روابط بین الملل
محمد علی بصیری؛ میلاد میری نام نیها
چکیده
هویت از منظر مفهومی دلالت بر مجموعه‌ای از خصوصیات ادراکی افراد و جوامع بشری در جهت تمایز از یکدیگر دارد. این مفهوم همواره به‌مثابه مستمسکی برای حکومت‌ها در جهت ارضا منافع ذهنی‌شان در سطوح فراملی مطرح بوده است. امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی یکی از راهبردهای مهم به‌منظور پیشبرد این روند می‌باشد، ولی تجارب ناشی از کاربست آن در ...
بیشتر
هویت از منظر مفهومی دلالت بر مجموعه‌ای از خصوصیات ادراکی افراد و جوامع بشری در جهت تمایز از یکدیگر دارد. این مفهوم همواره به‌مثابه مستمسکی برای حکومت‌ها در جهت ارضا منافع ذهنی‌شان در سطوح فراملی مطرح بوده است. امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی یکی از راهبردهای مهم به‌منظور پیشبرد این روند می‌باشد، ولی تجارب ناشی از کاربست آن در اعصار مختلف همواره نشان از خسران توسعه عینی کشورها در درازمدت دارد؛ لذا این پرسش مطرح است که امنیتی‌کردن هویت در سیاست خارجی چگونه باعث ایجاد تضاد در میان منافع ذهنی و عینی می‌شود. فرضیه پژوهشگران با تأکید بر نمونه آلمان نازی، شوروی و جمهوری خلق چین بیان میدارد که راهبرد مزبور به دلیل تهی ساختن منابع اقتصادی و انسانی در جهت اعمال جبر معنایی بر دیگری توأم با واکنش بدیهی دیگران به این امر، موجبات انحطاط توسعه عینی کشور و تضاد آن با منافع ذهنی حکومت را فراهم میکند. بهرهگیری از جهتگیری تحلیلی نوآورانه مبتنی بر نظریه امنیتی‌کردن مکتب کپنهاگ، در نهایت موجبات تصدیق فرضیه مذکور را در فرجام پژوهش فراهم گرداند. شایان ذکر است که روش این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی توأم با بهرهگیری از دادههای کتابخانهای و آماری بوده است.
جامعه شناسی سیاسی
عباس سهراب زاده؛ جعفر نریمانی
چکیده
مطالعات تاریخی نشان دهنده نقش کلیدی نخبگان در تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته حاکی از آنست که نخبگان کشور بویژه نخبگان سیاسی حاکم با ایفای نقش اساسی خود در فرایند تصمیم گیری امور و اداره کشور تاثیر مهم در فرآیند توسعه ایفا می‌کنند هدف این پژوهش، نقش و جایگاه نخبگان غیررسمی ...
بیشتر
مطالعات تاریخی نشان دهنده نقش کلیدی نخبگان در تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته حاکی از آنست که نخبگان کشور بویژه نخبگان سیاسی حاکم با ایفای نقش اساسی خود در فرایند تصمیم گیری امور و اداره کشور تاثیر مهم در فرآیند توسعه ایفا می‌کنند هدف این پژوهش، نقش و جایگاه نخبگان غیررسمی و تعامل آنها با نخبگان رسمی-دولتی در توسعه سیاسی و اقتصادی کشور بعد از جنگ تحمیلی تاکنون می‌باشد. در جامعه آماری این تحقیق در بخش کیفی شامل 30 تن از خبرگان، اساتید و نخبگان محلی بودند. روش نمونه‌گیری برای بخش کیفی تحقیق از نوع غیر تصادفی وگلوله برفی می‌باشد و حجم نمونه تا زمان اشباع نظری ادامه پیدا میکند. و همچنین در قسمت کمی، 384 نفر از نخبگان محلی استان ایلام می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارهای SPSS و آموس با روش تحلیل عاملی و معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که احساس امنیت سیاسی، انگیزش، شایسته سالاری در جامعه، توسعه گرایی، بافت جامعه اسلامی، فرهنگ سازی، فضای رقابت علمی، جهت گیری استراتژیک و نهادمندی سیاسی از عوامل موثر بر توسعه سیاسی- اقتصادی استان ایلام با توجه به نقش نخبگان رسمی می باشد.
مهدی عبدالهی ضیاءالدینی؛ علی مرشدی زاد
چکیده
مسئله اصلی پژوهش تبیین علل ظهور و بروز کنش‌های سیاسی قومی در وضعیت‌های مختلف حکمرانی در ایران با تاکید بر دیالکتیک دمکراسی و توسعه است که در ضمن آن، وضعیت مطلوب و مساعد تعامل دولت و قومیتها مشخص شده و عملکرد آنان در مقاطع مختلف زمانی سنجیده می‌شود. روش پژوهش، کیفی از نوع مقایسه‌ای-تاریخی است که از چهارچوب نظری جنبش‌های اجتماعی ...
بیشتر
مسئله اصلی پژوهش تبیین علل ظهور و بروز کنش‌های سیاسی قومی در وضعیت‌های مختلف حکمرانی در ایران با تاکید بر دیالکتیک دمکراسی و توسعه است که در ضمن آن، وضعیت مطلوب و مساعد تعامل دولت و قومیتها مشخص شده و عملکرد آنان در مقاطع مختلف زمانی سنجیده می‌شود. روش پژوهش، کیفی از نوع مقایسه‌ای-تاریخی است که از چهارچوب نظری جنبش‌های اجتماعی چالز تیلی برای تبیین دو شاخص کلان دمکراسی و توسعه و تعیین مولفه‌ها استفاده شده است. به عنوان یافته‌های پژوهش باید نتیجه گرفت؛ دوران پیش از انقلاب اسلامی به علّت سیاست‌های همگون‌ساز و سرکوب‌گر، ذیل وضعیت غیردمکراتیک با ظرفیت پایین توسعه و سال‌های ابتدایی انقلاب به علّت رویکرد مدارا و تعهدمدار ذیل وضعیت دمکراتیک با ظرفیت پایین قرار می‌گیرد. در این وضعیت‌ها همواره به علّت ضعف حکومت و یا فقدان سیاست، کنش‌های سیاسی قومی خشونت‌آمیزی اتفاق افتاده است. در دوران پایانی جنگ، دولت سازندگی، دولت‌های نهم و دهم و دولت اعتدال به علّت توسعه زیرساخت‌ها و ارتقای وضعیت اقتصادی و اجتماعی، ظرفیت حکومت بالا رفته ولی به علّت ضرورت امنیت و مقابله با تجزیه‌طلبی، سطح دمکراسی کاهش یافته است. در نهایت دوران اصلاحات به عنوان وضعیت بهینه ذیل وضعیت دمکراتیک با ظرفیت بالای توسعه قرار می‌گیرد.
حجت کاظمی
چکیده
تکثریابی ساخت سیاسی و فعال شدن شکاف‌های اجتماعی باعث شده تا جمهوری اسلامی طی دو دهه گذشته شاهد فرایند تشدیدیابنده‌ای از رقابت‌های انتخاباتی باشد. در کنار تمام کارکردهای مثبت انتخابات در ایران، سویه‌های تاریک این فرایند کمتر شناخته شده است. انتخابات در ایران اغلب باعث افزایش تنازعات درونی ساخت سیاسی، ایجاد انقطاع‌های بسیار شدید ...
بیشتر
تکثریابی ساخت سیاسی و فعال شدن شکاف‌های اجتماعی باعث شده تا جمهوری اسلامی طی دو دهه گذشته شاهد فرایند تشدیدیابنده‌ای از رقابت‌های انتخاباتی باشد. در کنار تمام کارکردهای مثبت انتخابات در ایران، سویه‌های تاریک این فرایند کمتر شناخته شده است. انتخابات در ایران اغلب باعث افزایش تنازعات درونی ساخت سیاسی، ایجاد انقطاع‌های بسیار شدید در فرایند سیاستگذاری، زمینهسازی برای فعالسازی و تشدید شکاف‌های اجتماعی (خصوصا شکاف‌های قومی و مذهبی) و همچنین شکلگیری نوعی سیاستورزی مبتنی بر حامیپروری و تشدید فساد اقتصادی سیاستمداران شده است. اما یکی از اصلیترین پیامدهای منفی این فرایند، اثر مشروعیتزدای انتخابات است. این نقش مشروعیتزدا با نقش ضدتوسعهای انتخابات در ایران پیوند خورده است. درک چنین ابعادی از لحاظ آسیبشناسی فرایندهای دموکراتیک و تلاش برای ارتقای کیفیت سازوکارهای انتخاباتی از اهمیت بالایی برخوردار است. چارچوب پیشنهادی مقاله برای اصلاح مسیر، سیاستگذاری در راستای «تکمیل زنجیره نهادی سیاست انتخاباتی» می‌باشد.
قاسم میسایی؛ فائز دین پرست؛ عباس تقی پور
چکیده
موضوع این نوشتار بررسی جایگاه توسعه سیاسی در برنامه‌های توسعه ج.ا.ا است. ضمن این که توسعه؛ یک مفهوم کلی و تقسیم ناپذیر است. در این جا صرفاً در مقام تحقیق به بررسی جداگانه بعد سیاسی آن پرداخته می‌شود. بدین منظور با توجه به نظریات موجود، مفهوم توسعه سیاسی شاخص‌سازی می‌شود و به سوال ذیل پرداخته می‌شود: توسعه سیاسی چه جایگاهی در برنامه‌های ...
بیشتر
موضوع این نوشتار بررسی جایگاه توسعه سیاسی در برنامه‌های توسعه ج.ا.ا است. ضمن این که توسعه؛ یک مفهوم کلی و تقسیم ناپذیر است. در این جا صرفاً در مقام تحقیق به بررسی جداگانه بعد سیاسی آن پرداخته می‌شود. بدین منظور با توجه به نظریات موجود، مفهوم توسعه سیاسی شاخص‌سازی می‌شود و به سوال ذیل پرداخته می‌شود: توسعه سیاسی چه جایگاهی در برنامه‌های پنج‌ساله سوم، چهارم، پنجم و ششم داشته است؟ به منظور پاسخگویی به این پرسش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و بندهای برنامه‌های توسعه به عنوان واحدهای زمینه انتخاب شدهاند. یافته‌های مقاله حاکی از آن است که توسعه سیاسی در سه برنامه توسعه ج.ا.ا مورد توجه بودهاست. ولی میزان این توجه در هر یک از برنامه‌های سهگانه متفاوت است. این میزان توجه در برنامه‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم نیز به ترتیب شامل 31 درصد، 50 درصد، 29 درصد و 43 درصد است. طبق آمار به دست آمده میزان توجه به توسعه سیاسی در برنامه‌های توسعه، حرکتی افزایشی داشته، با این استثنا که این توجه در برنامه پنجم و ششم نسبت به دو برنامه دیگر کاهش پیدا کرده است.
قاسم میسایی؛ خشمت اله فلاحت پیشه؛ فائز دین پرست
دوره 4، شماره 15 ، اسفند 1394، ، صفحه 37-68
چکیده
در جمهوری اسلامی ایران مسئله توسعه به‌صورت برنامه‌های پنج‌ساله برنامه‌ریزی و دنبال می‌شود و به این لحاظ برنامه‌های توسعه تصویب‌شده مهم‌ترین سند توسعه در ج.ا.ا تلقی می‌شوند که قبل از هر چیز دیگر باید موضوع تحقیق درباره‌ی توسعه باشند. پژوهش حاضر به بررسی نحوه نگرش به جهانی‌شدن در برنامه‌های توسعه سوم، چهارم و پنجم توسعه پرداخته ...
بیشتر
در جمهوری اسلامی ایران مسئله توسعه به‌صورت برنامه‌های پنج‌ساله برنامه‌ریزی و دنبال می‌شود و به این لحاظ برنامه‌های توسعه تصویب‌شده مهم‌ترین سند توسعه در ج.ا.ا تلقی می‌شوند که قبل از هر چیز دیگر باید موضوع تحقیق درباره‌ی توسعه باشند. پژوهش حاضر به بررسی نحوه نگرش به جهانی‌شدن در برنامه‌های توسعه سوم، چهارم و پنجم توسعه پرداخته است. سؤال اصلی تحقیق این‌گونه مطرح‌شده است: چه نسبتی بین جهانی‌شدن و توسعه در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؟ این سؤال در قالب چهار سؤال فرعی زیر دنبال شده است: الف) هر یک از برنامه‌های توسعه چه دیدگاهی نسبت به جهانی‌شدن دارند؟ ب) ابعاد مختلف جهانی‌شدن، در هر یک از برنامه‌های توسعه چگونه مطرح‌شده است؟؛ ج) در مقام مقایسه چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی بین برنامه‌های توسعه، ازنظر نگاه به جهانی‌شدن و توسعه، وجود دارد؟ د) مواد دارای دیدگاه منفی نسبت به جهانی‌شدن، در هر یک از برنامه‌های توسعه از لحاظ ابعاد جهانی‌شدن، در کدام‌یک از ابعاد موردنظر قرار می‌گیرند؟ روش تحقیق، تحلیل محتوا انتخاب‌شده است و جامعه‌آماری تحقیق متن برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه انتخاب‌شده است و برای بررسی دقیق‌تر از نمونه‌گیری اجتناب شده است. برای تجزیه‌وتحلیل نیزاز آمار توصیفی استفاده شده است
علی قنبری برزیان؛ جواد نظری مقدم؛ مجید بهستانی
دوره 3، شماره 10 ، آبان 1393، ، صفحه 9-30
چکیده
چکیده توسعه یافتگی و راه های برونرفت از مشکلات موجود، دغدغه فکری و یکی از چالش های مهم ایران به ویژه بعد از انقلاب اسلامی است. از دوره قاجار به بعد یکی از متداولترین پرسشهای ایرانیان این بودهاست که چرا ملتی عقبمانده نسبت به قدرت‌های بزرگ هستند؟ این در حالی است که پیشینه فرهنگی - تمدنی ایران انتظارات دیگری را ...
بیشتر
چکیده توسعه یافتگی و راه های برونرفت از مشکلات موجود، دغدغه فکری و یکی از چالش های مهم ایران به ویژه بعد از انقلاب اسلامی است. از دوره قاجار به بعد یکی از متداولترین پرسشهای ایرانیان این بودهاست که چرا ملتی عقبمانده نسبت به قدرت‌های بزرگ هستند؟ این در حالی است که پیشینه فرهنگی - تمدنی ایران انتظارات دیگری را میپروراند. یکی از دیدگاههای رایج ریشه، مشکلات امروز را به تاریخ و فرهنگ گذشته جامعه ایرانی باز میگرداند و با تأکید بر تلازم میان ساختار استبدادی و ارزشهای اخلاقی جامعه، معتقد است حاکمیت های استبدادی در ایران، موجبات حاکمیت ارزشهای خودمدار و عدم شکل گیری ویژگیهای مقوم توسعه از قیبل ارزشهای دیگرمدارانه، مشارکت و روحیه جمعی را سبب شده است. این پژوهش می کوشد تا با نگاهی تاریخی ضمن توصیف خلق و خوی ایرانیان با استفاده از تحلیل محتوای فتوت نامه ها و کسب نامه های اصناف، فرض مذکور را مورد مداقه و بررسی قرار دهد. نتیجه این پژوهش از عدم تلازم میان استبداد سیاسی و وضعیت ارزشهای اجتماعی خودمدار در ایران حکایت میکند. نتایج حاصله میتواند به عنوان دستمایه ای برای مطالعات حوزه فرهنگ و توسعه مورد بهره برداری قرارگیرد
