سوی گذار از رانتیریسم و ادبیات دولت رانتیر)»، فصلنامه دولتپژوهی، سال اول، شماره 2.
24
- شفیعی سیفآبادی، محسن، (1393)، «واکاوی ریشههای پدیده افراطگرایی در خاورمیانه؛ مطالعه موردی جهانیشدن»، فصلنامه علمی - تخصصی حبلالمتین، سال سوم، شماره 9.
25
- صالحی نجفآبادی، عباس و رضایی، علیرضا، (1388)، «مبانی جنبشهای اسلامگرایانه: نظریات و دیدگاهها»، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 5.
26
- طشتزر، فریبا و حیدری، حسن و روحانی رصاف، جواد، (1391)، «دین و مدرنیته از نگاه آنتونی گیدنز»، دوفصلنامه علمی - پژوهشی ادیان، سال ششم، شماره 11.
27
- طلوعی، محمود، (1385)، فرهنگ جامع علوم سیاسی، چاپ سوم، تهران: علم.
28
- عباسزاده فتحآبادی، مهدی، (1389)، «القاعده پس از 11 سپتامبر (با تأکید بر عراق)»، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 40، شماره 2.
29
- عبدالکریمی، بیژن، (1387)، ما و جهان نیچهای، تهران: علم.
30
- غفاری، غلامرضا، (1389)، «منطق پژوهش تطبیقی»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، انجمن جامعه شناسی ایران، زمستان 1388، دوره 3، شماره4.
31
- فرهادپور، مراد، (1389)، «در باب نهیلیسم»، درسگفتار مؤسسه پرسش، جلسه نخست.
32
- قادری، حاتم، (1394)، اندیشههای سیاسی در اسلام و ایران، چاپ چهاردم، تهران: سمت.
33
- قزلسفلی، محمدتقی و نوریان دهکردی، نگین، (1389)، «قدرت سیاسی "داو" ایدئولوژی»، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 40، شماره 2.
34
- کامو، آلبر، (1382)، افسانه سیزیف، ترجمه علی صدوقی و م - ع - سپانلو، تهران: دنیای نو.
35
- کامو، آلبر، (1394)، عصیانگر، ترجمه مهستی بحرینی، چاپ سوم، تهران: نیلوفر.
36
- کراسبی، دانلدای، (1387)، «نهیلیسم»، ترجمه محمود لطفی، فصلنامه فرهنگ، شماره 54.
37
- کریچلی، سایمون، (1393)، خیلی کم ... تقریباً هیچ، ترجمه لیلا کوچکمنش، تهران: رخداد نو.
38
- کونارد، مارک. تی، (1393)، فلسفه فیلم نوآر، ویراستار ترجمه مهرداد پارسا، تهران: رخداد نو.
39
- گریفیتس، مارتین، (1388)، دانشنامه روابط بینالملل و سیاست جهان، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نی.
40
- گیدنز، آنتونی، (1394)، تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نی.
41
- گیدنز، آنتونی، (1382)، فراسوی چپ و راست، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی و فرهنگی.
42
- لچت، جان، (1392)، پنجاه متفکر بزرگ معاصر، از ساختارگرایی تا پسامدرنیته، ترجمه محسن حکیمی، چاپ چهارم، تهران: خجسته.
43
- لیپست، سیمور مارتین، (1383)، دایرهالمعارف دموکراسی، جلد اول، ترجمه مصطفی اسلامیه و موسی اکرمی، تهران: وزارت علوم خارجه.
44
- لین، جی. ریچارد، (1389)، ژان بودریار، ترجمه مهرداد پارسا، چاپ دوم، تهران: رخداد نو.
45
- محبوبی آرانی، حمیدرضا، (1392)، نیچه و آریگویی تراژیک به زندگی، تهران: مرکز.
46
- معینی علمداری، جهانگیر، (1394)، زیستجهان و اهمیت آن برای نظریه سیاسی، تهران: رخداد نو.
47
- مک کین، آیان، (1387)، فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، ترجمه حمید احمدی، چاپ دوم، تهران: میزان.
48
- نیچه، فریدریش ویلهلم، (1387)، اراده معطوف به قدرت، ترجمه محمدباقر هوشیار، چاپ ششم، تهران: فرزان روز.
49
- نیچه، فریدریش ویلهلم، (1388)، دجال، ترجمه عبدالعلی دستغیب، چاپ چهارم، تهران: پرسش.
50
- هایدگر، مارتین و کترینگ، امیل و فارکرل، دیوید، (1390)، نیستانگاری اروپایی، ترجمه محمدباقر هوشیار و اصغر تفنگسازی، چاپ سوم، تهران: پرسش.
51
- هومر، شون، (1390)، ژاک لاکان، ترجمه محمدعلی جعفری و سید محمدابراهیم طاهایی، چاپ دوم، تهران: ققنوس.
52
- هوور، ریچاردز جی، (1380)، روانشناسی تحلیل اطلاعات، ترجمه جواد علاقبندراد، تهران: وزارت امور خارجه.
53
- هینچلیف، آرنولد، (1389)، پوچی، ترجمه حسن افشار، تهران: مرکز.
54
- هیوود، اندرو، (1379)، درآمدی بر ایدئولوژیهای سیاسی، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: وزارت امور خارجه.
55
- یالوم، اروین. د، (1392)، رواندرمانی اگزیستانسیال، ترجمه سپیده حبیب، چاپ چهارم، تهران: نی.
56
یونگر، ارنست، (1386)، عبور از خط، ترجمه ماریا ناصر، تهران: ساقی.
57
ب) انگلیسی
58
- Atran, Scott, (2006), “The Moral Logic and Growth of Suicide Terrorism”, The Washington Quarterly, Vol. 29, No. 2.
59
- Atwan, Abdelbari, (2006), The Secret History of al-Qaeda, London: Saqi.
60
- Burk, Jason, (2004), Al-Qaeda: The true story of radical islam, London: I.B. Tauris.
61
- Blanchot, Maurice, (1988), The unavoable community, Translated by Pierre Joris, Station hill.
62
- Demir, Mehmet Zaper, (2009), Global capitalism and nihilism, Denmark: Alborg university.
63
- Eckersley, Richard, (2008), Nihilism, fundamentalism, or activism: three responses to fear of the apocalypse, World feature society.
64
- Krauthammier, Charles, (2001), “The enemy is not Islam, it is nihilism”, vol 7, no 6, Weekly standard.
65
- Pillar, Paul, (2001), Terrorism and U.S foreign policy, Washington D.C: Brookings institution.
66
- Smelser, Neil, (2003), On Comparative Anlysis, Interdisciplinarity and Internationalization in Sociology, International sociology.
67
ج) مجازی
68
- http://ravanshenasionline.persianblog.ir/post/122
69
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تطبیقی سیاست خارجی عربستان سعودی و قطر در قبال بحران سوریه؛ (2017-2011).
قیامهای مردمی سال 2011 موسوم به بهار عربی ، تغییرات سیاسی برخی از کشورهای خاورمیانه را در پی داشت که تأثیرات وسیعی بر تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته به نحوی که منجر به تغییر نظم منطقهای و تحول نقشها و بازیگران منطقهای شده است. عربستان سعودی به عنوان یک کشور محافظهکار که همواره به دنبال سیاست حفظ وضع موجود در منطقه بوده با شروع تحولات در منطقه به منظور حفظ موازنه قوا به سیاست تهاجمی در منطقه روی آورده است. قطر نیز به عنوان یکی از اعضای GCC که به عنوان دولتی میانجیگر در منطقه شناخته میشود، تحولات منطقه را فرصتی مناسب برای افزایش نقش و جایگاه خود ارزیابی کرد. حال این پژوهش با نگاهی تطبیقی به بررسی سیاست خارجی عربستان و قطر در قبال بحران سوریه میپردازد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که این دو کشور با وجود اختلافات ایدئولوژیکی با هدف ارتقای جایگاه منطقهای خود و حذف رقبا وارد بحرانهای منطقهای شده و با اتخاذ رویکردی که منجر به تشدید درگیریها در منطقه شده است، منافع آنها را مورد مخاطره قرار داده و آنها را رودر روی یکدیگر قرار خواهد داد.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8591_05bb15999207516f049b11b634d598cd.pdf
2018-05-22
303
330
10.22054/qpss.2018.20275.1574
"عربستان سعودی"
"قطر"
"بحران سوریه"
"تضاد منافع "
"نظم منطقه ای "
محمد
ابوالفتحی
dr.mabolfathi@yahoo.com
1
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه رازی
AUTHOR
بنفشه
رستمی
banafshe.rostami@gmail.com
2
کارشناسی ارشد مطالعات خلیج فارس – دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
مسعود
نادری
masoudnadery@yahoo.com
3
باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
LEAD_AUTHOR
الف- فارسی
1
- ابراهیمی، نبی الله، ( 1390 )، «اخوان گرایی و سیاست خارجی قطر در قبال انقلابهای عربی 2011»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره 1.
2
- اسدی، علی اکبر، (1393)، «بحران سوریه، تأثیر آن بر بازیگران منطقهای»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال سیزدهم، شماره 50.
3
- برزگر، کیهان، (1392)، تحولات عربی، ایران و خاورمیانه، چاپ اول، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
4
- سهرابی، عبدالله، (1391)، «سایه عربستان بر سر قطر، همشهری دیپلماتیک»، ماهنامه سیاسی تحلیلی، شماره 59.
5
- صادقی، حسین، احمدیان، حسن، (1389)، «عربستان سعودی ؛از هژمونی تا رهبری منطقهای»، مجله روابط خارجی، شماره7.
6
- قوام، عبدالعلی، (1393)، روابط بینالملل: نظریهها و رویکردها، تهران: انتشارات سمت.
7
- قاسمیان، روح الله، (1392)، کنکاشی در تحولات سوریه،ریشه هاپیامدهاو بازیگران.
8
- کرمی، کامران، (1392)، «عربستان و بحران سوریه در روند رقابتهای ژئوپلتیکی و ژئوکالچری»، مرکز بینالمللی مطالعات صلح، به نقل از: http://peace-ipsc.org/fa بازیابی در 26/ 8/ 1393
9
- کوهکن، علیرضا و تجری، سعید، (1394)، «بحران سوریه و سیاستهای منطقهای عربستان سعودی 2011 تا 2014»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال سوم، پاییز 1393 (شماره پیاپی 40)، شماره 10.
10
- مشیرزاده، حمیرا، (1393) ، تحول در نظریههای روابط بینالملل، تهران: انتشارات سمت.
11
- نیاکویی، سید امیر، بهمنش، حسین، (1391)، «بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها»، فصلنامه روابط خارجی، زمستان، شماره 4.
12
ب- عربی
13
- تعتاع، عبدالناصر، ( 2012 )، «الموقف العربی من الثوره السوریه، دراسه منشوره علی موقع مرکز امیه للبحوث و الدراسات الاستراتیجیه»، متاح فی http://www.umayya.org/featured/1386.
14
- سمیر الرنتیسی، محمود و المدلل، ولید حسن، (2013) ، «السیاسه الخارجیه القطریه تجاه بلدان الربیع العربی و القضیه الفلسطینیه»، البرنامج المشترک بین اکادیمیه الادراه و السیاسه للدراسات العلیا و جامعه الاقصی برنامج الدبلوماسیه و العلاقات الدولیه، متاح فی www.mpa.edu.ps/uploads/r43.pdf.
15
پ- انگلیسی
16
- Boghardt, Lory Plotkin&Henderson, Simon, (2017), “Rebuilding Allaiances and Countering Threats in the Gulf”, THE WASHINGTON INSTITUTE FOR NEAR EAST POLICY. NO, 35. FEBRUARY 2017.
17
- Barzegar, Kayhan, (2012), “The Arab Spring and the Balance of Power in the Middle East”, Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School, Available in http://www.irdiplomacy.ir/en/page/1908606/ Retrieved October 30 (2015).
18
- Elashmawy, Sherif, (2014), “THE FOREIGN POLICIES OF SAUDI ARABIA AND QATAR TOWARDS THE ARAB UPRISINGS; The Cases of Egypt, Libya and Bahrain”, Paper presented at the 5th ECPR Graduate Student Conference, University of Cambridge.
19
- Harriet, Sherwood, (2012), Arab League Urges Joint UN-Arab Peacekeeping.
20
- Jahner, Ariel, (2012), “SAUDI ARABIA AND IRAN: The Struggle for Power and Influence in the Gulf”, International Affairs Review,Volume XX, Number 3.
21
- Katzman, Kenneth, (2016), “Qatar: Governance, Security, and U.S. Policy, Specialis in Middle Eastern Affairs”, Congressional Reserch Service, www.Crs.gov.R44533.
22
- Kaussler, Bernd, (2015), “Tracing Qatar's` Foreign Policy and its Impact on Regional Security, Arab Center for Research and Policy Studies”, www.dohainstitute.org.
23
- Mearsheimer, John J, (2001), The Tragedy of Great Power Politics, New York: Norton.
24
- Mohseni, payam, ( 2015), Views from the Arab World and Iranian Politics Post – nuclear deal, in Iran and the Arab Workd after the Nuclear Deal, Rivalry and Engagement in a New Era, Harvard Kennedy School, Belefer Center For Science and International Affairs.
25
- Pulliam, Sara, (2013), “Qatar’s Foreign Policy: Building an International Image”, Journal of the American University in Cairo, Department of Political Science. Cairo.
26
- Rockower, Paul, (2012), “Qatar Public Diplomacy”, Unpublished Paper, Web.
27
- Steinberg, Guido, (2013), Qatar and the Arab Spring: Support for Islamists and new anti-Syrian policy , accessible online at http:// www. swp-berlin. org/ fileadmin/ contents/ products/ comments/ 2012C07_ sbg.pdf, p. 5., accessed 8/05/2013.
28
- Steinberg, Guido, (2014), Stiftung Wissenschaft und Politik German Institute for International and Security Affairs, Leading the Counter- Revolution, Saudi Arabia and the Arab Spring Steinberg, June 2014.
29
- Walt, Stephen M (1987), The Origins of Alliances, Ithaca, NY: Cornell University Press.
30
- www.http://foreignpolicy.com/6/7/2017/saudi-arabia-is-weakening-itself-and-strengthening-iran/
31
- http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/qatar-saudi-arabia-diplomatic-tensions-trump-administration-intervenes-iran-islamic-militants-a7774666.html
32
- http://www.businessinsider.com/economic-impact-of-the-severance-of-diplomatic-ties-between-qatar-saudi-arabia-and-other-states/6/2017-?r=UK&IR=T
33
ORIGINAL_ARTICLE
جهانی شدن، اسلام سیاسی و ظهور پسااسلام سیاسی در شمال افریقا
جهان اسلام در دهههای اخیر، دستخوش حوادثی از درون (وقوع جنبشها و غیره) و از بیرون (یکجانبهگرایی امریکایی و غیره) بوده و نیز، جهانی شدن، متفاوت از گذشته و از غرب مسیحی به سوی اسلام سیاسی جریان یافته و تأثیراتی، بر جای نهاده! چنین تأثیراتی تاکنون و از دریچه روش تحلیل گفتمان، بررسی نشده است! پرسش این است که "گفتمان اسلام سیاسی در مواجهه و مفاهمه با جهانی شدن در شمال افریقا به مثابه یکی از حوزههای معرفتی تأثیرگذار در جهان تسنن، چگونه صورتبندی شده است؟ گمانه آن است که صورتبندی جدیدی در گفتمان اسلام سیاسی این حوزه شکل گرفته به گونهای که در آن، نشانهها و دالهایی ظاهر شده که در ضدیت و غیریت با اسلام سیاسی، مفصل بندی میشود (پسااسلام سیاسی). غرض، دستیابی به علل اصلی این تغییر، در دو شخصیت قرضاوی و غنوشی و دو حزب اخوان المسلمین و النهضه است. دستیابی به این هدف که با مطالعه مجموعه وسیعی از دادههای زبانی و غیر زبانی از جمله گزارشها، حوادث تاریخی و مصاحبههای نمایندگان اسلام سیاسی دو کشور به روش تحلیل گفتمان دنبال شده،صورتبندی پسااسلام سیاسی در منازعه و مراوده جهانی شدن و اسلام سیاسی، در نظر و عمل را نشان میدهد.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8592_95c483b6ed583d59390565ec38e3baec.pdf
2018-05-22
331
348
10.22054/qpss.2018.20315.1576
"جهانی شدن"
"اسلام سیاسی"
"مصر"
"تونس"
"پسااسلام سیاسی"
مرتضی
شیرودی
dshirody@yahoo.com
1
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
- بلک،آنتونی، (1385)، تاریخ اندیشه سیاسی اسلام؛ از عصر پیامبر تا امروز، ترجمه محمدحسین وقار، تهران: انتشارات اطلاعات.
1
- بورجا، فرانسوا، (1392)، اسلام سیاسی با نگاهی به تاریخ و اندیشه حرکت النهضه تونس، ترجمه سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
2
- بهروزلک، غلامرضا، (1387)، جهانی شدن و اسلام سیاسی در ایران، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
3
- جانز، آنتونی اچ و لاهود، نلی، (1390)، اسلام در سیاست بینالملل، ترجمه رضا سیمبر، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
4
- حسینی زاده، محمد علی، (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
5
- حسینی زاده، محمدعلی، (1383)، «نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی، زمستان، دوره هفتم، شماره 28.
6
- سجادی، سیدعبدالقیوم، (1388)، گفتمان جهانی شدن و اسلام سیاسی در افغانستان پساطالبان، قم: دانشگاه مفید.
7
- سید قطب، (1415)، معالم فی الطریق، قاهره: دارالشروق.
8
- سید، رضوان، (1385)، اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد، ترجمه مجید مرادی،تهران: باز.
9
- شولت، یان آرت، (1382)، نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
10
- ضابطی، معین، (1390)، جهانی شدن و اسلام سیاسی، تهران: انتشارات روانشناسی و هنر.
11
- علیخانی، علی اکبر، (1382)، «اسلام و حکومت در اندیشه راشد الغنوشی»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، بهار، شماره 33.
12
- غنوشی، راشد، (2001)، «یقرا مطالب التغییر لدی الحرکه الاسلامیه رفض الاستبداد»، مقاله 432، www.alsahwah- yemen.net ،6/7/2001.
13
- غنوشی، راشد، (1381)، آزادیهای عمومی در حکومت اسلامی، ترجمه حسین صابری، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
14
- غنوشی، راشد، (1433)، الدیمقراطیه و حقوق الانسان فی الاسلام، بیروت: دارالعربیه للعلوم ناشرون.
15
- غنوشی، راشد، (1993)، الحریات العامه فی الدوله الاسلامیه، بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیه.
16
- غنوشی، راشد، (2000)، الحرکه الاسلامیه و مساله التغییر، بیروت: المرکز المغاربی للبحوث و الترجمه.
17
- غنوشی، راشد، (2004)، «مبادی الحکم و السلطه فی الاسلام»، سایت الجزیره، www.alsahwah- yemen.net.
18
- قرضاوی، یوسف، (1379)، الاجتهاد فی الشریعه الاسلامیه، ترجمه احمد نعمتی، تهران: احسان.
19
- قرضاوی، یوسف، (1378)، دورنمای جامعه اسلامی، ترجمه عبدالعزیز سلیمی، تهران: احسان.
20
- قرضاوی، یوسف، (1381)، قدس آرمان هر مسلمان، ترجمه محمد ابراهیم ساعدی، تایباد: سنت.
21
- قرضاوی، یوسف، (1422)، الاسلام و العلمانیه وجها لوجه، قاهره: مکتبه وهبه.
22
- قرضاوی، یوسف، (1988)، اولویات الحرکه الاسلامیه فی المرحله القادمه، قاهره: مکتبه وهبه.
23
- قرضاوی، یوسف، (1996)، الاقلیات الدینیه و الحل الاسلامی، قاهره: مکتبه وهبه.
24
- قرضاوی، یوسف، (1997)، الخصائص العامه للاسلام، قطر: جامعه.
25
- قرضاوی، یوسف، (1999)، من فقه الدوله فی الاسلام، قاهره: مکتبه وهبه.
26
- مصدق یوسفی، محمد، (1387)، «گفتگو با شیخ راشد الغنوشی»، پژوهشهای منطقهای، زمستان، پیش شماره اول.
27
- مهاجرنیا، محسن، (1389)، اندیشه سیاسی متفکران اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
28
- مهاجرنیا، محسن، (1395)، جریانشناسی تفکر سیاسی در جهان اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
29
- هوارت، دیوید، (1388)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیر محمد یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
30
- یورگسن، ماریان و فیلیبس، لوییز، (1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
31
ORIGINAL_ARTICLE
اندیشه سیاسی اکویناس و روش جستاری اسپرینگز
ربط و نسبت دینبا انگارۀ عقلانیت، دلمشغولی مستمر دینداران ژرف نگر بوده است. عرصۀ دین پژوهی مواجه با پرسشهای جدید در این زمینه است. اندیشمندان اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبودهاند و آشنایی مسلمانان با الزامات عصر جدید زمینۀ شروع پرسشهای جدید در نسبت بین دینداری و عقلانیت است. چون در تجربۀ انسان غربی نیز، مواجهه با چنین مسئلهای را میتوان یافت، بهرهگیری از الگوهای پاسخگویی به این پرسش میتواند پرتویی بر برخی زوایای پنهان ارتباط دین و عقلانیت بیافکند. یک الگو، پاسخی است که توماس آکویناس به مسئله رابطۀ عقل و دین داده است. در این تحقیق بر اساس روش جستاری اسپریگنز که یکی از روشهای فهم نظریه سیاسی است به واکاوی این مسئله در اندیشه آکویناس خواهیم پرداخت. پرسش این است که «آکویناس مسئله ارتباط عقل و دین را چگونه آسیب شناسی میکند و تصویر ایده آل بازسازی شدۀ او برای برون رفت از آن چه ویژگیهایی دارد ؟» برای پاسخ، زوایای مختلف اندیشۀ سیاسی آکویناس تجزیه و تحلیل شده است. فرضیۀ تحقیق چنین است که راه حل تعارض عقل و شرع در حوزۀ عمومی از منظر آکویناس در جمع بین این دو حوزۀ معرفتی و همکاری گسترده بین متولیان آن است.
https://qpss.atu.ac.ir/article_8593_e440f3a1965bd275988882952af6865d.pdf
2018-05-22
349
368
10.22054/qpss.2018.15511.1444
اندیشه سیاسی
دین
توماس آکویناس
روش جستاری اسپریگنز
تعارض/آشتی عقل و دین
حمید رضا
رحمانی زاده دهکردی
hdehkordi@gmail.com
1
هیئت علمی
LEAD_AUTHOR
محمدهادی
جوکار
mh.jowkar1363@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
الف- فارسی
1
- اسپریگنز، توماس، (1365)، فهم نظریههای سیاسی، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران: نشرآگاه.
2
- اینگلیس، جان، (1386)، توماسآکوئیناس، ترجمه پریش کوششی، تهران: رویش نو.
3
- برزگر، ابراهیم، (1383)،«مسألۀ فلسطین در اندیشۀ سیاسی اسلام معاصر و روش جُستاری اسپریگنز»، مجلۀ پژوهش حقوق و سیاست، سال ششم شمارۀ 12.
4
- پولادی، کمال، (1383)، تاریخ اندیشۀ سیاسی در غرب از سقراط تا ماکیاولی، تهران: نشر مرکز.
5
- خمینی، روح اله، (1378)، کتاب البیع، ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
6
- داوری اردکانی، رضا، (1377)، فارابی مؤسس فلسفۀ اسلامی، تهران: پژوهشکدۀ علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
7
- دورانت، ویل، (1365)، تاریخ فلسفه، ج 6، ترجمۀ نجف دریابندری، تهران: نشر پرواز.
8
- ژیلسون، ایتن، (1371)، عقلووحیدرقرونوسطی، شهرام پازوکی، تهران: گروس.
9
- طباطبایی، سیدجواد، (1380)، مفهوم ولایت مطلقه در اندیشه سیاسی سدههای میانه، تهران: نشر نگاه معاصر.
10
- عباس تبار فیروزجاه، حبیب اله، (1385)، اندیشۀ سیاسی فارابی بر اساس روش جُستاری اسپریگنز، پایاننامۀ کارشناسی ارشد در دانشگاه علامۀ طباطبایی (دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی).
11
- عنایت، حمید، (1384)، بنیاد فلسفۀ سیاسی در غرب، تهران: انتشارات زمستان.
12
- فاستر، مایکل برسفورد، (1383)، خداوندان اندیشۀ سیاسی، مترجم جواد شیخ الاسلامی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
13
- کاپلستون، فردریک چارلز، (1387)، تاریخ فلسفه، ج2، مترجم ابراهیم دادجو، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
14
- کدیور، محسن، (1388)، حق الناس، تهران: انتشارات کویر.
15
- مجیدی، حسن، (1384) ، خردورزی در غایات و مبادی نظریۀ سیاسی توماس آکویناس، تهران: فصلنامه دانش سیاسی، دانشگاه امام صادق(ع).
16
- مطهری، مرتضی مطهری، (1381)، اسلام و نیازهای زمان، ج1، تهران: صدرا.
17
- مکللند، جان، (1393)، تاریخ اندیشۀ سیاسی در غرب از یونان باستان تا عصر روشنگری، ترجمۀ جهانگیر معینی، تهران: نشر نی.
18
ب- انگلیسی
19
- Albl, M. C, (2015), Reason, Faith, and Tradition: Explorations in Catholic Theology, Revised Edition. Winona, Minnesota: Anselm Academic.
20
- Aquinas, S. T, (1993), A Shorter Summa: The Essential Philosophical Passages of Saint Thomas Aquinas’ Summa Theologica. (P. Kreeft, Ed.) San Francisco: Ignatius Press.
21
- Aquinas, S. T, (1999), On Faith and Reason. (S. F. Brown, Ed.), Indianapolis, Ind: Hackett Publishing Company, Inc.
22
- Chauvet, L.-M, (1994), Symbol and Sacrament: Sacramental Reinterpretation of Christian Existence. (M. M. Beaumont & P. M. SJ, Trans.), Collegeville, Minn.: Pueblo Books.
23
منبع اینترنتی:
24
- مسیح، حضرت عیسی(ع)، اناجیل اربعه، (دانلود فایل pdf ازسایت http://Tarikhema.ir)
25