جامعه شناسی سیاسی
بازنمایی هویت قومی در انتخابات ریاست جمهوری دوره های نهم و یازدهم(آذربایجان شرقی، کردستان و کهکیلویه و بویراحمد)

صادق پناهی نسب؛ منصور طبیعی

دوره 12، شماره 46 ، مهر 1402، ، صفحه 85-118

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.70836.3138

چکیده
  هدف این پژوهش بررسی تفاوت پذیری میزان آرای کاندیداهای نهمین و یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران برمبنای موضع گیری های قومیتی آنها در استان‌های آذربایجان شرقی، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد است. پژوهش به روش تحلیل محتوا از نوع کمی است، واحد تحلیل، بیانیه ها، موضع گیری ها، شعارها و سخنرانی های مرتبط با سه قوم ( ترک، کرد و لر) ...  بیشتر

امریکا و ‌چالش قدرت در امریکای لاتین: مقایسه رویکرد ایران و چین

فریبرز ارغوانی پیرسلامی؛ مرتضی اسماعیلی؛ ابوذر بهزادی آقایی

دوره 4، شماره 15 ، اسفند 1394، ، صفحه 95-124

چکیده
  تحولات عملی و نظری در عرصه سیاست بین‌المللی با ایجاد تغییر در دستورکار سیاست خارجی کشورها باعث شد تا مناطق با ویژگی‌های متنوع خود موردتوجه قدرت‌های فرامنطقه‌ای قرار گیرد. این مقاله با تمرکز موضوعی بر منطقه امریکای لاتین و طرح این سؤال که نوع رویکرد و اهداف چین و ایران در افزایش تعامل با این منطقه که حوزه نفوذ سنتی و ژئوپلیتیک امریکا ...  بیشتر

شورش و قیام علیه حکومت ها از نگاه اسلام و مسیحیت

صالح حسن زاده

دوره 1، شماره 3 ، دی 1391، ، صفحه 75-108

چکیده
  در نظام سیاسی غرب درباره حکومت  و ارتباط و تعامل مردم با ان دو دیدگاه  و نظریه وجود دارد :نظریه دموکراسی  و نظریه حق الهی مسیحی همچنان که  در اسلام با دو نگاه  اهل سنت  و امامیه مواجهیم طرفداران نظریه دموکراسی یا اصلا به حق شورش علیه حکومت قائل نیستند  و یا انکه چنین حقی را تنها برای مجموع ملت جایز می شمارند در نظریه الهی ...  بیشتر

فْهم هرمونتیکی عقل و دین در ساحت گفتمانی تجدید حیات اسلام

عباسعلی رهبر

دوره 2، شماره 4 ، فروردین 1392، ، صفحه 77-104

چکیده
  فهم هرمونتیکی، مساله و معمای فهم را در هر منوتیک مدرن پاسخ می دهد و این امر حاصل تعامل فهم با عمل و زبان است با تاکید بر تحولات صورت گرفته  در ساخت جامعه و سیاست ابعاد فهم هرمونتیکی عقل و دین  از منظر رویه های شناخت انسانی اهمیت زیادی می یابد نکته قابل ملاحظه این است که اجزا عقل و دین در هر منظر معرفت شناسانه متفاوت است  و تنها ...  بیشتر

نقش رسانه‌های اجتماعی جدید و شبکه‌سازی در انقلاب ۲۵ ژانویه مصر و بحران‌های پس از آن

ابومحمد عسکرخانی؛ فاطمه قربانی؛ مهرداد حلال خور

دوره 3، شماره 10 ، آبان 1393، ، صفحه 79-112

چکیده
  چکیده فناوری­های اطلاعاتی و ارتباطی نوین از جمله رسانه ­های اجتماعی، سایت­ های شبکه ­های اجتماعی و محتوای تولید شده توسط کاربر، در حال تغییر چشم ­انداز گفتمان سیاسی در بحران ­ها و محیط ­های پس از درگیری هستند. کاربرد این ابزارها می­تواند روش­ هایی که ایده­ ها گسترش می­یابند و در درون جوامع منتشر می­شوند را دگرگون ...  بیشتر

نقد رهیافت های رئالیستی و ایده الیسمی دیپلماسی مدرن و امکانات سیاست خارجی فطرت گرا در ایران

مجتبی زارعی

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1395، ، صفحه 81-101

https://doi.org/10.22054/qpss.2016.4349

چکیده
  بازخوانی عالم واقع با توجه به مفهوم وامکانات" فطرت " درگاه های بسیاری را بر اندیشه ی ما خواهد گشود . امروزه در گیر و دار مشکلات عدیده ی مادی و معنوی ای که فرارویزمانه و جامعه ی ماست ، استلزام چنین رویکردی بیش از پیش احساس می شود چرا که در چنین وضعیتی ما شاهد این امر هستیم آنچه بیش از همه مورد اغماض قرار گرفته است بحث " رعایت انسان " است . ...  بیشتر

تحلیل الگوی تعامل و آزادی و امنیت

اصغر افتخاری

دوره 3، شماره 8 ، فروردین 1393، ، صفحه 83-99

چکیده
  تحلیل الگوی تعامل آزادی و امنیت   اصغر افتخاری*   (تاریخ دریافت: 18/1/93 – تاریخ پذیرش:   5/8/93  )   چکیده با توجه به نقش راهبردی فضایل در مدیریت زندگی اجتماعی و سیاسی، این پرسش که درصورت بروز تداخل یا تعارض بین فضایل، چگونه می‌توان موضوع را مدیریت نمود، دغدغه‌ای دیرین در حوزه مباحث فلسفه سیاسی و اجتماعی به شمار می‌آید که ...  بیشتر

جایگاه ذخیره راهبردی دریای مازندران در امنیت آبی ایران

مراد کاویانی راد؛ ابراهیم ضرغامی؛ حوا ولی زاده

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 85-106

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.17394.1488

چکیده
  طی دو دهه اخیر تغییرات اقلیمی وافزایشمصرف منابع آب، بسیاری از نواحی جهان را با بحرانمنابعآبشیرین رو به رو کرده ‎است. داده‏های موجود درباره کشور ما، نیز برخاسته از تغییر اقیلم و ناکارامدی الگوی مصرف کنونی، گویای آن است که امنیت آبی و به تبع آن، امنیت ملی کشور از این پس در پیوند با یک دیگر خواهند بود. با این حال، کشورمان ظرفیت‌هایی ...  بیشتر

موج سوم النهضه از منظر بیداری اسلامی و احیای هویت دینی

حمید صالحی

دوره 3، شماره 11 ، اسفند 1393، ، صفحه 87-101

چکیده
  هدف اصلی از این نوشتار، مطالعه و بررسی موج سوم النهضه از منظر بیداری اسلامی و احیای امر دینی درکشورهای عربی منطقه است. جنبش‏ های انقلابی در کشورهای عربی به عنوان حرکتی جامع بر مبنای تحکیم امر دینی و گفتمان دینی تحلیل می‏شود. این حرکت اجتماعی دارای شاخص ‏های برجسته‏ ای در قالب بیداری اسلامی است که بررسی آن منتج به ارائه ادبیات ...  بیشتر

جایگاه فرهنگ در تکوین ایران هراسی فرهنگی در کشورهای حوزه خلیج فارس

مرتضی نورمحمدی؛ حجت کاظمی

دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1394، ، صفحه 87-113

چکیده
  ایرانهراسی فرهنگی پدیدهای است که نشاندهنده ترس و هراس کشورهای حوزه خلیج فارس از فرهنگ و هویت ایران است. هراس این کشورها مت أثر از معنای غیرواقعی است که آن ها به مبانی و مؤلفههای فرهنگی ایران بخشیدهاند. در اثر این معنادهی، منظومهای از معنا در ذهن آنان برساخته گردیده نامید . این گفتمان از مجموعه ای عناصر چون مذهب تشیع، « گفتمان » ...  بیشتر

آثار فکری گولنیسم و جنبش نور در سیاست و حکومت ترکیه

حشمت اله فلاحت پیشه؛ صفر ولدبیگی

دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، ، صفحه 89-115

چکیده
  جنبش" گولن "در ترکیهی نوین، امروزه به عنوان یکی از جریانهای مهم فکری در دو حوزهی"اسلام مدنی" و " اسلام سیاسی" در آن کشور، و منطقهی خاورمیانه شناخته شده است. این جنبش،درصدد بهبود اوضاع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعهی ترکیه با استفاده از تفسیر رابطهای توأم بامدارا میان دین و سیاست، اقتصاد ملی و الگوی اسلام لیبرال در عرصههای سیاسی و مدیریتی ...  بیشتر

سنجش تساهل سیاسی و عوامل مؤثر بر آن نمونه‌پژوهی: دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد

ابوالقاسم شهریاری؛ محسن خلیلی؛ حسین اکبری

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1395، ، صفحه 89-121

https://doi.org/10.22054/qpss.2016.6799

چکیده
   تساهل سیاسی و داشتن نگرشی مبتنی بر اجازه فعالیت برای تمامی گروه‌ها و احزاب سیاسی، جزئی جداناشدنی از دموکراسی است. عدم وجود تساهل سیاسی، مانع از ایجاد همبستگی در تحقق اهداف نظام سیاسی شده و در بالاترین سطح به خشونت سیاسی نیز منجر خواهد شد. پرسش تحقیق حاضر دارای دو بخش است: تساهل سیاسی در نمونه مورد بررسی در چه سطحی است؟ چه عواملی ...  بیشتر

بررسی مفروضات معرفتی گفتمان اسلام سیاسی در روابط بین الملل

حسین سلیمی؛ حمیدرضا اکبری

دوره 6، شماره 20 ، خرداد 1396، ، صفحه 89-110

https://doi.org/10.22054/qpss.2017.7441

چکیده
  اسلام سیاسی یکی از مهم‌ترین و تأثیر­گذارترین گفتمان‌های موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقش­آفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان به‌عنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقش­آفرینی کرده ...  بیشتر

بررسی مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 بر اساس نظریه بازی‌ها

سعید عطار؛ الهام رسولی ثانی آبادی؛ معصومه جرگه

دوره 7، شماره 27 ، اسفند 1397، ، صفحه 91-119

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.25889.1770

چکیده
  مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5، یکی از چالش برانگیزترین موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران در طی یک دهه گذشته بوده است. هدف این مقاله، بررسی مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 در بازه زمانی 1394-1384 بر اساس نظریه بازی‌ها و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که طرفین این مناقشه از سال 1384 تا سال 1390، از بازی‌های ...  بیشتر

جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی: گسترش فضای هنجاری و تهدیدات ارزشی متقابل

سید محمد طباطبایی؛ علی سلیمانی

دوره 2، شماره 7 ، دی 1392، ، صفحه 93-123

چکیده
  منازعات میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی از طریـق دیـدگاههـای مختلـف در متـون روابـطبینالملل مورد بررسی قرار گرفته است. دیدگاههایی چون سازهانگاری، رئالیسم، توازن قوای منطقهای، از جملهاین دیدگاهها هستند. در مقالات فوق وضعیت ژئوپولوتیکی، ایـدئولوژیک، ژئواسـتراتژیک، ژئوکـالچر و البتـهمسائل و مبانی دیگری مورد بررسی محققان ...  بیشتر

تنوع گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و وجوه دیپلماسی نوین هستهای

علی اکبر جعفری؛ دیان جانباز

دوره 5، شماره 16 ، خرداد 1395، ، صفحه 93-121

چکیده
  سیاست خارجی در مقام مهمترین نمود رفتار بینالمللی دولتها همواره عرصه تعامل میان نظریه و عمل بوده است. در این میان، تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سوی منابع خارجی و داخلی تاکنون در چارچوب الگوهای سنتی تحلیل سیاست خارجی و یا بر مبنای مفروضههایی اثباتگرایانه و سودمندگرایانه حاکم بر عرصه مطالعات بینالمللی قرار داشته است؛ اما ...  بیشتر

بررسی عوامل موثر بر روند جامعه پذیری سیاسی دانشجویان در ج.ا.ا 1

جعفر هزار جریبی؛ غلامرضا کریمی؛ عباس فرهادی

دوره 3، شماره 9 ، مرداد 1393، ، صفحه 95-119

چکیده
  این مقاله به بررسی عوامل موثر بر روند جامعه پذیری سیاسی دانشجویان پرداخته است که طیآن تأثیر تشکل های سیاسی درون دانشگاهی و برون دانشگاهی (همچون احزاب و شخصیت هایسیاسی) و همچنین سیاست های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر این روند مورد مطالعه قرارگرفته است. اطلاعات پژوهش نیز با روش پیمایشی، از نمونه ای با حجم 1210 نفر از میاندانشگاه های ...  بیشتر

گرایش به دموکراسی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی

محمدحسین پناهی؛ سمیه شالچی

دوره 4، شماره 13 ، مهر 1394، ، صفحه 95-118

چکیده
  این پژوهش بهمنظور مطالعۀ میزان گرایش به دموکراسی و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن به روش پیمایش انجام شده است. جمعیت نمونۀ پژوهش را 643 نفر از شهروندان 20 سال به بالای شهر تهران تشکیل میدهند. گرایش به دموکراسی با توجه به مبانی نظری، با دو بعد نگرشی و رفتاری تعریف شده است . بعد نگرشی آن با مؤلفه های مدارای سیاسی، اثربخشی سیاسی و مخالفت ...  بیشتر

تحلیل سازه‌انگارانه ایران‌هراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام

سعید سلیمان زاده؛ علی امیدی؛ عنایت الله یزدانی

دوره 7، شماره 24 ، خرداد 1397، ، صفحه 95-124

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.19033.1540

چکیده
  مجموعه حوادثی چون انقلاب اسلامی، تسخیر سفارت امریکا، بحران گروگان‌گیری و تز ضدامریکایی ایران بعد از 1979، منجر به پدیده‌ای به نام ایران‌هراسی در جهان غرب بویژه امریکا شده است. اگرچه گمان می‌رفت رویکرد تعامل با غرب و توافق هسته‌ای در دولت یازدهم مؤلفه ایران‌هراسی را تضعیف نماید، ولی در عمل تغییر محسوسی در این زمینه صورت نگرفت و رویکرد ...  بیشتر

واکاوی عوامل اقتصادی- امنیتی واگرایی روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان 2000 تا 2016

میترا راه نجات؛ حسن کبیری

دوره 7، شماره 25 ، شهریور 1397، ، صفحه 95-123

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.28586.1853

چکیده
  آذربایجان از جمله کشورهای قفقاز جنوبی است که به دلیل ویژگی‌های خاص ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. علی‌رغم وجود زمینه‌های متعدد همگرایی میان ایران و آذربایجان، بیشتر شاهد واگرایی میان دو کشور بوده‌ایم. پرسش این است که در فاصله زمانی 2000 تا 2016 چه عواملی بر واگرایی روابط ایران و آذربایجان مؤثر بوده ...  بیشتر

بازنمایی غرب در گفتمان سیاسی امام خمینی و تداوم اثربخشی آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

مهسا ادیبی؛ مجید توسلی رکن آبادی؛ سید محمد علی تقوی

دوره 8، شماره 28 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 95-122

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.28023.1841

چکیده
   از زمان پیروزی انقلاب، گفتمان مسلط غربی تلاش خود در ارائه تصویری دشمنانه از اسلام و در رأس آن جمهوری اسلامی را آغاز کرد. امام خمینی که زعامت فکری و عملی انقلاب را در دست داشت برای خنثی کردن این اقدام، عکس‌العمل متقابل و بی‌اعتبار کردن سیاست هراس‌افکنی غرب علیه اسلام شیعی و ایران را در دستورکار قرار داد و با استفاده از شیوه تصویرسازی ...  بیشتر

تبیین تهدیدات تکفیریون پاکستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دو بعد کلان نرم وسخت

حسین مسعودنیا؛ سیدعلی مجیدی نژاد؛ عبدالرضا عالیشاهی

دوره 6، شماره 21 ، مرداد 1396، ، صفحه 97-126

https://doi.org/10.22054/qpss.2017.7688

چکیده
  پژوهش حاضر باهدف شناخت تهدیدات  امنیتی گروه سلفی گری  پاکستان  بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و مساعی اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سوال است که گروه های سلفی موجود در پاکستان با آرا و عقاید دیوبندی و وهابی که ضد شیعه و جمهوری اسلای ایران است  چه تهدیداتی را می تواند علیه امنیت ملی  ...  بیشتر

برجام و تأثیر آن بر کنش‌های اقتصادی عربستان سعودی در مقابله با ایران

غلامرضا کریمی؛ سید علی منوری؛ سعید میرترابی؛ پرویز شریفی

دوره 7، شماره 26 ، مهر 1397، ، صفحه 97-119

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.23296.1673

چکیده
    این مقاله عوامل موثر برچگونگی کنش‌های اقتصادی عربستان را درحین و بعد ازمذاکرات برجام درخلال سال‌های 2016-2013 بر اساس نظریه بازی‌های اقتصادی «توماس شیلینگ» و با استفاده از روش اسنادی بررسی می‌کند و فرضیه آن است که روند مذاکرات و اجرای برجام با تغییر در نقش و گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران به چالش مهم روابط ایران و عربستان بوده، ...  بیشتر

فهم سیاست‌زدگی بوروکراسی: مطالعه تطبیقی کیفیت، فرایندها و پیامدهای آن در مدیریت دولتی

محمدرضا صادقی؛ حسن دانایی فرد؛ معصومه مصطفی زاده

دوره 6، شماره 22 ، آذر 1396، ، صفحه 98-115

https://doi.org/10.22054/qpss.2017.14408.1421

چکیده
  دوری یا نزدیکی سیاست و اداره، محمل کلیدی تولید دانش در باب مدیریت دولتی است. در جوامع علمی مدیریت دولتی، به‌میزان دخالت سیاست در اداره "سیاست­زدگی" گفته شده است. بنابراین در همه نظام‌های اداری کشورهای جهان درجه‌ای از سیاست­زدگی وجود دارد و به‌صراحت می‌توان گفت هیچ کشوری را نمی‌توان یافت که مدیریت دولتی در آن منویات سیاست­مداران ...  بیشتر

مقایسه ی نوسازی ایران و ترکیه در دوران رضاشاه و آتاتورک

حمید نساج

دوره 2، شماره 5 ، تیر 1392، ، صفحه 101-130

چکیده
  سده ی بیستم شـاهد پیـدایش دولـتهـای شـبه مـدرن در دو کشـور ایـران و ترکیـه بـود. مصـطفی کمـال آتاتورک پس از انحلال امپراطوری عثمانی، اقدامات وسیعی را در زمینهی نوسازی توأم بـا دیـنزدایـی آغاز کرد. در ایران نیز رضاخان میرپنج پس از انقراض قاجاریه، راه نوسازی را در غربـی سـازی یافـت. تاریخ روابط خارجی میان دو کشور و بـه خصـوص سـفر تـاریخی ...  بیشتر