گفتمان هویت ملی جریان سوسیالسیم قبل و بعد از انقلاب ‌اسلامی؛ با تطبیق اندیشه‌ کیانوری و بشیریه

علیرضا کلانترمهرجردی؛ محمد باقر خرمشاد

دوره 7، شماره 26 ، مهر 1397، ، صفحه 9-41

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.18712.1528

چکیده
  مساله هویت، عمری به درازای حیات و خلقت آدمی دارد. در واقع انسان تنها موجودی است که بدون درک از چیستی و کیستی خود نمی‌تواند حیات و تداوم داشته باشد. با این حال همواره در سایه روش‌های مختلف تبیین این مفهوم است که می‌توان سخنی از هویت ملی به میان آورد. هویت‌ها، به مثابه شالوده‌ها و سازه‌های اجتماعی در فرایند شالوده‌ریزی یا سازه‌گرایی ...  بیشتر

خط‌مشی‌گذاری عادلانه در رسانه های دولتی با هدف حمایت از انتخابات عادلانه

علی اصغر پورعزت؛ سمیه لبافی؛ احمد سیاح؛ الهام حسینی

دوره 7، شماره 27 ، اسفند 1397، ، صفحه 9-33

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.29379.1883

چکیده
  سیمای جمهوری اسلامی ایران، به منزله یک رسانه دولتی، بزرگترین مرجع اطلاع رسانی کشور محسوب می‌شود که در رخدادهای سیاسی، همچون انتخابات، نقشی اساسی دارد. این پژوهش، در پی تحلیل زمینه‌های فراگرد خط مشی‌گذاریِ خبری صدا و سیما در زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران ، ازطریق مصاحبه با خبرگان، درصدد جمع‌آوری داده‌هایی برآمده از مصاحبه ...  بیشتر

پیشینة تاریخی فرهنگ استراتژیک «عزت طلبی» در سیاست خارجی ایران معاصر، مطالعه موردی؛ سیاست خارجی دوران صفویه

حسن خدادی

دوره 8، شماره 28 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 9-36

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.30797.1937

چکیده
  عده‌ای بر این باورند که در سال‌های پس از انقلاب اسلامی، حفظ شأن و عزت طلبی در سیاست خارجی بر منافع ملی رجحان داشته است و از این رهگذر منافع ملی بعضا مغفول واقع شده‌اند. اما باید بیان کرد این میزان از توجه به شأن و عزت‌جویی می‌تواند بر گرفته از « فرهنگ استراتژیک منزلت طلب» ایرانیان باشد. این امر نه الزاما بعد از انقلاب اسلامی ...  بیشتر

بررسی موانع و راهکارهای تحقق حکمرانی خوب در ایران با تاکید بر سرمایه اجتماعی در سطح کلان

محمد ابوالفتحی؛ لقمان قنبری

دوره 8، شماره 29 ، شهریور 1398، ، صفحه 9-41

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.22667.1649

چکیده
  در دو دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی و حکمرانی خوب به یکی از محور‌های اصلی تحقیق در علوم سیاسی تبدیل شده است. دغدغه این مقاله تبیین حکمرانی خوب و موانع پیش‌روی آن در ایران از منظر سرمایه اجتماعی است. پرسش مقاله را به این صورت می‌توان بیان کرد: چه رابطه‌ متقابلی بین سرمایه اجتماعی و حکمرانی خوب در ایران وجود دارد؟ فرضیه این است که تحقق ...  بیشتر

کارکردها و کژکارکردهای انتخابات در ایران:به سوی تکمیل زنجیره سیاست انتخاباتی

حجت کاظمی

دوره 8، شماره 30 ، آذر 1398، ، صفحه 9-43

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.34740.2082

چکیده
  تکثریابی ساخت سیاسی و فعال شدن شکاف‌های اجتماعی باعث شده تا جمهوری اسلامی طی دو دهه گذشته شاهد فرایند تشدیدیابنده‌ای از رقابت‌های انتخاباتی باشد. در کنار تمام کارکردهای مثبت انتخابات در ایران، سویه‌های تاریک این فرایند کمتر شناخته شده است. انتخابات در ایران اغلب باعث افزایش تنازعات درونی ساخت سیاسی، ایجاد انقطاع‌های بسیار شدید ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی آرای مرتضی مطهری و آیزایا برلین در باب آزادی؛ مبتنی بر مؤلفه‌های کنش‌گر، مانع و غایت

جلال درخشه؛ اسحاق سلطانی

دوره 8، شماره 31 ، اسفند 1398، ، صفحه 9-39

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.38870.2208

چکیده
  در این نوشتار سعی شده با رویکردی تحلیلی و با اتخاذ تعریف تعدیل‌یافته مک‌کالوم از آزادی به‌عنوان چارچوب نظری به مقایسه تطبیقی آرای مرتضی مطهری و آیزایا برلین در باب آزادی پرداخته و مسیر متفاوت ساخته شدن این مفاهیم را نظاره کرد. بر این اساس در ذیل مؤلفه «کنشگر انسانی»، به مقایسه مباحث انسان‌شناسانه دو اندیشمند پرداخته، در ذیل ...  بیشتر

تاثیر ویژه‌پروری در فروپاشی و زوال سیاسی حکومت پهلوی

محمد رادمرد؛ عادل فاریابی؛ علی آذری مقدم

دوره 10، شماره 39 ، بهمن 1400، ، صفحه 9-37

https://doi.org/10.22054/qpss.2021.57181.2734

چکیده
  انقلاب اسلامی ایران به مثابه یک انقلاب اجتماعی، رویدادی منحصربه‌فرد بود. طی این رخداد سلسله پهلوی پس از 53 سال حکومت بر ایران فروپاشید. دغدغه این پژوهش بررسی زمینه‌های فروپاشی این سلسله است. امری که می‌تواند از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به محدودیت‌های پژوهش، مقاله پیش‌رو قصد دارد این مسئله را از منظر مفهوم «ویژه‌پروری» ...  بیشتر

جهانی‌شدن در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران (مطالعه برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه ج.ا.ا)

قاسم میسایی؛ خشمت اله فلاحت پیشه؛ فائز دین پرست

دوره 4، شماره 15 ، اسفند 1394، ، صفحه 37-68

چکیده
  در جمهوری اسلامی ایران مسئله توسعه به‌صورت برنامه‌های پنج‌ساله برنامه‌ریزی و دنبال می‌شود و به این لحاظ برنامه‌های توسعه تصویب‌شده مهم‌ترین سند توسعه در ج.ا.ا تلقی می‌شوند که قبل از هر چیز دیگر باید موضوع تحقیق درباره‌ی توسعه باشند. پژوهش حاضر به بررسی نحوه‌ نگرش به جهانی‌شدن در برنامه‌های توسعه سوم، چهارم و پنجم توسعه پرداخته ...  بیشتر

چگونگی تاثیر فرهنگ راهبردی نخبگان سیاسی بر رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ تکوین نقش دولت رسالت‌محور

حسین سلیمی؛ سید امین حجازی

دوره 9، شماره 34 ، مهر 1399، ، صفحه 95-42

https://doi.org/10.22054/qpss.2020.46726.2380

چکیده
  یکی از هنجارهای داخلی موثر بر سیاست خارجی کشورها، فرهنگ راهبردی است که به نقش هر بازیگر در عرصه روابط بین‌الملل شکل می‌دهد. لذا نخبگان سیاسی با فرهنگ‌های راهبردی متفاوت، در موقعیت‌های مشابه در عرصه بین‌المللی، رفتار سیاست خارجی متفاوتی را اجرا می‌کنند. در واقع، هنجارهای متفاوت در فرهنگ راهبردی دولت‌ها موجب می‌شود تا ادراک متفاوتی ...  بیشتر

فرهنگ سیاسی مطلوب در فرمان امام علی(ع) به مالک اشتر

غلامرضا خواجه سروی؛ حسن زارعی محمود آبادی

دوره 3، شماره 9 ، مرداد 1393، ، صفحه 27-63

چکیده
  تصمیم گیری و اداره ی یک کشور بر پایه یمیدهد. زیرا سیاست در اصل عهده دار ساماندهی امور عمومی و همگانی است. مشاهده ی سیاست وحکومت در کشورهای اسلامی، انسان را به این نتیجه میرساند که یکی از مسائل و آسیب های جدیسیاست و حکومت در اغلب کشورهای مسلمان و از جمله کشور ما ایران؛ کمرنگ بودن و نقصانِآن هم در سطح فرمانروایان آن کشورها می باشد. « ...  بیشتر

تحولات سیاسی سوریه: مبانی، روند و پیچیدگیها

علی باقری دولت ابادی؛ جمشید خلقی؛ عبدالرضا فتحی مظفری

دوره 2، شماره 4 ، فروردین 1392، ، صفحه 27-55

چکیده
  از زمان شروع بهار عربی در منطقه و همزمان با تحولات سیاسی  مصر لیبی یمن بحرین عربستان و اردن  کشور سوریه نیز دستخوش  نا ارامی های داخلی شد بر خلاف مصر لیبی و یمن که خیلی سریع این تحولات با جانشینی قدرت و تغییراتی در ساختار حکومت توام گشت در سوریه جنگ بین معارضین سوری و ارتش این کشور تداوم یافته است. به نحوی که منجر به اواره شدن هزاران ...  بیشتر

استعاره صراط در اندیشه سیاسی ابن تیمه

ابراهیم برزگز

دوره 1، شماره 3 ، دی 1391، ، صفحه 29-44

چکیده
  ابن تیمه از متفکران تاثیرگذار اندیشه سیاسی  اهل سنت   و دارای اثار فکری فراوان  است پژواک  اندیشه وی حتی در دوره معاصر  و متخر هم محسوس است.این نوشتار می کوشد با محوریت استعاره صراط مستقیم به شرح آراء و عقاید دینی و آراء سیاسی ایشان بپردازد نویسنده به انتخاب جملات  محوری از کتاب به مثابه سازی نظری  می پردازد آن سازه ...  بیشتر

رویکردی سازه انگارانه به روند تکامل و تشدید سیاست تحریمی آمریکا علیه ایران

فهیمه عشرتی خلیل آباد؛ سید اصغر کیوان حسینی

دوره 3، شماره 8 ، فروردین 1393، ، صفحه 31-59

چکیده
  چکیده در چارچوب روابط پرتنش و فراز و نشیب میان آمریکا و ایران، رویکرد تحریمی ایالات متحده از اهمیت خاصی برخوردار است. عملکرد مزبور که حدود سه دهه یعنی از زمان کارتر سابقه دارد، در مقاطع مختلف با نوساناتی همراه بوده است. به عبارت دیگر، الگوی برخورد آمریکا با تهدید ایران، بر محور سیاست تحریم، در دوره­ های جنگ سرد، دهه پایانی قرن بیستم ...  بیشتر

جنبش سیاسی اسماعیلیان نزازی و نسبت آن با هویت ایرانی و زبان فارسی

حبیب اله فاضلی

دوره 3، شماره 10 ، آبان 1393، ، صفحه 31-52

چکیده
  شکل گیری جنبش اسماعیلیه ریشه در تحولات سیاسی- مذهبی دو قرن اولیه تاریخ اسلام و اختلاف بر سر مسئله جانشینی یا رهبری سیاسی جامعه اسلامی دارد. از قرن دوم هجری و پیدایش فرق مختلف امامیه، این فرق منبع مهمی در تحولات سیاسی - فرهنگی جهان اسلام به شمار می­رفتند. اسماعیلیان توانستند دولت بزرگ فاطمیان را به ­وجود آورند که در قالب امپراتوری ...  بیشتر

تطورات فهم روشنفکران ایرانی از سنت بحران، سنت و خودآگاهی روشنفکری

سیدابراهیم َُسرپرست سادات

دوره 3، شماره 11 ، اسفند 1393، ، صفحه 31-56

چکیده
  سنت، حضور غیر قابل انکاری در اندیشة روشنفکری ایران داشته است. مرجعیت سنت و بحث‌انگیز بودن آن، ناشی از موقعیت برجسته و تأثیرگذار آن در جوامعی است که دارای تاریخ کهن، اندیشه‌های سرشار و تمدن‌آفرین بوده است. هر چند قاعده روشنفکری اقتضا می­ کرد که روشنفکر ایرانی با وجهة انتقادی‌اندیشی، سنت را به عنوان یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در ...  بیشتر

امربه معروف و نهی از منکر و توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

محمدباقر خرمشاد؛ اسحق صیاد رودکار

دوره 6، شماره 23 ، اسفند 1396، ، صفحه 31-58

https://doi.org/10.22054/qpss.2018.17578.1492

چکیده
  نظام­های سیاسی جدید در پی بسیج و جلب مشارکت سیاسی حداکثری شهروندان خود هستند؛تحکیم رابطۀ نظام سیاسی و مردم تداوم نظام سیاسی را تسهیل نموده، موجد مشروعیت سیاسی حکومت شده و به توسعۀ سیاسی نهادینه منجر می­شود. مفروض است که در نظام سیاسی اسلامی؛ آموزه مهم اجتماعی، فرهنگی و سیاسی «أمربه معروف و نهی از منکر» نقش عمده‌ای در توسعه ...  بیشتر

سیاست داخلی ایران
عدالت سیاسی در ساختار سیاسی جمهوری ‌اسلامی ایران مبتنی بر شاخص مشارکت و گزینش سیاسی برابر با تأکید بر آرای نخبگان سیاسی

محمد نبی آقاتقی؛ احمد بخشایش اردستانی؛ سوسن صفا وردی

دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1403، ، صفحه 33-66

https://doi.org/10.22054/qpss.2023.72098.3179

چکیده
  عدالت سیاسی به‌عنوان نمادی از عدالت اجتماعی است که با اجرای آن، حقوق شهروندی تحقق می‌یابد و زمینه انتخاب، مشارکت و نظارت شهروندان فراهم می‌آید. هدف از نگارش این پژوهش، بررسی شاخص‌های عدالت سیاسی در ساختار جمهوری ‌اسلامی ایران است. نتایج نشان داد که به منظور تحقق عدالت سیاسی و فراهم آوردن شرایطی برابر برای همه جهت مشارکت در امور ...  بیشتر

طراحی و تبیین الگوی ملّت سازی پایدار

غزاله طاهری عطار

دوره 2، شماره 7 ، دی 1392، ، صفحه 34-67

چکیده
  در طول تاریخ، ملتهای بسیاری شکل گرفتهاند؛ ملتهایی با مشخصههای گونـاگون کـه گـاه بـا تکیـه بـرویژگیهای مطلوب خویش رهنمای نسلهای آینده شده و جوامع پس از خود را شکل دادهاند وگاهی در قالـبمللی فاقد تشکل و کمبهره از خردجمعی، به دلیل ضعف مدیریت و سوء تدبیر منقرض شـده، از اذهـان و یادهـامحو شده و به تاریخ پیوستهاند. بنابراین سؤالی شکل میگیـرد ...  بیشتر

تحلیل گفتمان فیلمهای تبلیغاتی نامزدهای دهمین دورة انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران ( 1388)

حسن بشیر؛ سیدحمید طاهری

دوره 4، شماره 13 ، مهر 1394، ، صفحه 35-63

چکیده
  در این تحقیق، متن فیلمهای تبلیغاتی نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بررسی شد تا ضمن تعیین محورهای مهم گفتمانی هر یک از چهار نامزد حاضر در این انتخابات، دالهای مرکزی گفتمانی فیلمهای تبلیغاتی آنان مشخص شود. برای دستیابی ب ه این اهداف، از که پنج سطحی و صورت تکمیلی شیوة تحلیل گفتمانی (PDAM) الگوی عملیاتی تحلیل گفتمان نورمن ...  بیشتر

سیاست‌گذاری خدمت سربازی و فرایند ملت‌سازی در ایران

علی ایمانی؛ علی اصغر قاسمی

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1395، ، صفحه 35-66

https://doi.org/10.22054/qpss.2016.6797

چکیده
  مقاله حاضر به تبیین سیاست‌گذاری خدمت سربازی و فرایند ملت‌سازی در ایران بر اساس رهیافت داده‌بنیاد می‌پردازد. محقق با بهره‌گیری از فرایند چرخه‌ای سیاست‌گذاری به تبیین چگونگی ورود مسئله ملت‌سازی و همچنین خدمت سربازی به تقویم سیاست‌گذاری در ایران معاصر می‌پردازد. بر اساس پژوهش حاضر «خدمت سربازی» و پدیده نوظهور «ملت» ...  بیشتر

آرمان گرایی در شعر، واقع گرایی در سیاست: سیری در اندیشه و عمل سیاسی بهار

محسن مدیر شانه چی

دوره 6، شماره 20 ، خرداد 1396، ، صفحه 35-55

https://doi.org/10.22054/qpss.2017.7439

چکیده
  چکیده در این پژوهش جنبۀ کمتر شناخته شدۀ حیات ملک‌الشعرا  محمد تقی بهار در قلمرو سیاست و تحزب، بررسی و صرفاً به زندگی سیاسی و حزبی او و آرا و اندیشه‌های وی در این زمینه پرداخته شده است. عضویت فعال و رهبری شاخص بهار در احزاب دموکرات عصر مشروطه، دموکرات ایران دهۀ بیست (به زعامت قوام‌السلطنه)، دو حزب کوچکتر آزادی (مربوط به قوام و ارسنجانی)، ...  بیشتر

کارکرد احزاب سیاسی در تنظیم روابط قوای حاکم؛ مطالعه تطبیقی نظام‌های انگلستان، آمریکا و ایران

فایقه چلبی؛ رجب ایزدی؛ کمال الدین هریسی نژاد

دوره 7، شماره 27 ، اسفند 1397، ، صفحه 35-65

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.26376.1787

چکیده
  احزاب سیاسی در نظام‌های مردم‌سالار با سازمان‌دهی قدرت سیاسی، بسیج نیروهای مردمی و تنظیم روابط قوای حاکم از نهادهای میانی حکومت‌های دموکراتیک محسوب می‌شوند. کارکرد احزاب به مرحله رقابت‌های انتخاباتی منحصر نمی‌شود؛ بلکه در تنظیم روابط قوای حاکم، نقش مهمی را عهده‌دار هستند؛ نفوذ احزاب در تعاملات قوه مقننه و مجریه در تفکیک قوای ...  بیشتر

سیاست خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی و منافع ایران و روسیه

حشمت اله فلاحت پیشه؛ وحید شربتی؛ محمدمهدی مظفری

دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1394، ، صفحه 37-60

چکیده
  به قدرت رسیدن حزب" عدالت و توسعه" در ترکیه در سال 2002 میلادی، سیاست خارجی این کشور در روابط منطقه ای و فرامنطقه ای دستخوش تغییرات جدی شد . سیاست خارجی ترکیه قبل از 2002 یک سیاست خارجی به مراتب غربگرا و تکبعدی بود و این کشور بخش عمده سیاست های خود را در جهت رابطه با غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا و عضویت در اتحادیه اروپا شکل داده بود . اما ...  بیشتر

تاثیر ویژگی های شخصیتی ناصر الدین شاه بر توسعه نیافتگی ایران

راحله روحانی؛ علی اکبر امینی؛ ملک تاج خسروی

دوره 8، شماره 28 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 37-64

https://doi.org/10.22054/qpss.2019.30476.1925

چکیده
  آشنایی با عصرناصری به دلیل همزمانی باظهورتمدن جدید غرب وهمچنین دوره انتقال ایران به عصرمدرن دارای اهمیت به سزایی است. این مقاله به دنبال ریشه‌یابی علل شکل نگرفتن ساختارهای لازم برای نوسازی ودرپی آن توسعه انسانی در جامعه ایران عصر ناصری بوده است. شناخت ویژگی‌های شخصیتی ناصرالدین شاه به دلیل شخصی شدن سیاست درآن دوره کمک شایانی به ...  بیشتر

ارزیابی مقاله ی »ایران؛ استعمار سرخ و سیاه« به عنوان عامل شتاب زا در انقلاب اسلامی ایران (بر اساس تئوری تحول انقلابی چالمرز جانسون)

عباس نعیمی؛ شهناز کریمی؛ علی مرشدی زاده

دوره 2، شماره 6 ، مهر 1392، ، صفحه 39-60

چکیده
  هدف اصلی مقالهی حاضر عبارت است از ارزیابی مقالهی »ایران: استعمار سرخ و سیاه« به عنوانعامل شتابزا در روند انقلاب اسلامی ایران. درواقع پرسش عمدهی این مقاله بدین قرار است که مقالهیمذکور چگونه به عنوان عامل شتابزای انقلاب ایران عمل کرده است. بر این اساس نظریهی تحولانقلابی چالمرز جانسون چارچوب نظری مقاله را شکل داده است. یافته های ...  بیشتر